Tractatus historicopolitici, in quibus Aurea Bulla Caroli 4. romanorum imperatoris de constitutionibus imperialibus. Transactio passaviensis, pax religionis Augustæ et Pragæ conclusa. Necnon recessus et comitia imperialia Gallicæ Polonicæ Svedicæ ..

81쪽

caepimus de in principio a praedicto Electore Saxon sua dilectione ipsique ad entibus postulationes degravamina in binis diversis scriptis accepimus,& co sequenter summa industria ponderavimus,lpiam camsam fideliter perpendendo quomodo illa ad amicabilem transactionem disponi di illa eminentia damtu sissima belli praeparatoria tolli ac stabilis pax. tra quillitas di unitas in Sacro Imperio Germanlaae n tionis reaedificisi di coservari posta. βic Demum post varios & longos, scriptim di oretenus habitostractatus haec subsequentia media puncta di articulos ad Romanae Caesiareae Maiestatis beneplacitum & nomisne Electoris Saxoniae ad silae Electionis uni mi adhae

xentium consensititi Ac ratificationem finaliter comclusimus convenimus dc transegimus

Imprimis EtectorSaxoniae di suae dilecti i adhararentes militiae Principes di status qui hanc transacti nem suscipientdistedem ab omnibus ulteTioribus a

Mntatis & pnesentibus armis di collectum militem circa duodecimum dc undecimum suturi mensu Α

gusti ividique dimitterit idissipabunt. vel Nobis Regi Ferdinando ad postulationem & stipendium deliborent de omnibus viribus citra ullumptae iudicium ashoe intendant Δc disponant ut militescoriandem abs que ullo ultςriori damno Caesaeae injestatis de nostrorum etiam Electoriuri Principum Statuum ac Civitatum Iniserialium diritisseriales sitas accipiant dissipei ter tisae Romanae Caesareae Maiestati de Imperio obedientes perinam ant, etiam Status, civitates ec alios quos antinae obiserant di. devastarant via alias sibi obligatos fecerant a vinculis oblisationum adhaerentis di co ederationis per publicum aediactum insenaehulac lae conforme, liberatos dimi rem prout eum iidem ad effectum elusinodi edicti dem vim huiui transactionis liberati csse debeant. Ten turreiamLa gravius Philippus Elassiae interea temporis illam Hallis in Saxonia erectam Capitulationem. exceptis illis articulis jam ante expeditis dc a

D lcus, cacceptis rumpini illis Cassabam com

82쪽

ternentibus,de novo ratificare &inviolabiliter obsita

vare,ac sua contingente captivitate & detentione non

vindicare aut ira prosequi, sed Caesareae ualestati, no bis & imperio Romano tanqua princeps obediens te Dre vitae suae se exhibebit & in ortinibus hisce erga Caesiareaua estate in forma deceti,dc hisce interia fusi

scienter se obligabit & subscribet idql eija as,uil filiost

mos & regionem parisbrmiter observan)u 3c de novo sese obligangum tandem ilisponet dc prom6vebit. ἈSimiliter uterq; glector saxo dcgradebiirgicus proautetia Duxu olli agus Palatinus dce .siuas propositaqobligationes pari modo etia renovabunt 3c praegicta obligationii litteras 6. Aug 1llust. princessae 1 .Maiiae IIunga.dc Bobe. Reginae Nostrae amantissimae dilectinsorori aut ejusmodi praesideti Mechelinensi extradentix, coua praeάiciuaanagravius Hassiae custodia filai onini modo liberabitur dc citca praefixu Ii. aut i a. dies Augusti in arce Reinfiit absit; recompesatione liber des secui us sistetur; praeterea Caes. Mai. suo milite qtioquei eotra hosce status diversis in locis conscripto advel suus inodo nominatos status qui hanc transactione sesce- perut nullo modo utetur, nec castra ponere permittest Debet etiam Caes. Mai. Land ravium in inceptat munitione Cassellana gratiosissime reli liquere. t Similiter executio istius stante custodia protini igitae s Nisavianae sentetiae undiq; sit edetur donee post res laxationεa adgravit amicabiles tractatus inter partest initi dc incepti siletitit oceasu quo amieabilis copositios .eficeret ut Laiadnavio in quantsi oportes permitia s lut quicquid testiu , litterarii probatomarsi & aliorumi necessarioru hasimus ex desectu Agvoeaiora vel du. . ante eustodia ho fiterit protactum adhuc illi plod Ore dc se postmodum per Eleriores principes cati stiliinparitales ipsosmet aut eorum eo italiarios sc deinde rei sex non iushectos principes Impetii quarum unaquaeque pals quinq; Caes. Maiispaelo tirensis post tela satione Landgi avii nominate & propobete dccaesarisba Malest. deinceps ex utriusque pastis nominatist fict

