장음표시 사용
261쪽
aduersus Germanos tertium bellum suscepisti, usque adeo vehemens , Ut reducto statim Rege, sugatisque hostibus,non modo Viennae moenibus, sed interiori etiam
Germaniae terrorem intuleris ; At, biennio vix dum exacto, idem Rex neque pacem pati , neque bellum ferre solitus , quum praesentibus Caroli, fratris opibus inniteretur, Budamque nostro defendente praesidio frKstra oppugnasset, te iterum excivit, iniurias caedibus ac incen-' i diis vindicantem, quod tuae di itatis es se statuebas, eum tueri armis, quem inusit,ta liberalitate Regem effeceras , maximeque optares, cum duobus sca tribus, de Oc- cidentis Imperio,nobili pugna edita, decertare. Sed illi, cum urendo
vastandoque auita eor Um regna percurreres, aduentantis stemitum non tulerunt : secutaque demum pax est inter Hungarum 3c Germanum , te indulgente, proba meque, quum aduersus Per sas ire properarcs.
262쪽
properares. Sed eam Germanus ita fregit,ut nisi ego,ad Exechium deleto ingenti eius exercitu , perfidiam opportune vindicassem, tu omnino Babylone accersendus viderere : sicuti modo Bizantio,inultis itinerum superatis incommodis aduolasti, ut nobis maturam ferres opem , daresque se premam Operam , sicuti plane sperauerim , ut, rebus firmissime in Pannonia constitutis, tot laborum ac sumptuum
incommoda, pro alieno commodo,
quinquies suscepta finiantur; nis,
uti video aliquos optare, nunquam
tibi tutelam hanc pupilli & viduae censes dimittendam, infiniti scilicet laboris ac periculi plenam, cui pari precium non sit, ea gloriae species, quae animo tuo excelso honestique semper decoris auido , ab his , uti arbitror , nimis sapientibus obtenditur: Verum hanc, uti plane rudis, sapientiam gloria redundantem no intelligo , quae in ipso cursu victoriae neo uos elidit, nec in castris a
263쪽
peritis imperatoribus unquam admittitur: quo fit, ut te MaJoribus . tuis , qui duodeviginti Regna in . illoc imperium contriterunt, quum feliciorem omnino cupiam, sapientiorem esse nolim : quid enim insia ipientius dici potest , quam semper
esse stultum hoc est, aliena curan- stem, sua omnia si lutem opes, dignitatem, in discrimen septi sime deuocare λ Satis ficisti, uti arbitror, & cumulate quidem, ossicio pietatis & fidei, atque etiam gloriae, si ea potius mansuetudine,clementia, lenitate, quam inuicto consilii robore, . per tinacique vigore militaris animi comparetur. His enim instrumentis ardens semper & inuicta virtus Ottomanos prouexit de extulit: illae autem , uti mihi vi dentur , ad umbratae laudis imagines otiosorum & desidum Regum animos delectent , armatis certe
numquam Majoribus tuis, nisi post debellatos hostes , triumphosque
Rctos,ac erecta trophaea,placuertit.
264쪽
Sed haec arbitrio iudicioque tuo . cui majora ingenia concedunt, tria buantur. Ego certe, si bellorum casus, & non incerta rerum momenta longe prospicio , eam minime,
quam animi libido suadet, consilij
rationem sequar , cum ipsa , quae: cunctis rebus dominatur, & me vehementer urget, multo meliorem inecessitas ostendat. Ante omnia Hungari, ut ipsis minime confidamus,prqclare nos admonent,quum rapinis, transfugiis, atque perfidia infames inter se diisentiant, nec eo rum exules desint, qui Germanos concitent, & continenter bellumigerant : Reginaeque & pueri opes; infirmae , quae tantae esse non mia sunt,ut praepotentem propinquumque hostem sustineant; Neceue er-, go erit, alienum regnum nostris tueri auxiliis, quae minora iusto iexercitu , sine magno nostro discrimine detrimentoque adduci ne - queunt. Magnis porro , uti solemus, peditaetu, tormentis, classeque
265쪽
rnstructis exercitibus singulos per annos , tanti itineris & laboris expeditionem stiscipere, extremae deme aliae opus videtur. Neque enim ex Ottomanici nominis dignitate Patauerim, quotannis ad plorantis petentisque opem foeminae preces, commoueri, nisi arma sustinere , qu un inferre , Vtilius atque nobilius putes. Itaque censeo,hoc Regnum , uti iure belli toties captum defensumque , more majorum in prouinciam redigendum,Reginam. Patri remittendam , puerum alendum Bizantij intra septa regiae, nostrisque legibus imbuenda, Proceres necandos, euertendasque eorum arces , ac ex omni regione familias insignes, quae serociores spiritus gerant, in Asiam traducendas: reliquam porro multi tu di n em,qu ς
agros colat, atque Urbes inhabitet,
