장음표시 사용
61쪽
consanguinitatis habeda esse. Ite diei f. i. ad Thimot. s. si quis stoiu de maxime
domesticorum curam non habet fidem negauit domestici autem dicuntur, qui
in consanguinitate attinent, ergo ratio
consangui nitatis attendi potest, in benescijs consciendis ; quare dicendum est, quod si consanguinei pariter digni sunt ut ea tranei aliquo Osficio , & dignitate,
non est peccatum , tunc potius consanguinei ipsis conferre quam extraneis, se cundum bea. Tho m. secunda secundaequet sti. 63. arii. secundo. inquit en in adprimum ergo dicendum quod ei rea eonsanguineos Praelati distinguendum est, quia quadoque sunt minus digni,& simpliciter, & per respectum ad bonum cinmune,& ses dignioribus praeserantur est peccatum personarum acceptionis in dispensatione spritualium , quorum
Praelatus ecclesiasticus non est Dominus,ut possit ea dare pro libito , sed di- spe sator secundia illud. i ad Corinth. q. si e nos exist mel ho,ut ministros Christi, & dispensatores mi steriorum Dei
quandoque uero consanguinei Praelati
Ecclesiasti ei sint aeque digni, ut alij,& sic
licite potest absque personaru acceptio ne consanguineos suos praeferre , quia saltem in hoe magis praeeminent quod de iplis magis eonscere potest, ut una. nimiter secum negotia Ecclesiae tractet, esset tamen hoc propter scandalum dimittendum si ex hoc aliqui exemplum sumpserit etiam praeter dignitatem bona Ecclesiae consanguineis dandi. AleT. de Ales.titu.de accep. perso . quaesti. I 3 6.
secundo membro distinguit Latius, dicens quod sunt beneficia spiritualia, Se
sunt eorporalia, siue temporalia, in collatione temporalium ubi spirituale non annexum licitum est conferre consanguineo, si bonus est ex in letione consant uinitatis, si uero temporale est annexupirituali licitum est ei conserre non ex ratione consanguinitatis principali, sed secundaria, ut non egeat, sed non ita ut
luxurietur, si uero est spirituale benesicium, non attendenda est ratio, consaningui ni talis uel ratio carnis, sed ratio spiritualia. Ii uero sic conditiones sunt pseres potest ex illis conditionibus moueri ad conferendum consanguineo,dummodo non sit scandalum passuum ex hoe; in huiusmodi enim aliqua dimitta-da sunt propter scandalum, tunc autem solum est acceptio personae, eum praesertur ratione consanguinitatis in spiritualibus beneficijs, quia se est de causa in-s debita. E nostratibus etiam Bal. in l. prima. C de sacrosanr.eccles & in l. idquid
pauperibus. C de episco. de clerie. format quaestionem in eo qui creatus suit exequutor, de distributor Legatorum persoluendorum pauperibus an possit legata distribuere alijs pauperibus alijsve con sanguineis Pariter egenis,& sinaliter decidit quod si elegit cosanguineos absq; fraude palam , & bona fide, & uerὸ sint pauperes, licite hoe facere potest, & ideuoluit in lege tutor. s. qui tutoribus. Tde excusatione tutorii. ubi uoluit quod sator exequutor licite potest eligere fi-ium absque fraude, dummodo uere sit pauper; hoc tamen adiecto ne sibi quin ratur usus fluctus,& idem uoluit Pet.de Anchara. in cons. 36 inci . in his dubijs pCrtextum in e. non satis. & ibi gl. 86 distin. & idem uoluit ipsemet Bal. in t illa Io inst tutio. E de haer. instit.& ibi etia hoc uoluit Ioan . de Imol & Ang. Et per haec alias in quadam concessione in emphytheo sim rerum Eeclesiasti earum facta per praelatum consanguineo suo, dixi
ex quo omnia solenniter interce si erant& cessauit omnis fraus, & eonsanguineus cui suerat facta concessio erat bonae uitae& famae, quod talis eoncessio ualida erat & est , & hoe uoluit Pederi. de Sen. cons aio. casus talis est , & obtinui in secto in causam quodam Matthaei de
Roma cum Reuere n. Abbate Thomari de Iudice. Nimirum ergo ut unde digressi sumus reuertamur) si Papa Nicolaus.s prius Thomas uocatus in promotione ad summum Pontificatum a Gsumpsit nomen Nicolai. cognouerate
nim alios eiusdem nominis Pontifices uirtute & bonis moribus suisse praecet teris decoratos, ideo nomen illud assii mr 3 psit. Assumere enim pulchrum & honestum nomen, bonitatis di totius probiratis
62쪽
latit in ditiu est, bae igitur, de eau sa Ae-
eursi ut legum eiu ilium glosi a. eximius, loriatur de nomine suo, sedc Ioan . Ant. in prolo. cle. in prine. more honestodi eutiali nomen suum velut gratiosum in directe commendauit, sic etiam facit Ioan. Fab. in s. ex diuerso de re. diuiso. I Et lieet bonu sit assuti e re bouu nomen ut supraὶ attamen nisi sequatur virtus parum prodest secundum Ioan . Cliti .
in eaput Genesios quintum. Homil. 2 l. in litera b, inquit enim nihil enim prodest alicui uocabulum , quo virtus non commendatur, sed habendu est salutis expectatio in omni uirtutu operatione. 8 neque in appellatione sublime cipe re, neque in cognatione sanctorum urerorum , neque in aliquo sed in fidueia bonorum operum bonum tamen esse inquit bona nomina pueris impotiere, ut in eadem Homel habet ut Igitur nos neq; vulgaria nomina pueris indamus neque auorum Sc ab auorum , Sc eorum qui genere clati suerunt nomina; tribuamus; sed sanctorum uirorum qui virtutibus fulserunt. plurimaque erga Deum habuerunt fiduciam. Mutantur enim nomina in ereatione Potificum ad ostendendum permutationem nominis, facta mutationem hominis ; cum enini esset prius purus homo; nunc vicem veri Dei
erit in terris , vel ideo id fit quia Chri
us . ita seeit in promotione Petri, vel quia poterit esse quod ereatus Pontifex
haberet turpe nomem , ideo mutatur.
