Planisphaerium versatile, praemissa Sphaerae mundi, quam repraesentat, partium & circulorum non minus utili, quam curiosa descriptione, quoad sui facilitatem ac universalitatem, ... declaratum, et nondiscentium solummodo utilitati, sed exercitatorum

발행: 1718년

분량: 618페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

Picus , Americus, &ta. Nullum tamen maare adeb diversis gaudet nominibus , quam Mediterraneum , ob Regionum scilicet litis Lora , quae allambit. Mare Rubrum quod attinet , testantur Lusitani , qui illud pervagati sunt , apud Barrium Hist. Ind. decad. a. l. 8. c. I. aquas ejus esse limpidas , &

mnis ruboris expertes , colorem autem ruinbrum provenire ex arenis rubris transpare

tibus, quibus fundus maris illius scater. Diis versissimas ausias in diversis tractibus induit colorum apparentias ; sc enim mare Mortu m a lentore , & Asphatticum a bitumine siedictum , Iosepho teste , mane atrum , sub cmeridiem caeruleum, ac vesperi rubeum con

spicitur ; mare , quod Bandinas Insulas triginta milliaribus versus Orientem dissitaa circumfluit . Iulio & Augusto nivis instar candescit, & tune noxio quodam hamore in fici creditur. Ad certam quandam Insulam Americanam non procul a celebri Insula Cuba , Niereniargio teste , ad triginta prophmilliaria in circuitu mare instar lactis albescit, vel potitia argenteo colore resplendet s sic etiam, qui marinis tempestatibus frequenter

sunt jactati, testantur, mare per tempestatem commotam apparere vel ut metallum ignitum, ac susum, sicut δc manus eodem tin.

- , quod haud dubie , ut plura alia ta

22쪽

Elementari. ' Ιη

Ceamus, magnum naturae miraculum censeri debet.' Magnitudo Maris nondum satὲs detecta est. dum aliqui duas eidem parres rorius globi. Terraquei , ali vero potiores Terrae, ac ali=denique pares utrique attribuunti Salsedo Maris, quae ipsum , sicut omnia alia , a virulenta putredine conservare debet, proba -- bilius a salinis particulis, sive sint mari coaec

vae, sive aliunde decisae atque aquis mas nis commixtae , adeoque a submarinis sali-. fodinis continuo renascentibus dissolutae, pr venire censenda est' quamvis etiam Solis am, . dor ad eam multum contribuere possir. . Motus Maris generalis, directus , seu ri - euralis fieri solet ab Oriente in occidentem ;s unde qui ex India occidentem versus in Afri a cam , aut ex Lusitania, vel Hilpania in A- is mericam solvunt , longe citius iter suumn conficiunt, quam econtra. Causa autem 1- principalis huius motus marini videtur esse,ὶ Sol cum sua ab Ortu in occasum devolutioisit, ne, ac praesertim hujus cum Luna oppositioin ac ne , vel conjunctione ; constanter enim het nautis observatum est, in istis motum prae

m dictum longe concitatiorem esse , quam ira ἡ- quadraturis. Cujus ratio esse potest, quod in- maxima oceani phrs Zonae Torridae si ibda ta. . tur , α ςonsequenter alicubi a Solis radi a

23쪽

Ir De Sphaera Mundi

normaliter feriatur , sic ue ingens aquarum moles & quidem juxta computationem Societatis Oxon. δε ex solo mari mediterraneo , tempore aestivo ad minimum sa8o. miIliones doliorum quotidie a Sole attrahatur,& attenuata in aerem aut vapores conVerta-rur ; unde necesse est , ut in attractarum, reconsumptarum aquarum locum aliae ab ortu,

Vel utroque latere juxta motum Solis M Lunae in quadraturis non ita perfecte oce num respicientium continue, succedant. Noc ramen non obstante mare subinde pro occurrentium impedimentorum constituti ne nonnihil deflectere , vel etiam circulari fluxu , imo aliter, & concitariori motu pers maris angustias , quam in fundo plano pro- cedere soler. Alius Oceani motus componitur ex motu hus contrarijs, & dicitur communiter aevus,' sive Fluxiu , ae 'Refluxus Maris, estque nihil aliud,quam inrumescentia, & detumescentia Maris, quae magis ad littora , quam in alto Mari observari solet, quamvis in tota oce ni massa a fundo usque ad superficiem contingae, prout ex ingenti strepitu, & fragore per agitationem Maris colliBrum lapillorum, conchyliorum , aliarumque rerum alias ita

fundo jacentium colligitur. ' Et hic quidam Astus Maria usque adeo a Lunari corporς , λ hujuε-

