De temporibus et modis recte purgandi in morbis, tractatus... ad Hippocratis, Galeni, Avicennae, et caeterorum medicorum scripta intelligenda necessarius ... nunc primum in lucem editus ... / [Nobile Socio]

311쪽

istiIelicet aut partes assem inflammari, ut 'no sebricitare inccepisset quinutiam si febris anteuertisset modo leui

ter afficeret eodem modo exhibendumelle centivit. Nos autem ne febre quidem 'acuo dare veratrum audemus. Cur autem in magnis febribus, conclusi siue ar- entibus potissimum, vereantur purga- utiones, ex iam dictis pleraeuue causa sunt, e potissima duae hae fatis sint. Altera, uod Q sa circuitum non habent, in his Gale. r. dei intilla est corporis pars, quae praxipue su dis Db 3. ostens a sed qui in venis, arteriis omni vi M iri ibus continentur humores, atque hi prin sertim qui in maximis, ac plurimo calo re abundantibus sunt. Et ideo pharma cum earum exuuisitissimum remedium inon est: sed venae secti praetentissimum 4 auxilium censetur Altera causa est, quod quum magna febris caliditas angat iam aegrum etiam pharmacis amplius eius. excandescentia fieret,si uidem Maiorein Galen. tr. irum portio quum calida siccaque facul metho. 7.- t te sit, febrem adauget. Igitur quum in Ald 70 D irigidatio ei potius sit remedio, recte ve- irenda sunt pharmaca in his continuis: Maxima vero continentium febrium re--i media ham duo sunt, Detractio sanquilli potio trigida Sanguinis detracti Vtia. 18.E.. ob mad

312쪽

ob materiam, frigida potio ut ob qu

litatem. Sed in sentibus intermittenti. bus, quoniam succi extra venas putrescunt, siqualibet inuasione desinente suci ci putrescentes superati sint, iccirco; la magna, continuataque caliditas non vigeat purgatio admittitur magis, quuta in tempore insebricitationis, absque caloris fomento fieri queat. Quinimo a Hipp.; de iis conlpicuum est, etiam Hippocraten auor in conclusarum initiis praecepisse purga

tionem, si vehemens non excandescere incendium febris, ut ex tertio de morbi

libro iis perspicuum est, Primis quide diebus subter purgato, aquam propiarato, Quae plerunq; vomitum cit, post purgationem madefacito,sorbeto,vinum dulce potato. Si vero per exordia non sumas

sed iam in lingua his signis existentibus dum iudicationes crisosve transeunt, si nito Igitur etiam in his febribus, eo quod is principiis leuior sit febris, non omninDrohibetur purgatio. Itidem in partialibus morbis cum febre, veluti malenusale in ita assensit, Quum igitur febris vehemen*ςux 7 vi non fuerit, naturamque laborantis expertus fueris, ad medicamenti purgantis potum te conseres his, quae ab Hippocrates

scripta sunt, vel etiam aliis similis natura lusu

313쪽

23. Atque in aliis morbis alibi sensit sti dem, ut sertur alia semone fuitati tern

cipe et rana prohibent, nedum c uaci i

ut auxilia sed in curatione tota Ac sit Galen. r nullum qua dem interim vehemens inci motio 7 dat symptoma, prohibeatque uominus ' 'η auxilia ab initio morbi adfinem ita procedant, celerrime finietur febris sin tale quippiam incida tinuod totam ad securationem reuocet, necesse est sertu adueniat curationa sinis. Si auidem quod ita in te uenat omnino vel Otrarium est remediis, tuae antedictum causarum affectuum, symptomatum ordinem fanat, vel omnino nihil saliena confert. Est porro O GaIbi, crum triplex digerentia alia nanaue ipsius corporis sunt arfectus, alia functionum L 3 ci, C. h: O,alia arconabo comitantia, idqueetum excrementorum excessit, tum in his Quae in ipso animali eduntur seminibus, tu etia in reliquis, quae sensibiles sim di L feretiae omnibus. Ex praedictis vero tribus Galen. H. actuu Qui de offensae si co tristat solicitudi mellio, . De medici ad se couertunt, affect uinq;,de H 7s O serere cogiat, ide facit eoru Queretinentur, vel expelliuntur excessus, at genus sympto- matu, quod in arfectibus consistit, alterius quidem, quam curare oportet, affectus est signum.