secundum glos in probe. sexti Ioan nesueto Chtisost in sermo. de conuer. Paul. in literae , quaerens cur spiritus sanctus
mutauit nome Sauli de vocavit Paulum,
qui seruum mercatus est ostendere uolens se Dominum serui, nomen illius immutat. Ita & Spiritus Sanctus seeit ubi Paulum captiuum accepit Vocabulum eius mutauit, ut etiam inde disceret Paulus se habere Dominum.Nominu enim
impositio domini j signum est, &praeeipuum & unde hoc declarabimus 3 Deile
ex his, quae dominus cum Adam egit, perspicuum erit uolens enim docere
Adamum , quod eum Plincipem de
Dominum omnium Rei sset, adduxit
ad eum omnia animalia, ut videret quid vocaret ea,quo monstrat, quod nominuimposito Domi uium telletur. in & in eaput Ioan . primum Homit is . in litera. s. simi liter quaerens, eui Christus mutauit nomen Petri cu prius volaretur Simon,& Nomen Ioannis eum postea uocatus
fuit filius Tonitrui: sic inquit ut ostendat se eundem e D,qui vetus dedit testamentum, ipse est qui nomina apte imponit,qui Abram Abraham, dc Saray, Sara , Iacob Istaei vocavit multis a nati uita te nomina imposuit, ut Isaae Sanson, ut ijs quorum meminit Enyas , dc oseae. quibusdam , quam a paren tibus acceperunt appellatione mitauit, ut praedictis, de Iesu . mos etiam antiquitus erat a rebus nomina imponi, quod de Helias se- eat, hoc autem non temere sit, sed ut ea appellatio imponatur,quae sit diuini bene se ij perpetuum monumentum dc memoria, per praedicta nomina auditorum animis imprimatur, ita Sc Ioanni extitus nomen imposuit. Sc idem voluit in sermone de nomine Abraam. Cur ergo summus Pontifex comma. niter appelletur Papa Ho an Cora. in lib.
Misce . iuris Ciuilis lib. reap. is tetigit hane quaestionem dc ibi refert quosdam dixisse diei Papam a Papilla mammatua pice , unde lae extrahitur, quasi quod summus Ponti sex debrat suave illud Jemellifluum, lae verbi Dei fidelibus praebere ; Al j fuerunt qui dixerunt Papa diei a nom ne Paptis, quo mutuato a erae
eis sermone Acium significari constat, secundum Auson. de studio puerili ad
Qui refugit matrem, Papos Aviasque
Ante serunt patribus, seri noua cura
Quasi quod Papa omnium pater esse debeat, alii a Papa Carduorum flore. qui marcescens in lanuginem Abit, se
ita per aetem diffundens ut veluti Bo- Gulus euolare videatur. secundum Lu-ere .lib 3.78 vestem nec plumas auium,
parosque volantes quali velint significare quod Papae aequipa: antur huic
63쪽
soli quod sicut sos iste eito deperit, ita
Papς cito intereunt tandem ne amplius
in eius dictis in morer putat ipse Papa diei a Papo Papas, quod quidem pro patre accipitur secundum Iuvena. Satii 5.6 I. timidus praegustet pocula Papas, de Pers. 3. 2.& similis regnum pueris papare
minutum poscis & iratur mammae Ialtare recusas de Ita ante eum habetur intra . sommi uirida .c 82.37 Cur autem Papa diei iur Episcopus
Ioa u. in rc S. cancella in regula septima.
sol. mihi supra dicit quod ideo dicitur Episcopus eo quia noti habet Ecclesiam
certam Ze dicitur Episcopus ratione ordinis,& censetur, habere is gnitatem ii bis Romae uel uniueis alis Ecclesiae glossin prohe. x dicit q, ideo dicitur Episcopus quia in Ecclesia sunt noue ordines,& inter ipsos Episcopalis est ma or, noergo a dignitate sed ab ordine uoles nucupari se uocat Episcopum . 8 Papa autem communiter se nominat ut vides hic γ seruum se .uorum. Dei, iquidem secundum ultimam expositio. nem gl. in proh e. sexti ex nimia humilitate secundum quam ni gat se uniuersa Iem Papam os distincti. capitu. Ecclesi.& submittit se iudicio seculari. 2 quaest. 7 nos, de si & uoluntariae purgationi. 2.q s mandastis. is De humilitate autem dieit Esa. 66 a, ad quem respiciam, nisi ad humilem αquietum , & trementem sermones m os 8 de Christus iii caput Martii 2 inquit diicite, a me, quia mitis sum de humilis corde; & inuenietis requiem animabus vestris de Ioan . Cliri . in caput Gene-seos primum Homit nona inquit nam qui vere se ipsum humiliat nunquam poterit ira commoueri,& is ximo succensere, quia anima eius in sui consideratione occupata est de humiliata, anima autem
quae si e se habet quid esse potes beatius
quicunque talis est; is pol tu continuo ledet ab omni tempestate liber, te oblectatur in serenitate cogitationum , Sc Idem in Epist. ad popu .antiochenum homil.
