장음표시 사용
161쪽
tium in graeco lecturi , parati esse idobent apud altare. Subdiaconus, de Diaconus, qui ad cornua altaris in inseriori gradu stare, vel sedere possunt, putlepus postulat,sics manere us, post
missam. Finita reuerentia extrahitur
mitra Papae I bir retum, ut supra: qui deinde surgit δε stas versus altare, seere te dicit. Pater noster. Deinde alta voce cantando, & se signando. De/
us in adiutorium meum, S. c. manens
ita quo usq; incipiatur per cantores psalmus. Legem pone: quo inccepto sedet. imponitur ei birretum δε mitra, ut supra. Tum Subdiacous latinus accedit ad altare, cui mappulam quamdam Satrista supra brachia ponit, dc super eam caligas . de sandalia , quae ambabus manibus ad oculos eleuatis, ad Pontificem defert: hunc sequanatur omnes acolythi. quibus accipien/tibusin extendentibus fimbrias pluγuialis Papae, Subdiaconus cum vno exsecretis cubiculariis Papae subtus i trant δε communia calciamenta Pa. pae extrahentesm caligas, & sanda,lia ei imponunt. Interim Episcopiasγsstentes Papae librum ante ipsum, de
candelam ex more tenent:'Diaconi as
sstentes cum Pontifice dicunt Antiophonam: Ne remIniscaris. 8ce. de psalmum, Quam dilecta. 3 c. ut inli,hro. Interim cantatur Tertia per cantores, qui cum ad capitulum perue/nerint quod unus ipsorum cantabit,
Papa surgit cli mitra in eo finito breγui responsorio versiculus dicatu r. ae cedunt ante Pontificem Episcopus Cardinalis assistens, ut librum teneat pro oratione cerimoniarius cum duobus ceroferariis. Finito versiculo deponitur mitra i Pontisci, qui dicit stans versus ad altarer Dominus vos
biscumα orationem Episcopo Caradinali librum super eaput tenente, 6cvno Episcoporum assissentium eum
manu adiuuante,alio candelam tenente. Qua finita Pontifex repetit. Do/minus vobiscum: de Cerimoniarius cum ceroferariis reuertitur ad altarer cantores vero dicunt. Benedicamus Domino. His finitis sedet Papa , cui reponitur mitra, de lauat manus ora dine consueto, episcopo Cardinali arasistente adiuuante: de quia Pontifex lauat manus quater, in missa:aduertat cerimoniarIus, ut incipiat a minus disgno de quatuor nobilibus laicis, qui debet aquam deserre ita qd nobilior sit ultimus. Et sema debet eligi ad hoe
opus nobiliores,etia si Reges,aut Imperator adesset. Potifex manus lauat,
omnes laici in eappella existentes genuflect sit, praelati vero surgutin stat sine mitra capite detector Cardinales depositis tantu mitris surgunt. Lotis manibus extrahie mitra Pontisci, qui surgit AE ate eu ponit scabelisi, super qdstat Diae onus Cardinalis Euagellulecturus, qui iuuatibus duob' aliis diaconis a dextris, de a sinistris Papae,ae Subdiacono latino retro Ipsum Papam stantibus, Papae mitram primo, deinde pluuiale,et stola extrahit. et saςris parametis,quae ex altari P acolythos deserunt, ipsum induit hoe ordine: prima cingulo cum succintorio inpie sinistra pedent e, qui cingulo p dicto cingie subtus alio cingulo, quod prius tenebat, et isto secudo ligato soluit, et deponit cingvlsi primu . Tu cruce pectorali, postea fauone, quem diaconus sua caput Papae ipoit replicatu
ut ante oculos pedeat, et partem qua dextra manu tenet,collocat sua humersi dextru et aliam super sinistrum, et oras ambas fauonis depellere facit circa pectus iuxta mensuram unius palinmi. Deinde
162쪽
mi. Deinde stola, quae ab humeris pedeati tu tunicella,& dalmatica: alba ministri citra fimbrias aptet, ut terram
lagat. Fhis omnib' 2 Diaconu .adiuuartibus diaconi assistentibus, di subdia/cono, qui est a sinistris Papa induiti de qbus p diaconu osculanda porrigue Crux pectoralis, fauo, stola, dc in fine palliu,at equa sibi iponas,& sit 'itercu
exuitur Papa:cu accipit dalmatica residet, extrahitur,ac aptatur ei P Diaconu fauo circa caput. quo aptato amo