314쪽

. . 3o NOB AEOC DE TEMPOR.

signum ipsum tamen nullam seorsum ca- rationem exigit, utpo cum affectu,nd nascitur una cessans. Vt enim in summai dicam, nullum symptoma,qua sympto matest, nec curationis ration m indicat, nedGal. r.art. primum immutat. Proinde neque si ne icurati. 7. rit febris cum profluuio ventris, alia est la-98 opus euacuatione, verum haec sola sufficit quantiis non sit pro multitudinis rationei quicunque enim his plus adimere sore ne cessarium putantes aut sanguinem mistere, aut ventrem mouere tentaverunt, in

G sep grauiora pericula duxerunt. Ita etiam vehementissimae vigiliae, aut dolor intens sus,aegrotum infestent,cauenda sunt subtillae, ac multae vacuationes. Nec secus de coit

poris temperamento de habitudine, de aetate,sentiendum. Si quidem ipsa quoi

temperamenti interuentu indicationen tindisio '. praestat,ueluti puerorum,quae quum humi Ha 6r.D. dam, xcalidam intemperiem habent, se , Gai sup E cile digeritur. Ergo puerorum substantii iii facillime digeritur, ela dissipatur, propterea quod est omnici humidissima, nulla, ro frigidior, tuo minus vacuantis praesidis, a. eget,quum habeat ex seipsa unde naturalia ter vacuetur. Non praetereundum attamin

unus , hoc, Quippe primum, quo omne rem

315쪽

temperae corporis est, non senium aut ita aliqua verum quoniam affectuum, rara per coniecturam accipimus,

circo aetatem etiam consideramus. Ab ambiente QuOQue nos aere, tempore, constitutione atque regione, hoc ipsum conspici est Nam ad eundem modum ual. rr.me ambaentis proprium, pro natura sua no rid

men est aer, relatum tamen ad nos alia M' V auxilium,& sanitatis causarum una efficitur, alias is contrarium, nempe morbi sicarum. At Quoniam aeri tum ex pra uenti coeli statu, tum anni tempore, tum Nonis natura, iue in humido, sicco ca-ido frigido, mutationes accedant, exllorum rursus unoquo rue alia particu-ilares an dicationes oriuntur. Igitur sub

Cane, ante Canem, difficiles Iu a medi- rationes. Quod libello de purgantibus iri Medicamentis ita ab Hippocrate comme psy' υ moratur, Iuxta eanden rationem 4em lpore aestatis a canis ortu per dies Quin . quaginta vitare oportet, non dare me Hippo de dicamentum. Mas igitur omnes indica. μ g mς tiones memoria habere oportet in qua res ciet lauta Que particula morbo alleci a Nam cur cla lipsius temperatura, formatio, situs, mi id 'irtus, singulas quae in nobis sunt ope

rationes commutant, communi intentio

316쪽

ne seruata hanc enim ex morbo semper assumendam esse diximus . Verum non perpetuo coindicantia ipsa diu an curationis scopum , Sed proprie duntaxat quando ad uniuscuiusque eorum exces sum maximum abierant , id ita esse eo spicuo satis dabitur, si quis adductarum serierum diligens examinator deuenerit. Quin etiam dignoscetur neci rum quodpiam intercipere auxilia conuenientia, si maius quid indicans, coindicantiave uuam plura , praeualuerint Calen. yy Nam biconuenerint, bene est. Ubi very ςxhψ secum pugnauerint indicatio ues ali

x ' quae, superius comprehensa methodo ad ea quae agenda sint inuenienda tendi unesta perpensis scilicet earum, quae hi sicent tum magnitudine , tum digni a te ostendimus enim eligendas eas indicat 1ones esse, quas digniora maioraque in dicantia praescril Ant, ac dignitatem ea rum, vel vitae, vel sanitatis respectu tu dicandum . Et in his adductis fortassi existimabitur coindicantium numerum i , et pertinentium ad hanc rem esse. Iam to di .cla. tum vi cuique videatur admonitum, non

tamen re vera ita se. habet, nam quosdam maximum etiam inter h. ec omnia D:

317쪽

quantitas ac vi xium res Quae ad eam explicandam noindiget verbo, ad usum vero permagna neque enim bene pra noscere possumus, nil horum ira utorum magnitudinem diligenter pensiternu . nam virum morbus sit exitialis , an non quando mactis debeat mori, aut sanitati aegrotusci itui nisi omnia , quar dicimus, diligenter animaduerteris , ad duo rediens a pila ad ipsius scilicet morbi magnitu irrinem, aegroti vires, non poteris vere praenoscere Attentus enim semper duo gal deesbus his medicus est, velut obluctatori sti Rrt mebus, nempe morbo , de natura . Ac pri .mum qui Jem euadendum, vel pereundum

homini esse ex robustiore dignoscendo di

uinationem facit.Na ut in uniuersum di gale. r. a. aerimus in omni vacuuione vires aegroti ph 3. eximoportet attendere. doetaec tolerat, io 3 H dum laborant, tentandum eit humore exuberantem educere,quum vero dissolutitur etiam ii restent superfluitates cauere oportet earum euacuationem. A virium indica 'l' '

tione proxima est, quae ab affectibus quos curare proponimus, latur,postea deinceps reliqua: Quicquid igitur indicationi, qua vires praebent, aduersatur,id secundi est lo-