ly in litera ii, de id est inquit Quid est
u miliari λnon ne vitupet atat non accusari calumniam rati, eaaltari uero, EO
norari, & glorificari videamus igitur
hoe quomodo suit. Angel. erat satanas, semetipsum exaltavit Quid ergo Non. ne plus omnibus humiliatus est Nonne locum habet terra Nonne ab omnibus cxcusatur, de arguitur. Homo cum esset Paulus semetipsum humiliavit quid ergo non admirabilis lir nonne commendac no laudatur λ est Cur illi no amicus nonne maiora quam Christus secti' nonne diabolo frequenter imperauit tanquam seruo 3 nonne tanquam lictorem circunducebati nonne deridebat eum lnonne illudebat nonne contritum eius
caput sub pedibus sui habebat nonne hoc, L alijs multum fideles paecabatur quid dico3 extulerat se Absalo, se David
hu milia uerat, u ter exat latus est quis gloriosos factus ' quid i nim his, vel b:s Lui ilius 3 quae de semet beatus hie Propheta Stulit, dicens, linite eum male dicere dominus enim praecepit ili tui. 2. Reg. HS 6 At & in ipsis, si libet, factis examinemus . humiliavit se publicanus, li-eet nec humilitatis factum id erat Sediuile se quodammodo dirudicauit, cxaltavit, semetipsum phariseus quid ergo examinemus 3c facta lint duci diuites utruq;& honore multo scit i, & ita sapietia, potetiaque de alijs secula tibiis excellent s altum sapientes, post modum ille quidem, &'Omnibus honores Quaerat, de non accipiens irascatur,& plus quam oportet exigat,& semetipsu exaltet hie autem huiusmodi contemnat, in neminem ropter hoc indignetur, dc datum repellat sonorem, nonne hic priori longe sublimior ὶ gloriam enim aliter asse-ui non licet, nisi gloriam sugiendo. Naonec quidem eam sectemur,nos sugit Cum autem eam fugimus, nos ipsa sequitur & Idem tu Psalmum .i i s. in litera. A inquit latum enim bonum est humilitas, & diis noster humiliavit semetipsum,& ut in similitudine suae humilitatis nos adduceret,dixit discite a me, quia
mitisssi ,& humilis corde credidi p pq, loquutus su , ego aut humiliatus sum nimis,ut Matth. ii d. R ide Matth. ii homili. 3s in litera. M. inquit humilitas quippe Virtus est, de sublinitoris philoso
64쪽
phiae mater, est atque origo de in cap. Matth. t s. in litera h, Homii 5s .itiquit humilitas similiter uirtutis pars e , sine qnam etiam si alia multa peragas, immundus eris apud Deum quod Pharisaeus omnibus patefecit, qui mille uirtutibus affluens, propter atrogantiam M. pernam 'licitatem a milit & in c. Mati. 2i Homi. 66 in tu .h inquit humilib. uero quid iucundius quid beatius 8 qui cu
Deo grauissimi sint non paruam etiam ab hominibus, quam non quaerunt, glo
riam reperire solent, nempe ab homini.
bus quali parcules colunturi quasi si
tres amantu quasi propria membra so- uentur, an plectamur igitur humilitate, si sublimes sieti desidetamus, praescit mcum uideamus ab insolentia de luci ho .mines nec n. ad humilitatis barat larum Pharaonem detrulit, nescire namque dominum dicebat,& soricibus, Sc rauis, ac
muscis deterior factus est, postremo cuipsis armis,& equis submersus suit, Abraliam ueroς contiario , Ego sum terra &cinis, pr dicabat propterea,& multa barbarorum millia uicit , de eum in mediuali yptioru incidi stet, maiori cum triu-pho euasit, cui virtuti semper inhaerens sublimior in dies reddebatur, immo uero sublimior quotidie fit, cum eius laudes ubique decantentur. Pharao autem& terra & Cyn.& siquid humilius exco. gitari pol, factus cognoscitur nihil certe
magis Deus, quam arrogatia aversatur.& iὸem in sermo ex Var. in Matth. locis in lit .h, Homi. 6 quoniam igitur haec maloru arxerat, Sc radix, omnisque sons nequitiae remedium aegritudini praeparans congruum, quasi validum quodda, tutumque fundamentum hanc legem iecit hac enim supposita firmitate aedificat Ur Omnia reliqua superponit hae autem sublata, licet adccelos usque perueniat Operarius omnia facile. subruutur,& in malum finem conuertuntur, siue ieiuniu, siue orationem, siue elernosyna, siue continentia, siue quid aliud boni cong egaueris absque humilitate, defluit, ει omnia peremurat paulo iserius sicut superbia totius est ions nequitiae, sic hu
militas omnis sapientiae principium α
Αugu. in ii. de ver.dom. cogitas magia ἀsabri eam eonstruere celsitudinis de fundamento prius cogita humilitatis de iisti .de vera religione tota uita Christi tu terris pro homine que suscipere dignatus est diseiplina morti fuit praecipue humilitatem tuam imitandam proposuit dicens Matth. t a. di scite a me quia in 'tis sum & humilis corde &Grego. dicit in pastorali quo largit metitu redeptio nis nostrae in ueta est humilitas Deio de Hiero. in Epis l. ad celantiam inquit lhumilitas est pcipua cOservatrix, de quasi quaedam custos virtutu olum nihilqι ita est quod nos hominibus gratos esse Deo faciat, quam li uitae merito magni, humilitate infirmissimus Sc Isid. li.3. c. recte utitur repni potestate, ita se praestare omnibus debet, ut quato magis honoris sit celsitudine claret tanto 2 o semetipsum me me humiliet. Nosi elegie feei lle Domitianu Imperatore, qui in tanta superbia ascedi si e sertur, ut sub grauis limis pinnis Deum se vocari iusserit Mundi totius dominum: sed Dei iudicio a suis proprios familiabus intersectus suit in vilissimoque loco sepultus,& C in modus similiter Imperator. 18. adeo supelbe vixit in omni b. suis actio-mb. quod nihil ultra dici possit, hie mensium nomina mutauit,& suo nomine