impositis praestatis, conseruandam. Hoc uno siquidem decreto , Solyma ne, & Hungari se perdomitos in telligent,& Germani, nisi temere utique
266쪽
Transluanorum. 2O3Vtique ac infeliciter de Styria Austria dimicare velint, Pannoniae finibus abstinebunt. At Solvmanus
eo temperamento decretum edidit, ut singulorum sententias apposite moderatu S , parem Omnino viam securitatis simul, ac dignitatis, te nere videretur. Βυdam enim Tur- cico praesidio custodiendam censet, Reginamque Obiter moner , Ut aequo animo Vrbe atque arce CXcedere velit , ipsam enim cum puero
ultra Tybiscum in Lippa Transsylvaniae & circumjacentibus populis
regnaturam,regione admodum pacata,atque Opulenta, &, quod non
mediocri etiam solatio esse possit, Sigismundi Patris finibus propinqua , donec Stephanus puer c qui Ioannes Sigismundus post dictus
est agnoscendo regno feliciter adolescat, eosdem porro eum tutores atque nutrices habiturum. Vichiu quoque Themesvariensis praefectiirae Sanzachum maxime illustiem atque potentem fore, , I 6
267쪽
Vet bellum vero senem , ut legum , totius Regni, urbanarumque rerum, peritissimum, Budae Ungaris jus
dictatum : se vero daturum comites ex praetoriani alis currusque& Sarcinalia jumenta, quibus mu-dus muliebris , gazaque omnis r
gia in Lippam aueherentur. Itaque. Regina vel cum lachrymis & taciato gemitu, tyranni perfidiam detestata , sed tum necessitati dissumulanter cedens, arce atque Urbe excessit : ea , Barbaris,imposita lege, . Vt tormenta aenea, & quicquid militatis instrumenti armamentariis inerat, & commeatus omnino inhorreis,relinqueret. Proceres quoque una profecti sunt: qui tametsi Peracerbo rerum euentu tristes incedebant, recepta tamen libertate saluteque,de qua per triduum des. perarant,per quam effuse laetabantur. . Transsylvani cum multis circum comitatibus, concedente De- 'mum Solymano, in Stephani pueri: Regis nomen, inclinatis animis, jurauerunt ,
268쪽
jurauerunt ; quod iustum miteque Imperium Ioannis , patris, in ea Prouincia,per triginti serme annos fuisse, meminissent, tuleroque saepe dona puero, fideique pignora, quuIsabella mater cum Georgio , Vi-chioque tutoribus Lippae consedisset. Multa adhuc hodie Isabellae Reginae, & Stephani qui tandem Ioannes Sigismundus dictus est) in Transsylvania supersunt diplomata , cumprimis apud Saxones s hos ego veteres Dacos , & reliquias Gothorum voco ) qui immunitatibus & priuilegiis omncs alias nationes superant. Dum haec ita fiunt, Ferdinandus de suorum clade certior factus, &valde de solitis Turcarum excur-dionibus sibi metuens , ad inij ciendam Solymano moram , Legatum, Nicolaum Salinam Budam m i sit,
Tulere munera, excelsum Gcrmanico more ex auro poculum , luetissimis exornatum gemmis, erit-ditaequo insuperet admirationis aris genteam
269쪽
genteam machinam , in qua non horarum modo spacia , sed errantium etiam syderum motus , menstruique solis ac lunae coitu S, exactissima ratione monstrabantur, intus scilicet dentatis rotis ponderibusque admirabili momento,uel in multum aruum minutissimas temporum mensuras dispensantibus ;quum inter celeres tardosque orbes , in tam vario inaequalique polorum ordine , audaci quadam supremi motoris aemulatione cuncta congruerent. Ea a peritissimis Astronomis excogitata persectaque,
Maximiliani Caesaris fuisse dicebatur , cuius ingenium nobili semper
studio , nec deterrente Vnquam sumptu,rara atque admiranda concupivit. Quod donum Solymano non mediocriter placuit : ea enim ingenii subtilitate fuit, ut non modbbccis literis, quibus su per stitionis
suae leges continentur , esset erudi-
Ius , sed Astronomiae, Cosmogra-
270쪽
phiae praesertim , curiose operam daret, Hammone medico perdocente. Petebant Legati, ut Pannoniae regnum Ferdinando concederet ; Tributum enim , sicuti Ioannes pendere consuesset, quotannisse pensurum pollicebatur. Solyi manus, jucundo vultu laudatis muneribus , biduo post per Rostanem respondit, ultimam hanc esse pacis ac amicitiae conditionem, ut Ferdinandus urbes , oppida , arces quae in ditione Ludovici Regis hunc occiderat Solymanus, adeoque sui iuris regnum este factum contendebat) antea suissent,continuo redderet, ac imposterum Pannoniae finibus abstineret: se vero , qui toties bello lacessitus graues sumptusnsosque labores subiisset, leui conseruandum inuictae Maje-ILasIS decus , A ustriae tributum im Poneret ; tum vero inita amicitia solemne foedus percussi arum. Quod si ea conditione grauarentur , obi- contentum fore ; eam esse,