장음표시 사용
11쪽
rum vires nosset, plane remed Ium aliquod non propinaret, nisi eo tunc, cum ejus altio inanis esse non potest. Non igitur Medicamenta nos fallunt, sed potius gallimur a nobis in et ipsis prςdicta ignorantibus idemque nobis accidit quod Piscatori, qui, ut inquit Petronius, Amsi eam appo erit hamis escam , quam scierit pycιcusia ore anenturos , sine spe praedae moratur in βο-
Eadem sere ratione a sui natura imbecillitatem,& incertitudinem δε Iedicina nou sortitur; licet enim conjecturalem tantummodo Artem habeamus coujecturale tamen ignavia nostra eicit cum suapte naturaeno sit . Quidquid enim in Μedicina facienda occurrit id totua causis&naturalibus,& necessariis dependet. Si generatur homo, a causis naturalibus generatur: si vivit, si agit, si valet; per causas naturaleS, Sc vivit, S agit, & valet: si aegrotat non nisi a causis naturatious in morbum conjicitur: si beneficio rem diorum pristinam recuperat sanitatem, remedia ipsa, ut mox ostcndimus, non nisi naturales sunt causae: si tandem in interitum ruit, a causis naturalibus occiditur , adeo ut ab exordio vitae , usque ad ultimum spiritum, nihil occurrat in homine, quod non sit opus Naturae, totaque vita nil aliud sit, quam catenula quaedam effemium naturalium causis suis indita lubiliter conneXOrum. Quapropter cum effectus osten dant causas, S eX adverso causae praemonstrent e flectus, nullus est conjecturae locus in Arte Medica, si eam in sua essentia. S persectione, non prout in no
b sexistit, consideretur. AIehercle, si AIedicina illaquet in Dco Optimo Maximo reperi cur persectissima, nullis
12쪽
nullis coniecturis innititur saliter enim asserere non modo impium, sed & stultissimum esset quid clarius,
quam quod eadem natura sua no conjecturalis, non imcerta ; sed tota scientifica,tota constans tota certi s Sima sit. Si ergo ea, quam nos habemus tanta persectione non gaudet, repetere cogimur non a natura Μedicae
Artis sed a Μedicorum socordia id proficisci. Scio inevitabilem esse moriendi necessitatem, omnibusque satalem esse supremum diem; sed non ideo fit, ut medendi arti aliquid suae certitudinis de pereat;
cunctae etenim Artes non circa quamcunque materiem, sed circa idoneam tantummodo ver santur; ineptam tamen distinguere tenentur, ne oleum,
operam perdant, &hac distinctione contentae suam tuentur certitudinem . Id ipsum essciat Μedicini oportet, ut ambiguitate liberetur, scit icet discat cor. pora, ic morbos distinguere, qui Arti subiiciuntur ab iis, qui supra, vel extra artem sunt; sic enim aut non attinget aegrum, quem non juvet, aut si cogatur aggredi sine successu, id saciet absque ulla nota dignitati Artis inusta. Constat igitur medicae incerti tudinis causam totam in Medico quaeri oportere in quo Propterea, aut eXperientia desideratur, aut debita eorum cognitio, sine quibus nec Ars, nec Artifex ulla ratione potest subsistere. Et eXperientia quidem, qualiscunque ea sit desitui Medicinam non puto;nusquam enim ab eXperimentis a primo sui exortu cessatsi est, cum quot hactenus suerint remediorum applicationes. tot etiam eXperimen.