nominari iussit , & ab imagine collo si jeaput abstulit, Sc sui fisuram imposuit, aliamve loge maiora si ipbiae signa fecit adeo quod Helio Spattiano teste urbs satis. Amicham eius nimia superbia &peccatis propter quae suffocationis moticin Dei iudiei o) in templo Deae Vestalis pati meruit Cassianus alias Antonius Caracalla Imperator supia nimis vixi e propter quod dum bellum gereret cum partis miserabiliter in te iseetus fuit,licet Lelius Lapridius non in bello mortuum dicat. Sed dum excremeta corporis ei jceret, a quodam suo sanraliaci intersectumia iste asserit Marcus Aurelius Antonius alias Heliogabalus Imperator, tam superbe uixit quod dum Sabinus vir quidem praeclarissimus reptet hendisset eum quod eum Matre propria coiret, eum in continen interfeci iussit, Deus vero aiuC a tumultum
65쪽
s s Q. Pet. Fosier. Prax. censi
ai tumultu populi interse ei permisit ' Legitur de Filope me ne Megalopolitano Imperatore, & praeclarissiimo Philosopho p dum cuida nobili anilieri Megarensi relatu esset Q in eius domu veniret Acheorus Imp satis ex hoe affligebat urcum eo ipe non esset ibi maritus, nee haberet aliquem qui domit mundaret, Ppraesenties Filope menes, nilibus ac seruilibus vestibus induit se,& illius mulieris domu adluit, & una cum alijsseruis. mulieris domu studiosam & mundata reddere curauit, & adueniente Imp. Acheo ro& cognito Filope me ne dixit ei xt cur id facere Gqui dixit ei, Auxiliu praebendo hui e mulieri ut vides non facio iniuriam niti huic superficiei mei corporis, nec humilitate dehonestatur dignitas, sed exaltatur potius, Ze quia eu ut videre licet disertissina ὀ lector duplicem, Regalem. s.& pontificiam authoritatem pragmaticae huic causam dedisse inlpe Terim non sine urgenti ratione id facta a 3 fore arbitrabar. t Legis enim quamli bet si labam non frustra politam esse certi iuris est. l. in prin. & ibi not. U. met. cau. l. j. ln fi . cum ibi not. is ad munie. cii
concor. quos Aymo Craue. allegat in co-sil. hor. in tu ib. & nihil est sine causa, sex 4 cundum Arist. ij. lib. Rethor . t solum enim Principem leges facere, nee dubitatur l. fi. C delegi & S. sed quod princ. as insit. de iure natu .gen. dc ciuil. t Habent
enim a Deo aut horitatem legis condendae Reges secundum Bar. in l. omnes populi. E de iust. & iv. nec restagatur text.
ind. g. sed quod principi, quatenus ibi
potestatem legis condendae a populo in principe essie translata dicat, id enimue rum est instrumentaliter, aut horitati uetamen a Deo id processit, omnis enim potestas a Deo processit,& q, Reges soli in regno eorum posti ni leges facere. tenuit Bar. in l.j.uercidem in regibus, pri
in consi. 23 o. inci . factum tale est & Bal. in l. ij.j. col.in tex. ibi tulerunt. ii. de ori Diur.& latὸ prosequitur Corset. in tract.delotesta. regia. 7.q. nu. M in Φ. par. puta am igitur non absurdum videri ,&extra Ie, huius causam,& Ionem speculari. Quapropter illud praefandu erit, nu ud iure diuino sint usurae prohibitae ita uel ue 3 in quo glosin auth ad haec. C. devsur. expressὸ decidit ipsie, quod probari dieitp illud Luc. 6 mutuu dantes nihil in desperates, di Leui. r s Pecunia no dabis statri tuo ad usu ia, di frugsi superabudantia non exiges, & Pla l. r . D ne quis habitabit in nion te sancto tuo, cui te psidet. Qui ingreditur sine macula, &spe cunia sua non dedit ad usura. quod simpliciter sequutus suit ibi Ialy. Ambio uero de Vigna. intrae. de usu.nu. 13. cum
seq nonnulla pro dc contra adducit, tande covcludit iure diuino usuras procul dubio esse prohibitas Pp dictas aut horitates, & ultra per i Ilud Exo. c. 1 α Si pecunia mutuo dederis populo meo paupe ri Qui habitat tecu. non urgebis eu quasi exactor, nec usuris opprimes. Ite Eete cii 3 D. Ant. Archiep. Flo Similiter in trae. de usur. in Prin. nu A. cu seq audacter tenet usuras fore prohibitas lege naturali
diuina scilicet, & humana. primo dicit usuras prohibitas P lege naturale triplici siquidem ione, primo ratione in acie- quationis, secti dolone appropriationis, teitio iove fructificationis . quo ad prima ronem probat sic, illud quod est eo-tra iustitia quae inaequalitate eontistit est contra lege naturale, sed usura se con- dii bea. Tho.:J ij.q. s. est eontra iustitia.
Nam res qitae in usum nosti u ueniunt squaeda sunt quaru usus est ipsarum con sumptio,ut riumentu,uinu,& Oleu, quI bus homo non utitur nisi comedendo .