uetur scabes tu, sed quo stabat Diaco/nus indues,&ipo nutur Papae a Diaconu,& subdiaconu chirothecae, quiate, dc postqua illas sibi imposuerint,
osculantur eius manus, de chirothe/cas. Deinde reponitur scabellu & I'apa induitur casula.& extrahitur fauocirca collu, & aptat, ut aequaliter pendeat circum circa. Interim unus sub diacono ru apostolicorum palliu de altari velo coopertu apportat: qci diaconus ab ipso accipies Crucem posteriorem pallii Papae osculadam porrigiti deinde illud adiuuate subdiacono latino, Papae imponit eo modo, ut para duplex sua sinistro humero maneati inde portantur tres spinulae, quarum una pulchriore diaconus Cruci ante
riori palii infigit, alia cruci sua humeru sinistru,& tertiam infigit subdiaconus Cruci posteriori. Sunt aute limispinulae taliter infigedae, ut tertio crucem pertraseat pallium auten optas Tent,neg planetam lagat, quodi ge/mae spinula maneat ad extra infigentis. Tu rursus aptatur fauon circa pe
istus,ut pedeat sub ateriori pallii Cruce,& planeta supra brachia Potiscis. Deinde ipse diaconus Papae mitra imponit, Aecedit interim primus Epis/, eo potu Cardinalium assistes,& impolnit Papae ia mitra teneti,annutu poti
ficale,& alios quos papa voluerit: tu
ius manu osculatur. Haee ola Pontificis ornameta prius per sacrista super altare praeparantur, di ordine pdicto instrue te cerimoniario, per acolythos ad Potifice deferuntur, assignant ursad manus diaconi Cardinalis praedicti post haec Episcopo Cardinali assiste γte, Z ministrante Pontifex ponit in censum inthuribulo dices. Ab illo benedicaris.&c.T si Papa processionali/ter vadit ad confessione ante gradus altaris, duobus auditoribus fimbrias eleuatibus a pedibus. Ordo procedendi, thuriferatius, duo ceroferarii, in quorum medio Crucem seres subdia/eonus latinus libru evagellotu, & In
eo manipulii Papae inclusum ante peetus gestas: inde diaconus euagelii cu Epo Cardinali assiste te, que sequitur
auditor ad mitram seruiens medius inter duos cubicularios secretos,deide Episcopi assistetes. Inter altare,& se de, in qua Papa parameta accipit, occurrunt Papae tres vltimi praesbyteri Cardinales. quoru senior primo deinde alii duo per ordine m. Potifice in in ore primo, deinde in pectore osculantur: subdiaconus interim libru Fuagelioru cerimoniario tenedu trades, Papa ambabus manib' retro ad eius spatulas appositis, sustetat. Inde Cardinales illi tres. cu Papa ante altare se fi ramauerit, redeunt ad loca sua:Idem fa/cit subdiaconus cum Cruce, & ceros
ferarii thuriferarius vero ad corn
epistolae altaris genuflexus, expectat fine tofessionis. Cu Papa fuerit ante gradus altaris, Diaco us Euagelii deponit ei mitra ,3c eam auditori tradit ad hoc seruieti. Papa medius inter EPm Cardinale a dextris,& Diacoum Eu agellia sinistri; si as facit consione more solito: duo Liaconi Cardinales ass
163쪽
stentes stant post Papam, & aliquatulum se retraliut, Epo, εἰ diacono cedetes:post Diaeonu subdiaconus genuflexus persistit cu libro euagellorum, Scmanipulo intus, que imponit Papae dicto Indulgetia prius in eius manu Osculat. Facta confessione, Papa ascedit ad altare,dc illud in medio osculatur: Subdiaconus librum Euagelioru aperiens,illum osculadu Papae offert in cornu euagelii, o Cardinali assiste
te ipsum adiuuate. uo facto, Diaco nus euangelii ad dextram Pontificis in medio altaris statis accedes, di una cum eo thuriferarius incessim.& thuribulum Papae offerunt:qui imposito incenso, ut supra, altare incensat mos
Et aduerte, quod du Papa est apud
altare, Diaconus euangelii semper ministrat incensum S Incelat Pontifice: cum autem Papa est in sede tune Cars dinalis Eps siue psbyter assistens hoe facit. Incensato altari, Pontifex tra/dit thuribulum Diacono euangelii,& in eornu epistolae stans, per Diacos num a dextris assistente assumpta mutra, a diacono euangelii, ibi de ineesae,& ad mediu altaris se retrahes, adhue
