Tractatus historicopolitici, in quibus Aurea Bulla Caroli 4. romanorum imperatoris de constitutionibus imperialibus. Transactio passaviensis, pax religionis Augustæ et Pragæ conclusa. Necnon recessus et comitia imperialia Gallicæ Polonicæ Svedicæ ..

51쪽

Constitutiones lin mare obligationis rerumI erialium hujusmodi provisio, nis tempore expresie ubi noverit interdictum. a. Et eodem iure provisiqnis Illustrem Ducem Saxoniae sacri Imperia Archimares challum frui volumus in illis locis,ubi Saxonica iura servantur sub omnibus modis & conditionibus, sicut superius est expres

sumu

per caulis pro quibus a)impeditus fueritillabeat,sicut in di consuetudine introductum dicitur, coram Comite Palatino Rheni,sacri Imperii Archidapisero Eli ctore Principe responderetillud tamen iudicium Comes ipse Palatinus non alibi praeterquam in Imperiali Curia. ubi Imperator seu Romanorum Rex praesens extis

vit . poterit exercere.

De comparationa Principum Electreum adisos Prim

DScemimus ut in celebratione ImperialisCuriae. quotiescunque illam dei neepso eclebrari co οὐ perpamo. tigerit, antedicti Principes Electores, Eeclesiasti et M

seculares,iuxta praescriptum ordinem atque modum a dextris & a sinistris immutabiliter teneant loca sita. eiique vel eorum alicui in quibuscunque actibus ad Curiam ipsam Dctantibus eundo,sedendo, vel sta do,nullus Princeps alius,cujuscunque status, dignit e m. M. iis, prominentiae vel conditionis existat, nullat minantia. nus praeseratur: Eo signanter expresta,quod nomin tim Rex Bohemiae in celebratione Curiarum huius, modi,in omni,' & singulis actibus antedictis,quemcunque Regem alium , quacunque etiam singulari dignitatis praerogativa filigentem, quem quovis casiad m mn caussa venire Vel adelle sol te contigerit, imi Mia sis tabiliter antecedat. . us .. CAsu T VII. Da Recessione Principum. Ister selieitudines illas innumeras , quibus pro se i-Ici statu sacri perii, cui auctore Dominoseliciter Praesi-

52쪽

Caroli re praesidemus, eor nostrum cottidie siti, ad hoc

praecipue meditatio nostra dirigitur, qualiter desiderata&salubrissemper uitio inter sacri Imperii Principes Electores jugiter vigeat ,& corda eorum ina sincerae a m.

charitatis concordia conservcnturriquoru providentia cer

suo tempore orbi fluctuanti tanto cclerius ; tantbque stellius sub venitur, quando inter eos nullus error siu repserit 3c purior fiterit charitas custodita,obscuritate succisa, dc jure cuiuslibet dilucide declarato.

I. Sane generali rer longe lateque & publicum quasi

per totum orbem notorie manifestum, Illustres Rege Bolaemiae,nec non Comitem Palatinum Rheni Duce Saxoniae,&Marchionem Brandcnburgensem, virtute regni di mincipatuum suorum in electione Regis manorum inCaesarem promovendi cum caeterisPrincipibus Ecclesiasticis sitis Coelectoribus, jus, vocem di locu habere,& una cum ipsis censeri & esse veros &legitimos sacri Imperii Principes Electores, ne in- ter eorundem Plincipum secularium Electorum filios seper jure, voce, &potestate praefata , suturis teporibus scandalorum& dissensionum possit materia suscitari, & sic bonu communc periculosis dilationibus impediri, futuris auctore D E o cupientes pericu- infra ea. lis salubriter obviare , statuimus & Imperiali auctoritate praesenti lege perpetuis temporibus valitura d cemimus, ut postquam iidem Principes Electores se- erisu

culares & eorum quilibet esse ibi desierit, jus,vox, dc 'meri potestasElectionis hujusmodi ad filium situm primo- sente.

genitum legitimum Laicum:Illo vero non j tante, c)m ad ejusdem primogeniti primogenitum similiter:Lai- red maficum libere & sine contradictioue cujusdam de volva- μωint .Si vero primogenitus hujusmodi,absque, haeredi- Doti la bus legitimisLaicis ab hac luce migraret,virtute praesentis Imperialis edicti, ius,vox, dc potestas electionis, e.as praedictae,ad seniore fratreLaicum per veram d pate natem lineam descendentem , deinceps ad illius pri- d m.Ρ-mogenitumLaica devolvatur.Et talis successo in pri- ι nam. mogenitis&haeredibus Principum eorunde injure, ocedc potestate praemissis,perpetuis teporibus obse s vetur