Aliae res sunt qua tu usus de si ii 5 sit ipsa-
rure in consuinptio in se, est trieatu distractio , ut pecunia numerata, q principaliter est inuenta ad comutationes finciendas; iit dicit Philo. I. Politi& se niendo distrahitur, cum in commutationes expenditur, sunt & alis res quarum usus non est ipsarum rerum consumptio uel distractio, sicut domus,ager, i uiuentum uasa aurea,& sic de singulis,& in isto tettio genere usus ipsius rei seorsum potest copulari ab ipsis rebus, & unum cocedisine altero; At in rebus primi, di secundi generis, quarum scilicet usus est ipsarum consumpuo , uel distractio , quod αὐδ
66쪽
non potest eomputari seorsum usus ta- Ium rerum ab ipsis rebus , quia insepa rabilis est , dc conceditur usus tali u rerueo ipso conreduntur ipsae res, sicq, trasesertur domin i, unde si quis uelletue dere seorsum uinum , dc usum uini uen deret eandem re bis, unde & uendere id ς non est propter ς, mam sestὰ est eontra aequalitatem iustitiae, sic est in pec
nia numerata, sia ex mutuo peteret duas reeompensationes fieri, unam se ilicet restitutionem aequalem rei mutuatae, alia
uero ut traetium usus quod dicitur ultra quo uero ad se cuiada ratione, inquit clarum essem illud φ gratias natura dat .p prium alicui, non debet sibi illud ab altero uendi, sed natura dat ei cui mutuatur pecunia aliqua industria ut propria,& hane indultria, dc actus,pprios ipsius
recipientis mutuu sibi uendit mutuans dum ultra capitale mutuatum exegit lest iniustum,& contra natura appropriationis. quantu ad tertiam ratione .s fructi fieationis, patet quia per usuram fit utre S mutuata quae ex se non generat fructum pariat luctu, quod est contra naturam : Sc aliter ut pereu, probat et tau
raselle prohibitas lege diuina, & humana , ut ibi late P eu nec lege humana es.se prohibitas usuras inrelligas de sola. l. canonica ut ipse dixit sed etiam intella gas Q iure etiam civili sunt usurae prohibitae secundunt gi. & Doch in auth. ad haec C. de usur. Scilla gl. uelut singularem
sequuntur Card. Pau. dc Imol. incle. I.devsur. de eam commendat Bald in t .si eus. qui iniuriarum. Usi quis cau. de latὰ o
terochae fili .nu. 8 sol i i. Ze hoc etiam uoluit Do m. A mbr. de V igna. in trach.de 7 usur. nu. 33. Illud consequens est nune ut uideamus,nun uid Rex, seu imper tor possit aliquid itatuere , legeq; gene- Ialem condere contra ius diuinum seu ius naturale dc non desunt qui dicant proculdubio posse ex causa, cuius opinionis suerunt Inno.in c. quia plerique,
de immun .ecel. dc Bar. in . l. i. st. de const. Prin. mouec Bar. quia sicut se habet Princeps quo ad Deli, ita iudex quo ad Principe:scd iudex potest proserie sentetiam
eo tra ius Principis, errore non expresso in sententia. Sc ualet. l. 1.C. qn pro. no estne e. ita etiam debet esse rescri p tu prin cipis cotta ius diuinum, de si e s princeps uoluerit in partem iuri, diuino, interpretando dc de rogallo, uidetur in possit, aut princeps vult de togare nulla subsistente causa iuri diuino 3c non potest aut
aliqua subsistente , puta quAd tali de e pitetur, quia sorte facit delictum. Se hoe
potest facerer licet iure diuino caueatur non occides; Ite secundu eunde Bar. potest etia lege condere contra ius natur
te, quia sententia iudieis pol libertatem tollere quae est de iure naturali. ut is depori . l. qa ad statum cum similib. H mei de Far. in auth. ad hae e. zde usur. infert principe posse usuras permittere ut ma Ius malum euitaret,exmplo Moysis qui permisit diuortium propter duri ciem populi. Cuius illatione reprobat ibi Bal. dicens v eius opinio est communiter reprobata ab omnibus ea non istis, quia qa est prohibitum ex diuina institutione x diuino iudicio non potest ratione humana pmittit ut eius uerbis utar de est eausa secudum eum, qa talis ratio ii 5 est ratio sed abusio,cu no c6formet se uolutati diuinae: hanc quaestione tetigit late Mich.
qui dieit hane quaestionem esse arduam& dis scillimam , quia omnes leges hu manet dependent ab ea , dc quia omnes
Doctores secundum eum deuia tui a ue IO, Vn pro costanti tenet Q nullo modo
Princeps potest derogare iuri naturali seu diuino indillinc E, dc tenendo hane partem, id enim pretiandii esse inquit ius
naturale est a quo ius diuinum scripta& humanum derivatur. 8c istud proce dit derivative. uel determinataue: Nam ad dilectionem Dei de proximi, dc con
ser uationem nostram a iure naturali in
clinamur & haec sunt principia communissima iuris naturalis de iura diuina omnia moralia de riuat ur a iure hoc naturali .e. s. si his itaque dist. 6 dc iura nostra nihil nisi de moribus tractant. hinc est oe id V est cotra ius diuinu morale:eco tra ius naturale, de si contrarius naturale. est contra ius diuinum, hoc praemis:
67쪽
arguit eontra praelatos Doctores, pertex. in d. e. fi s his itaque ubi tex. dicit Φmoralia mandata. ad ius naturale pertinent 1 Atque ideo nullam mutabilita at tem re ei piunt deinde dicit.Quod etiam misti ea iura diuina secundum moralem intelligentiam, mutabilitatem nescire probantur . hoc idem assirmat tex. insti. de iure natu. 9 sed naturalia diuina quadam pio uidentia constituta ; semper firma atque immutabilia permanent Item se cudo aisu illic. m actibus humani in tantum est aliquid iustum , in quantum est rectum, secundum regulas iuriri de rationis , sed rationis prima regula est ius
