장음표시 사용
31쪽
rat super domibus , possessionibus, Seproprietatibus specialitet vel etiam ge. neraliter super omnibus bonis , redditibus , emolumentis, iuribus, dc rebus eo- Ium , mediante tamen instrumento gratiae, onera eorum sibi, ut plurimum prospicere, Sc consulere consueuerulit.
Quod in praedustis eiusdem Regni partibus , & Regis ultra moutcs onstriviis non solum in longam consuetudinem:
de cuius en nitaries memoria hom nutu non ex illit, more utentium deductum
est, sed etiam per municipalia huiusmodi Regnorum, dc partium iura per Rege ipsum , seu eius praedece florem emia c5-
sensu trium bracch: oc , uidebccc cc clesiastici, militaris, Sc regalis promulgata spec aliter consi mantur. Cu itaque multis in eo lic& habitatoribus partium ,& dominorum eiusdem Regis ultra montes constitutorum indi-
ntibus per huiusmodi censualiuuenisitiones subueti iri, ipsique Reneratoruusuris eximi possu0t: sed quia in hoc pe-
euntis abundantes dubitant usurariam Prauitatem committere,& se eiusde in . , digentibus more piae misso succurrere sol mi dant in indigentium detrimen tu,& scenera totum quorundam euidens in crementum, pro parte eiusdem Regis asseretis,& subditos serenitatis suae, quam plures grauium usurarum uoragi mous, magnis hactenus pecuniis exhaustos existere. Alios quoque in dies pecuniis egetes stanerem ..gis, atque magis opprimi,& uexari, nobis fuit humiliter supplicatum , ut eis paterno compatientes assectu in primis de oppo itunae prouisionis
opere succurrere, praefatasque censualium uenditiones cum clausulis,& cautionibus ad earum ualitudinem interuenditores, & emptores mutuo conten sit ineudis absque laesione coscientiae in
I: gnis Stelliae citra, & ultra pharii fieri Loiiς,debeie, decernere , de declarare de
enignitate apostolica dignamur.
Nos igitur pro de baro pasto talis mi ster ij nobis diutius iniuncti super his sa .
lubriter prouideri , ac statui: dc indem. nitatibus incolarum 1 de habitatorum Regnorum ieetrarum dicti Rcgis cistia montes consti tu torum praesentium, de fututo tum quantum cum Deo possumus subuenire cupientes, & attendentes, quod clero tetrarum , & Dominorum ipsus Regis cura montes constitutorum, in suis olim indigentiis per uenditiones praediorum centalium authoritate Apostolica pluties consultum , dcia prouisum fuit praefati Regis in hac pari te supplicatiqirabus inclinati : tam ei. deni Regi , quam huiusmodi Regno rum stelliae citra, Sc ultra pharum : Omnibus,& singulis incolis, habitatoribus,
ae locorum, ciuitatum,& terra tum, unis
uersitatibus praesentibus, & futuris, huiusmodi censualia super rebus, & proprietatibus suis, ac facultatibus,& emolumentis eor'ndem instrumento glatice pro con sint ili piatio illa redimendi mediante dummodo annualis census
huiusmodi censualium decimam partem principalis recepti, seu preti, eorundem non excedati inter se contra. hendi, uendendi, dc emendi, cum oportuna contrahentium securitate, tuitione,& indemnitate,ac cum potestate uendentes personas,eorumque proprietates
redditus, iura, tutisdi ctiones, census, dc omnia & singula mobilia, Sc immobilia bona obligandi,& obligari saciendi, ae
etiam quascunque alias obligationes, di submissiones cuicunque foro: nec non renunciationes, promissiones, stipulationes , poenis, iuramentis, de aliis cautionibus uallatis: Ee alia quacunque, de quibus interementes, Sc uendentes, liu
iusmodi censualium conuentum, de inpactum deductum fuerit, plenam licentiam, Ze liberam, aut horitate Apostolica, tenore praesentium concedimus sa- cultatem, decernentes, & declarantes eosdem incolas, id habitatores ac ciuitatum, de tecrarum uniuersitates censualia
praedicta modo praemisso in Regnis i sis Siciliae ei tra , dc ultra pharum libere,
de licite contrahere, ac emere, Sc uende.
