Emmanuelis Aluari e' Societate Iesu, De institutione grammatica libri tres. Quibus nunc primùm copiosissimus index accessit

발행: 1585년

분량: 670페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

571쪽

Iceorg. I. Idem, Tenuia nec lanae per coelum vellera serri. m. Idem, Genua labant, vastos quatit aeger anhelitus artus. In his V vocatis,in consonantem migrat: quare Tenuia dactylus e itidem Genuata. Haec est Probi sententia: sunt qui existiment esse proceleusinaticum. Neq; mirari debes, si vocales mutentur in con-1onantes: cum eaedem literae consonantes interdum in vocales ve

tantur, Vidi statuo pro dissoluo,&caetera quae per diaeresim in duas, syllabas diuiduntur. producere, tenderesignificat, de εκ πιι productio, extensio. δι tri'λλω diduco luido, laxo , unde διαςολη . Arietibus cum quinq; habeat breues,non poterat in quinta regione locum habere nisi producta antepenultima.Versus ille Virgilis, Arietat in poetas et duros obice postes e etiam spectato Macrobio credimus:ait enim lib. .cap. rq. λαγκρουε Iagarosam

pellari versus,qui in medio habent f1llabas breues pro logis, vi duros. obice postes. Gellius tamen lib. .cap. i .docet obiices obiicibus gemino is, esse scribendum: ut verbum Objcio, a quo facta sunt: primam j, positione longam esse. Probus Institu. Art. ubi de decem modis Positionis agit, Decimus modus inquit,ssi pon vocalem subiecta sit conscinanti vocalis vel LV, correptam vocalem habeat constequentem,ut Parietibus textum caecis: In hoc versu quoniam prima pars orati

nis correptam habet, hoc genere positionis primam syllabam longam esch

t,n' mussecundam nanquesyllabam resecamus per medium, O praecedentem. 2 . . consonantem primae syllabs conIlutinamus: vocalem autem ad tertiam reuocamus, ct loco consonantis defigimus. Hic sand modus positionis apud Virgilium non in Iuperiore exemplo tantum , sed in multis versibus inuen, tur.ut Aristat in portas, Transtra per oe remos o pictas abiete pi

pes. . t Item Genua labant,vaHos quatit aeger anbesitus artus.

Et Tenuis ubi argillae dumosis calculus aruis. . Haec ille. Cuius uerba quoniam fortasse alicui obscuriora videbuntur,plaesus . . explicemus posito exemplo: Abiete,poIl vocalem I vocatissubiectu me possposita eu consonanti B, ct habet consequentem vocalem nimirum Lbreuem:quoniam igitur in Abiete prima Iyllaba corripitur, resecamus seecundam Bllabam nempe Bi, per medium, praecedentem consonantem Mees B Mamus prima vocali A,ut fiat syllaba Ab:ipsam vero uocalem I loco consonantis defigimus. revocamus , ad tertiam vocalem E, ut sint hoc modo: dinributae syllabae, si, icite,sic Ten vis, Gen va, atque caetera eodem modo. Plura huius generis reperias apud alios poetas. Sil.lib. r. Genua labant, fest humeriae Ramina laxant.

Idemissi. 6. cater abnuatis atomerant sub pectore IIris.

572쪽

Idem lib. . Ducit sinuato captiuum ad littora lino. Macrobius lib. s.cap i .ait versus, qui in principio habent breues pro longis appellari αημναλονι acephalos quasi me capite, nam Heresci a longis incipiunt:buius generis sunt aliquot apud Virgilium. Georg. q. Parietibusi premant artis: O quattιor addunt