versus ut incen satus est, stans cum mitra, Diaconi Cardinales primo euans gelii, deinde assisten tes duos tantu ad osculum oris primo, deinde pectoria recipit. Inde Papa cum mitra, facta altari reuerentia, vadit ad sedem sua eminentem,in qua stans detracta mi tra dicit Introitum , 8c Κyrieelei neum Cardinalibus assistentibus, Epoeardinali assistente libru super caput tenete, iuuatibus ipsum duobus Episassistentibus ut alias dictum est. Diaconus & subdiaconus latini manent in cornu epistolae altaris, & limul dicunt Introitum,& reliquum missae tepore suo, cum quibus Diaconus,& subdia conus graeci dicunt. Et in terra, Sc Patre. Deinde Papa residet cu mitra, Nper auditorem, qui seruit de gremials imponit ei gremiale sua genua: quod
gremiale dictus auditor semper ser uat captu ex credentia,& cu Papa sodet, illud imponit super genua, & cusurgit, illud accipit, dc seruat quous p
Papa lauat manus post offertorium tunc portat gremiale ad credentiam,
Ze Diaconi assistentes sedent in scabellia hine inde iuxta Papam more solisto. Episcopus vero Cardinalia assis stens sedet super cathedram nuda, seu in laldistorium inter Diaconua dextris Papae, de sedem Cardinalium iuvia murum sibi paratam. Diaconus vesro euangelii cum Papa sederit, 3e alii Cardinales assistentes, sedet & ipse in sinistro eornu altaris, videlicet epistolae super scabellum ibidem positum,
vertens faciem ad cornu euangelii, Diaconus autem graecus super gradu altaris sedet in cornu euangelii, & subdiaconus latinus, & graecus in cornu epistolae super inferiorem gradum,vultu ad Pontifice verso. Finito Κy rieeleieson, detracta Papae mitra tenente
Episcopo librum, ut supra, eleuati manibus iuxta altitudine humeroris,& eorum distantiam extensis digitis, sed non disiunctis, stans versus altare dicit.Gloria in excelsis. Et eu dicit,
Deo, iungit manus ante pectus:dei de ea cu Cardinalibus assistetibus taneum plane plecta, residet:& finito Gloria,deposita mitra surgit, Ac dicit ma/nibus eleuatis versus ad populu. Pax vobis. Deinde orationem Episcopo Cardinali assistente, ut supra,librum
tenente.In terim subdiaconus porta Iibrum epistolarum ante pectus, vadit ad legendum epistolam, altero ex cle
164쪽
ricis cerimoniarum ipsum associante. Finitis orationibus subdiaeonus stas in loco consueto videlicet inter cornu epistolae,& sedem eminentem Paγpae per transuersum, ita quod a de καtris altare,& a sinistris papam habe/at, sibi ipsi librum tenens cantat epi stolam,& Papa eum mitra sedet: subὰ diaconus vero finita epistola, retrahit se aliquantulum, dc immediate subdiaconus graecus per cerimoniarium cudebitis reuerentiis ad eundem locum, in quo latinus cantauit, ducitur: ubi& ipse stans versus S librum tenens, ut alter,cantat epistolam graecam:qua sinita ambo subdiaconi simul, eerimoniario praecedente, accedunt ad oseu
Ium pedis Papae,latinus primum, de/inde graecus. I nde ambo redeunt ad altare, se ibi latinus cum Cardinale dia/eono legit epistolam, dc alia us p ad
euangelium exclusiue fassistentes vero
Episcopi portant librum Papae, Muno ipsorum illum supra caput tenente, Papa legit epistolam, gradu ale , de euangelium .Cum cantatur gradualla, vel sequentia ,si eantae iDiaconus Cardinalis euangelii accipit librum euangeliorum, de portans illum ante pe/ctus suum,vadit ad altare, M supra ii,
Iud librum ponit.quo ibidem dimisso, cum debitis reuerentiis vadit ad Papam coram quo stans eapite inest.
nato, manum eius reuerenter osculas
tur,cerimoniario eum associante: deinde reuertitur ad altare,coram quo genu flexus dicit. Munda cor meum.&c.
