장음표시 사용
111쪽
erisublatis enim duabus personis prima, fecunda, tertia utiquesupere' Hse ille. Habent itaque verba impersonalia tertiam personam. Quod autem ar oe' appellauit verba sine per sinis praecipuas intellexit personas. Imper alium maxime passiua declinationis quadam fere nunquam admittunt casum nominandι: cuiusmori sunt, Itur, natur egetur,caletur,saeuitum, catera eiusdem generis qua potissimumsunt impersonalia, si quidem priuantur utraque persona o sermonis, constructionis anteriora.Personasermonis,essaut eius, qui loquitur,utscribo,aut eius ad qu)βrmo dirititur,ut scribis, aut eius de quo fit simo,ut scribit. Persona uero con Iructionis vocatur praecipuer Ommatruus arantisseu patientis ablativus agentis,ctaccusatium patietis. Dicet aliquis, 'baudiuntur nominas casus, Illa,statio Calor, Seruire dest, seruitur,Ideo dixi, FerenMauam , quae sunt huius generis antecedere casum,
quia etiam se demus possesubaudiri, nunquam tamen in publicum prodeunt. Alia sunt,qua casum interdum admittat, qualia sunt, uiuitur, venator, quequHem personalia tunc agrammaticis appellantur,non quod primam, secundam persona habeant,sed quod persona construmori idest, nomis.rtia ea praecedat,ut uita utuitur,praelium pugnatur. Sed ut ante diximus, tunc nimpersonalia dicenda sunt, cum prima, secunda persona nihilominus priis tu unde eis nomen impostum e l. Futurum infiniti modi poeniturum esse,se
participium pressiturus,a,lim iam exoleverunt. Participiumsue nomen participiale, poenitendus,a,rima uerbo prisco peniteor, remansit,quemadmodum
rigendus,pudendus a passivis exoletis pigeor, deor Verba active passive decliuationissolemur appellare, a Gae,passiuae rue uocis, quo pacto ueteres Iemloqui consueuerunt. . .
112쪽
Eudimenta lue de octo partibus A. , Orationis.
' IT ERAE, qui b.utuntur Latini sunt tres,& viginti, A, Be,Ce,De, E. EfGe, Ha,I,Κappa, El,Mm, En, O,Pe, Qu, Er, Es,Te,V, Ix, Ypsilon, Zeta. Literae diuiduntur in vocales,&con sonantes. 'cales sunt sex, A, E,I,O.V, Ypsilon, quarum ultima - tantum in dictionib.Graecis locum habet, ut Hiero nymus,Dionysius. Cetterae appellantur consonantes, quod vocalib.:
iunctae simul sonent. Syllaba fit ex literis una,vel plurib.ut Aile,as. Syllaba, quae fit ex duabus vocalibus vocatur Diphthongus . .
Diphthongi sunt sex, ae,au,ei, eu,oe, yi, Vt Praemium, auru,Omneis, . Europa, poena,Harpyia.