re posse, neque propterea usurariam prauitatem committere, dummodo alias quam ut praemittitur, quodlibet annuueensuale decimam parum recepti, sea pretij uendi uoms arsiu non excedat, dcre
32쪽
pensionibs , seu annualitatibus illorum an sortem non computatis pro totali re. demptione praeter principalem summa, nihil ultra percipiatur ab emptore, vel exhibeatura uenditore, no obstantibus constitui:onibus, & ordinationibus, ac priuilegijs Apostolicis: nee no ristatutis etiam municipalibus, uel regalibus, &eo suetudinibus ciuitatum, & terrarum:
Regnorum prςdi ctorum Stelliae citra,&vltra pharum, etiam iuramento, confirmatione Apostolica,vel quacunque alia firmitate roboratis, etiam si de eis facienda esset specialis mentio, quae hic habe xi uolumus,& habemus pro sufficienter expressis, caeterisque contrariis qui .huscunque. Nulli ergo omnino nominum liceat hanc paginam nostrae con-eessionis, esistitutionis,& declarationis, infringere, vel ei ausu temerario contraire. si quis autem hoc attentare praesum pserit, indignatione omnipotentis Dei, α beatorum Petri, & Pauli Apostolorueius se nouerit incursurum. Dat. Romae. apud sanctum Petrum anno Incarnationis Dominicae . M CCCCLII. Pridie kal. Octob. Pontificatus nostri anno
Ex quibus in hae parte indemnitati, ae prolpero statui incolarum, & habitatorum huiusmodi Regnorum nostro. rum Siciliae citra,& ultra pharum, rationibus,& eausis in eis expilis multis modis plene consultum atque pro spe ctum est. Nolira propterea laudatione , & a ceptatione dignum . ocirca scienter, deliberate ,& consulte huiusmodi Apostoli eas lueras,& lingula in eis contenta tenore praesentium laudamus, de aeceptamus. Decernentes.& declarantestanti roboris, & authoritatis existere, quanti ea, quae a nostrae Maiestatis pro uidentia legem condendo decreta, & statuta sunt. Plane circa executiones vigore contractuum huiusmodi censualium faciendas : & exceptiones aduersus eas quolibet apponendas certum,& determinatum ordinem dare uoletites, Hac aedictali lege perpetuo valitura sancimus huiusmodi censualium cocia ctus, seu institata, tanquam res iudicatas nulla pio.
uocatione suspensas promptam,& paratam executionem habere, & non solum cotra personas, res,& bona illorum, qui originaliter eensualia huiusmodi uendiderint, haereduin seu uniuersalium suc-ee solum, sed etiam absque aliqua bono. ru principalis debitoris discussione, contra personas,& bona quorumcuque sinfularium deletarum rerum, iurium, uelon Orii, super quibus censualia ipsa fuerint specialiter onerata , quamdiu apud eos illorum detentio suerit. Quae quidem executio nullo falsitatis, nullitatis,
aut alterius cuiusuis exceptionis obiectu impediri ualeat, quomodolibet uel disserti, praeterquam realis solutionis, si de illa ante captione personae debitoris, uel eius bonorum iudicialem districti nem legitime constiteri,authenticis do cumentis, uel alijs scripturis plenam fi de Acientibus . Sed in eausa executionis huiusmodi, in qua solum de allegata re alis solutionis exceptione de qua supra
iximus constare habeat, tractari uoluismus, & super causa inuiem prouisionis iudicialis, contra quem instabitur, non audiatur appellans, supplicans, uel recurrens . cobnitione tamen ipsius allegatae solutionis, si ea non obstante ad ulteri ra executionis processum suetit, de ali rum quarum uis exceptionum , seu iuriuutrique parti in alia iudicij instantia r seruata : Pensiones quidem huiusmodieensualium: neque apud debitores, neq; penes curiam, ad cuiusuis instantia em- parari, ne i teque strari possint, nili qui se uestrum . uelem param instituerit, de ebito prius docuerit authentico docuis mento . Neque aliqua ex cesualibus huiusmodi, quae pro redemptione reru deis mantalium quouis modo alienatarum, aut pro sublidio, uel dono uob s, uel ue stris succei locibus facto: & de caetero facienda uedita, seu onerata fuerint. Neque illorum anuli: tate, seu pensiones, per quaevis illorum emptorum, uel eorum etiam in rem successorum erimi, na, uel dei: cta, praeterquam pro crimine laesae maiestatis in primo capite confiscari, sequestrari, aut in causam pignoris , uel aliter fisco etiam instante Α a deserri,
33쪽
deserti apprehedi,aut publicari possint. Et si sorte a nobis, uel a nostris succelloribus olficialibus,seus ministris nostris, seu eorum quouis ossicio , aut potestate fungentibus aliqua supersedimenta guidatica elongamenta moratorias, salvosi conductos, manda, inhibitiones, e imparas, comini mones,euocationes, reseruationes, prouisiones, iurisdictiones, abdicationes,uel suspensiones, aut alia quae-uis rescri pia, sub qua uis forma, seu colore etiam pro quibuscunque causis publicam utilitatem Icgnotum nostrorum, aut commodum curiae nolliae.quom Odolibet concernentibus , etiam pro eis ,
qui nobiscum aut pro nostra republica personaliter militant,aut alias actu seruirent, aut pro alijs quibusvis considerationibus, seu causis, quae dici exprimi, Nexcogitari pollini, quantuncunque ur