tune accipit librum euangeliorum de altari,& illum tenet ante pectus: intearim paratur pulpitum eu velo aureo per clericos cappellae in loco consue/to,id est apud gradum altaris in cornu dratro, ita, ut vertat suam faciem adfinistram, non ad corpus altaris: de sep
tem acolythi eum septem intortit IIs& alius acolythus cum thuribulo, dc naui cella vadit ad Papa eum Episco
po Cardinale assistente: quo ministrarie,Vt supra, papa imponit incensum, 8c acolythus reuertitur ad septe aco lythos ceroserarios, qui parati sunt cum septem candelabris. siue septe initor liciis accensis:Cardinalis vero Episcopus ad ea thedram suam nuda. Hora copeteti procedit ad locu evagelii hoc ordine .Cerimoniarius thuriferarius, cero ferarii, Subdiacous, diacous, qui cu ante Papa fuerit stas capite inclinato, versus ad Pontifice dicit. Iu/be Dite benedicere, dc accepta benedictione vadit ad pulpitum: ponit librusu per illud,& septem cero ferarii faciunt circulum ante eum. subdiaconus
vero stans post pulpitum,inter illud,
dc Cero ferarios pulpitum amplectit tur, de ambabus matbus ex utral parte tangit librum euangelio tum. Dia e onus iunctis manibus dicit. Dus vobiscum, dc cum dicit. Sequentia sancti euangelii: signat pollice dextro libru, deinde frontem, os,& pectus.Cum respondetur. Gloria tibi Dominerincensat ter libium,primo medio deinde a dextris,& a sinistris. Finito euangelio
iactis reuerentiis consuetis, Diacosnus cum quin p cero ferariis reuerti/tur ad altare, stans ibidcm luxta scas bellum suum: Subdiaconus vero ea pit librum euangeliorum ante pectus de sbidem iuxta pulpitum a latere eae pectans finem euangelii graeci: duo cero feralii eum thuriferario etiam manent iuxta pulpitum euangelii hine& inde. Diaconus vero graecus acci pit librum suum,& ponens illum anste pectus vadit ad altare, de 'dimisso super altare libro, Cerimoniario praecedente, dc pedem Papae discooper e te,
165쪽
& cooperiente, vadit ad osculu pedis Papae, nili sorte e siet Episcopus tuneno pede sed genu dextrum Papae osculari debet: tu ad altare reuertitur,cΟ ta quo genu nexus dicat. Muda cor meum Sc. Deinde surgit accipit librum euagelior uante pectus,& praecedenteeu Subdiacono suo post Cerimonia
riu vadit ad gradus sedis Papae, ubi genu flexus petit benedictione qua habita. vadit ad pulpitum, ponit desuper librum. Subdiaeonus vero graecus stans retro ad pulpitum tenet, ut latinus secerat: Diaconus deinde diciti signat,& incensat, ut de latino diximus Subdiacono sibi respondente. Finlato Euangelio Subdiaconus ea pit liγbrum,& Diaconus cum duobus cerroserariis redit ad altare ad sua locarlectis euangeliis Subdiaconi portant tibi os apertos ad osculandu Papae, primo latinus, deinde graecus. Tu Papastas sine mitra,per Episcopum Cardinalem ad gradus solii stantem incensatur more colaeto: deinde Papa dicit. Credo in unum deum: 8c plane cum assistentibus latum Cardinalibus perssicit symbolum : de cum cantatur.Et
incarnatus est: cum mitra caput verssus ad altare humiliter inclinat: Car/dinales autem, de alii omnes genusesistunt, quou i dictum sit.& Homo factus est quo dicto omnes surgunt, eclident. Diaconus verq cum Subdia cono latino vadunt ad credentia Pa/pae, ubi paratus erit unus scutifer Diaconi cum vasis,et duobus mantilibus pro lauandis. et extergendis manibus quibus lotis ad altare rede ut ubi per sacristam Papae porrigitur eis Oamtobalia sericea quam super altare ex plicantcdeinde Subdiaconus vadit ad credentia sacristae. ubi imponitur ei a cerimoniariu quida paniculus prop ter hoc consectus. qui retro ad colluligatur,et stringitur , ut ante a collo dependeat, et ipsum ad longitudinem brachioru cooperiat:et accipies bur sam cum corporalibus, et super eam hostiaria cum hostiis, et desuper purificat ortu, omnia discooperta cum debitis reuerentiis ad mediu altaris portat,et Diacono latino apud altare exin pectanti contignat: qui ea accipiens, ponit super altare versus cornu epio stolae, simul et purificato tu, et hostiariam de corporalibus, et ibidem pro Pe ponit. Extrahit corporalia de bursa,et explicat in loco suo: bursam voro ponit inter crucem, et corporalia, vel alio conuenienti loco,ubi non ima pediat. Interim sacrista de sua creden tia dat uni acolythorum ampullas vises, et aquae Vacuas,duobus velis aure