24쪽

hujusque motu depender, ur eXperientia re- .ine, adortum ejusdem inchoet Lumor, Cre 1 carque continuo , usquedum Luna in Meria diano constituta, fiat summum aestus incre- mentum ἶ postea Vero detumescat usque ad

ejus occasum ; inde iterum inchoet rumor, haeque summus LRna in Imo coeli existente& tunc denub decrescat usque ad Oreum Lumae , sicque mare intra as, horas ad idem ii tus bis aceedat . ac Iinde bis recedat: i: In Novi. ac Plenilunijs etiam Iinus est lo missurae major, quam in quadraturis, scut etiamin A quinoctiis, .ut adeo Non solum Luna , sed etiam sol , PryTertim in DpPQui ue, vel conjunctione cum Luna j intrum contri. suae ad particulas salis, nitrio Vitrioli, quibus mare sc/ter, taliter consitandas, agitandas, uti constat experientia enii icatinus latior aqua nitrosi cum iste commri. ni mixta impleatur , & nocte serena radio Lunaribus exponatur, protinus incipiet se. bullire. Hic tamen aestus, licet regulariter dicto modo crescat, & decrescat, divem

sis tamen temporibus, ac locis variari , .irnin Pediri, retardari , aut accelerari solet, obventorum nimirum , . fundi, fluminum ia. Oceanum irruentium, ac ipsius Maris dispositionem inaequalem; sic enim in Mari Balthico.

25쪽

ao De Sphara Mundi pinis hie Atistus sere est insensibilis, in Mari Det

aur aestus tam excessivo recessit deficere notatur, ut in littore stantibus penitus disparuisse videatur, in incremento vero tam imperuOsus est, ut omnes obvias Insulas fluctibus con tegat primo, tum vero domos ipsas, ac arbo res in littore stantes obruat, dum econtra e

dem tempore in opposito Mari Dei Nord vix sensibilis sit Maris motus. Plura de hac re qui

voleti consulat rarcheri Mundum subterran iam lom. I. l. 3. itemoeconomiam mundi miis rabilem Joannis datarum. I. scrutin. 4.' Terraquam ambit aer, Communiter in tres Regiones distingui solitus, nimirum infimam, mediam,& supremam. Regio infima Aeris, ubi ros, & pruina generantur , verosimilius ul- .rra quingentos pastus , seu medium milliare talicum quousque scilicetAer ex reflexione radiorum solarium incalescere potest non e tenditur. Sicus autem haec incalescentia, ac rarefactio Aeris pro magis recta,vel obliqua r diorum incidentia, subinde major est, subinde minor, ut patet in Zona Torrida respectu Frigidae, & Temperatae, &in aestate, vel meridie respectu hyemis, vel remporis matutini, aut

vespertini ; ita etiam altitudo hujus Regionia Infimae varia est, & incontans.

26쪽

Elementari

27쪽

- χε Sybara Mundi

Media aeris Regio, ubi Imbres,Nives, Gran dines, ac caetera Meteora ortum habent, ultral

quatuor Μilliaria Italica, seu unum Germani- Cum commune quemadmodum & Nubes J 1 terra non attollitur , ade6que sublimiorum montium verticea non assequitur, uti praeter alios pluribus ostendit scholius in physica Cu- . riosa l. II. c. a. Descendit autem , qu εque: Nubes descendere comprobantur , nempe addictos qui'gentos passus circiter, sive medium Miltiare Italicum: sunt tamen hae altitudines penitua incertae , & inconstantes, ut ex dictis patet. Frigida verti est media Apris Regio. rum quia calor radi, solaris reflexi eo non pertingit , tum quia vapores eo delati , utpote

aqueae naturae, in ab lentia caloris extrinseci , qui calorem eorum adscititium conservet i,

sponte sua redeunt ad frigus sibi connaturalel , sicque Regionem hanc magis in frigidant. Di citur haec Regio ab aliquibus etiam Tenebrosa , non quhd forte talis sit, sed quod a Daemonibus inhabitetur , ut docet S. P. Augusti nugin nova editione Parisiensi prima parte Tomis