gent.bus ad alicuius instantia impetrari, uel motu proprio concedi contingorit: quae executionibus uigore contractuum huiust nodi censualium factedis, directe , uel in directe impeditiua ei lel ossent, hac nostra huiusmodi aedictali
ege uolumus ex praeste decernentes, qapropterea si uel aliter impetrata, uel concessa executiones huiusmodi minime impediri, differri, aut retardari possint. Quinimo eis non obstantibus executi nes ipsae suum debituum sortiantur essectum poena unciarum auri centum, quq neque remitti, neque componi possit spuiribus,inter fiscum , di ei editorem huiusmodi executionem prolequentem diuidenda, tam impetrantibus, qua prae sentantibus: & etia iudicibus si illa sor- stan admiserint uicibus singulis imminente . Praeterea dispositionibus Ap stolicis superius interris inhaerentes,u
Iumus, atque decernimus .r es,bona , uel
iura, ad praestationem huiusmodi censualium obligata propter pensiones e rum , statutis terminis non solutas, uel huiusmodi rerum, tutium, ne i bonorum deteriorationem, aut eorum alienati O-nem, uel alias minime incidere incommilium quibuscunque pactioni b. in contrarium initis:etiam pinna, aut rura mento sumatis posside bus ullo modo. Dut praedicta a nobis superius consulto, &delibet a te promulgata ppetua subtilitate subsistant per nos, & nostros haeredes de succei sores quoscunque huius in odicensualium emptoribus, de eorum in re succei Iotibus promittimus: & fidem publicam pollicemur : ea Omnia, de eorum singula te nere,& inuiolabilitcrobseruare,& obseruari facere, nec coima facere,uel uenire, aut quouis respectu, uel colore aliquo eorum ullo unquam tempore immutare. Atque ita uniuersis de singulis Regis ossicia libas , tam ordinarijs, quam delegatis,& ali 1s quibuscu- 'ue quouis non rne ossicio, iuri id talio-De, de pote state iugient: bus pi sentibus, dc suturis dicimus,& districte praecipiendo mandamus scienter,& ex praeste, quatenus nostram huiusmodi aedictalem legem, atque omnia, dc singula a nobis superius acceptata, laudata, decreta , Scpromulgata, inuiolabiliter teneat,& observent,exequantur,& compleant,ac teneri in obseruari ,exequi, dc compleri faciant per quosculaque omni obstaculo , de quibusvis imp nationibu , reiectis, de nanduius repultis, de non contrata ciant, neque aliquem contraire permittant,quavis ratione,uel causa. Vt autemeraesens aedictalis lex, omina quoque dc singula pr scripta omnibus innotescant. Iubemus ea in ciuitatibus huiusipodi Regno tu insignibus per loca solitau ce praecouia, aut paedictu publice diuulgari,in quorum testimonium praesentes heri iussimus, nostro communi pendenti figillo munitas. Dat. in Turri Octaui, die Viges momen fis Octob. anno a natiuitate Domini M C C C C II. Regni
huius nostri Sicilire citra pharum anno XVIII. Alio tum vero Regnorum nostrum anno XXX U II R. SALPHONSVS Dominus Rex,
praecedente eius Couslij deliberatione mandauit mihi Aranaldo Fono ledam, Seuiderunt Valentius Clauer. Vidi Rod ricus Falco. M. Ricius. Iacobus de Pil ya aduocatus fisci. P. Regi, patron. con seruator generalis.
34쪽
a Aragona progenies quam a 'nter domi
3 Sapientia debet esse in Regi 'us.. R x debet ita se gerere. ut diligatur asius ditis.s distiria in regiJus d bet es.c Clementia debet esse in rege. Mediocritas si re laudatur.3 Rex a Deo percedit. y Regis cor in m mu Dei est. ν o Regis hab ne duos angelos Uodes. ει. Angelum non es custodem hominis si, qui dic 'ra Rix dicitur sacer.
33 Rex Ungitur. ν Reges quomodo homini us dati. xs Cometa apparet. is denotae mortem regum , δ' Princeps in omni congregatione debet esse. x Reges utar dari nobis propter peccae
νδ Legum con ores omina in Deum retule
ν' Rex fabrapor atem condendi leges. ao Legis conficiendator fas, cur regi con--
ar- Regis oscium quale esse debet.
Rex. Tria haec uel ba in textu polita, & per nos principaliter assumpta, velut primaria Rubri ea nostri operis , non putes di sertissime lector absque magna causa esse apposita. Primum enim legislato Tis proprium nomen proculdubio est:
Sicut enim Graecorum leges condito rum nomina ex praestim continebant,
qualia suerunt, Minois, Lycurgi, atque1olonis, aliorumve cuiusuis nationis lepis lato ium, pariter & nomina praemittebantur. itq& hie sapientissime factitatu uides. huius ig tur sapientissimi legisla' totis Ionae, Alphonsus appellatus, Ara sonus, in filium autem adoptatus per Reginam Ioannam huius Regni tunc Dominam, S: Reginam,& post aliquot
annos mutabile Regmς ingenium ani madueItens, in arce Neapolitana eam
obedit. Illa implorato S sortiae auxilio Alphon sum fugauit, laudem potita Lu dout cum Ludovi ei Andegauentis fi lium institim haeredem.: quam qui dem institutionem prius Alexand. quin
tus de deinde Ioann a 3 probatam, Marmimus rutius ratam habuit, reolam ante Alpii onso..interim moritur Ludovi eus , cui, Ren natus frater a Ioanna sub rogatur, cum qua regnauit annos sex.