naturale, unde omne ius humanitus positum in tantum habet de ratione iuris,
inquantum derivatur a lege naturae; sin aliquo discordat non potest diei lex iusta telle D. Augustino in libro de libe.ar. inquit enim in temporali lege nihil potest diei iustum, ae rectum, quod homines a lege aeter na non sibi derivarint sed parcat mihi Micha. ulcu. quia Augu. non loquitur ibi de iure naturae , sed de lege aeterna, Sc satis differt lex aeterna, &lex naturalis secundum Thelogos igitur secundum eum, sequitur quod non potest contrariari per legem humanam quia si contrariaretur nou de Ilueretur a lege naturali, & sic non esset iusta ergo Prineeps non potest derogare iura naturali,uel diuino . Adducit in super quinque alia optima motivaque breuitatis causa omitto. respondentque ad motiua Bartol. Nam illud idem argumentum Bart. retorquetur contra eum posito antecedens seu maior syllogismi proe deret, prout non procedit; Nam licet sententia iudieijs contra legem non ualeatriamen contra ius litigatoris ualet. & sietex. in dicta l.lecunda. C. quando pro . noest nece. Acit contra eum, quia ibi sente-tia per iudicem lata quo minor quatuordecim annis possit tu stari, & ualeat eius testamentum eli cotta legem principis; de si e nulla, sed si in sententia dicit
quod ualeat testamentum, quia maiorquatuordecim annis consormat eum lege Principis: licet in facto sit error; Ita et lex Principis contra legem diuinam est
nulla, quia illico quod disponitur per le
gem humanam, constat de errore siue cxpri matur error, hoc est quod contra legem diuinam, uel naturalem constituitur. Adde quod Panoimita.in coni 84. I. li. n.7. dicit quod l: cet Princeps no possit statuere contra ius diuinum absque causa tamen si de facto stat in t praelum eda in eo causa, unde dieit quod si Princeps mandat quem interfici aut bonis spoliati sibi parendum est: Praeterea ipse in et Batto.dicit quod debet exprimere causam Princeps siue quod eum causa potest derogare. & sie etiam constat ex hoe in l. humana quod vult derogare legi diuinae: sed sententia iudicis hoc modo lata contra legem Principis non ualet , quia solus princeps potest inuenire causam, non solum ad derogandum sed
etiam ad interpraetandum di non inserior: ita etiam in lege diuina solus Deus inuenit causam ad derogandum suae legi diuinae:&non alius & sic Argu. Barti non ualet, nec etiam dicit Seedere posese maiorem argumenti quod ii oti est ea.dem ratio Principis quo ad Deum, sicut Iudicis quo ad Principem, immo est tanta di fierentia sicut finiti ad infiniti tum minimὸ etiam obstate dicit lex in l. 3. 5 transfugas. E ad i.Cor. de liear cum si . milibus quatenus & Bartol &eaeteri in quiunt quod iure iudicio cauetur uo Occides,& nihilominus Principes multis realibus statuerunt homine occidi. quia respodetur quod licet sit lex Diuma quae dicat non occides, tamen eadem lex diuina interpraetando inquit, Math. 16 c. uod omnes qui acceperint gladiu gla-io peribunt & Ge. c. 9 Quicunque effuderit sanguine ni humanum fundetur saluis illius & Apocalip e. t 3 qui in gla-io occiderit, oportet cum gladio occidi. & se Princeps talia statuendo non c6 tradicit legi diu in sed conformis redditur ei. nam illud praeceptum, non occides,& illud qui gladio percutierit, gladio peribit, non solnm sunt de iure diuino scripto, sed derivantur a iure nata tali . quia licet non esset lex seripta, sed
ius naturale tantum in t .statu. hominu,
tamen illico quod Cayn. occidit Abel.
68쪽
dixit domi nns ad Cayn, nox sanguinis εο fratris tui clamat ad me de terra. nunc igitur maledictus erit stiper terram; Genes. c.4 ergo sequitur, quod tune prohibitum erat occi aere, homine. igitur hoc ocedebat a iure naturali, quia tu e nuli alia lex erat, & s non fuerat pio bibit tum non peccasset Cayn. sed peccauit occidendo Abel ,& ideo erat prohibitum occidere iure naturali, deinde quod oecidens occideretur erat etiam iure natu
rati, Genes. e. . dixit Lamech, quoniam occidi uirum in vulnus meum, Scado . Iescentulum in liuorem meum, septupluvitio dabitur de Cayn. de Lamech. vero septuagies septies, rationem praedictoruassignat pulchrior i modo ut ibi per eum sunt tamen qui dicunt Principem non
posse in totum tollere ius diuinum , sed derogate seu distinguere ac limitare , &etiam restringere in aliquo casu sis secudum gl. in l. h. C si contrarius vel utilitatem publicam. quod patet nam cautum est quod in ore duorum uel trium istat
omne verbum, capit. nouit extra de iudie ijs, c cap. in negotio extra de testibus,& tamen ius eiu ille limitat dictum ius diuinum, ut non procedat in testamentis, in quibus septem testes requiruntur, uel in alia ultima uoluntate, in qua requiruntur ad minus quinque l. si. in fin. C de codi. S lfi C.de dona. cau. mor. Bal.