Idem Aen. s. Parietibus textum caecis ite ancipitcm , coec. Idem Acn. I 2. Arietat importas,ct duros obice postes. - λυ inquit, Arietat in portas. Parietibus textum caecis iter,

milia. autem qui in medio versu breues syllabas pro longis habent auros obice postes, o Consilium ipse parer, cr m va mcepta Latinus. Idem dccet Diomedes lib. 3 .ct Athenaeus lib. i .Addit prsterea idem Albenaeus Q- Miuros qui in sine habent breuem pro longa, ubi Homeri testimonia inuenies. Quae cum ita sint, Machrobius a Probo diffcntit,cum primas breues esse in Arieta Parietibus, similibus doceat.In illa Virgili, Eclog. 3. Tityre pascentes a flumine relae capellas, Aut I Vocalis in consonam tem migrat aut e ct i in syllabam coalescunt, ut aureis rei ferret, cat ra id genus, de quibus in Apsynaliphe. Quid se illud eiusdem Georg. r. Fluria lim rex Eridanus, campos , per ιmnes, hoc etiam cit, Ni Fluias sit Pondeus, vocali in consonant m νersa.

I pedes, maxime versus Heroici e singulis verbis constent ineptum,& insulsum fit carmen, ut Aurea scribis carmina Iuli Massime vatum. Contra si verba conciduntur, ita ut mutuo amplexu pedes alij ex aliis pendeant, pulcherrimus essicitur versus: Virg. Semper honos, nomenq; tuum, laudesq; movebunt, Idem, Non ignara mali miseris succurrere disco. Men. r. Idem, Iustitiaq; dedit gentes fraenare supe ibas. Ibidem. Idem, Aere ciere viros, Martemq; accendere cantu. Ibidem. Syllaba, quae ex dictione caeditur, ac post quem uis pedem relin- Aen. 6.quituc vulgo cauu radicitur: cuius tanta est vis, ut eius beneficio breuis syllaba producatur: est enim quoddam in ipsa diuisione verborum latens tempus, nam dum moramur, atque ad alias transimus interuallum unum spaciumque lucratur. Virg. Pectoribus inhians spirantia consulit exta. Idem, Emicat Euryalus & munere victor amici. Idem, Una eademque via sanguis, animusq; sequuntur, Aen. IO.

Idem

573쪽

Idem, Graius homo insectos linquens profugus Hymenaeos. Vides, ut syllabae natura breues post primum, secundum, tercium,' quartum pedem producantur Z id beneficium caesurae acceptum ro

serunt.

APPENDIX. ThyeII. A Napaestici versus optimi putantur, si pedes singuli e singulis

Ibidem. ori fiant verbis. . Ibidem. Seneca, Tertia misit buccina signum. Idem, Nondum serae nuncius horae . Ibidem. Idem, Curuo breuius limite currens . Qui tamen perpauci sunt, si cum alijs conferantur, Idem, Pectora longis hebetata malis Iam sollicitas ponite curas: Fugiat moeror, fugiatq; pauor . te illud praetereat Anapaesticum versum nonnunquam pedem anu Itum habere nullum.

De Penthemimeri, Hephthemimeri , oeci

r Eteres grammatici versum Heroicum in quatuor partes secant, ' quas sectiones, siue caesuras appellant, Penthemimerim, Tr.ehaicam, Heptri hemimerim Bucolicam, siue Tetrapodiam. Penthemimeris Latine semiquinaria constat ex duobus pedibus, syllaba quae dictionem claudat, ut Virg. Vt belli signum Idem, Panditur interea Idem, Turnus ut infractos Trochaica post duos pedes habet duas syllabas longam, de breuem, siue trochaeum, qui dustionem terminet, ut Virg. Non omnes arbusta. Idem, Infandum Regina idem, Excutiens ceruice Hephthemimeris Latine semiseptenaria continet tres pedes, &sul labam, quae dictionem finiat, Virg. Talibus Ilioneus cuncti Idem Multa super Priamo rogitans Idem, Terram inter fluvius aperit Bucolica, seu Treta podita fit, si lenii prinariae duas breues adiunxeris, ut Talibus Ilioneus, cuncti simul,& Multa super Priamo rogitans super

Ibidem. Ibidem.

574쪽

de terram inter suetiis aperit. surit Nanc tamen postremam aiunt propriam esse Bucolici carminis, qua Theocritus plurimum est usus.