Taudem ab Alphoaso pulsus in arcen
nouam primum sic recepit. cumque Gonuentcs amici aliquot nauibus nullis auxilium tulit lent, Florentiam, deinde Pisas. inde N ii bonam peruenit, ubi consenescens non longe ante hoe tempus
de cellit, uit in omni fortune festiuus. uacuusque a curis, de qui quondam late dominabatur , nam prae rei Regnum Neapoli. Andegavensib. Lothoringiae, ac prouinciae fere toti imperabat, ad extremum amisso filio Ioanne siue liberis moriens , titulum , iusque regni Neapolitani Carolo ultimo eius nominis Gallorum Regis eius necessario re liquit : Alphonias igitur inter nostri seculi proceres maxime eminuit, non solum armis, sed etiam sapientia summis uiris comparandus, cuius dictis, fati sue priuatim uolumen dicauit Antonius Panormitanus idecesse iam senex anno regni statici XXII. salutis. M CCCCLVII. Ferdinandus eius filius nothus regno iam Eugenio mili tutus successit diadematis ini ignibus a Latino Visino legato susceptus. ut legitur his uerbis apud Rapha l. Vola. lib. 6. Geo Se commemorat temporibus in os . Do Mart. Fri uitiacta de sub se ba-
sse s 8. Multo deinde tempore Seremisi , ma Aragona prognies, Regni huius. regale sceptrum tenuit, sutiam a quidem eum sapientia , quam quidem per Decessariam ei se regibus, Vegetius libro primo de re milit. apertis ut ibs ostedit. nullus sinquit elicui sapientia magis congruat, quam principi , cu ius doctrina omnibus debet piodeste subiectis. nam sapientia ut inquit Poli- crates tib . dc 7. fecit Romanus deno-
35쪽
minar . Romani, inquit, viguerunt 'uado literati fuerunt. Sed ex quo virus lite-3 raru in eis laguit, ex tuc manus armata infirmata est. & cedit principatus. Idem enim Policrates libro sexto rcseit, qu ddob id , T latanus olim ho ita batur Regem Franco ictu, ut filios suos in artib. liberalibus erudire iuberet. Na Rex in- spiens perdet populum suum , ut Eccle. decimo. & sapiens multi plicabit, eum . Summa iursus cum dilectatione ei ga4 subditos, m quidem proprium est Regum , i nquit enim Seneca, si vis amari, ama & Helinandus dicebat, quΘd ita decet principem uiuere, ut a subditis diliatur,& hcsuos diligat, ut cliam pro ip .s mori non timeat, sicut Codius Atheniensium Rex , pro uictoria populi sui, seipsum morti tradidit, mutato enim habitu Regio fragmenta colligens, castra. que ho ilium ingrcstus, a milite inter sectus est, ob: ae ciceie Tioianus Roma. notum Imperator solitus erat. Talem priuatis In peratore este oportet, quales priuatos sibi optat habere . de Alea adro Magno lcgtur , quod uidens militem Macedonem prae nimia senectute frigore stupe factum , de sede sublimi descendit, & suis manibus eum in sedem posuit. Magna in super eum iustitia ut proprium Regum est d citur enim Sapientiς i. Diligite tu stitiam,qui iudicatis terram. Inquit enim Hieronymus, iustitia quasi aurca uirtus curativa est moibida. rum aegritudinum, quia puniendo tollit scelera, & peccata, atq; putridas carnes,& scabiosas curando abradit & Augustinus in lib. de duodecim abusionum gradibus, se dicit, quantu iustitia Regis seculo ualeat intuentibus perspicue patet. est. n. pax populorum,tuta me patriae immunitas plebis, munimen gentis, cura Iaguorum, laetitia hominum, temperies
aeris, serenitas maris, te irae Recunditas ,
solatiu pauperum, haereditas filiorum,&sibam et ipsi scilicet principi spes suturae beatitudinis. apud Platonem autem lib. 3i Dialo i derepv. vel de iusto. sic scribitur seditiones nanquetrasymache, iniuo stia, inimicitias, contentionesque parit. 1 stitia ueto,concordia, dc ainicit id nec elementiam defuisse in hae serenissima progenie putandum est : Adeo enim leges, iudicia, cunctaque hisce temporib. temperate clement eique fiebant ut seripta undique latentur quod ne ei ultitia
deesse uidebatur, nec clementia,& mi Oricoidia deficiebant punctum enim & si cuncti philolisphi albitiati sunt perdissivelle esse, astringere sola haec piogenies
fac luer ad inuenit. Aut Lore enim Ari- sotcle , si quando medium consequatur homines, ius suum se putent obtinere posse. ac mediocritatem, quae ab Home-io demonstrata est, marim opere extule runt Peripatetici. omnia enim tόmperata introducit in sortibus uiris Homerus:& Vlysse plane re cit nimia, ac me diocria probat, cum se Diomedem ual de, uel laudare, uel uituperare uetat, &ad propositum Ouidius in his carminibus inquit lib. 3. de tiistibus,
Qui cadit in plano uix hoe tamen euenit i p su Sic cadit, ut tacta surgere possit ho
At miser experior tecto delapsus ab alto Occurrit regi flebilis umbra suo. Quid fuit ut intas agitaret Daedalus alas Icarus immensas nomineas ueta quas
Nempe quod hic alte, demissus ille
Semper enim rectum consitum sen cae,&laudabile omnibus uisum fuit, atque uidetur, de mediocritate non deserenda, quam qui deserent, malos exitus pletumque habent.
Qiysquis inquit.) medium tangit
iter Stabili nunquam tramite curret. Dum petit unum praebere diem ., o Patrbsque puer concitat axes
Nec procul solitum percurrit iter, Sed pliae is ignota secat . ι-
Se cum pariter perdidit orbem. Medium coeli cum peregerat iter.
36쪽
Tenuit latias Daedalus oras Nullique dedit nomina ponto.
Sed dum uolucres ui ncere ueras
Icarus auder, patriasque puer Despieit alas ZPhaeboque uolat
Quid uero dicam de bona uita, rectiq;
conscientia, ae de charitate erga pauperes, de Deum 8 Si Neapolim incelleris
uidebis tot Ecclesias per haeserenissima progeniem a sundamentis erectas, tot ioca pia ad usum pauperum, tot mirifica
opera ad Christi cultu ordinata, ut meri- his fructibus cognosces haec omnia , his enim temporibus semper tuebabatur Ecclesia, in se stantes eam subuertebantur, pax seruabatur in terris, & si omnia uellem recensere, utique non aliam materiam aggredi Opo Iteret.