vero in d. l. s. dicit quod alij dic ut distinguendo quod aut loquimur de iure diuino dante formam in actibus hominu ,& tune potest dii lingui, & modificari pconstitutionem humanam rationabile;& ita procedere dicunt opin glosaut est solus diuinum prohibitori u Se punitoriu& tuc aut illud quod prohibetur in nullo casu repetatur perinlitum, puta no mechaberis, tunc lex humana in contrariulata non tenet, & ideo si statuto cauetur quod exbannitus possit impune offendi, B: aliqua mulier est ex bannita , non tamen poterit adulterari quia adulterium adeo est per se malu , quod ex uulla causa potest iustificati,ut c. & ii Christus extra de i ur. iuran aut est taliter pIohibito rium quod in aliquo casu repetatur per nussum: sicut est illud non occides, nam reperitur concessum. in hoste& in damnato ad mortem, tunc bene ualet constitutio humana cotra illam prohibitione ea suffragante; hine est quod ualet stat tum quod bannitus possit impunὰ oceis di, quo ad lege sorti ut, is ad leg. Cor.de 3 sica. l. s. s transtigas. Ite in est aliud exen plum in ille praecepto non furaberis,nῶ reperitur surtum interdum permissum, ut si quis furetur rem hostium, ut Ededolo. l.i. si non fuit, tune ob simile, causam tenet. constitutio humana, Ac ita ui detur Bal. transire cum ista opinione. Samly. in d. l. fin. simpliciter transit eum opi nione gl. Ita tamen ut uatelligatur quam do talis distinctio quam facere eonstitutio humana non contineret euide Ur
peccatum, exemplum in specie pontide usuris, quas dicit ius ciuile non posse iuridice pei mittere, sequitur etia opinionem glosi simpliciter Alber. de Rosa. ind. l. fili. Sed do. Barin I omnes populi. ff. de iusti. sc iur. aliter distinguit dicens, aut statuta a iure diuino sunt spiritualia& tune nec Imperator nec populus potconcedere legem e. ecclesia sanctet Mari et extra de esisti.& aut h. elericus.C. de epis. dc eleri. A ut sunt temporalia & tunc si de iure diuino nou est simpliciter constitutum ut in illo praecepto no occidens naalibi permitti iureae causa, cum dicit, qui occidit oecidamar, Sc ex alijs causis, ac tuc ex causa poteil permitti per leges statiDta quod quis occidatur l. t de x C. quan do lib. fin. iv. irin. Aut de iure diuino est simpliciter statutum , nec alias repetitur permissum; Sc tunc aut causa legis excludit peccatum,& ualet lex, seu statutum, ut patet in testamento ubi Qui septem testes necessarii, & non sustici ut duo, de est ratio quare non susscere duos, leges censuerunt, praesumitur quod dolose scfraudulenter fiet et. leg. iubcmus in si ia. C. de test. propter quam praesum pia fraudem lex et uilis merito addit iuri diuino dicenti quod in ore duorum uel trium stat omne uerbum ut eo casu non sussi. eiant duo uel tres, quod quidem ius ei uile& humanum ualet quia eoi casu e eludit peecatum quod lex praesumit posse si eri, aut causa legis vcl statuti non ex
69쪽
eludit peeeatum & non ualet, exemplut fonte ipse pone quod lex dieit non ua
ere alienationem iandi dotalis etiam cum iuramento iactam, talis enim lex cum non tollat peccatum immo permittit peceatum scilicet perurium . non ua let contra ius diuinum quod mandat seruari iuramentum. cap. & Christus ver. & si rursum, de iur. iuian. quia scriptum es, redde Deo in ramenta tua Deutero. c. s.& Mathel. s. Sed de hoe instadicemus, do. Anto. de Rose l. in trae. de conci .in qu et Ilio. An Pontifex ha. po te. coni. ius diui. relata opi. Bar. dicit quod dicta Bart. non sunt vera, nec in regulis nee in ex eptis nam in ptimis dicta Bart. secundum eum uidentur implicare contradictionem. in eo quod dicit quod quado lex Papa uel Princeps subdistinguitius diuinum, nec tollit peccatum, quod
talis lex non ualet, secundo dicit quod lex uel dispensatio poteli permittere homicidium , quasi permissio tollat peccatum, sed istud Nicit est contra glos. 33.
q. . cap. interhoenam ibi dicit quod licet lex permittat uiro oecidere adulterii cum uxore repertum post tres monitiones, ut in auth. ut ii .ma. Sc aul 9. pen. itelicet patri detur licentia occidedi inuentum sornicantem filiam , ut I patri ερ l. nec ea Ede adulte haec tamen constitutio non tollit pecatum . Immo de iure canonico viro liuerdicitur occisio, ut in cap. ad monere. 23.q. 2. ad idem glo.in l.
ut uim .is de iust. dc iur. dum dicitur, qloecisio iure permittitur sori scilicet non poli ad defensam,& tamen istae leges nolle moueant peccatum , tenent de iure ciuili dein foro ciuili, licetnside iure canonico . . Item inquit ridiculum uideri, quatenus uoluerit Bar. quod lex praesumendo dolum in contractu interuenisse , uel ex eo quod inducat praesumptionem smulationis tollatur peccatum , quia animus, εc propositum peccatum, In ducunt l. prima. ff. de Sior. & ideo si Papa vellet me absoluere in peccato pers stentem, non posset 24 q. 2 legatur, &se lex futurum peccatum non potest dimittere i Praeterea secundum eum non
uidetur veru indistincte quod lex non
ueleat inducens ueniam poenae tempo iis, licet non tollat culpam, uel peccat immo interdum tenet, quando lex per mittit aliquod peccatum remouendo P nam temporalem propter maius bonum te T. est,& ibi riot. 4 distin. c. demq;& not. 3 i. distin. omnis lex ubi glo. dici equod lex permittit adulterium , ut mitetur maius delictum homicidi j . Item dicit quod Bar. in exemplis uidetur fibi c5trarius, nam dum dicit quod non ualet statutum quod negliges per decem annos petere cadat a iure suo, ipse id e notauit contrarium in l. ambitiosa de decreaborta In tertia regula, item in illo de fundo dotali prohibito per legem alienari etiam cum iuramento l. non dubiu. C. de legib. quod valeat hodie ae iure canoni eo ipse idem Bart. non contrarium