, ac posterioris iis, quae illa praecia 1 picae

318쪽

3o NOB som D E TEM po piunt. Quae vero cum his quae viribus conducunt, in idem competunt, haec trunque calculum reserunt: eorum quae primae ut ita dixerim eorum quae secundae, ita quod haec citra cotrouersiam sunt facienda. Quae veris aduersantur, aliquando administranda prorsus non sunt, aliquando paulatim. Quippe quem curare studes affectum, is vacuationem recutrit, Vires autem extrema imbo illitate laborant, toto illo tempore quo vires reficimus eorum, quae affectum sanat nihil plane aegrotanti exhibebimus.ubi vero eo roboris peruenisse eas conspicimus, ut nihil vel parum ex vacuando sint i dendae, tunc ad affectus quoque curationem accedendum. Verum consentire omnia, aut pleraque, aut digniora, detur: profecto solummodo in illis citatis maximis morbis,

ante concoctionem materiae purgare licebit. In caeteris autem vel acutis, vel diuturnis,vel multa, aut modica extiterit materia, vel inala sitis parumve, vel quouis modo mobilis aut aliter, siue uniuersales sint morbi,siue partiales, semper post cococtionem vacuandae materia vacuandu est: aliter autem quam concocta sit,nequaqua.

Et id uniuersalem Laphorismi, xlibri de succis sentire asserimus scriptionem Et hoc

319쪽

ationis grat:itat, vel eam duro raetionem solummodo, vel duae αγα

ob vacuationem, retractionem, sistendamve fluxionem moliatur, intendat medicus.Purgat nanque eadem vi in succos

do libuent latendatur. Et profecto mo- mammos est ei, ut aera 'm est me dis dicam , non de omni medicamenti ex hi fract. V. bitione antelligat, Iedde eorum tantum ui Α- quae purgant: Igitur&alias,&eam quae

sit per sputa evacuationem humo uni se Sti 'φ' cientium morbum lateralem, fole Mih

pocrates purgationem, ac repurgationem nominare. Nempe corpus impurum, excre gale in mentosum Que, quod vacuatur iure opti Rcut 7 cl.

ano expurgari quispiam pronuntiati erit Vt pro purgationibus vacuationes dicantur,pra stat nempe Quum excerni contila rit, quae corrupta sunt, purgatio est cor q. l. 18 . . Poris:quum vero excernuntur quae vi mori bi fiunt, vacuatio. Etenim nomen id CVacuatio Datque id Purgatio reuulsioni, derivationi, ac proprie vacuationi, quae per aluum ducentia fiunt medicamenta, communia sunt. Deliderant enim aegri 18. Rhanc non modo, ut quod noxium superuacuum qu urgentur, educat, sed etiam t

320쪽

Π No 2 so C. DE TEMPOR. ut quod tum ad diuersiam trahat, tum V Gescii. de citet. eluti in calce fracto Hippocra frac-7-c res Veratrum exhibet, non solum tex- θ' erementitio humores evacuet, verum etiaretrahendi, atque auertendi causa. Quam-δ''d in ob rem in reuulsione attrahendi ex omnixo.' . A loco ad oppositas partes indicatio est ad

Gale r. in quam maxime distantia. Sed eriuatao-6 demor nem sane appellare consueuit Hippocra-VWi 3 GJ tes , quando succus aliquis euacuarionis

u' udiget, neque per conuenientem regio

nem fieri incoeperit, nec ire tamen valde procul a conuenienti, iamve ad remotiosmam. Et in omni bus illis, scilicet reuulsone, derivatione, Meuacuatione, consi- in iliter procedet eductio Quamuis a quibusdam in eorum seriptis mandatum ut quod quum revulsionem intendimus, liceat crudam purgare materiam, quoniam reuulla causarum remedium est, Mad praeseruatiuam medicae partem spectat. quum autem derivationem, Levacuationem expetimus,coctionem expectari debere, quum morbi curationi haec ipsa attineant. Sed hi primum quidem docen- tale di sunt nubd denominibus litigant, dein

r' laquod neque de hoc ipso recte ubi nan-' quo eausa non adest qua morbum efficiat, hic sola curatio factorum relinquetur: ba