83쪽

hac.

equo, habens in manibus quatuor sotellas argenteas cibis implatas, quarum, quaeIibet tres marcas trabeae instatera : &descendens ab equo portabit, Sponet ante Impcratorem vel Regem inmensa. s. a Post hos Rex hemiae Aiesalpincerna veniae smiliter super equo, portans in manibus cuppa M seu scyphiim argenteum, ponderis duodecim marcarum, coopertum, vino& aqua e ) permixtum impletum:&descendens de equo, scyphum ipsum Imperatori vel Regi Romanorum pori iget ad bibendum. 6 Sicut etiam hactenus observatum se isse compstimus, ita statuimus, ut paractis per principes Electo res seculares praedictisHeorum ossiciis, ille de Fata kenstein Subcamerar us equum & pelves Malchionis Brandenburgensis pro s. recipiat.

Magistet coquinae de Noreenburg equum & sc teIlas Comitis PaIatini. Vicepincerna de Limburg equum & cissum Regia

hemiae.

vi cemaresehallus de Pappenheim equum, bae 'lum , & mensii ram praedictam Ducis Saxoniae. Si tamen ipsi in tali Impetiali seu Rcgati Curia pra sentes existant, & eoi um quilibet in officio suo ministret: si vero ipsi vel eorum aliqui a praefata Curia seduxerint absentandos , ex tunc imperialis vel Regalis Curiae cottidiani ministri, vjee absentium,puta quilibet in loco ejus absentis, cui in vocabulo seu ossicio communicat,sicut geret ossicium,sic tollat in praemis sis&fructum,

ut ultra alias. aulae tabulas sive mensas in altitudine sex pedum sit altius elevata : in qua praeter imperat rem Romanum duntaxat vel Regem;die solemnis tiar, nemo penitus collocetur. a. Sedes vero ci mensa e Imperatoris sive Regis

84쪽

iidem pedibus eminentior silpra sedes Principum Et ctorum : qui principes sitas inter se in una ea que altitudine sedes habebunt & naensas. 3. Insea sessionem Imperialeni menta pro septem Principibus Electoribus, Ecclesiasticis 6c secularibus praeparentur,tres videlicet a dextris,& tres aliae asini-stiis, de septima directh versus seciem Imperatoris vel Rem,sicut superius in capitulo de sessionibus & ordine Principum Electorum per nos dest clarius dissinitum: ita etiam quod nullus alius,cuiuscunque dii Mitatis vel status existat Adeat inter ipsos, vel ad mensas

eorum.

4. Non iterat autem alicui praedictorum secula. tium Principum Electorum peracto officii sui debito. se Ioeare ad mensam sibi paratam, donec alicui suoru Conprincipum Electorum eius Oiscium ressat agendum; Sed cum aliquis eorum vel aliqui ministerium situm expleverint, ad praeparatas sibi mensas tra seant ,εc juxta illas stando, expectent, donec caeteriminisseria sita expleverint sipradicta, oc tunc demum omnes εc singuli pariter ad menses sibi positas se loca bunt s. Invenimus etiam ex clarissimis ' relatίbus de

traditionibus antiquorum,illud a tempore cuius con- noni M.trarii jam non habetur memoria,per eos,qui nos praecessci unt seliciter, esse jugiter observatum, ut Regis Romanorum futuri Imperatoris in civitate Franco-Drdi celebraretur electio, & prima coronatio Aqui mranens,de in oppido Nurembergensi prima sua regalis clauia haberetur. Quapropter certis ex causis etiam futuris praemissa servari debere temporibus declaramus nisi praemissis omnibus, seu eorum alicui , impedimentum legitimum obviaret

6. Qivandocunque insuper aliquis Princeps Elector Teclesiasticus vel etiam secularis iusto impedimento

detentus ad Imperialem Curiam vocatus Venire non

ε 3 volens nuncium vel procuratorem cujuscunque b m.vis dumtatis vel status transilii serit, missus ipse, licet ι-.

85쪽

4et Constitutisnet Imperiatistaeo mittendi iuxta datum sibi ab eo mandatum ad mitti debeat,in mense tamen vel sede,quae illi, qui irium transinittit, deputata fuerit, non sedebit. 7.Plaeterea consummatis his quae in Imperiali qua-4ibet Curia sive Regali fuerint pro tempore disponenda recipiet Magister Curiae pro se totum aedificiu seu ligneum apparatum Imperialis sive Regiae sessionis, ubi sederit Imperator vel RexRomanorum cum yri ei pibus Electoribus ad celebrandas lemnes Curias vel seuda,sicut praemittitur, Principibus conserendλ. CAsu τ XXIX.

peratore vel Eue Romanorμm recipiunt.