Dictio fit ex syllabis, ut Aleas. interdum fit ex una syllaba, Vt Morti, Oratio fit ex dictionibus,ut Aleas fuge. Mortem meditare. Quid sit Grammatica, in quot partes distribuatur, quae quot Gram- .matici officia, de Varronis, ac Fabii sententia. . Metiadas,hoc est alio,ac via,qua emendate loquendi, scribendique facultas comparatur, in quatuor partes diuribuitur, Oribograph iam, Pr sodiam, Elymologiam, Sintax :quarim prima luera,secunda θllaba. tem itiae dictio subi jcitiis,quam respondet recta partium orationis inter se compostio.De Orthographia agit Fabius lib.i .c.7.quam idem recte scribendi scientiam nominat.De Prosodia eu Accentu eodem lib. c. I. ct lib. i 2.c.9. De tymologia,quae verborum originem inquirit,lib. I. p.6. de qua etiam tres liabri M. varronis ad Ciceronem extant. De Syntaxi, quam ille Smendatam orationem voca ct de viiijs ei contrariis agit eodem lib. cap. 1. Pars haec ab autore ad Herem. Latinitra dicitur, quae, ut idem desinit , sermonem purum construat ab omnii vitio remotum. De eadem egit varro, sed non extant
libri: sic enim inquit in extremo lib. Eumol. Quoniam omnis operis de Emgua Latina treis feci partes, primam quemadmodum vocabula imposita
essent rebus Jecundam quemadmodum ea in casus declisarentur, tertiam, quemadmodum coniungerentur,prima parte perpetrata,visecundam ordiri
possimus huic libro fucium finem. Idem in exordio lib. r .de Analo. Cum rationatura tripartita esset, ut superioribus libris ossendi, ae eius prima pars, quemadmodu vocabula rebus essent imposita,esset secunda, quo pacto debis declinata in discrimina ierint:tertia, νt ea inter se ratione coniuncta sente nam
113쪽
tiam esserativrima parte exposita, secunda incipia, ctc. Hodis, quibara
artem fuerint adepti, sirammatici nominantur, At veteres isti, termia, Grammatici multo longius progrediebantur. si quidἴ poetas, atq; bisoricos accuratissime enarrabant, questiones dissiciles explicabant, eorum scripta accTrimd iudicabant, Ut eo, ut non solum unum, aut alterum versum cem soria grauitate notarent, Jcd etia integrum opus interdum pro suo iure, quasse a te damnatum perpetua obliuione obruerent Musices, A trologiae,Thil sophiae, bonarum i artium cognitione steti, etia in Lucretiis. Varrone aliosi, qui praecepta sapietiae versib. tradiderut stuπὸ inquirebat. Eoru quatrior fuerat ossicia, Lectio Enarratio, fmedatiosue correctio, Iudictu. Lectione auditores recreaba enarratione erudiebat emendatione vitia corrigebat, idissicio aut ores partim probabat, partim in ordine redigebat partim numero omnius eximebat. Haec ecru fuisse oscia autor est M. Varro apud Diomede lib. 2. ubi singulorum definitiones inuenies. Quint.lib. I. e. .videtur Emedat 3 Iudicis subiecisse. De lectione agit idem eodem lib.c. 8.cuius etiam meminit cice. I de Orat. In gramaticis poetarum pertractatio, binoriarum cognitio, verborum interpretatio,pronunciandi quidam sonus. Hanc facultatem, qua longo usu, Udua , exercitatione, ac vetern diligenti lectione paratur, Historicem cap. s.appellat Quintilianus: Diomedes ἐ-ικη, hoe en, Narrativam, ut ipse interpretatur. ltera vero, qua in tradendis praeceptis versatur, qua quadripartitam esse diximus, Methodicen eodem loco Quintilianus vocat. Diomedes mei . Id en Finitivam, qus, νι idem ait, praecepta demonstrat. De literis.lΛ auibus primum Ptera fuerint inuentae, ct in Grycia, atque Italia altii 'tinatem quae primo a priscis receptae,quae deinde a posteris additae,