J Secud tam uerbum in nostra rubrica postum est, Dei gratia, quod quidem, non sine causa, positum est,eo, quia reges noni si a Deo procedunt, iuxta illud Pros uel b. cap. 8. per me reges repnant, α legum coditores iusta decerniat. Hinc cor regis in manu Dei esse dicitur, de& ubi uoluerit inelinabit illud. ut habee in epistola, inter claras. C de sum. Trin. Io de f. eath Hine et reges lint duos angelos eustodes, unii ratione suaru lingularum psonarum, sicuti lisit caeteri holas, de suo Mat. i8. uidete ne contemnatis unu ex his pusilli , ico.n. uobis, quia angeli eorum semper uident faciem patris mei, in coelis es QR deo enim humana 'atura digna fuit, ut ei seruiat angelica iratura. secundu glo in I cognmonu. E.
deuar. de extraor. cogni ac lo. in c. Mat.
s. planius dicit imagna est dignitas ara -- . ut unaquaeque ab ortu suae natiuitatis ire sui custodiam habeat angelum ηeputatum Item Esa. sa. si pei murostitos Hi eiulalem custodesj item EccleI. 3r J7. in unam quanque gente praeposuit
Iecto t. i. Angelos, licet ex aduerso sint qui dicant nec licium esse, quod an se
lus sit deputatus custos animae, adda cuntque dictu tu beati Auguripi in lib.
py. quaest. 33. in his uerbis mentem an .ctam imaginem Dei dicunt, quae nulla in te posta substantia a prima ueritate formatur erso dicunt isti, nec interposto angelo, sed custos huiusmodi praeponitur eustodito: ergo angelus non est custos animae saltem quantum ad men.
tem. Item adducunt illud Iob r. quid ficiam tibi o custos hominum ) ita enim
dixit Iob. ad Deum, Deus ergo est custos hominum,& sic non Angelus. Item
illud p sal. nisi dominus costudierituitatem dce. cum ergo Deus sit susscietissimus custos, non uidetur, quod po naturalius custos. Item dicunt, quod Geut homo gerit imaginem Dei ratione
bonitatis, de sapientiae. ita ratione potentiae. Vnde Genes. t. postquam dictu est. Delmus hominem ad imaginem , ic similitudinem nostram . statim subiun. gatur de potentia. dc praesit piscibus maris. Sed inter imaginem, & illud cuius est imago nihil interponitur, ergo inter hominem inquantum gerit imaginem Dei in potentia,& Deum, nihil est medium: Imo immediate est sub Dei pol state: sed custos habet potesta tem supereustodi tum: ergo angelus non est eustos hominis, siue non habet potestatem custodiendi, & si dicatur dicunt isti quod
ange ius praeest homini, ut custos ex pa te cogi aliuae, quia instruit eum, de docti in multis; sed no praeest ex parte niotiuae . quia non dat ei suam pesectionem, quae est gratia, sed Deus immediate: S sic inteli gam rauthoritas Aug. q. contra hoc est quod sequitur in authoritate, ab ipsa ueritate formata, ut uis satin ue ibo. veritas e uim inquautum huiusmodi intelligitur de immediatione Dei ad mentem quo ad cognitivam. Praetet ea sicut homo est imago Dei quoad potentiam motivam,& ita secundum
cognitivam. ergo si uti unque mitii est medium inter mentem, dc Dcum. ergo nec angelus . Item dicit August. super Gene. quod sicut agricolae non dicunture reatores frugum quam utimultas praeparationes faciant ad producendas s u Res: ira nec angeli dicu tur creatores, Picilicet nulli rei dant forma, quavista
37쪽
pe ad formam sua operatione praeparat& disponunt. sicut ergo angelus non daemotiuae potentiae suam 'perfectione in , vel formam completivam . uel gratiam siue Amorem summae bonitatis': Ita nec potentiae cognitiuae dat sitam per sectionem uel completionem. idest iummae uirtutis cognitionem: sed utrique potentiae datut persectio a Deo inime aiat ἡ: ergo quo ad .hoe aequaliter se habent immediat E ad Deum ambae potentiae. Sed ad praedicta obiecta respondet
so lia Angeli: ar. i. & quoad primo di ctum August. dicit ipse quod solet dici
uod mens communiter accepta habet uplicem uim : sia periorem quae dici turante illigentia qua cognoscit creato rem . & de hac intelligitur aut horitasAug de in Letiorem se. licet intellectum.