DEcernimus hoc Impetiali Edicto, ut Principes Electores Ecclesiastici & seculares, dum laudassia sive Regalia ad Impeiatote vel Rege recipiunt, ad dandum vel a) faciendum aliquid nulli penitus uni astricti. Nam pecunia quae tali praetextu perisivitur. ossiciatis debetur. Cum ergo ipsi Principes Electores cunctis Imperialis Curiae praesint ossiciis, suos etiam habetes in hujusinodi ossicis sebstitutos datos ad hoc a Romanis Principibus & dotatos, . ) videtur absurdum quod subitu uti ossiciales a sitis superioribus quocunque quaesito coloiec)exenna postularent: nisi mrte ipsi Principes Llectores sponte ει liberaliter his aliquid largirentur. Σ. Porro caeteri Principes Imperii, Ecclesiastici vel seculares , dum praedicto modo eorum aliquis 'uda sua ab Imperatore Rom. suscipit,vel a Rege,dabitos.ficialibus Imperialis sive Regalis Curiae d) sexaginta

maicas argenti cum uno serione : nisi corum aliquis

privilegio seu indultu Imperiali vel Regali tueri se posset, & probare se solutum vel exemptum a talibus, aut etia aliis quibuscunque quae sis ivi in susceptionestudorum huiu modi consuevissent. Praedictarum inis er sexaginta trium maicarum & senonis divisi

86쪽

Caroli IV.

modo; primo enim decemarcas pro semetipsis reser .vans, dabit Cancellatio Imperialis sive Regalis Cu riae decem marcas;Magistris, Notariis, dictatoribus tres marcas.&sigillatora procera Sc pergameno unum strionein. Ita videlicet quod Cancellariis & Notariis Princiei recipienti seu dum non ad aliud ,quam ad dandum sibi leuimonium recepti seudi seu simplicis investiturae literam,sint adstricii. Item dabit Magi iter Curiae pincernae deLimburg de

praefata pecunia dectan marcas , Magistro coquinae deNorteiiberg decem marcas Vicemareschalio deP pelibet in dcccmma. cas , & Carneraro de Falchen- hem decem inal cas,tali tamen conditione, te ipsi eorum qu libet in hujusinod Ciuiis solennibus praesentialiter adiunx in luis officiis ministrado Si vero ipsi, vel aliqui eorum abs cntes fuerin ex tuncMossicii lin- 'Fπperialis ii veRcgalisCuriae, qui talibus praesiuit officiis. με - - Mirum quorum supplent abientiam, singuli singulorum, sicut vicem nomenque Sc laborem iusserunt, siς lucrum & commoda rcportabunt Dum autemΡr nceps al; quis equo vel alteri bestiae insit dens seuda sua ab imperatore vel Repe iecipiti eqquus ille seu bestia, cuiuscunque speciei fit, debetur superiori ρ Marescii alio, i. e. Duci Saxoniae, si praesens δ) s erit: alioquiit illi de Papenti. im ejus Vicemare-ichallo:aut illo abiciate. Imperialis sive RcgalisCuriae Male ichallo. dm. f-

Cums Roniani celsitudoImperii diversarum nationum io: ibus, vita & idiomate distinctarum leges habeat gubernacula moderari. Pignum est .

cunctortim lapientum hulicio censetur expedia cns,quodElcctorcs Pi incipes .:psius Ili pcrii columnae latera ,diveribrum idionia id & linguarum difiei en tiis instiuatit hir,ut plui cs intelligant oc intelligantxir a Pluribus qlii plurimorum neecuitatibus e) revelandis e m- r

Caesareae sublimitati assistunt, in panem s.licitudinis velanini

87쪽

scrib.