ta medica habita sint. Quid est in universo Orbe , cujus usus Μedicus aliqualiter perspectus non sit Quae
13쪽
Quar planta, quae animalium partes, quae mineralia prorsus jacuere intentata Ipsa etiam vitae oblecta. menta, &, quod mirabilius, ipsa martyria in Μedicam materiam facessere. ita ut, si verum fateri liceat, non insimulandi sint medici, quod ab experimento , observatione , S tentamentis unquam destiterint; utinam vero ea methodo instituta sui Dsent, qua doctiores, aut eXpertiores possemus eva
Remanet ergo, ut unico hoc nomine Medicina in suo opere, adhuc haesitabunda vacillet, scilicet quod Medici nondum potiti sint cognitione eorum, qui hus Ars ipsa coagmentatur. Quamam autem ea sint, in praesentiarum indagare juvabit. Finis medietnae duplex est; alter ut sanitas, si praesens Conservetur, alter, ut recuperetur si amissa; Medici igitur munus est, ut in utrumque finem faciat oportuna scili. cet, Sc quod intendit efiiciat, & quod efiicit opportunum sit ; quare liquet sundamenta Artis deducenda
esse a cognitione eorum, quae itim oportuna indicare possunt, tum mentem nostrim dirigere, ut cognoscamus, quomodo, & quando Μedicamenti actio, oportunitati, quam habemus fuerit satisfactura. Ue. rum, cum id, quod oportune agendum sit inmor. horum curatione, non nisi e X aberrationibus emergat, Sc aberratio intelligi nequeat, nisi naturalis satus antea perspiciatur ; Constat fieri non posse ut Medicus oportuna factu determinet, nisi noverit
naturalem Hominis habitudinem; id est nisi integram scientiam de Homine fuerit nactus. Hinc absque Physiologiae, & Anatomes studio, non est ut quisquam sese
14쪽
sese Medicum ja stet: harum quippe occupatio totae est in rimando artisicio, quo divinus Plastes humana
corpora concinnavit, V. quibus elementis totam cor.
poris molem constituerit, in quot partes distribuerit, qua dispositione, quo ordine, qua organica structurae earum singulas donarit, quibus, & cujus crasis humoribus irriguas voluerit , quibus actionibus,&usi bus singulas destinarit. Hae fundamenta vitae, actionum inter se harmoniam , dc famulatum, tempCrλ' mentorum diversitates, omniumque ad vitam ,& valetudinem concursum exequuntur; actionum insuper instrumenta, horumque potentias, Sc potentiarum vires eXaminant, adeo ut ab Lisce duabus Facultati bus, quidquid ad rectam Naturae Ordinem spectat. Omnino petendum sit. Sciatis tamen oportet, me non modo de rudiori illae Anatome verba facere . quae ad usus Chirurgicos vix satis else potest , sed etiam de subtiliori illa, quae no-1tra aetate tant tune Xculta peniti Ora viscerum reliqua. rumque partium, stibi assumpsit introspicienda , ad carum compositionem, agendi modos, usus in lucem producendos accommodata : Cumque in eundem finem conspirent, &Lootomia. Dendranatome, utraque ad humanam Anatomiam comparatae, &has nomine Anatomes Compraehensas volo .
saltem quo ad eam partem , quae latenti quandoque in homine partium struis turae, & usui lucem aliquam serre potest: Saepitis etenim evenit, ut quod in grandioribus animalibus magis absconditum est. in propatulo Natura posuerit in viliore reptili,aut in obscuriore virgulto. Sic sanguinis circulatio ,ejusque varii
15쪽
motus a vena secta, qui in Hominibus non ni si abessectibus, aut a Statices legibus, & vasorum, & cordis consiguratione colligi possunt, in ranis, & vermibus omnium oculis subiiciuntur . Nec dissimiliter principia, & modus generationis, quibus si animaliaetantum persecta scrutemur, nihil obscurius, ab ovi gallinacei incubatu, ab ovorum in bombycibus sae.
Cundatione, atque a seminum vegetatione tantam lucem recepere, ut iam caeperint Veterum commentitia mysteria flocci fieri, novaq; hypothesi assumpta, alius prodierit generationis modus, quem Neoterici
tot observationibus, tot eXperimentiS, tot rationibus adeo hucusque Confirmarunt, ut sperare liceat, fore ut continuato Observandi. & meditandi studio. humanae Genestos artificium, non minus, ac opus respirationis,*motuS humorum, tandem aliquando innotescat.
Pariter, cum de Physiologia sermonem habui, non
ea mens suit, ut ea Contenti essemus, quae jejune admodum,ne dicam vitiosE in Libris veterum Μedico. rum prostat ; ab hac enim non est, ut Μedicinae Studiosus eam de Humana natura cognitionem expectet, quae ad Artem faciendam possit lassicere. Ρlura in ea ad sapientiam magis,quam ad opuS utilia, plura generalibus vocabulis non explicata, sed mere indigitata, plura etiam aut falsis inaedificata principiis, aut
non satis expensa, & elaborata Compraehenduntur.