scilicet qua cognoscit creat aras. dc de hac non intelligat:& quoad illam, ue rum est quod habet Angelum custode. demum die e quod aliter uidetur dice dum , quod secundum utranque uim Augelus habet custodiam hominis. siue aliquam rationem custodiae: uerum est tamen quod secundum plus descend ut potentiς, secundum hoc plus est ibideratione custodiae. ad aut horitatem Au-
ustini respondetur, faciendo uim inoe quod dicitur Qrmata. dicimus quod quaelibet uis animae, de motiva, di cognitiva,& superior, & in serior, immediatea prima ueritate formatur scilicet forma ultima, id est perficitur ultima com- lectione, nihiloninus tamen Angeliabent ponte tiam praeparandi & disponendi.aliquo modo quamlibet ammae potentiam ad suam ultimam complerionem et & quo ad hane potentiam uel
Iotestatem habent ipsi custodire; de il- id plaue habetur in glos su per illud
manus tuae fecerunt me de plasinauerulme. Vbi dicitur solus Deus dat intellectum. & si aliquando mediante An selo , ut Danieli cui dixit Angelus, ego ueni cibi intellectum dare, Deus tamen qui lux est , per seipsum illuminat pias mentes: & si aliquando utitur nunIActio Angelotum. Ita eum dicitur in
tellectum dare homini. ut quisque dicitur dare lumen domui eum senestram facit, cum eam sua luce non illustret Adaliud qJobi j eitur de imagine , 'quae est in homine ratione potentiae dicen dum est , quod qtiando dicitur praesit piscibus, &c. non loquitur ibi , nisi de potestate hominis super corporales creaturas, ut patet ex textu: unde i sta potentia qui est in homine facundum quod est ad imagiuem Dei, i si dieitur qua possit super angelum. sed super irrationales creaturas Unde non obstat quia Ange ius habeat aliquam potestatem super eum s autem ista potentia esset', alisqa peream posset se homo culto si re&tegere, non habens indignentiam ut custodiatur , ualeret ratio ista , sed non sie est
qui homo semper indiget dii est in uia. Ad illud quod dicitur , qui d interim austinem Sc illud euius est imago nihil est medium, soluitur per praedicta dicetido quod nihil est medium quo ad pi. rse ctionum ultimam: est tamen aliquod medi si praeparans Sc di sponens eandem imaginem adhue informem ad suam ulti amam persectione in e Dicimus etiam quod animam custodit Sc D)us de an gelus, sed dimerenter. Deus quidem Authoritate; Arige ius ueroi ni ster io. secudum illun Haeb j oes miri administratori, spiritus Sec. 5c licet Deus lit suis ciens
ad custo .li elidum sine ministerio: augelu I tamen custodit propter seruandum ordinem rerum , cuius in odi ordo est Dei aci angelu iri,& angeli ad hominem sicque uerum est homini datum elle angelum in custodem. Alterum habent acigelum Reg s redeundo ad rem unde diggressi Linus ) ratione dignitatis uel officii regalis, seu pretiaturq; ut d
Heliseo legitur. 4. Reg.quod Angelo Ix rum multitudinem ad sui defensi nem habuit. Sunt enim re es sacri, remore Aegiptiorum ut refert Plato in Iibro Ciuili uel de regno non pote rant reges creati nisi essent sacerdotes,
sacrorumque milieta tum antistites,& utpote lacris, ne quando contamin
rentur, non pinillic eis iu delictis ubi de 13 csdae, eailio,&carcere agitur interesse.
38쪽
rt ideo non sine usa Rex ungitur,ut habetur iii capit. i. de fac vu.& per A ba. in capitu. intellecto. de iur. iurari. sic enim fieti praecepit domitius in crcati ne regum, ut Samuel libro primo capit. s. porro pridie quam uenito Saul, indicauerat dominus Samueli ad hune modum : eias iuxta istud tempus mittam ad te uirum de terra Beniamin, que
inges in principem sup populum metu Israel.) & ideo non immerito dixit Ioann. Chris isto m. de uel b Esai. vis di dominum Homilia quarta, Rex Quum esset sacerdoti j principatum v-surpat hine, & Gothi processuri in
praelium, equos ad aras immolaret quorum abscissa capita, contisqueexcepta , subiectis stipitibus distentos saucium rectus ante acies, praeferebant, nec tanturo uictimas ante bellum, uerum etiam post superatos hostes lio ibas immolabant, magnificosque ludos in
honorem Deorum iaciebant : in quibus effoeminati corporum motus, scaenicique mimorum plausus, ae mollia notarum , sui laetium crepitacula ostendebantur hae se alia eximia sacrificio tum genera potissimum faciebant, ut diis tu uantibus nulla bellorum ut superari possent' praeerant his sacris disparium graduum sacerdotes, Ponti siees, Archi flamines, flamines, salij. Augures: quorum prin is, utpote pontific: bus, per milia erat parcum regibus potestas, tantaque au-etiuitas , ut quicquid illi uel suaderent, uel iubetent quasi de Coelo lonia. ilet, mox ipse populus exequeretur ; sicque& Gothorum ritu Reges quali a Deo missos creditur. Nec obstat quod pluresi sunt qui dicant Reges , a iure gentiumrocessιsse . Quia reses a Deo hominius ipsis primo pollulantibus dati sunt;
ut sanaue l. capitu 8. libro i. dixeruntque
dunt in uijs tuis , constitue igitur nobis regem, qui nos iudicet iuxta morem
omnium gentium ) sicque & gentes
petierunt rege S, a Deo tamen dati sunt. In principio enim dum natura hiana non crata in obscurata consue tudine
