Origines, et occasus Transsyluanorum seu erutae nationes Transsylvaniae, earumque vltimi temporis revolutiones, historicâ narratione breviter comprehensae. Authore Laurentio Toppeltino de Medgyes

211쪽

1 8 Reuolutiones seu occasus

multitudine, consternati, retro fugam rapiunt. Contra illi a tergo instant, assequutos capiunt, aut Obtruncant. Pontifex, cum palantes fugerent omnes, pari se pernicitate seruare contendit , dii inque

transilire riuum conatur, equo eX-cussus ab impetente interficitur hoste. Turci hac victoria anim stores, in omnem passim aetatem impune saeuiunt. Corvinus mira celeritate Transsylvaniam cruento

ense perlustrat, militem ex pagis oppidisque cogit, Sechhelios arma sumere iubet; Turcam deinde, populata prouincia insolentius abeuntem , tumultuario exercitu insequitur , ut ubicunque tempuS, locusque occasionem obtulerit,hostem intercipiat. Mox, ubi Mezetho nunciatur , Ioannem cum ingenti multitudine non procul subsequi, haec illum nuncio respondi ite ferunt : Veniat, inquit, &Opulentiorem, quam antea victoriam relinquat. Intererat rebus explorator

212쪽

Transsis avorum. ΙΑ'

explorator Transsylvanus, & quaecunque subinde Mezethus de ineundo cum hoste praelio decernebat, su baudiebat et imperauerat potissimum suis Turca , ut in ipsis pugnae primordiis, in solum Ioannem incumberent, quo sublato, facile Ducis casu perterritos vinci posse existimans. QIum haec explorator auscultas set se clam subduxit, ad Dominum recurrenS rerum suos omnium admonuit, atque illud imprimis, ut sibi Vayvo-da praecaueret, quando symbola sat explorata congruaque ipsius de equi, hostis haberet, id peculiare

negocium veteranae ellic mandatum

legioni. Edoctus Ioannes, praetentaneum & salutare coepit consitalium. Erat sibi miles quidam, e Κcmenia nobilitate editus, cui nomen erat Simon , Corvino per similis, alioquin vir sortis 3c impiger.

Cum hoc equum armaque commutat , & in validi stimo statuit equitatu. Suppositus pro Corvino

213쪽

iso Reuolutiones seu occasus

Simon periculum non detrectat, &deliberato fato pro Domino interire non recusat. Mox praecedentem ille hostem sequitur,& ubique

conserendae manus Occasione qua rit. Dum hic utrinque decertatur, Turcae spectatae fortitudinis ex co- posito Simonem , Corvina arma ferentem, circumueniunt, at cataphractorum obfirmatum equitatu haud facile attingunt ; quare penes ipsum multi occubuere. Demum ut Ducis peragerent mandata, caesis qui Simonis tuebantur latera , tandem pro Imperatore su inpositum equitem interficiunt. In terea Corvinus suos hortatur nutantes confirmat, discursans militi strenui & prudentissimi Ducis una munere langitur. Me Zethus cum

filio & copiis sepor stitibus, in rabiem versos homines, vi ipse dicebat vincere desperans, abjectis

armis terga vertunt, in fuga scelerati ad unum fere caeduntur, adeo, ut vix cladis nuncium Amurathes habuerit. .

214쪽

Transluanorum. IJ Ihabuerit. Pari felicitate Ioannes ad Portam ferream , Vascapo Vngaris dicitur , insignem illam victoriam de qua saepe majores meos narrasse, velut in somnio, reminiscor)a Sciabadin Bassa, extorsit. Non ita multo post Vladis aus, Ungariae Rex, Ducis fortuna inuitatus & a Iuliano , Apostolicae sedis Legato, & a Georgio Despo-ta , Moesiae regulo sibi persuaderi passis , pacato praesertim Vngariae regno morte Elisabethae Reginae,

exercitus , quos exercitatissimos habebat, coegit, recuperandarum aliquot prouinciarum causa ; imgenti sic apparatu Hunyiadem prγmittit qui caesis resistere ausis mutita oppida & pagos a Turcis recepit. Tandem ad Haemum montem peruentum,quem nec Corvina virtus superare potuit : haerentes ibi saepius cum hoste conflixere, &nic rigor hyemis obstitisset , in

215쪽

i 1 a Reuolutiones seu occasus

In hac expeditione plus octies pugnatum est, cum Carambo praesertim , fortissimo Duce , qui demum in Coruini potestatem venerat, captus a gregario milite , cum nive deceptus in locum incidisset, quo se explicare non potuit. Des-

pota Carambum quadragenis aureum millibus a Ioanne ademit, clam fortunae hominis miseratus. Eum tandem exitum haec arma

habuere , ut Vlassislaus , saeuiente bruma humanae necessitati aliquid

tribuendum ratus,cum uniuerso se exercitia receperit ; maxima quidem difficultate ; quippe frequentes Turcarum insultus iter prohibebant. Incredibile dictu, quanta

laetitia aduentu Regis, Buda resona sit. Sparsa tantorum successuum fama totius Europae Legati,Veneti praecipue , Genuenses , Pontificii congratulatum Regi prodiere, adhortantes, ut seliciter carpta com-tinuaret , non defuturas Italiae