53쪽

is , Constitutiones Imperiaruvetur:Ea tamen conditione & mo o, ut si Principem Electorem, seu eius primogenitum, aut filium seniorem Laicum, mori, & haeredes mas eos legitimos Laicos desectum aetatis patientes relinquere contingeret, tunc frater senipi eiusdem primogeniti , tutor eorum &administratot existat,donec Senior ex eis le- itimam aetatem attigerit:quam in Principe Electore ecem & octo annos completos censeri volumus &statuimus perpetuo a & haberi, quam dum b9 exegerit,ius, vocem, & potestatem, & omnia ab iis deperudentia , tutor ipse sibi totaliter cum officio teneatur protinus assignare. 3.Si vero aliquem ex hujusmodi Principatibus ipse. rumc Imperio sacro vacare contingeret,iuncImperator seu Rex d) Romaniis, qui pro tempore fuerit, de ipsis providere debebit sc poterit. tanquam de re ad se& Imperium legitime devoluta.Salvis3 temper privilegiis , iuribus & consuetudinibus regni nostri Bohemiae super electione Regis in casu vacationis per regni colas , qui ius habet eligendi Regem Bohemiae, faciendi juxta continentia eorundem privilegiorum, &observandam consuetudinem diuturnam a Divis Ro- . inanis Imperatoribus sive Regibus obtentorum, quibus ex hujusmodi sanctione Imperiali in nullo praejudicare volumus,inamb ipsa decemimus nuc & perpetuis futuris temporibus in omni sito tenore & forma indubiam tenere roboris firmitatem. CAPu T. VIII.

Cum per Divos Romanos Imperatores &Re espraedecessores nostros,IllustribusBohemiae Regibus progenitoribus re praedecetaribus nostris, nee non regno Bohemiae ejusdemque regni coronae olim concinum suerit gratiosius di indullulo,sitq; in regno eodem 3 tempore,cujus cotrarii hodie non existit meis moria, cosiuetudine laudabili inconvulse servata,diu- tu rate temporui &praescripta moribus utentiu sise

54쪽

ctum, quod inullusΡi inceps,Paro,Nobilis,miles, clies, Brargentis, civis nulla denique perlbna ejusdem,regni& pertinentiarum ejus ubicunque consistentium, cuiuscunq; status dignitatis, a) pei cminent,ae vci conditionis exis at, ad cujus cim ue actoris uastantiam extra

regnii ipsum, ad quodcunq; tribunal seu alherius prae terqua regis Bohemiae, & judicium regalis curiae suae judiciu citareb poterit,sive trahi nec vocari e debeat perpetuis in antea temporibus,sive d) possit: Idcbque privilegium,consuetudinem & indultum hujusmodi, auctoritate Imperiali, & de Imperialis potestatis plenitudine ex.cerra scientia innovantes , & etiam confirmantes,hac praesenti nostra constitutione Imperiali perpetuis temporibus valitura statuimus , ut ii contra privilegium. consuetudinem & in dultum praef. 'uum,quispiam praedictorum putaPrinceps, Baro,Nobilis,miles,cliens, civis, burgensis, seu rulficus , aut alia quaecunque persona primissa ad cujuscunque tribunal extra regnum praedi ctum Bohemiae,in quacumque causa criminali,civilive,mixta .seu stiper quocunque negotio citatus citata vel comparere,' vel in judicio respondere minime teneatur.

d si adversiis huiusmodi non comparentes vel

non comparentem,a quocunqJadice, cujuscunq; a ctoritatis existat, extra regnum ipsum BOhemiae constitutio, judicialiter procedi , processus fieri, seu sententias interlocutorias vel definitivas, unam vel plures, in quibuscunq; praenominatis causis sive negotiis, quovis modo fieri,&promulgari cotingat,auctoritate Praemissa, de plenitudine insuper antedictae Imperato- Tiae potestatis, citationes, praecepta, procesius, & se tentias hujusinodi , nec non executiones, & omnia quae ex eis vel aliquo eorum quomodolibet sequi, attentari e possent vel fieri , irritamus penitus, &casL- mus:Adjicientes expresse , & edicto Imperiali perpo- tuis valituro, eadem auctoritate & de praemii lae pote statis plentitudine decemetes,ut quemadmoda inprae

tia.