is coopertas et sub axilla sinistra pateram unam argenteam ripse vero sa/crista aureum velum circa collum ha
bem,aecipit de dicta sua credentia casticem cum patena: cum quibus Pontifex est celebraturus:& paruum quoddam coclear aureum super patenam ponit:quae omnia parte dicti veli cooperta, praecedentibus duobus serui/entibus armorum, Zc sequente dicto acolytho ad credentiam Papae desere ubi cum aqua , de qua eredentiarius primum probam faciat,mudat,ac teragit calicem, patenam , coclear, am pullas,& pateram:deinde Implet ampullas vino.& aqua, te ex apullis dae credetiariis in unam eorum pateram, ut faciant credentiam , siue probam, de restituit ampullas & pateram aco lytho,qui eas portavit,quas ut prius cooperit,& pateram sub axilla ponte
Sacrista vero cum calice, patena, de cocleari copertis, ut *enit praecedenκtibus dictis duobus seruientibus ase
166쪽
morum, M acolytho, vadit ad eornu epistolae altaris, de ponit omnia in dicto cornu super altare. Et Diaconus latinus accipies tres hostias ex hostiaria, poni theas Ordinatim super patesnam,sici Papam expectant. Finito Credo. Papa deposita mitra surgit, de dicit. Dominus vobiscum, de Oresmus: S lecto Ossertorio sedet. Reponitur sibi mitra, de per Diaconos assistentes extrahuntur ei annuli, de elii/rothecae, εἰ Papa abluit manus ordi/ne consueto: quibus lotis reponutu rei annuli per Diaconos a Silentes, ubi prius erant,& Papa descendit ad altare duobus auditoribus semper fimbrias eleuantibus, ubi Diaconus euange lii latinus extrahit ei mitram. In terim
duo Episcopi assistetes praeuenientes Pontifice, pon ut missate super altare in cornu euangelii super puluinu . Se Episcopus Cardinalis assisten, dicit quae sunt diceda,& ea digito suo Paspae sema ostedit, Diaconus vero euagelii latinus accipit hostia una de trisbus, quae sunt super patenam, de cum ea alias duas hostias tangit, & eam dat sacristae comedendar deinde accipitaliam hostiam de duabus, quae reman serant A cu ea tangit patena, Zc calice per totum intus,& extra,& similiter dat ea sacristae comedenda: post haec de ampullis vin si,& aqua i patera dat Sacristae ad praegustandum, de dein/de accipiens patenam cum hostia, eam dat in manibus Papae, qui illam Deo offerens dicit. Suscipe sancte pater Zce. Tunc idem Diaconus ponit vinuin calice ad sufficientiam pro tribus: Subdiaconus vero latinus accipit coclear pdictu sua quod sacrista imposnit aqua ex apulla,& subdiaconus inclinatus versus ad Pontificem dicit. Benedicite, et benedictione accepta,
78 simul cum Diacono latino infundit
in calicem, quem Diaconus dat in manus Papae Sc simul cum Papa calicem tangens,illum offerunt dicentes. Osterimus tibi Domine etc. Et Papa ponit eum super corporalia, cum eo signum crucis faciens: quem mox Diaconus palla cooperit. Subdiacono vero latinorum per cerimoniarium imponitur quodam velum circa coli si retento etiam panniculo, quem prius habebat,et patena in manu dextra . et dicto velo cooperitur: cum qua post Papam vadit, et ibi stans permanetvst circa finem Pater noster. Interim unus acolythorum cum thuribulo, et nauicella accedit ad cornu epistolae altaris, et cum Papa dixerit. veni lanctificator ete. offert nauiculam Diacono latino et thuribulu Papae, qui im ponit incesum dicens. Per intercessione etc. Deinde Ponti seM accepto thuribulo de manu Diaconi, incensat primo oblata, Diacono pedem calicis tesnente,deinde altare more consueto.&demuin cornu epistolae reddit thuribulu Diacono:& accepta mitra stas ibidem a Diacono praedicto incensa/tur,& mox accedentibus ministris, et nobili cu aqua, tertio lauat manus ordine consueto. Interim vero Diacoγnus euangelii, ut Pontificem incensa/uit, primum incensat Episcopum, de Diaconos Cardinales assistentes iuxta altare,& Pontificem in suis loci, stantes:postea omnes Cardinales. Omnes
Reges, di magnos principes. siqui ad/essent: deinde Episcopos assistentes, incipiens ab illis,qui de libro Se can. dela seruiunt alii nam i post Pontifi/cem inter altare, & solium circulum faciunt:deinde dat thuribulum uni ex. subdiaconis eum super pellicio astanγti, qui incensat primo Diacon si euan
167쪽
gelii stantem meditanter alios duos