peccandi, uiuebant homines in simplicitate , quibus non erat opus alia explicatione, nec ut constitutione scripta rege-Ientur, crescente tamen postea in dies malitia hominum, iam aliqui esse iebamur propter peccandi consuetudineata prote tua , ut ad corum correctionem non sum celet ius natia rate , nec etiam monitio semorum , sed cum deuenirent ad bella, lites,& libidines , erat opus disciplina legum, & Ob hoc increperunt fieri eonstitutiones, ut dicit tex , .natura. in authent quibus mod natu e L se. sui. & hoe tempore gentes cum pro malori porte essent pronae ad bonum ,
faciebat sibi ipsis constitutiones ad cohertionem malorum N protervorum& illud dicebatur ius gentium se-- cuindarium, id et , quo gentes consti aut ionibus su a scripta gubernantur,& illo tempore etiam quaelibet ciuitas faciebat statuta sua particularia , iuxta mores suos & hoc dicitur ius ciuile i plius cauitatis uel populi. instit. de iure natui s. nam quod, scd iuxta exemplum Augustini in primo libio de libero
albi t. cum eo tempore populus & homines erant bene moderati & graues , communisque utilitatis diligentissimi custodes, ideo per eos recte lex serebatur, perquam respublica administrare tur. Sed cum postea getes N populi essi enati,inceperint uenale sussagium,& regimen flagitiosis sceleiat isque committere, Deo permirtente iustum fuit, quod ista potestas ad paucorum veniret arbi-1 s trium Hinc etiam adeo uel una est, Reges a Deo procedere, quod tempore mortis eorum datur in calo si guum, quo significatur eorum mor remeito debere esse apparet enim Cometa, quo fertur significari mortem Principum. Sed alias lignificationcs habet apparitio Cometae, nam Cometes estex. natatio terrestris, calida&sicca, pinguis, & uiscola, uirtute alliolum adlupremam aerIs partem eleuata, & brindem in censa, licet sint qui dicant C metam , exhalationem subtilem, non in summationem,sed lucetem, a lumine solis de astrurum in ipsa Incolporato. generatur,oO
39쪽
1. CD. Pet. Foller. Prax. cens
generatur haec exhalatio actione astrorum in uisceribus te irae : maxime dum poli per frigus astringulatur,&egreditur cum per calorem re luuntur, no autem tota simul eleuatur, sed pais, post parte in ascendit, & nouae continuae ge nerantur, a quibus etiam Cometes in superioribus nutritur diutius,& iplis impeditis delinit citius,diuerti ficamur autem in quantitate, figura, & eolore, secundit materiae disserentiam, unde si materia in medio bene compacta, in e 1 tremitatib. veto circum quaque rara fuerit, videtur quasi altium crino sum. Si autem materia equaliter spilla, sed in longum pio tensa sit, ut caudata stella apparet, si autem cauda corpore rarior fuerit, cernitur ut stella barbara. Raritas etiam & de .sitas materiae colorem varian. secudum. Astrologos autem Cometa de natura Sa. turni, cerulei, aut plumbei coloris est, quae autem de natura Iovis, alba ad ii
stat argenti lucidi videtur, & quae de natura Martis, rubea, quae de natura Solis, taurum argento mixtum apparet: quae de natura Veneris spissa, ut nubes cernitur. Mercurius autem Cometem suum cerule una demonstrat. Cauda etiam Neaput draconis,& aliorum constellationunaturae mutationem in his sacere diculur, mouetur Cometes ad motum continentis aeris, per diem nati talem circuendo teriam . Significationes Cometarum ut dixti sunt varia generaliores autem sterilitates, pestilentiae,& seditiones, sterilitas quidem maxime ubi siccitas,& ea Iiditas inter te nocere possunt. Hae enim Cometam & antecedunt, & sequuntur:
prauatur etiam terra eo tempore communiter omni secundo humore. in terris autem paludinosis sequi tui quandoque nitilitas, pe stilentiae autem sequia u-tur, nam cum substantia Cometae , quae subtilis est, & bene digesta, aliae exhalationes segregatς tanquam impuriores reve uen Olae eleuamur, unde& tempore Cometae ante aut poli, ventus, terremo
tus , de .ignitae impressiones plurimae fiunt, ex his itaque aer infectus & conti ouo inspiratus, vitalem spiritum debili-rat, εἰ tandem extinguit, ratione etiam siccitatis homines incendit. Mortem a
tem principi u ut dixit) Cometa serta si se ex eo sigmficare dicitur, quod princeps , ut magis delicatὰ uel intemperatiis ab aere cor iupto citius inficiuntur. 4 Est enim summὰ necessarium &condecens, ut in omni conuentu atque communitate quarumcunque rerum gerendarum
princeps fit, ut testatur diurnus ille Pla. to in Dialo. r. le legi. x. col.& idem Plae to Dialo. s. de legibus inquit adeo principatum ess e ne cellarium, & secundum naturam, qnod etiam in animalibusi ut experientia docet principatus ipse reperitur. Inquit enim apostolus ad Roma. omnis anima potestatibus subdita sit, 17 non enun est potestas nisi a Deo et sed licet uerum sit, Reges a Deo hominibus