Ρhysiologiam intelligo, prout moris est; Scientiam
naturalem de Homine,quae tamen non ad placita Ari. sotelis, aut Galeni, aut Platonis, aut Cartesii, aut Epicuri, sed ad leges veritatis componenda est; neque enim
16쪽
enim cuiquam licet eorum vestigia sequi, qui ut in.
quit vi vis lib. de tradendis disciplinis. Nitura huic ignorarent irati, aliam sibi eo uxere, sed ipsa , qualis est, scrutanda. & si licet revelanda. Fateor difficilem admodum hanc esse provinciam. sed addere liceat, meo semper hanc haesisse animo sententiam, eatenus Artem medicam adhuc in vestibulo barrere , quatenus ex ignorata vera Philoso
phia naturali non datum est ulteri tis procedere; quod si verum est, uti a quolibet facile concedetur, Cui medicinae natura Comperta sit, plane liquet in rei tam utilis disquisitione praecipue Μedicis insistendum esse, cum ab hac Artis incrementum, & perfectio. Sc exinde infirmis salus, sanis incolumitas,
Rrtificibus gloria, & in agendo felicitas sutura sit: Dissicile quidem opus, sed non impossibile, hisce
praesertim temporibus, & ut sperare fas est,etiam succedentibus; postquam enim Physicae studium Geometricis, ic Μechanicis veritatibus inniti , experimentis vero, &observationibus sulciri cςpit sutiam
parvi pendantur, quae alterutro aut utroque sun.
damento stabilita non sint) prosecth si unquam .nunc si imiter credendum est fore ut Scientia naturalis, Scquae hujus pars est Physiologia Μedica. eo veritatis Iumine clarescat. quo densissimae in praxeos usu Currentes tenebrae possint dissipari. Pergo ulterius: Non unicum est hoc, quod ab exculta Physica manare potest in Μedicinam beneficium . Vivimus quippe , & operamur non modoratione eorum, quae in nobis sunt. sed praeterea illorum ope , quae nobis extrinsecus adveniunt. Egemus
17쪽
I6Egemus nempe, &aere, quem respiremus, &cibo, quo reficiamur, S calore, quo Queamur: cogimur laborem alternare quiete, vigiliam somno: subjicimur tX ternorum, quae nOS circundant injuriis, ani. mique passionum, quae intu& nos dilaniant, seritati: tota denique rerum creatarum universitas nobis vet favet, vel olsticit. Quocirca nisi horum omnium inhumana corpora emeetus, qua Propitii, qua noXii apte internoscantur a medico, qua qIKela ratione, aut optimum vitae regimen praescribere, aut si quae contingunt in pravo usu laesiones, poterit determinare
Μedici igitur est praedicta omnia ita cuilibet adaptare subjecto, ut ex iis utilitatem capiat non no Xam, cumque hujusinodi judicium a perspeCttaeX ternorum estentia , eorumque in humana corpora
actione dependeat, iudicet quisque vestrum,an aliunde, quam a Philosophia naturali, eaque legitima , mechanica videlicet, Sc ab ea, quae hujus non modica pars est, simulque Theoretices Μedicinae pars magna , Praecipua , Iginae videlicet , mutuandum sit Abstineo a proponenda necessitate Doctrinae signo rum , quia a nemine, pertinacissimo licet Empirico, vertitur in controversiam . Hoc unum in meam rem moneo , quod licet Semeiotica, prima fronte nihil praeseserre videatur praeter signi cum suo significato Conne Xionem, ideoque ab unica observatione hauriri Poste, res tamen longe aliter sese habet; Non enim
signum Medicum, ita referri potest ad id, quod indicat, sicut sumus ad ignem; adeo ut sicut ex sumi
18쪽
praesentia ignis arguitur. ita a signis Medicis certa habeantur indicia eorum, quorum sunt sig na. Hoc exercitatis in Arte nulla dubi j labe notatur; nove re namque Prudentiores raro ab unico signo saeptiis vero ab omnium 1yndrome tum morbi, tum ejus causae, tum partis atteste diagnos m hauriendam es.se, eosque, & falli, &fallere qui pauca respicientes de natura morbi pronunciant, Sc exemplo sertu natae alicujus curationis , remedia e X hibent, Ianquam alias habito esse tui non desutura. Signa omnia praeternaturales effectus sunt, a naturalibus, idcirco, probe distinguendi, omniumque omnes possibiles praenoscendae sunt cauta , ut plurium in unicam concurius fidem faciat de vera, MIegitima, a qua indicationes desumantur, antequam remedium quod ab his suggeritur eligatur. Ab hac seu signorum, seu symptomatum analysi, quae Se m ejOticae , non minus, ac Pathologiae opus este debet, & exinde recurrente in casibus particulari