cet Plin.lib. . e. 3 6.Quintilianus de literis,earumi potestate,ae vi agit libr. I. c. . Priscianus totum primum librum siteris, ae earum attributis dicauit. Agunt de iisdem Probus, Diomedes o Donatus 2. Erit. Iutem arum comitantur Vme,sigura,potessas,cognatio, do. Vomen est, quo νnaquaeq; appe latur. Figura est forma, qua scribitur.Potestas est vis cuiusq; qua ab alius remitur;alia enim est vis, V, verbi causa,cu est vocalis,alia vero, cu c3sonantis vicio fungitur. Cognatio est propinquitas quaedam,qua alis alijs p mutantur sic sitera, N,in, Mi mutatur,.quoties ante literas bsem,p,scribitur. S, R, etiam cognata sunt,unde arbos, bonos,arboir honor dicimussunt multae praeterea cognata,de quib. Quintilianus, ct Priscianus iisdεlocis agunt. Ordo, qusquib. anteponetis, aut postpong mi, docet,id quod infllabis lyri8 cernit. Vorales persesonat, queadmota scribuni ta nominat. I, U,etia consonatium munere funguntur,id, ferὸ cum vocalibus p pommtur, ut Vates, velox,vita,uox,uultus Ianua, tecum,conjcio ocus iudex. I, apud Grecos sem tuὸ es uocalis, ut apud Hebrata cosinosa, uocalibus, quas quidam etias an
114쪽
t sonantes, tesse Diomese, nominant, de d amma AMico,em de si itu vine ac bressitate syllabarum agemus copiosius. Conson antes sunt appellatae, propterea quod sonantibus, vocalibus' adiunctssimul sonent. 1A Is nentur vocalium adminiculo egent , neq; enim perse positae sua nomina nos possunt docere. Sunt itaq; queda qus a se incipiEtes in vocale desinat, ut Be ce, De,se, Rappa, Te, Qu, Te, qas muta dic utur,s sublatis vocalibus prorsus obmutescant: unde Diomedes, Mutae, inquit, dicta,2 per se sine adminiculo vocasu no possunt enutiariade Martianus Capella,ice Donatussentit.Priscianus aliter explicat. Tu ipse facito periculu,conitere, quantu potes oleum de oes neruos qua mili crede, B,C, c. seclusis vocalibus pronutiabistacie aliae quae a vocalibus,inci cιes inscipsas desinunt, ut Es, Et, mi En, γ, EGIx,di tur Semivocales, ρ, ipsae per st,etia si no plavri ct aperte,νt vocales, obscvrd tam escnent si quide F,essat,M, mugit, R,ringit, ysbilat st da nota sed Fe putat pronuntiandum, quoru errore Quint.lib. I 2. c. Ioaestuit. Nas ista, inquit, qus sexta est nostraru pin8 no bhmana, Nil omnino, vo νoce potius inter dis rimina dentiu cfflanda est: quae etiam cu vocalem proximam accipit, qualia quoda modo, νtiq; quoties aliqua consonantiu stangit, multa fit horridior. Hac, Priscianus licit a vorast fateatur incipere, contra vetcri tamesententiam reta esse existimat. Nam Probus. Phocas, Diomcdes, Don tus intersemivocales ea numerat. F, no esse Rhoc est,phi Grata liter a docent duo testes alter Graecus alter Latinus.Cicero enim,ut Sint inquit lib. I .c. , pro Fundanio tenem, qui primam eius literam dicere non posset irridet. Me lib. I a .c. I o. Sermo ipse, qui facile iudicem doceat, optundus. 'Nec id mirum sit, cum etiam restium personis aliqua mutentur. Prudenter enim, qrei cum interrogasset rusticum testem, an Amphiona nosset,Wgante eo detraxit