Versus, qui Heroico nomine digni censentur, modo c suram unam , habent. Vt belli signum Laurenti Turnus ab arce. Panditur interea domus omnipotentis Olympi. Turnus ut infractos aduerso Marte Latinos. Omnes solam semi quinariam habent; Modo duas, ut Non omnes arbnsta iuuant, humilesque myricae. Infandum Regina iubes renouare dolorc m. Excutiens ceruice toros, fixumque latronis. 5 c. Omnes Trochaica,&semi septenaria constant: Modo tres, ut Talibus Ilioneus: cuncti simul ore fremebant. Multa super Priamo rogitans, super Hectore multa. Terram inter fluctus aperit: surit a stus arenis. Omnes,& semi quinariam & semisseptenaria, & bucolicam habent.

Caesara, se urore veterum loquamur,no est syllaba qhe post pedes superest, sed pars carminis simul cum syllaba,aut syllabis quae di xum finiant. Itaque Penthemimeris non impcat syllabam . quae post duos pcdcs relinquitur, scd duos pedes simul cum s3 stabarquod Quintillanus libro s.ca . . apertissime docet. Et quod nquit, duobus pedibus 9 parte a Graecis dicitur. Et Grammatici cum dicunt versum aliquem con flai e Penthemimeri Heroica, duos pedes, o partem intelligunt. Additur a nounus is rechntio ibIsa Trii mimeris.qus pedem unum 2 fyliabam habct, ut Multa super. Item is Ἀμιμ -ι Ennsam meris, quae q/atuor pedibus, ct 1s

Graius homo i ectos liquens profugus. Sed a peteribus nulla de his, nisi me fassit mimi ria .ft mcntio. Quod ad vocibulorum rationcm attinet, o Penthimimeris a quinque O ωυ quod in compositisne . t uuitur hoc est, Iemis πεwἰ e. quod partem significat,sic enim vitio plerosque ultimam sιribentis .sunt qui malint per Semiquinaria vocatur, hi quit, Diomides lib. 3. quia pedes diuidit, habet enim duos plias, ct semipedem, qui sunt dimidium quinque . ἐρεηιώμ εις Hephthim moris ab , hoc G, septem, ceteris particulis dicitur ,sem septenaria, diuidit enim septem. Sunt qui hos numeros malint ad Arsin, Thesim o ιβsublationem, spositionem pedum reserre . Vn quisq; enim pes sublatione, postiole habet. N. a vi animantes itar dietes mclfim pedes attollantis deponunt, ita metietis versebra altera pars

575쪽

pars pedis attollitur, altera deprimitur, quae attollitur Graec/ αρrit. tanηὸsublatio, qua deponitur ti Q, bot eu positio vocatur. cum igitur pes in duo diuiditur Arsin nimirum, Thesin:duo pedes. o semipes qrinque partes, i, ne siemipedes esciunt. Quarta caesura τετραπιΠα ter a pcdia a Diomede eoalibro appellatur, quod quatuor pedes contineat. β υκ γ colice, seu Bucolica, quod Theocritus,inquit idem,autor carminis Bucolici hac plurimum esse Uus credatur, Utitur quidem Theocritus ea frequeti md, ut eius scripta dacent; ape tameu dactylus ex integra dictione conctat: reperitur eodem loco θοntius sed rarius. Priscianus lib. i . Exercitationum tres tantum casuras admittit, Commuta inqest sunt tria Trochaica Semiquinaria, Semi eptaria, quarta eniim Bucolica magis passio est,sicut semipes, quarta trochaica quae iuueniuntur per singulos pedes Casurae vero cursum, et rhythmum lenia rem solent perlicere, necesse est uel unam,vel duas caesuras in versu inu Usri, nam tres rarissime possunt inueniri in eodem νersu. Lege si vacat. Sed iscunque sit,certὰ Virgilius vehementer hac Vira delictatur, nulla enim fere eu pagina in qua non reperiatur semel luterdum ter, O quater, quinquies, idque in Aeneide.

Iam corium, terramque meo sine numine venti. Detrudunt naues scoplo: leuat ine tridenti. Iamque faces, saxa voluulfuror ama ministrat.