3. sol. s o. Imb S. Hieronymus in illud Epheia

I. v. ΙΣ adversus mundi Rectores tenebrarum ha rum o c. ait, hanc esse omnium Doctorum

opinionem, quod Aer iste caliginosus plenus sit huiusmodi spiritibus malis, quibus, cum Lucis Principes esse noluerint, datum est, u C

sint

28쪽

snt Rectores tenebrarum,in paenam, Vel eXer-ci rationem hominum excitando ibidem imbres, coruscationes, tonitrua &c. i. Suprema Aeris Regio I. calida est, propter exhalationes terrestres calidas eo subeuntes, ac ibidem stabulantes. II. Ultra a. militaria Italica, seu I3. Germanica a terra sursum non extenditur, quia vapor, & exhalatio, quae sunt . materia Meteororum sublunarium, plerumque altius a terra non ascendunt , quod Argolus ,

Clavius , &alij colligunt ex crepusculis, quae incipiunt, Ela finiuntur, quando halitus suprein imi in Aere, qui Solis radios aliqualiter ad n reflectere possunt, incipiunt, vel desinunt illuri iminari a Sole, infra Horizontem ortivum, veloeciduum existente, qui proinde altiores ple- rumque non esse deprehenduntur. ιIII. Licet eaelum Planetarum si flui . :dum , ac plenum exhalationibus , e quibus i Cometae superlunares gignuntur,exhalationes 1 tamen terrestres eb probabiliter noli perti gune ; vel si violenter fuerint illuc impulsae , pondere , & inclinatione sua naturali denub

temtent, ac reIabentur deorsum versus Terram,ra uani centrum omnium gravium sublunain rium, quales absolutὲ etiam sunt exhalationes le terra elevatae 3 imo aether supra concavum iEunae existens, utpote levissimus non esset a. prus iustentare exhalationes terrestres se grais

29쪽

a De Sphaera mementari.

uiores. Sicut autem Terra est Centrum exhalationumTerrestrium , ita Lunarium erit Luna , Solarium Sol, ac reliquorum Planetarum reliqui Planetae, ut habet Scholius cir- e. s. IV. Credibile est, motu Primi Mobilis, ac Siderum rapi quoque, & agitari etiam Aerem , Iliat non tanta velocitare , quanta rapiuntur Sphaerae iuperiores prout communiter colligunt eri motu Cometarum ibi consistentium Praeterrim sub Tona Torrida , ubi motus est. omnium veloci isimus, ut cogitanti facile patebit. Denique Aer natura sua tenuis, ac fl uidus facile se accommodat figurae rotundaeTel Iuris si bi contiguae. Circa Aetem constituunt. aliqui Spharam . Ignis, tanquam in loco sibi connaturali, quem volunt esse temtissimum , ae Aere longissimae puriorem ὁ & hinc dicunt, eum nec lucere, nec urere, nec pabulo indigere , sed manere penta 1M quietum, quia nullum habet ibi contrari um. Alii tamen melius dicunt, illum esse

solummodoIgnem putatilium, cum nec lucea nec ardeat, adeoque potius defaecatum Aerem,

seu Stherem dicendum fore. Ignis autem. Verus, ac realis, necessitate rerum ita exigminte, hinc inde dilpersus invenitur partim stabist Terramin meatibus iubeterraneis ac ipso In ferno, partim supraTerram, ur quotidiana patec experientia , partim in ipso Sole , aliisque igneae narurae corporibus. C

30쪽

De Sphaera Cales. πι

ominevbae Celsis inteli igitur totum iu lud Mundi spatium, Stellas omnes cum suis moribus complectens,quod est i lates Sphararam h lamentarem, aqua supere testes, quae commemorantur HaI. I 8. 1 ed ad intentum nostrum non faciunt. Sphaeram hanc celestem esse compositum quoddam materiale n rura sua corruptibile, praeter claros Scripturaetextus in Apocal. & Isaiae c. 6s. de interitu Caeli & Terrae loquentes , satas convincunt Stellae novae ibidem generatae, ac denuo eu nescentes; sicut & Atmo - sphaerae corporum Caelestium , ex eorum continuis evaporatio nibus obortae, uti pIuribus probat Κircherus Totum hoc Caelum Sidereum aliqui cum Arus olei e contendunt esse solidum, ac uam crystalli durum , alii hoc admittunt saltem de

caelo Stellarum Fixarumdeu Drmamenta. Pr babilius tamen videtur, totum Caelum esse fluidum, ac permeabile , velut Aer ab avibus.

I. quia inter ipsa Sidera Fixa visae sunt no vae Stellae , & supra Lunam Cometae, uti notus ille t6i8. qui ab Asterismo Lyrae transiμ per aequatorem, S Tropicum Caneri vernis Polum Arcticum , ubi extinctus est. IL PI Bs ne-

SEARCH

MENU NAVIGATION