55쪽

non habetur memoria,jugiter observatum existitata nulli prorsus Principi, Baroni, Nobili, militi, estenti, civi, burgensi seu rustico,nulli demum personae seu incolae regni Bohemiae saepe dicti, cujuscunque status, praeeminentiae.dignitatis conditionis existant vel existax, a quibuscunquς processibus, sententiis interlocutoriis, vel diffinitivis, sive praeceptis Regis Bohemiae, aut quorumcunque sitorum Judicium, nec nonam. σαγι- a) cxecutonibus eortindem contra se in regali judiciorione. suo coram Regis regni seu praedictorum judicium tribunalibus,sectis aut latis,habitis vel serendis in antea

b m.addit seu fiendis,Mad quodcunque aliud judicium appella.

liceor ad g. re, provocationes quoque seu appellationes huius C m conrim modi,si quas contra hoc interponi c contigerit,eo tWν-. so viribus non siibsistant, & appellantes ipsi poenam perditionis causarum ipsis facto se noverint incuditisse.

ΡRaesenti constitutione in perpetuum valitura statuimus,ac de certa scientia declaramus,quod siue- cesseres nostri Bohemiae Reges, nec non universi, dc

singuli Principes Electores,Ecclesiastici, dc seculares, qui perpetuo fuerint, universas auri de argenti sodinas atque mineras,stanni, cupri, ferri, plumbi, di alteriuscujuscunq; generis metalli, ac etiam salis, tam inuem ras,quam inveniendas in posterum quibuscunq; temporibus,in regno praedicto,ac terris Sc pertinemus ebdem regno subiectis; nec non supradicti Principes in Principatibus , terris, dominiis ac pertinentiis suis tenere iuste possint,3c legitime possidere,cum omnibus iuribus,nullo prorsus excepto, prout possunt seu comsireverunt talia possideri. aim. Grati- a Necnon Judaeos habere,a theolonia in praeterb-. , to statuta dcindicta percipere: -dque progenitores nostri Reges Bohemiae faelicis memori ipsique Himcipes Electores, ac progenitores & praedecesseres e bmAd . rum legitime potuerint usque in praesens, sicut

hoc antiqua laudabili α approbata cosuetudine, dim

56쪽

emique ae longissimi temporis cursu piaescripta

S tuimus praeterea, ut Regi Bohemiae Eceessest

nostro,qui fuerit pro tempore,sicut constat ab antiquo Illustris memoriae Bohemiae Regibus nostris praedecetaribus licuisse, Sc in possessione pacifica c5tinua ipses filisse juris subsequentis,uidelicet monetas auri & arrenti in omni loco & parte Regni sui, deuo a m sus Asubditarum ei terrarum & pertinentiarum omniv,ubi astrinu. Rex ipse decreverit, sibique placuerit, cudi facere, &mandare, sub omnimodo & forma in r*no ipso Bo- hemiae,in his ad haec usque tempora ob malis. a. Quodque futuris perpetuo Bohemiae regibus haecnbstra Imperiali constitutione di gratia perpetuo v i lituris,a quibuscunque Principibus, Magnatibus, Comitibus. , personis aliis,quascunq; terras,castra, pos sessiones, praedia sisse bona liceat emere, comparare, seu in donum vel donationem ex quacunq; causa,aut in obligationem recipere,sub talium terrarum.castr i rum, posscssionum, praediorum, seu bonorum condi- tione consueta, ut videlieet propria recipiantur, vel 1 gomparentur ut propria,libera velut libera, & ea quae, δependent in seudum, similiter emantur in seudu,seus comparata taliter teneantur: Ita tamen, quod ipsi Rei ges Bohemiae de his quae modo comparaverint vel receperint, & regno Bohemiae duxerint applicanda, ad pristina ac consueta Jura de talibus acro explenda &reddenda Imperio sint adstricti. Praesentem nihilominiis constitutionem & gratiam,virtute praesentis legia nostrae Imperialis ad univeris Principes El.ctores, tam Ecclesiasticos quam seculares, succetares & legitimos haeredes ipserum plene extendi volumes.

sub omnibus modis & conditionibus, ut praesese

57쪽

C APuT XI. De Immunitate Principum Euaorum. STatuimus etia, it nulli Comites, Barones,Nobiles