Sic cunctus pelagi cecidit fragor,aequora postquam. Est in secressu longo locus infula portum uicit obiectu laterum: quibus omnis ab alto. Haec omnia in pagina

una Aeneidos: addunt quidem Trochaicam quartam, cum quarto loco ea trochaeus partem orationis terminans, cuius exemplum assert Terentianus: Obae pax longa remiserat arma,nouare parabant:

qua cum rarissimὰ reperiatur, a multis negliglitur. 2.nnulli eodem loco spondeum collocant, qui orationis partem terminet,ut

Albanique patres, atque alta moenia Roma. Hac rari raro νtitur virg.ub. 8.

Vt belli signum, Laurentι Turnus ab arce Extulit, ct rauco strepuerunt coirnua cantu. Diomedes, cia quatuoree sura, quas amplexi sumus placent,meminit etiam barum, ubi de Bucolica egit. Sunt inquit, qui quartum trochaum in hac casura collocant,ut est, Quae pax lovga remi erat arma,nouare parabant,

Alii vero spondeum, ut est,

Inde toro pater. Aeneas sic orsius ab alto. Sed haec hactenus.

DE VERBIS POETICIS.

VErborum licentia liberiores multo sunt poetae , quam Or tores , quibus assidue, accurateque legendis, non solum verba

576쪽

tid etiam caetera ornamenta ij, qui poeticae studio tenentur, diligentissime sunt obseruanda.

DE PATRONY MICIS NOMINIBVS.

PRropria eorum sunt, quae a Grammaticis patronymica voca tur, quod a patrum, maiorumq; nominibus facta filium , aut filiam, nepotem, aut neptem,aut ex posteris aliquem fgnificent.Haec fere a Graecis nominibus fiunt, atq; vel in Des, vel As, vel Is, vel Ne exeunt, quorum prima masculina sunt, & primae declinationis, ut

Pelides, Achilles Pelei filius: Ouid. Pelides,vtinam vitasset Apollinis arcus. D E R.

Aeacides, Achilles Aeaci nepos: Virg. Samus ubi Aeacidae telo iacet Hector, ubi ingens Sarpedon. Aeacides, Pyrrhus pronepos Aeaci: Idem, Coniugio Aeacidae Pyrrhi, sceptrisq; potitum. Am 3 Aeacides, Pyrrhus Epirotarum rex ab Aeaco originem trahens. Idem. Eruet ille Argos, Agamemnoniasq; Mycenas, Am c. Ipsumq; Aeacidem genus armi potentis Achiss... Caetera foeminina sunt, & declinationis tertiae, exceptis ultimis, quae secundae sunt Grecorum, vi Thestias, Althaea Thesti, filia . Ouid. Thestias aut aliter dubijs affectibus errat. Mel.8. Thaumantias, Iris Thaumantis filia. Virg. Ad quem sic roseo Thaumantias ore locuta est. Aem s. Aeolis, Alcyone Aeoli filia. Cuid. Aeolis interea tantorum ignora malorum. 3 LII. Atlantis Atlantidis, Electra Atlantis filia. Virg. Dardanus Iliacae primus pater urbis,&autor Aem. . Electra vi Graii perhibent, Atlantide cretus. Nerine Nerines, Galatea filia Nerei. Idem. Nerine Galatea, dec. Eclog. 7.

APPENDIX I.

PAtronymica non solum a patribus, auis, proauis, abavis, atauis, tritavis, alijsq; maioribus deducuntur, sed etiam a matribus ut Iliades, Romulus ab Ilia: Philyrides, Chiron Centaurus a Philyra: Latois, idis, vel idos, Diana, a λητῶ, hoc est Latona. Ouid. Invadunt,portasq; petunt, quas obijce firmo Met 1 4. Clauserat Iliades. Idem. Philyrides puerum cithara perecit Achillem . Idem. Praeteritas cessasse serunt Latoidos aras. Meta 7.

Item

577쪽

I set. I.