in l. si quis pro eo. is de si quado lex pro
hibens uenditioncm direxisset uerba ad contrahentes , sed parcat mihi reueretia tanti patris, non recte ponderauit d tacta
Bar. qui facit plura membra in sua distinctione , nam dicit quod quando per ius
diurnum non est simpliciter dc uno m do aliquid ordinatum, sed aliquando re perietur aliter statutum, de permissum, qsit ordinatum, ut in illo praecepto non occidens, de in quo licet ibi Ita praec: pia tur , tamen non est simplicitet taliter o di natum, quod non sit eodem iure diuino contrarium permissum, hae de causa lex humana ex iusta causa potest 1 a tuere super eo iure, di sieno vult Bar. quod in eo casu proptet ea possit aliter quam ius diuinum mandat statuere lex hum na, quia euitatur peccatum. Sed ea ratio. ne, quia ius diuinum quandoque ,&ex iusta causa aliter permitit. Si uero ius diuinum simpliciter alis P bibet, seu per mittit , nec aliter reperitur m dispenset, & eo easu si eausa legis excludit peccatum valet lex ut in te itamentis. quasi diceret quod licet ius diuinum simplieiter dixerit quod in ore duorum , vel iiiii stat omne verbum , nihilominus lex li mana uoluit quod in testamentis non sumetunt duo , sed septem requiruntur, ista enim lex li cet uideatur quod lit eootia ius diuinu. Nihilominus ex quo lex consi-
70쪽
eonsiderauit, quod possem fieri infinitae
fraudes , dc petauria , di occupationes sistate tur simplieiter in testamento dicto duo. un testiu.quia ut quis haberet haereditate defuncti induceret duos testes qui deponerent teliatore m instituisse Titium haeredem, idcireo hoc considerans ex humana statuit, ut septem testes icquirantur. quo casu no ita de facili post uni committi fraudes, quia dicti ei lius est inducere septem telles quam duos, idcirco eum lex humana obui et per eius prout sone futuris staudibus, qui postent committi, & sie ex eludit peccatu, quod pOGset committi debet ualete, de sic sane in
telligendo verba Bari non merentur repraehensione nec in exemplis, Banir Ie uidetur contrarius recte ponderando
eius dicta, nam id quod dieit in l. ambitiosa, quod valet statutum quod qui non Ietierit debitum per dece annos excluatur a iure suo, quod videtur contrariari dictis in d. l. omnes populi,dico quod drina in l. ambitiosa procedunt quando creditor est in negligEtia, Se eulpa, aut dicta in t omnes populi procedunt quan
do non esset creditor in culpa, tandem
Do. Anto. ipse dicit tenendum esse quod aut ius diuinum disponit super spiritualibus de tunc Prineeps nihil potest supereis statuere,cap. nouit extra de iud. de dedecim cap. tua. sunt enim ista Ponti fiet reseriratae 96 diit in .eum ad verum. Si uero disponit super temporalibus , bc tunc dieit dieendum elle idem pio ut in Papa dixit, uidelicet, quod quatruplex est dispensatio, vita prout est iuris relaxatio ut prima quaestio. 4. nisi rigor, secunda est interpretatio siue iuris deesaratio,extra de testita ea p. in omni, de extra de i re iuran. cap Quintauallis, ac ista dieitur impropri Edispensatio .uTertia est iuris
distributio. Quarta in uno totum relaxatio. sed in alio commutatio. cap. su per his extra de noto in prima ergo dicit in
distincte Pt incipem, neque Papam posse
dispensare eontra ius diuinum .secudum glo. in v.distria. in summa in fin. loquens de iure naturali quod Se ipsum ius diuinum dici debet, quia continetur in lege
ptima. in si is te surt.Sc est ratio, quia iura ista sunt immutabdia, ut d s. dist. per totam igitur non potest dispensari , ne tamen Papa psit interpretari ipsum ius
diuinum, est enim quatruplex interpre talio ,& de quatuor Papa facit tres, est enim corruptiua, siue arrogatiua in te pretatio, & istam iasi facit ius humanum de tute diuino. Alias autem tres interpretationes facit, ut Irobatur in l. ius ciuile.
Ude iust. de iur est de secunda expositiva siue declarativa, de illam patietur, ut in illo iure, in ore duorum uel trium stat
omne uerbum, de elaratur,ut no sint pauciores ut uot. ind. cap in omni, deci
rat etiam , cum dicit Deus quos coniunxit homo non separet, ut intelligatur de contulictis coniunctione non solum animarum , sed corporum , quia coniuncti sola animarum coniunctione pollunt
separari, de conuer. coniu. c.cum ea in
iuncto, est de tertia generali tatis restrictiva, uel arctat tua, Sc istam interpretatione
patitur quando subest causa, quae tollat peccatum , uel saltim inducat maius bonum, uel euitat maius malum,de ideo illa uerba quos Deus coniunxit homo ito separet, reli tanguntur praeterquam quando interuenit etiam copula inter insdeles, Zc unus est conuersus , dc non potest sine contumelia alij cohabitare nam tuepotest fieri separatio, ut in cap. quando, de diuor. Item patitur extensuam inter
pretationem,intellige semper quod pose
sint fieri dictet interpretationes dummo do fiant cum causa, ut euitetur maius malum, uel inducatur maius bonum hoe probat plene, Ec bene .i .dist. per totam sed intelligitur in una eade persona, sed in diuersis no ita intelligitur, Da nos nodebemus facere peccatum ut alijeuitent maiora Pe ecata, de ideo lex dicit quod ius ciuile est quod a iure naturali uel gintium non recedit in totum, non tamen
per omnia ei te ruit, ideo tu aliquid detrahitur uel additur iuri naturali, est ius ciuile,ut l. ius ei uile. T de iust.& iur. si que Princeps potest per us ciuile addere, uel detrahe te iuri naturali quod est ipsum ius diuinum .ptima distinc.cap I. Schoc est uerum nisi ius Diiunum,uel N lurale