aJirationem, breuiauit secutam rius nominis syllabam, ille eum sic optimὰ norat. Si eadem esset liter a non pronuntiasset Grecus testis addita allira tione Pbundaniuinis Latinus Amsona siue Am piora eadem detracta. H,8 numero sit rarum exemit M. Varro, teste Prisciano lib. r. Quintilianus, Gc sius, cum de ea loquuntur, non audent Itera a ppellare: na ille lib. i .c. F. Si inquit, sitera est,non nota:bic li. 2. c. 3 .H,literam siue illa spiritu magis quam litera dici oportet, Oc. quibus locis νterq; multa de ea. ero in 0ratore ab irationem vocat. Quin ego inquet cum scire ita maiores locutos esse, vi nusquanisi in vocati as iratione uterentur, loquebar sic, vi pulcros, Cetegos,Trum pos, Cartaginem dicerem: aliquando,idi sero ι ouitio auritim tum mihi ea torta turitas esset,sum loquindi populo conces , Isi&iam mihi reseruaui. Nos eam Ha nominauimus, quae apud Hibrsos tina ἡ tityinti duabus litoris G,appellatu He Diomedi s, ct 'Donatus aiunt modo abs rationis notam esse no
115쪽
lis 3 numera literarum Varro, ut Priscianus docet. Idem Niscianus R, O C. eundεsonum,eandemq; uim habere probat rumque Κ, s esu ruacuam, si, uero admissamfuisse, ut meram ei subiectam liquidam esse ostenderet. Trobus, O Donatus putant X scribendum esse quoties, a, sequitur,ut Κaput, R areo. Diomedes, Ex his inquit, quibusdam superuacus uidentur Κ, σFU quod Cilitera barum locum possi taplere.Sed inuenimus in Kalendis in quibusdam similibus nominibus, quod X,necessarioscribitur: o quod O,
consuetudine scribitur, cum in una, eadem questaba,u,luera antecedat, coehabet Itbι aiunctam uocalem, ut Quirinus. Idem non multo post, Κ, comsonans superuacua, qua utimur quando A, correpta sequitur, ut Kalende, Eaput, Xalumnia. Idem et, consonans muta ex C, Uliteris composita superuacua: qua utimur, quando V, ct altera uocalis in unarillaba iunpun. tur,ut Quirinus. Quintilianus lib. I .capit.7. X. quidem, inquit, in nullis ue bis utendum puto, nisi quae significat, etiam uisola ponatur. Hoc eo non omisi, quod quidam eam, quoties, A Jequatur necessariam credunt;cum si C, Mera, quae ad omnes vocales vim suam perferat. Haec iste Merba ista, Nisi quae indicat, etiam visola ponatur, intelligenda sunt ex se, que cap. a de eadem literascripsit: nam ubi docet quaerendum esse Grammaticis, desint ne nobis aliqua literae an rursus alia redundent: ct Κ,inquit, que ct ipsa auo iam nominum nota ess, appa Qui Graecos,nunc tantum m numero Net. Hic Κ,ut vides,vit ese notam certorum nominum, hoc eri, per sescribuis enim M. verbi causa, perse posita, nota e It nominis Auli, M. Marci,sieri. Λ alendarum, Karthaginis. oe aliorum quorundam. Idem tib. Ia .ca. i ci. M tera Duras,inquit, istas stabas facit, quae ad coniungendas demum subiectas sibi vocales e II utilis, alias superuacua, νt Equos. ac Equum stri4himus, cum ipsae etia vocales duae σciant sonum, qualis apud Graecos nullus deoque scribi illorum literis non pote R. isod ad literarum numerum attinet, Quidam, inquit Diomedes, in Latino sermone tantum decem, septem esse literas crediderunt. Siquidem ex tribus O viginti νυ est a stirati nis nota H,una duplex X: d superuacuae Κ, ct Q s Graeca L ct Z. De sysiabis, quae profodia re pondent,suo loco, Deo iuuate, dicemus. De Elymes va tres, ut dixi,libri M. Varronis ad M.Tullium extant. Constructioni tunc locus eri cu de nomi generibus, verboruq; prsteritis,etsupinis egerimuri partes orationis. P Artes orationis sunt octo, Nomen, Pronomen, Verbum, Participium, Praepositio, Ad verbium, Interiectio, Coniunctio. Harumi I Nψζ. Ri Tnmen, Verbum, Participium esclinantur: rei quae I'cirpositio, Adverbium, Interiectio, Coniunctio declinationis