Item I fratribus, ut Phoronis, Io, seu Isis Phoronei soror.Phaeto tias, soror Phaetontis. idem. Nec superum rector mala tata Phoronidos ultra Ferre pol Virg. Tum Pnaetontiadas musico circundat amarae Corticis. A Reg bus praeterea, ct conditoribus, ut Romulidae, Romani 1 Romulo: Dardanidae, Troiani a Dardano: Aeneade ab Aenea. Cecropidae, Athenienses a Cecrope: ijdem Thesidae a Theseo. Persius, - inter pocula quaerunt Romulidae saturi, quid dia poema a narrent. Dardanidae magni genus alto a sanguine Diuum. Aeneadasq; meo nomen de nomine fingo. Phocus in interius spatium, pulchrosq; recessus Cecropidas duxit. Praemiaq; ingentes pagos & compita circum Tharsi e posuere. Virg Idema Ouid.

APPENDIX. II.

MVlta I regionibus, urbibus, montibus, sontibus, fluuiis, alijsq, rebus mini, quae formam quidem patronymicam habent ; re autem Vera gentilla sunt, aut pro pollessi uis , adiectivisque nominbbus ponuntur, ut Asis, Libys iis, Italis, Ausonis, Sarmatis, Colchis, Scitonis, Thessalis, Sicelis, Sidonis, Ilias,Troas, Erymantis, Maen Met. 9.Ouid. ι b.I. sit.

Ouid. Trist. 3. Idem. In episidem. Fan. a. Idem o-- celeriq; carina

Aegeas metiris aquas, & in Aside terra Metilia constituis. Ad quem Cymodoce Nympharum maxima nata Italicium. - occurrit A cestes Horridus in iaculis AE pelle Libystidis vrsae. Nomen Arionium Siculas impleuerat urbes: Captaq; erat lyricis Ausonis ora sonis. Sarmatis est tellus, quam mea Vela petunt. Nec vehit Actaeas Sithonis unda rates . Interea ad templum non aequς Palladis ibant Crinibus Iliades passis. Troades exclamant: obmutuit ille dolore. Cumque truci Borea Maenalis vrsa videt. Pepalis Oenone Phrygijs celeberrima sylvis. Vectam fraenatis per inanes draconibus Aegeus

Credulus immerita Phasida fouit ope.

Lucana

578쪽

Lucan. Limine terrifico metuens consistere Phoebas.

Patronymica masculina quo pacto formentur.

Praeceptum I. Nomina A. finita assiimunt Des syllabam, ut Ilia Iliades.

As terminata assumunt De, syllabam ante s,Vt Aeneas, Aene des, Pheraetias, Phercetiades. Ouid. Cumque Pherartiade,& Hyanthaeo Iolao.

Exceptio. A Finita aliquando ipsum A mutant in I, ut Philyra. Philyrides.

As terminata interdum I, ante A,assumunt, ut Amyntas Amyntiades, Philippus Amyntae filius. Ouid. Aut ut Amyntiadem &c. Reniades, Iulus Aeneς filius fit a Graeco Aeneas sublato A Aeniades, Aen des. Virg. Atque his ardentem dictis assatur Iulum. Sit satis Aenis te, telis impune Numanum oppetijsse tuis.

Praeceptum II. ES finita mutant Es in Ades, ut Hippotes, Hippotades, Aeolus Hippotae filius.

Ouid. Clauserat Hippotades aeterno carcere Ventos.

Exceptio.

T T Aec epe I ante A admittunt, ut Anchises Anchisiades, Laer

Praeceptum III.

Nomina secundae declinationis Vs finita, in genitivo assumunt Des syllabam penultimam breui, Aeacus Aeaci, Aeacides : sic Priamides, Aeolides, Tantalides, Priamo, Aeolo, Tantalo. Virg. Misenum Aeoliden, quo non praestantior alter. Ouid. Priamidenque Helenum rapta cum Pallade captum. Idem. Tantalides tu sis, tu Tereique puer.

Exceptio I. Nonnulla penultimam habent longam, ut Belides, Lycurgides:

Belidae

579쪽

Idemaidem. Idem .

Belidae nomen Palamedis . h ' Ouid. Quique Lycurgiden lacerauit ab arbore natum, Fgs, . Amphiaraides Naupacteo Acheloo Solue nefas dixit, soluit & ille nefas.

Exceptis II.