Diaconos assistentes, postea praelatos omnes paratos, deinde alios more cosueto. Finitis Orationibus secretis, Poti sex positis ambab' mani, hincide
sua altare, incipit catando. Per omnia saecula saeculorum.&c. E t cum dicit. Sursum corda , eleuet aliquantulum manus. de disiunctas teneataeum dicit, Gratias agamus: altius eleuat, & cum dicit Deo: Nostro. iungit ambas masnus ante iaciem,& caput deuote in linat: deinde iterum disiungit manus de disiunctas tenet usq; ad finemptae fastionis: qua finita iungens iterum namnus ante pectus dicit. Sanctus 8ce. Clerici vero cappellae in tempore ac cendunt octo intorticia,quae per Cesrimoniarium dantur acolythis Apor
stolicis N ipsis deficientibus auditoribus: quae ipsi post Episcopos assisten/tes per ordinem stantes accensa tenetvs post communionem Pontificis,& omnium aliorum a Pontifice se eos
municant Ium. Cum eleuatur sacrame
tum posto per aliquem incenso acoγlythus incensat more consuetor post eleuationem autem sacramenti mox sacrista cum velo circa collum, ut suspra:accipit calamum quendam aureucum suo stilo pano sericeo inuolutumanu dextra, de sinistra quendam ca
licem, quem parte dicti veli a collo pedente cooperit, Ze praecedente acolytho, cui ampullas vini, de aquae coos pertas ut prius, dederat, de sub una axilla pateram consuetam, sub alia vero axilla pateram auream paruam cuansa. praeeutibus duobus seruietibus armorum, ad credentiam Pontifieis vadunt ubi sacrista accepto in una magna patera vino a credentiarii, sibi porrecto. quod ante praegustaverat, lariat diligenter, di abluit calicem, cala
mum etiam, pateram paruam auream, ampullas vero vino, et aqua euacuat,
et recenti vino et aqua implet: De quibus credentiarii iterum probam faciunt. Et mox ordine quo venerant, reuertuntur. Sacrista autem omnia su/per altare ponit in cornu epistolae.
Cum Poti lex dicit Benedicis, et praestas nobis. Diaconus euangelii latini detegit calicem, et pontifice dicente Per ipsum etc. signante calicem digi iis dextrae manus pedem calicis tenet et Hostia super corporalia reposita tegit calicem; et ad suum docum post Pontificem reuertitur. Tu Pontinae positis super aliare manibns di suns ctia incipit eantando. Per omnia etc. Et cum dicit. Pater nosterae leuat masnus ante pectus,et eas sie uss ad finem tenet,cu dicit. Et dimitte nobis, Sub/diaconus patenam tenens facta altari reuerentia vadit ad cornu Epistolae et patenam dat Diacono euangelii: velum vero cerimoniarius super credentiam sacristae reponit. Cum papa discit orationem. Libera nos etc. Diaconus euangelii patenam ipsam tradit Pontifici:qui se cum ea oratione finista signet more consueto,& eam sue ponat Hostiae. Diaconus vero calice
detegat, supra quem Pontifex Hostiam frangat,& particulam illam quae
in dextra manu restat super calicem paululu eleuatam tenens dicit cantando. Per omnia 3ce. Pax Domini dec. Et signat ter cum particula super ea licem deinde eam in calice deponit, tum dicit submissa voce Agnus Dei. Et cum Pontifex altare deosculatus dicit. Pax tecum. Episcopus eardina lis assistens osculato prius altari a Potisce pacem accipit osculando ipsum in ore deinde in pectore: simili modo duo Diaconi Cardinales assistentes a Pontifice
168쪽
mo in ore, Deinde in pectore oscus lando,altare autem non osculantur: Diaconus autem euangelii a Pontifice nunc pacem non accipit, sed post/quam ipsum Papa comunicauerit ac cepta pace a Pontifice. Episcopus cardinalis assistens praecedente cerimos niario desert pacem aliis cardinali M,
Regi & nobilissimo cuis, si adsunt ordine suo', deinde primo Episcopo assistenti videlicet ei: qui de libro serauit:qui aliis pacem subministrat, post haec uni ex Subdiaconis in superpel/licio. qui pacem prosequitur praelatis
paratis cum vicecam rario, si sit prosto notarius,& aliis more consueto,
postquam Pontifex pacem dederit Episcopo, & Diaconis cardinalibus assistentibus capite discooperto ascedit ad sedem eminentem, quem sequutur Episcopus Sc Diaconi cardina/les praefati,& alii Episcopi assistetes cum libro de candela accensa, & ibi stans eapite detecto & inclinato pon/tifex versus ad altare aliis Cardinali bus de Episcopis assistentibus in lo/cis,& officiis suis ministrantibus Diaconus euangelii apud altare detecto