116쪽
NON furem later Grammaticos,quoru propria est Me controversia,sed
etiam inter philosophos i sos de partium orationis numero parum coonit. Pri lib. t .varias opiniones enumerat. Vide in eadem re Varrib. I .de Anal. Quin. lib. I .eq. Os octo ia olim a Diomede, Donato,alijs . viris doctis receptas amplexi sumus. veru ante quam rudi, ac pingui Minerua,νι aiunt,
eas describamus, neq;erum Rudimenta, omnibus numeris absolata de intationes decent) nonnusta, qua eis describendis usui esse poterunt , ex Varrons subiiciemus. Etenim libpter Ciceronem imitamur, qui lib. . ad Attic sic sciri pium reliquit:Velim domum ad tuos scribas,ut mihi tui libri pateant,non 'cus, ac si ipse adespes,cum caeteri, tum Varronis: est enim mihi utendum quibusdam rebus ea ijs libris, ad eos, quos in manibus habeo. Is igitur varro cui M. Tullius Latinae eloquentiae lumen, ct ornamentum tantum tribuit, orationis partes lib. i. de Analo. hoc modo distribuit. Duo sunt genera vembom,unum quod declinando multas ex se parit dispariles formas,νt est Lego, legis,legam sic aliaralterum genas sterile,quod ex se parit nihil, ut e I Etiam, ViX, Magis, Cur. Idem lib. 3.Prima diuisio in oratione est, quod alia verba nunquam declinantur,ut haec Vix, Monalia declinantur. ut a limo limabo ,
ὰfero ferebam. Secunda diuisio est de his ierbis, quae declinari possunt, quod
alia sunt a voluntate, alia a natura. Voluntatem appello, cum unusquis ammine alio imponit nomen,νt Romulus, Romae. Naturam dico, cum Nniuer, si acceptum nomen ab eo, qui imponit,non requirimus, quemadmodum id ν sit declinari, sed ipsi declinamus, ut huius Roma, hanc Romam.Totia diu, βο en, quae verba declinat a natura ,ea diuiditur in partes quatuor, in τηam primam videlicet,quae habet casus, neque tempora habit, ut docilis, facilis , O amabitis. In alteram, quae tempora habet, neque easus,ut docet, facit, amat. In tertiam, quae utraque babet, docens, faciens. In quartam, qRAE neutra, ut docte, ct facere. Idem lib. I .orationem etiam in quatuor partes sic partitur, unam, quae babet casus, alteram, quae tabct lcmpora, tertiam qua habet neutrum, quartam, in qua eri utrunq;. Idem lib. 3 . de lingua Latina, Verborum decimantum genera sunt quatuor, Vnum quod tempora ad segnificat neque habet casus, ut Lego, legis. Alterum, quod habet casus, neque tempora adsignificat , ut a Lego lectio , lector. Tertium quod habet utrunque, tepora o casus, ut a Lego legens, lecturus. Quartum,quod ne trum habet,ut ab lego lect8,lictissim8. Idθ lib. ude Analog. Aristoteles duas partes Urationis esse dicit, Vocabula,et Verba,ut homo, equus, legit, currit. Utriusque generis, ct Vocabuli, Verbi, quaeda pridira, O quaedam posteriora,ut Doctus, Docte; dicitur enim homo doctus, oestiribit doct8, θα Paulo inserius. Cum de his Nomen sit primu prius enim Nomen est qM uerbi. temporale, reliqua posteriora qua nomen, o uerbum. Prisa j tur nomina, oec Verba temporale appellat i quod in tempora inclinatur;
117쪽
rasuale enim est. quod inclinatur in easus.Quoniam igitur nomε prius es,quaaverbum temporale,ab eo initium faciemus.
NYOmen est pars orationis, quae casus habet, neque tempora ad-1 significat, ut Musa, dominus. Nomen proprium est, quod res proprias,atque certas significat, ut Romulus, Roma. Appellativum est, quod res communes, atque incertas, significat, ut Rex, oppidum.