opes, auxilia naualia, quibus Hellespontus

216쪽

lespontus Turcis occluderetur, neque Graecos, quos summa urgeret necessatas , antiquae virtutis immemores fore. Accessit Despotae repetendi Regni desiderium, qui utilem quoque sibi vi gebat expeditionem. Rex, mi stas Legatis, promista

petit, armaque majora , quam Vnquam antea, parat Amurathes autem Turcatu Rex,

dum aduersus se conjurare Europam videt, & in Asia Carmani vires non mediocriter formidat, maximum suae genti periculum imminere coniicit, adeoque pacis c5silia tractanda censet. Legatos itaque ad Vladisia um mittit , qui de Carambi liberatione agerent, &dissimulato metu , apud Despotam pacis mentionem callide facerent. Neque enim dubitabat Barbarus

iste , Despotam s cuius liberos in captiuitate habebat ) praebiturum

aures illis, oblata praesertim pristinae dignitatis occasione. Spe sua nequaquam salsus est Turca : a

217쪽

Reuolutiones seu

legati namque quum imperata ex quuntur, non contempsit Despotae Αmurathis postulata , & communicato cum Corvino consilio haud

difficile Regi persuasit, ut pacis

conditiones admitteret. Sic utrinque icto foedere,Turci omnia Moeliae loca , . eductis illinc praesidiis, Ungaris restituere. Dum autem iniexequendis pacis conditionibus occupantur isti, afferuntur literae a Craecis , qui, noui foederis nescij, maturare orabam: , se quotidie pa- raros stare , piaeque expeditionis

socios continuo expectare nunciabant, absente cumprimis Amura, the ,.qui, ad coercendum Carm

num, in Asiam trajecerat. Idem sese classis Italiae, quae jam in Hellesponto ex composito nauigabat, petebat. Perlectis in Senatu literis, erubuerunt omnes, ictique foede ris poenituit. Videns hoc Iulianus Cardinalis , Pontificius, Legatus, insigni oratione, ut erat facundissi mus Regem di Proceres consola .

218쪽

tur bono animo sint, iubet, haeci i omnia se diu praevidissse Corvini, tamen sapientia, ac authoritate, &Despotae commisera ione, ne Regno ac liberis, interce sone sua, in-klix careret , victi rn profitetur. Sacram riti vincula , cum Turcis paulo ante compacts, rumpi debere, tanquam infide tum , qui astu suo foedere Christanae societatis Sanctum violassent ; non potuisse Ungaros, inconsultis fratribus , Turcis pacem dare, edeoque jura- menta injuste praestita omni iure esse irrita, sibi, ut sacrorum perito, crederent : Properarent igitur &reparato quantocius exercitu in Thracia cum sociis se unirent, antequam tanti commissa erroris ru- mox euulgaretiit. His & aliis,excultissimo sermone quem transcribere supersedemus, Vngaros, excitauit , ut uno ore, mori se potius , quam Christianis tantaeque occasioni deesse, decreuerint. Cogitur exteplo exer-

219쪽

1s s 'Reuolutioncs stu occasu,

citus, & praemisse,pro more, Ioanne Corvino , b ex Vt ad inaus cum caeteris in Thraciam proficiscitur In itinere Dracui, Vayuod a Valachiae Transallinae, obviam Regi

processsit , ad ni ratus eiuS audaciam,quod ex giiDΣdmodum exec-citu Ttricas i aderet , venari tanti, copiis hoste solere subi jcit, ac demum , ut se reciperet, suadet ;Sed vi pentibus satis salutare Uay-vodae copiilium Iuliani oris licentia haud difficile repressit; Iuncto

tandem , cum qua tuor equitum

millibus, filio, Regem dimisit.

Amurathes audita Vngarorum perfidia, qua potest celerit te ex Asia in Europam redit, ingenia in multitudinem in unum conuocat,& Vladulaum , ad Varnam castrametantem , memorabili clade caedit, ubi Rex ipse Ungariae inter confertissimos hostes, cum multis Christianorum millibas,nunquam

foedera , s quaecunque 2 violanda esse ultimo docuete spiritu, oppe-

220쪽

tiit una Iulianus, tanti facinorisi auctor. Ferunt Amurathem , cum

sitos ab Ungaris primo impetu profligatos percepissent, deprompsisset e sinu codicem initi sancti foederis, & explicando intentis in coelum oculis. Haec sunt dixisse ingeminans ) IESU CHRISTE , foedera quae Christiani tui mecum percus-; i Sere, per numen tuum sancte jurarunt , perfide suum Deum abnegarunt. Nunc , Christe , si Deus es, ut ajunt illi nosque hallucinam in )tuas, meas etiam, injurias, te quar-

so , Ulciscere : & his , qui sanctum

tuum nomen nondum agnouerunt,

violatae fidei poenas ostende. Corvinus cum non paucis Valachis, quum Regem caesum esse accepis sertaesperatis rebus, fuga sibi consuluit , ut superesset, qui stragem

Vpggx0xum ulcisceretur. Sequenti

anno , qui erat quadragesimus quintus , supra millesimum & qiua- dringentesimum , de nouo Rege eligendo in Ungaria agitatur, M