capite patenam cum sacramento re uerenter accipiens de ambabus manis bus tenens eam in altum usq; ad ocus Ios eleuat. Et primo vertit se a latere
suo dextro videlicet epistolae usq; ad medium circulum Id est ut eius renes
snt ad altare,& per eandem viam res uertit ur ut prius erat, secundo a sinis
stra parte usq; ad medium deinde procedens versus cornu dextrum videli cet Euangelii:vbi Subdiaconus ex pectat genuflexus patena cum sacra mento summa reuerentia ei tradit. 8c
mox Subdiaconus surgit, dc Diacosnus genuflectit quousq; Subdiaconus discedat,& portet saeramentum ad fianistram manum Papae altero Cerimoniariorum eius fimbrias attollente, de Pontifex aduenienti sacramento profunde se inclinat 8c illud reuerenter adorat, Cum Subdiaconus peruenit ad Pontificem stet ad eius sinistra erectus, di non genuflexus, Diaconus vero accipiens Calicem discoopertum ex altari eo modo se uertit, ut de pa tena fecerat, inde accedit cum calice ad Pontificem ad dextrum eius latus. Cerimoniarius similiter et fimbrias leuat. tune Papa dictis orationibus ops portunis sumit unam partem corporis Domini Subdiaconoeotinuo pa/tenam tenente, aliam vero partem
in duas partes diuidit pro Diacono
3c Subdiacono. Interim sacrista velum circa collo tenens, ut supra accipit calamum aureum in sinistra,& Calicem ra diximus velo cooper, dc antecede te ac ampullas vini,& aquae coopertas portante,& sub eius axillis duas pateras supradictas tenente accedunt ad Pontificem,cui Episcopus Cardinalis assistens capiens calamum praedictum ilγIum discooperit, et vino ex ampulla cum stilo intus mundat super calicerquem adhuc tenet sacrista deinde vianum infundit in pateram argenteam imponens modicum de aqua, ex alia ampulla et dat sacristae pro credetia.
Et cu Potifex eorpus Christi sumprserit. Episcopus Cardinalis porrigit ei calamum: quem Papa ponit in Calice in manibus Diaconi existete,et sanguinis partem fugit: residuum cum particula hostiae dimittit pro Diaeorno et Subdiatono, Tunc Diaconus Calicem dextra tenens , etcalamum sinistra, quem tamen de Calice non extrahit stams inclinato capite Pon/
169쪽
tificis manum dextram exosculatus reuerenter ex eius manibus de eorpore Christi eommunieat. Item oscularia Pontificis facie eum calice, calamo, & diuinissimo sacrameto ad altare re uertitur,& cu calamo in sinistro cor
nu stans sanguinis partem fugit. In terim Subdiaconum coram se genus flexum,& eius dextram prius deosculatum Pontifex de residuo corporis Christi communicat. & similiter et osculum pacis donat. qui ad Diaconucum patena eleuata ad cornu altaris accedens,& ipse de sanguine cum ea/lamo sugit: cum primo diligenter patenam super calicem excusserit, cura
uerit si ne aliqua particula in ea remaneat sacramenti:ae subdiaconus unus
eorum particulam in Calice existente ad labia calicis retrahit,& eam sumit. Imposito deinde in calice vino albo, se purificant,& calicem ad credentia
sacristae restituunt. Cum primum ve/to Pontifex Subdiaconum commu/nicauerit, Episcopus Cardinali, assiγstens imponens ex ampulla vinum in calicem:quem sacrista portauit dat Papae ad purificandum: Quo purificato sacrista cum calice illo,& patera arget ea ad credentiam suam redit, &pri or praesbyterorum Cardinalium ama pullam vini manu dextra, & pateram auream manu sinistra ab acolytho accipiens, Pontificis digitos super di,
ctam pateram vinu effunde do abluit,& re)dita acolytho ampulla patera
eum vino ad altare reportat: co signat
s ministris N ad locum suum redit. Episcopus vero Cardinalis album paniculum, quod purificatorium appetulant, sibi ad hoc a sacrista assignatum Pontifici tradit, cum quo digitos tergit deinde acolytho illud restituit cuampullis ad credentiam sacristae re portandum. Pontifex autem sacta purificatione mitram accipit, & sedens quarto lauat manus ordine supra di/cto, nobiliori aquam ministrante.In
terim duo primi episcopi assistentes
praecedunt ad sinistrum cornu altaris
eum libro puluino,& cadela,& Pontifex lotis, tersiis manibus surgens descedit a sede eminete ad altare: ubi ante gradum inferiorem deposita mistra per Diaconum Euangelii accedit ad altare,osculatur illud in medio:vadit ad cornu epistolae: ubi liber para. tus est,& dicit postcomunionem, tum redit ad medium altaris:& illo osculato versus ad populum stans dieit. Dominus vobiscum,& interea dum re spondetur, Et cum spiritu tuo, vadit ad librum: ubi dicit. Oremus,& ora tionem:qua in totum finita cu respondetur. Amen : reuertitur ad medium