, Uae a nominibus secundae declinationis fiunt, interdum etiami ante Des syllabam, A , literam recipiunt, maxime quae in Ius exuunt,ut Battus Battiades, Asopus Asopiades. Menoetius Men tiades,Thestius, Thestiades, Nauplius Naupliades, haec in Ius posterius I genitivi mutant in A Thesti, Thestiades. Ouid. Nunc quo Battiades inimicum deuouet Ibin, E LHoc ego deuoueo teque, tuosque, modo. Huic Asopiades petis irrita, dixit,& urbi. Sive Menoetiaden fallis cecidisse sub armis. ne titulos intercipe foemina nostros, . Thestiadae clamant. Idem. Sed neque Naupliades facinus defendere tantum Iapetionides ab Iapeto pro Iapetides longius a norma recessit. Ouid. Hic hominum cunctis ingenti corpore praestans, Iapetionides Atlas fuit.

Praeceptum IV. GEnitivus nominum in EVS assumit Des syllabam penultima Ionga: E enim,& I vocales in I longum, vel ei diphthongum contrahuntur: vel ει more Gr. aecorum,ut a multis scribitur: ut Atreus, iret, Atrides, sed Atriides: sic Pelides, Alcides, Achillειdes Thesides, Ty dides, & sexcenta alia. Ouid. Conuocat Atrides socios terrore pauentes. Virg. Te precor Alcide coeptis ingentibus. Ouid. Pyrrus Achilli des animosus imagine patris. r. .

APPENDIX. Aec rarius A ante Des sisllabam habent, Virg. Panthus Otriades arcis,Phoebique sacerdos. Praeceptum V.C I nomina sint tertiae declinationis,patronymica fiunt a dativo ad dita Des syllaba, ut Agenor, A genrois,Agenori, Agenorides Caismus filius Agenoris: Testorides, Calchas filius Testoris: Actorides Patroclus nepos Actoris: Aesonides Iason filius Aesonis. Ouid. Donec Agenorides coniectum in guttura ferrum. , Idem In Ibin.

am. a. ueta

580쪽

Idem - at veri prouidus augur Thestorides., Vincemus ait. Idem, . Reppulit Acti, rides sub imagine tutus Achillis. Troas ab arsuris cum de seniore carinis. Valer. Flac. Advolat Aesonides, mortemq; cadentis aceruat.

Nomina As finita, quorum genitivus exit in Antis, A literam ante Des, syllabam petunt, ut Abas, Abantis, Abanti, Abantiades : sic Atlantiades, Paeantiades, Athamantiades, Dryantiades, ocalia id genus.

Ouid. Victor Atlantiades patrios cum coniuge muros Intrat. Idem, Venit Atlantiades positis caducifer alis . Eodem fere modo formantur, que a nominibus in On fiunt, Telamon, Telamonis, Telamoni, Telamoniades ξ Amphitryoniades, Laomedontiades. A Scipione tamen non Scipioniades, sed Scipiades imminuto verbo nascitur. 'Nec Telamoniades etiam nunc hiscere quicquam Auder. Interea cum iam stabiuis seruata moueret Amphitryoniades armenta. Laomedontiaden Priamum Salamina petentem . - Decios, Marios, magnosq; Camillos Scipiadas duros bello, & te maxime Cesar. Heu nunc Gracchi ξ aut ubi sunt nunc fulmina gentis

Scipiadae λ

Patronymicafminina inde formentur .

raeceptum I.

PAtronymicasceminea, quae in As,&Is exeunt, fiunt a masculinis De, syllaba sublata, ut Thestiades, Thestias Thestiadis: Aeeti des, Aeetias; Thaumantiades, Thaumantias : Phaetontiades, Phaetontias: Aeolides, Aeolis, Aeolidis : Tantalides, Tanralis : Oeb lides, Oebalis: Latoides, Latois: Dardanides, Dardanis, idis, Ce .cropides, Cecropis: Belides, Belis, idis. Multa praeterea sunt, quae passim apud poetas leguntur. Ouid. - rapido fallax Aetias igni Imponit purum laticem. Idem, Talibus Aeolidis dictis bacrymisq; mouetur. Idem, Aut ego Tantalidae Tantalis uxor ero.

sit,

SEARCH

MENU NAVIGATION