Eud.iles, vasalli, Castreses, milites, clientes, ciVes, Burgeses,millae quoq; personaeColoniensis, Moguntinensis& Tie viresis Ecclesiis subjectiveuubitetae, cuiuscinique stariis, conditionis vel dignitatis existant, ad cujuscia nq; pctoris instantia, extra territoriu & ter minos ac limites earundem Ecclesiarii Sc pertinentiarii in sviarum:ad quodclinque aliud tribunal,seii cujus Vis alterius piatici qua inAuchiepiscoporumMogiantinensis Trevirentis, Coloniensis, & judicium suo-Tum judicum , citari poterint temporibus retroactis, vel trahi scu vocari debeant, perpt tuis in ante tempo-a m. in ribus sive possint, siciit a) pi arteritis invenimus teporibus observatum Quod ii contra praesens dictum n stium praedictosΕcclesiarumTrevilesis, Moguntinen sis, seuColoniensis subditos,vel eorum aliquem seu Mliquos,ad cujuscuqtie instantiam. seu ad cujuscunque tribunal pro quacunq; causa criminali, civili,vel mi

ta, seu quocunq; negotio,extra territorium,limites seu terminos dictarumEcclesiarum,uel alicii jus earu,cit Ti eontingeret, comparere, vel re spolidere minime teneantur:& citatio ac prorsus &sententiae interlocutoriae vel diffinitivae contra non venientes a talibus iudicibus extraneis latae vel factae,fiendae vel ferendae,nec non praecepta & praemiiserum executiones,&Omnia, quae ex eis,vel aliquo eoru , quomodolibet sequi ait eari possent,vel fieri, irrita decernimus eo ip . a. Adjicientes expresise,quod nulli Comiti, Baroni,

Nobili fetidali; vasallo,castresi militi, clienti civi ,rustico,nulli demum personaeEcclesiis huiusmodi subjectae, seu eius incolae, cuiuscunq; ltatus, dignitatis vel conditionis existant, a processibus, sententiis intcrlocutoriis & definitivis,sive praeceptis Archiepiscoporu&Εcclesiarum hujusinodi, ut suorum officiatoriami poralium. aut executionibus eorunde contra se in AD

ehiepiscopali, sui officiatorum praedictorum judicio

58쪽

Actis aut latis,habitis, vel serendis in antea seu seudis

ad quodcunque tribunal aliud lieeat appellare,quam- . diu in Archiepiscoporum praedictorum & suorum j dicio querulantibus non fuerit justitia denegata, arpellationes contra hoc factas non recipi statuimus, cassasque & irritas nunciamus. Ina o desectum vero iustitiae, praedictis omnibus ad Imperialem duntaxat curiam & tribunal, seuJudicis immediate in Imperi liCuria pro tempore praesidentis audientiam: dcetio meo casu, non ad quemvis aliumJudicem,siveordinarium sive b) etiam Delegatum, his quibus denegata b m. nm fuerit justiria liceat appellare. Qi cquid vero contra habet et, praemissa fictum si ierit, sit ira itum eo ipso. etiam.

3. Eandem constitutionem virtute praesentis legis nostrae Imperialis , ad Illustres Comitem Palatinum maeni, Ducem saxoniae, Sc Marchionem Branden- burgensium , Principes Electores seculares, sive Laicos, haeredes, succes res & subditos eorum, e) em. plene extendi volumus, sub omnibus modi in condi- Iime. tionibus,ut praesertur. CApuT XII. De oongregationa Prisciplin.

1Nter illas multiplicesReipublicae curas,quibus assidue mens nostra distrahitur, multa consideratione

necessarium fore prospexit nostra sublimitas, ut sacri Imperii Principes Electores, ad tractandum de ipsius Imperii operisque salute, fiequentius solito congregetum qui solidae bases Imperii:& columnae immobiles, quemadmodum per longinquas ad invicem temorum consistunt distantias, ita de incumbentibus recgionum sibi cognitarum desectibus reserre simul &conserre noverunt,sanisque providentiae sitae consiliis non ignorant accommodis talium reformationibus salubriter opem dare. 2.Hine est,quod in solemni curia nostra in Nuremberg cum venerabilibus Ecclesiasticis & Illustribus secularibus Principibus Electoribus, & multis aliis Principibus & proceribus per notam celsitudine ce-