altaris, illud osculatur:& iterum ad populum dicit. Dominus Vobiscum,& resposo dato. Et eum spiritu tuor Diaconus Euangelii stans post Papa medius inter duos Cardinales assistentes cantat. Ite missa est: versus ad po/pulum, ut Pontifex. Interim Subdia, conus non Epistolae, sed alius accipitCrucem,& eam portat ante Ponti fiscem inter ipsum & populum. Respo/so Deo gratias: Pontifex stans incli/nato capite in medio altaris dicit. Placeat tibi &e. Quo dicto benediciepopstio solenniter dicens. Sit nomen Domini benedictum &e. Data benedictione per Pontifice Episcopus Car/dinalis assistens ad sinistram Pontifiscis versus ad populum pronunciat indulgentias sub his verbis. Sactissimus
in Christo pater,& D. N. Dsis. N.diuina prouidentia papa octauus dat, &cocedit omnibus hie praesentibus plenariam indulgentiam: vel tot annos,& totidem
170쪽
& totidem quadragenas de uera indulgetia in forma Ecclesiae colaeta. Ora te Deum pro felici statu suae sanctitartis, & sanctae matris Ecclesiae. In testim dum indulgentia huiusmodi pro nunciatur, Diaconus Euagelii extra/hit papae pallium,&illud supra alta μre reponit.Cardinales etiam,& praelati omnes paramenta sua deponunt &consuetum habitum accipiunt. Pontifex vero sie paratus ad palatium reruertitur enm baldachino associatus a
Cardinalibus in eappis: Diaconi tarmen parati eκ decenti more deberent comitari pontificem missa libus indumentis adhuc paratum usq; ad cames ram suam. Et nota quod hac die Do mini Diaconi Cardinales, & Omnes, alii officiales papae no sacerdotes,desbet comunicare de sacrameto altaris. De traitione ensis, tr pilei:Cuius beneli donem require supra in prima parte.
SI Potifex hae die traditurus est ensem cum pileo alicui Principi vel nobili in Romana curia praesenti si illum in matutinis non dedit:finita missa Ponti sex ascendit sedem suam eminentem. coram quo genuflectit Prin/ceps, vel nobilis circunstantibus do minis Cardinali r & tenete ante potificem uno ex clericis camerae .ensem
tu pileo pdicto. Pontifex eum alloquitur hoc modo Consueuit hoc aliqua do fieri in ea mera Papae Postqua ipsse fuit paratus in corona Cardinaltu Solent Romani pontifices I praeclarra natalis Domini celebritate &e. ut supra in benedictione ensis. His di/ctis Pontifex tradit ensem cum pileo
Principi vel nobili praedicto qui illis
acceptis Ponti scis pedem osculatur deuote:& gratias agit: tum ensem cucappello huiusmodi tradit uni ex s
miliaribus suis: ipse autem In ordine, εἰ loco suo vadit ante Pontificem: Nipsum usp ad cameram Papagalli eormitatur praecedente semper immediate ante eum illo. qui ensem cum pileo portat. Deinde deduci debet nobilis ipse ab omnibus praelatis palatii & samilia Papae,& ab oratoribus.& baronibus urbis, ac aliis nobilibus amicissilia vis ad domum habitationis suae
hoe ordine. Primo equitabunt famioliares:& curiales omnes In breuibus, deinde scutiferi Papae, quos sequun/tur barones Romani,& Oratores de/inde Comites:& Duces si qui sint post hos seruientes armorum, & post eos ensem cum pileo gestans:quem immerdia te sequi inr ille: cui datus est ensis medius inter duos seniores praelatos palatii,deinde sequentur alii praelati palatii:&praelati oratores:&alii suc/eessive .cubscularii:& alii eappellant:& togati. Cum deductus ipse domum peruenerIt, ibidem in loco conuenienti se firmet deducentes versus ,& capite detecto agat gratias singulis prae latis illis, cum ante ipsum equitant recedentes caput inclinando,& post re/ce sum omnium praelatorum caput tegit: & domum suam intretr et rece dat omnes. ordo praedictus obseruatus fuit in die Nativi tatis Christi Anni Millesimi quadringentesimi octuargesimi quinti Pontificatus Diti In nocetii Papae octaui Anno primo qua apiatum Pontifice ensis cum pileo datu, fuit Illustrissimo Domino Fran/risco de Aragonia filio quarto nato Ferdinandi Siciliae Regis,ad praestandum obedientiam nomine Regis ge nitoris sui summo Pontisci cum qui/busdam aliis praelatis: et Dominis Romam misso, qui in matutinis cum cerimoniis praedictis cantauit quintam le