bus synthesi, nanciscimur judicij Μedici , quod
difficile merito asserit Hippocrates, quin imo eum,&solertiae, & dexteritatis habitum, quo cuilibet risioni , quae oportuna sunt, tandem dignosca
Demum quod alterum est medentis munus si praedictis rationalem Pharmaceliticam conjungamus, id est Physicam indaginem naturae remediOrum,& effectuum quos in humano corpore sue sano, sive morboso,sive quacunque alia ratione affecto P rq
stare Valent, ita proculdubio medicis auxilijs uti discemus, & ea certitudine, qua NautaremOS, Mb vela
19쪽
II vela adhibet ad navIm gubernandam ; atque hinc fiet ut Artificem non pudeat seu stiati, aut non prae- visi successus, sed respondente pharmaco intentioni praescribentis, si essectus oportunus fit , in aegri omnino cedat utilitatem; dc propterea, si ex Ρhy.siologia, Anato me, Igina , Pathologia agendo. rum Oportunitas perspewta sit , nil aliud superest ad
Artis complementum, nisi ut a Pharmaceutica rationali mutuemur instrumenta, quibus curationes, eo quo decet eventa, Sc securitate, non inter ambages, &pericula, id est non empirice, sed dogmχ-tice instituamus. Cum igitur ex his omnἰbus conjunctis aegrorum
sanandorum artificium coalescat, eaque non ab usu, non ab exercitatione , non ab eXperimentis tantum, sed ulterius , imo praecipuE ab acri judicio Μedici in Theorica Medica versati possint obtineri, brevius dicam a judicio Μedici Physico. mechanici, palam est Praxim Μedicam sine Theorica Theoricam vero medicam sine Μathesi nullam es.se, aut haberi posse.
Asserant nunc Empirici si possunt, alud esse me deri, aliud ρhilosephari; ahad Theoretieas in siboli, insintuere disquissiones ; alitiae practicas manus agris admoυere; etenim licet ultro fatendum sit, totam Philosophiam ad usum Μedicinae non referri, constantistinae tamen asterendum videtur, medentium opus nil aliud esse quam perpetuum , sed vere Sc solide philosophari,S praxim e Xercere nil aliud, quam Theo. ricam Μedicinae partem in usum, aegrOIum beneficium convertere.
20쪽
I' Ut hoc magis elucescat mecum advertatis velim, praxim medicam habitum quemdam esse non corporis , sed animi; ideoque sicut in gumnasticis, Corporis dexteritas, & membrorum agilitas crebra cor. poris eXercitatione comparatur; ita&ad acquiren dum habitum intellectualem opus esse, ut Μens ipsa seria, S repetita meditatione exerceatur. Ad obtinendam igitur praxim Μedicam necesse est , ut circa objectum, &instrumenta Medicinae plurimae instituantur Cogitationes, ita ut antequam mλnus operi admoveatur, omnia si fieri potest, perspecta,& cognita sint, quae ad hominis Naturam quoquo modo, ad finem tamen artis relata,videntur pertinere. Hanc si quis adipisceretur notitiam , atque hinc fluentem re te judicandi de aegrorum temperamento, de morborum clientia , de qualitate , dc gradu laesionum, tu de remedii in usum vocandi conditionibus, promptitudinem, is prosecto habitum medicum, etiam si nullum aegrum antea attigerit, sibi comparasse diceretur, N propterea Hippocrates lib. de Arte clare profitetur medicum, qui suffecerit ad cognsendum, isseere quoque ad sanandum , quasi ac eorum, quae ad medicum attinent notitia, vel ipsissima curatio sit, vel non magis a curatione absit, quam a Sole calor aut tu X. Verum quidem est praedictorum omnium sussi.
cientem Cognitionem paucorum annorum curricu-
. lo obtineri non posse , dc fortasse nunquam absque occurrentibus in praxi casibus, qui continuas suggerunt occasiones observandi & meditandi, id quod antea meditatum non fuerat, aut Observatum, b a qua