Collectivum est, quod numero singulari significat multitudine,
ut Populus gens, turba. Sudstantivum nomen est, quod per se in oratione esse potest, ut Dux imperat, miles obtemperat. Adiectivum est, quod in oratione esse non potest sine substantivo aperte, vel occulte. Aperte, Vt Dux prudens, si strenuos milites, disctoque audientes habeat, facile hostes superabit. Occulte , ut Qui tertiana laborant, non vescuntur bubula.Hoc est, tertiana febri, bubula carne. Adiectivum nomen vel habet tres formas, ut Bonus, bona, b num: vel duas, Ut Breuis,& breue: vel unam , ut Prudens, felix.
. Virros olet nomina propria simpliciter Nomina appellare:appellativa uera voeabulastem tilia ma,haec infinita. Sequitur, inquit li. r .deonalog.denominetbus, qua disserui a uocabulis,ideo quod sunt finita,ac significat res proprias.ut Paris,Helenarcu Vocabula sint infinitaineres communes designent, ut uir, mulier. Idem lib.3. Non idem oppidum, ct Roma,cum oppidum sit uocabulam, Roma nomen. Idem lib. I. Vocabula, ut scutum, gladius. V miria, ut Romulus, Remus. Hinc Miatores finitas quae liones uocant, quae conflat ex nominilbus, quae finita sunt,ut An inferendum sit bellum Carthagivisibus. Infinitas uero,quae Vocabulis, qua infinita sunt, ut An inserendumst bestia bostibus:Propria nomina distribuut Grammatici in quatuor partes,
Praenomen, omen, Cognomen, Agnomen,ὰ quibus varie explicantur.Nos dabimus operaim a Varronis.ac Ciceronis sitelia discedamus.Pranomp fuit proprium cuiusque, Nomen totius familia comune. Cognomesue cognomentum aut ex virtute,aut uitio, aut denique euDu aliquo trabebatur. Id duplexerat,alterum haereditarium,a maioribusq; acceptum; altera propria siue uirtute,siue uitio partum; posterius vocat Grammatici Agnomἴ,quod uidelicet haereditario accessit, ut Publicis Cornelius Scipio Asticanus. blius Pran men . propriumque est. Cornelius Nomen est gentilitium. totiq; Corneliae fumisia commune. Scipio cognomen est ereditarium, nam id Publius ab auo Dori a accepit,
118쪽
accepit, qui scUA tognominatus est, quod parenti caeco pro baccaeo fiasset, fricanus Agnomen est, quod Publius sibi deuicta Cantagine peperit.Cicero
aliique veteres etiam hoc cognomen vocat, raroq; Agnominis vocabulo utatur. Quib.c nomen erat,non solum praenomine , sed etiam agnomine ipso ab aliis discernebant, sic P. Cornibus Scipio Asticanus astatre L. Cornelio Sc pioue Asiatico, ct M. Tullius Cicero pater patria a QVTullio Ciceronesecernebatur.Neque Tullius propriti fuit Ciceronis nomen,xt quidam eat imat, sed gentilitia, unde ipse Cicero regem Romanorum Seruiu Tullium gentilem sua appellat Tuscul. t. de Pherecide preceptore Pytagorae loquens. Fuit, inquit,meo regnate g&ili Hic tamen Gentilis cognominem,eiusdeq; nominis
gnificat, rubsi quis putet Ciceronem per iocum voluisse se ex eadem familia haberi. am gentiles , ut ido in Topicis ait, sunt qui inter se eodem nomine sunt, qui ab ingenuis oriundi sunt,sc.Prsterea Ciceronis stater a Cornelio Nepote in vita Attici, Tullius Cicero appellatur, quod se Tullius ncmen esset proprium, quo nam pacto,alter ab altero di linguetur ρ Multo minus fuit proprium Cicero, neque desunt,qui id affirmet. Qui enim fieri potest, νt M. llius, ct Qqlatas stater,et eorum iij idem proprium nomen omnes habuerint