datos, non est, quin nostrorum peccatorum moles id e fficeret, ut magis pun iremur, in diesque perpetuis aerumnis ac naquam ec stanti bus laboribus,&amictionibus praemeremur, S aifigeremur, ut legitur Samuel ,eo lib s.ca. 8 hoc erit ius regis qui regnabit super uos, filios uestios accipiet, & ponent eos tibi in currustum, ut sint equites eius & currant an te currum eius, ponentque eos libi in itibunos,& quinquagenarios, & qui arent agros suos ; & metant mei lcm suam, at-ue qui confietant arma bellica,& in-rumenta cui rus eius , filias deinde uestras toller, ut sint unguetariae, cupedinariae, Sc pli trices agros quoque vestros, uineta uestra,& Oliveta vestra optima tollet,& tradet seruis suis, semina vestra, α vineas vestras decimabit,dabitque eunuchis suis, ac serui s suis, seruos uestros, &ancillas vestras, iuuenes quoque vestros elegantes Scalmos vestros acci piet, illinque sua opera conficient, quin & grege vestrum decimabit, eritisque ei letula Relamabitis eo die propter regem vesti uquem elegistis vobis,&d minus nocΣ- audiet uos illo die in uae igitur & populis qui sub Rege rinpo, de non conici cutiae tectae subsunt. sed si uerum est dc legem a Deo datum, habetoque de eo specialem curam , couenienter duriores ρο
nas patietitur si nou bene datum gregem cultodiet, sucundum Plato. in Gors iaci
40쪽
de thetori ea. A lia etiam ratione, dicitur in textu, Dei gratia, quia uolens sapienti minus hic legislatoi hane legem condere, Dei nonae interponit, omnes en Imillusties tonditores legum , inuention
legum in D um , sed per deuersa nomina, atque media retulerunt Zoroaster Bactrianis Peisisque ligim tiadens, in Ho- Ioma sim retulit. Tris megistus At gypt js in Mercurium . Moisis Iudaeis rectissi-mὰ in patrem totius natura Deum, Mi nos Bieiensibus in Iouem, cliarondas Cartaginentibus, in Saturnum, Lycurgus Laee demoni js in Apollinem , Draco de Solon Athe mens bus, in Mineruam, Pinpilius Romanis, in Aegeriam, Mahometus Arabibus, in Gabrielem . Zalmoxis 1 euhis, n Vestam, Plato Magnesses & Siculis, in Ioue, dc Apollinem. Arcadibus autem, & Thebanis, & Cyrenaicis legespo stulantibus d cnegaui', ut refert Maili.
Fic mus in argum cia Pla O .m Minos. vel
de lige nedum enim nome Dei in quo
libet orete interponi debet ut hie sed
ante omnia prat poni & inuocari, secundum Platonem lib. 3 . Critias uel Alanticus, inquit enim Deum in primis ad
ciuitatis consti tu tionem invocemus, qui utinam audiat, ea audiensque propitius,& benignus nobis adueniat una nobiscum ciuitatem, di leges exornaturus.
Sequitur tertium uel bum, quod est Rex, nam ut omnibus pateat hanc legem. Ab habente potestatem legis Condendae est se conditam regiam potestatem expressit, legum enim latio ad dignitatem regiam pertinet, secundum Plat. lib 6. de regno. & habetur inst. de iure natura. s. Sed quod principi. nec immerito pote-sas condendi legem translata uidetur. inquit enim satis putet, te Marsi. Fi. inarg. Plato. in lib. s .eiuilis vel de regno, quia absoluta utriusque uitae pers stro, tot tantisque di tam uarijs adminiculis
indiget, ut neque a paucis quibusdam,neque etiam a multis hominibus , sed ab uniuerso simul hominum genere Mun taxat possit expleri, fieri enim non potest ut tam diuella gentes per mediata
diuersa ad unum omnium communem
que finem perducantur, uis ab uno, res
unam quandam legem cunctos in unum
pariter condicente, quemadmodum n
que fabri ministrique genere simul atq;
ingenio longe inter se discrepantes, materias admodum uarias ad sormam una disici j conferentes , in unum unquam commodὸ congregabunt &confluent Opportune, nisi ab una quadam Alchitecti vinus lige regantur: qua piopic I non intuita P ato cum regem quaereret muri di monarcham , princip:o Architcctum produxit in medio.
18 t Li gis aue insuper regiae ossicium qu
te esse debeat, satis bi ne annotatum I liquit diuinus Plato dialo. non O. de legi. in haec uerba. pro ficto legum optim rum ossicium este dicimus, ita animos hominum instituere ut oderint in iustitiam : iusti vero natu a uel diligant, vel saltem non oderint: sue uerbis seu operibus legislator id assequatur, seu uoluptate sue dolore, uel honore, vel infamia aut pecunia mulctando aut donis, aut alio quouis modo id iaciat.quos uelo insanabiles legislator esse senserit, vit mosupplicio hos asta ciet, non ignorans fanis ei ius fore his qui insanabiles sunt mori, quam uiuere, ac si uita priuantur, dupliciter prodesse caeteris, nam horum exempla, a peccato caeteri deterrentur, & improbis hominibus ciuitatis ipsa mundatur: hae de causa insanabiles homines . morte legis conditor ple stet, alia mini-mὰ . legis enim huius officium tale proculdubio est , nam uidens legislator usu.ram districtissimὰ prohibitam, ut rc mo. ueret habenas ab alijs illicitis & usura. rijs contract.bus permittit, ut censualem contractum facere possint, licet nonnus ilis placuerit esse penitus usuramum hoc autem non ad alium finem, nisi quia pei missa non illaqueant animas addam nationem,& a no permissis propter re milia abstineant : fieri enim non potest ut in omnibus & quo ad omnia homines natura proni ad malum potius quaabbonun , coerceantur a malo , ut pul-ehtὰ idem diuinus Plato in lib. i5. ciuil. vel de regno disseruit, quoniam lex inquit nequit quod optimum omnibus in & iuvissimum fracerὰ comprehendendo,