59쪽

a 4 Constitutiones Bn Hatis lebrata habita cum eiusdem Principibus Electoribus. tam Ecclesiasticis : qutin secularibus, duximus ordinandia quod iidePrincipesElectores de caetero per singulos anatos semel tiansactis a sesto resuriectionisDominicae quatuor septimanis continue numerandis , in aliqua Civitatum S. Imperii pers naliter congregentur,& ad idem tempus proxime affuturum, seu anno praesenti,colloqui uri . seu curia,& congreoatio hujus modi, in civitate nostra Imperiali Metensi, per nos Meosde Principes celebretur: ac tunc deinceps die quΟ-am.serum' libet congregationis huiusimodi locus pernos,quo G H. sequenti anno conveniant, ipsorum cosilio statuatur. Hac nostra ordinatione ad nostrnm di ipsetum dumtaxat beneplacitum duratura. Qua durante ipsbs subia nostro Imperiali conductu recipimus ad dictam cuis riam accedendo, stando & etiam recedendo 3. Ρraeterea ne riactatus communis salutis & pacis per tractum & moram solatii seu excessivamb fie-quentiam. quentionem convivii retardetur,ut aliquando fieri est, eonstretum, concordi voluntate duximus Oulinamdum,ut deinceps curia seu congregatione praefata durante , generales omnium Principum celebrare alicui non liceat invitatas: particulares vero, quae agendorum expeditionem non impediant,cum moderaminet

sint permistis.

Amri . DRaeterea statuimus&in hoc Imperiali perpetua l. sancimus edicto, quod yniversa privilegia & lit

dimpra L Ne quibuscunq;personis,cujuscunque status, pi eminenna. nentia vel dignitatis existant, seu civitatum, oppidorum, & quorumlibet locorum universitatibus, supere m. mu- quibuscunq: juribus, gratiis,e immunitatibus cosia nitatibω. riadinibua,seu rebus aliis, etiam proprio motu )a no m. Alias a. bit vel recoledae memoriae Divis Romanis Imperatoribus , sive Regibus praedeees bribus nostris Romania Imperatoribus & Regibus s) in antea concedenda

Diris is ' κἀ-. non debeant aut possint libertatia

60쪽

on in IV asbus iurisdictionibus,turibus,honoribus,seu dominiis peribis Principum Electorum sacri Imperii Ecclesiasticorum conf&. secularium, aut alicujus ipserum in aliquo penitus derogare, etiam si in talibus privilegiis & literis quarumlibet personarum cujuscunque a praeeminentiae, am ρω- dignitatis,aut status,extiterint, ut praelii tur, seu uni- mimmim versitatum hujusmodi,expresse cautum sit, vel fuerit in suturum, quod revocabilia seu revocabiles esse non debeant, nisi de ipsis,& toto in eis comprehense tenore,in tali revocatione fieret de verbo ad verbum seriatim mentio specialis. Hujusinodi namque privilegia dc literas,si & i n quantum libertatibus , jurisdictionibus,turibus, honoribus seu dominiis b) dictoru Prin- bm.1nte opum Electorum,aut alicujus ipserum , derogare 6 ponit,q- censentur in aliquo,quod revocamus ex cella scientia sic r*- --α cassamus, revocataque& revocatas intelligi d) & primuntur, haberi decet nunus de plenitudine Imperatoriae po- dictor. testatis. cm. addit CA Pu T XIV. melo De his, quibmut indiviis austri--bo seu lus.

adhoc.

d m. addis IN plerisque partibus vasalli & seudatarii domino reputari ,rum seuda seu beneficia, quae a Dominis ipsis obti- h.volums nent,in tempestive verbaliter, dc in f audem renunci--Im psi .ant seu resignant eadem:& facta e resignatione hujus modi,dominos ipses malitiose diffidant, suasque ini- e m. renum inicitias eis denunciant, ἡamna f) eis sebsequenter tiatione. gravia inserendo: di beneficia seu seuda sic relicta prae- sen a textu guverrae seu inimicitiae, iterum invadunt & occupant, & detinent occupata. Ea propter praesenti constitutione in perpetuum valitura sancimus, quod talis resignatio seu renuntiatio haberi debeat pro nonsacta,nin libere 3c realiter iacta fuerit per eosdem , ita quod possessio beneficiorum oc seudorum hujusinodi dominis ipsis eorporaliter dc realitcr assignetur in tantum quod nullo unquam tempore dissidentes ipsi in bonis, seu beneficiis resignatis,dominos ipsbs perturbent,per se aut altis,aut molestent, nec ad hoc consi-