Nune videamus an M.Varro nobiscum saciat, qui libro secundo de Analo: ibi iis restodet, qui analogiam negabant esse, Cum omnis natura sit aut mari aut semina,aut neuti u,ἐasserit debuisse singulis vocib. ternas uocabulorum guras fieri, ut albus,alba,albu, in multis feri binas tm,ut Metellus, Metella; Ennius, Enma,in nonnullis simulas,νt Tragrata, Comoedia, sic esse Marcum,
Numerium,aι Marcam, umeriam non esse. Idem nominibus seruoru vo,enire, oec. Inter alia, inquit,hanc vocabulorum commutationem in seruis non esse necessuriam, quod in eis gentisitia natura non subsit, lavsu. In n
yris,inquit, nominibus, qui sumus in Latio, ct liberi, e It: itaque ibi apparet
analogia, at dicitur Terentius vir, Terentia foemina, Terentium genus. In
Praenominibus ideo non fit, quod uc in lituta sint ad usum sim laria, quibus discernerentur nomina;gentistia , ut a numero siserorum in Secunda, Tertia, Quartar in Viris ut Quintus, Sextus, Decimus, sic ab aliis rebus . cum essent duo Terentis, aut plures, discernendi causa, ut aliquid singulare haberent, norabant, forsitan ab eo quil mane natus diceretur, ut is Manius esset: qui luci, Lucius; qui post patris mortem, Posthumus, ct caeri Fuisse praenomen proprium cuiusque, illud etiam maximo argumento esse uos cum essent manumissi propria, ct antiqua nomina primo loco retinuisse adiectis dominorum Praenominibus, aut Nominibus honoris causa, sic Ciceronis libertus , Tiro Tullius dictus en: ct Pompo ij , Eutychides Titus Caecilius: O Ciceronis Dio sius ex 'patrono, Pompondo dictus es, vi nysius Marcus Tomponius. De Tirone Tullio meminit Gellius libro septimo, capite tertio, de osteris sescribit cicero ad Att.libro. . De Eutychide gratum
119쪽
ta,qui vetere Praenomine,nouo Nomine Taerit Caecilius.ut ex me, O te iunctus eII Dionysius M.Pompo, ius.Hoc en Titus, quod tuum vetus est Pinio men,nunc nouum erit Nomd liberti tuli Vides queadmotidum Eutychides nomε proprium serui ; factum sit Praenomὁ liberti qui ante latu Eutychiades erat,nunc sit,beneficio patroni, Eutychides Titus caecisius Quod idem de Marco dictum sit squidE Marcus Ciceronis Pr omε, factum es Romen liberti. superest,ut onerimus Agnomen a Cicerone cognomd vocari crimus6 uno latum loco colenti. Asticanus maior in Somnio sic minore alloquitur. Videsne illam urbem, qua parere pop.R- coacta per meserenouat prinina be la,nec potest quiescere, ad quam tu oppugnadam nunc venis pene miles e bachoe binio consul euertes:eriti Cognomen id tibi per te partu, quod babes ex nobis adhuc haereditarium. Praenomina,vi inquit Donatus,aut singulis siteris notatur,ut CCaesar, L.Catilina:aut binis, ut Gn.Pompeius,aut ternis ut Sex. scius. Hiectiva dicta sumi,ut Priscianusii. t .ai quod propriis, vel appellativis adiretatur:quae alii, ut Diomedes ait, diectiones vocat. Phocas claἴtia solet dicere. Prebus nomina, quae ex se aliud genus faciunt. Diomedes nomina diuidit in Fixa, Mobilia. Fixa sunt inquit, ut pater,mater. Mobsessa,vt Bonus,bona,bonum. lia nec is tota mobilia,ut Martius,martia :Rex, regina: Leo, hara.Gallurgasina, Fixa appellat, quae uocatur substativa, uenaq; fixa sint,neq; ὸ genere in genus mouetur;no enim dicimus digitu digita digita, aut oculus, uti,ocula, cuius rei causam exponit Varro si a.de Anal. legat, cui otium fuerit. Nonulla tamen mouentur ἐ masculino in famini naine Magister,magistra: Dominus, omina. Mobilia vocat, qua adiectiva dicsitur, quῖd moueatur ρ genere alio in aliud, ut Doctus docta,doctum inic, haec breuis, hoc breue. rccusativo PrudEtem,ct prudens.Prudeles, O prud&ia. ca veteres singulo adiectivorum formas, ut supra diximus, per se declinauerint adhibitis articulis, ut hic bonus, butius boni, huic bono, hunc bonum , c. quam declinadi rationem etiam hodie nonnulli obseruant, non putauimus describenda substantiua, adiectivas nomina more quorsedam recentiorum,furussantiuum,ridelicet esse, quod per unum, aut duos articulos declinatur, Varia adiectivotum genera. INterrogatiuum nomen est, quo de re aliqua quaerimus, V t Quis
Vter, quantus λ, Interrogatiuum substantiae est, cui respondemus, per nomen substantivum, vel pronomen demonstrativum, ut Quis, quae, quod : Vter,utra, virum. Quis hic loquitur λ Davus.Ille. . Interrogatiuum accidentis est, cui respondemus per nomen adie- exluum, ut Quantus, qualis, quot, quotus, Cuius, cuia cuium, Cuias.
Qualis fuit Hector Fortis, magnanimus.
120쪽
Relatiuum est, quod nomen an recedens in memoriam reducit: id duple2 est, substantiae, S accidentia. N i V. . et Relatiuum substantur est, quod nomen substantivum in mem piam reducit, ut Qui, quae, quod.Lego Ciceronem, qui fuit eloquentissimias Romanorum.. Relativum accidentis est, quod in memoriam reducit nomen adiectivum, ut Quantus, qualis, quot. Cicero fuit eloquens,qualis i
- Raedditiua sunt, tantus, talis,tor, totidem: quae reutiuis Quan-itus, Qualis, Quot,ante, vel post redduntur: ut Quales in republic lprincipes sunt,tales reliqui solent esse ciues. Cura ut talis sis, qualis nabcri cupis. Quot homines, tot sententiar. Totidem ad te literas de
Quis, vel qui, quae,quod: Vter, utra, utrum. Quatus,qualis,& eLlera interrogatiua, quando ponuntur post uerba Audio, video, scio, intelligo, ne cio,& alia eius de significationis, appellantur infinita, ut Nescio quis sit.Audio quid dicas. Ignoro, quantus, aut qualis sit. .Possessivum nomen est, quod aut rem polle llam , aut ad aliquid pertinentem significat,ut equus regius, miles PompeianuS. i. Patrium nome est, quod patria indicat, lxx Romanus, Atheniosis.. Gentile nomen est, quod gentem, vel nationem indicat, ut Italus,GLecus. Partitiuum nomen est , quod aut unum ex multis significat, aut multa sigillatim. Vnum ex multis significant, Quidam, aliquis, quispiam, quisqua, ullus, nonnullus, quiuis, quilibet, quae etiam particularia Vocantur. Qitie multa sigillatim significant fere sunt uniuersalia, ut Omnis, cumstus, quicunque, nemo nullus.' - Nomen numerale est, quod numerum significat, cuius uariae sunt species. Cardinale est, quod numerum absolute significat, ut Unus, duo,
Ordinale nomen est, quod numerum ordine digestum significar,
aut ultimum ex eo numero, ut Piimus ecundus, tertius.
Distributiva, siue diuisua nomina sunt, quς distributione, seu diuisione significant, qui b. sere utuntur oratores numero multitudinis, ut Sinsuli, bini, terni, quaterni. Pueri redite domum bini, aut terni, ad sun)mum quaterni: cauete ne singuli eatis .Heus tu dato uti tib quaterna mala, victis singula, ne animis concidant. Quaterna, idest, Vmcuique quatuor.Singula,hoc est cuique unum.