Teuton eum

sumin. 44. Cmst. Imp. mist m. constituti. Q propter statuimus, ut Ilitistrium Prin cipum , puta Regis Bohemiae , Comitis Palatini Rheni, Ducis Saxoniae & Marchionis Brandenbu gensis Electorum filii vel haeredes dc siiccetares,cuna, verisimilitera) Theut icum idio ma sibi naturaliter inditum scire b) praeimantiar,& ab infantia didicisse, incipiendo a septimo aetatis suae An. in Germanica , Italica,ac 6 Slavica linguis instruantur. Ita quod in fia quartum decimum aetatis An. existant in talibus iuxta datam sibi aDΕo gratiam eruditi eum illud non selum utile, imo ex causis praemissis summe necessarium habeatur,eb quod illae linguae, ut plurimum adusiim dc necessitatem S.Imperii fiequentari sint s litae Scin his plus ardua ipsius Imperii negotia ventia

lentur.

a. Hune a. proficiendi modum in praemissis e) ponimus observandum,ut relinquatur optioni Parentum. in filios,si quos habuerint, seu proximos,quos inΡri cipatibus sibi credunt verisimiliter flaccessuros , ais loca dirigant,in quibus de eujusmodi possint linguis edoceri,vel in propriis domibus paedagogos instructores & pueros consocios in his petitos eis adjungant,quorum conversatione pariter αdoctrina in linguis ipsis valeant erudirI.

88쪽

Passaviensis de Anno I SE. A, ne conventum primo Lineti in oppido Austria opoma Passavit indictum, muminunt Imper toris Carea V. Frater Fredimundus Rex Romanorum cum Hsio suo Maximiliano ct Mauritius Elector Saxonia eum fluis confoedera tis.Albertus Bovaria DuxΦpluria Prisci mLegati quorum intervent uir transactum ut HectorSaxonrae oeconfoederari ab armisdemerent inera decimum sera. mensis Avusti, Gesarique absque M.teriori damnificatione fideles permanerent ut Lanat. navius Phi-- H Capitutationem Hasibin Saaviniafactam, vis quibusdam Aniculis Spu M ra .rifiearetosirivaret uterque Elector Saxonia acBram .dentarsa prout etiam Dux mclogga in Palatinus obis .gationesfluas allegat*rmo σαπ, ὸ contra Casiis Lata framium Hagia custodia sua liberatum in ANUM RI fias circa idem tempus uniscimi se iet. A um Asteret,aeidamque continuationem munitionis Casse nari---iunatis ista relinquerat usse rexemtionesententia Nassaviana Novat gravamina tempore captivitaris rasia ramis in Camera Imperiali sit lacum excepti avibus ad interim si stendantur

PACIS RELIGIONIS INTER C

tholicos & Protestantes Imperii Proceres, nisisset .a Augustό Passariae initae,& Iss .as. Septemb. Augesiae Uindelicorum in

Comitiis confirmata Os Ferdinandus dic.Fatemur cum ante it c mature & diversimode Nos filiam' requisiti qualiner in Sacro Imperio Gei manicae nationis hinc inde varimcoscriptiones militiamque tumulturachelii praeparatoria se apparentur Osis

89쪽

Pas iensis Transeritidis Anno rara. niel Brendelamonburch Canonicus ibidem Ch stophoriis MatthiasJuris Licentiatus Cancellarius

Peter Ecliter.

Nomine Archiepiscopi Coloniensis Henricus saltaburch &Franciscus Burchari uterque doctor. Nomine Archiepiscopi Τrevirensis Ioannes a Lem

Doctor Cancellarius.

Nomine Comitis Palatini Frederici Ludovicus e mes in Sto erch Κonielinein & Reusgesbri Ionia nes. Dienheim Ampimamus Kreuisnachi Melchior Drectister Doctor& Ioannes Κorniet. Nomine Marggravit Ioachimi Adamus voti Maris schallus Cristophorus Von der strase Thimothaeus I rus & -bertus Distelmeter omnes tres Doctores di. Rev. Illustris Emestus Archiepiscopus Salsburge sis Mauritius Et stadiensis & Wol angus Passaviensis Episcopi re Albertus Comes Palatinus ad Rhenum, Dux fiiperioris di Inferioris Bavariae personaliter, dc nomine Episcopi murtaburgensis Hemicus Comes in Cast Canonicus ibidem di Hanetos obel. Nomine Ioannis Ma gravii Brandenburgiei Mdrian Albin Doctor Cancellarius Andreas Zech D ctor & Bartholdus a Mandesto. Nomine Henrici Junioris Ducis BrunsWicensis

Κetier milhelmus a Nevenhesi eondictus Le Them rus a Chepstati & Caresus Hassi Doctores. Nomine Philippi Ducis Pomeraniae Iacobus Zi,itz Doctor & Cancellarius.

Nomine Christophori Ducis minenbergetas I annes Theodorus a Pleinigen sepremus praesectus in

Studgarten Lodovicus a Frauenburcii supremus praefectus in Lausen Ioannes Hemicus Heclin MCasparus Beer Doctores etiam apud nos comparuerunt cum quibus, uti praeter Nos assumptis A conscriptis compositoribus causian tractar coepis

90쪽

caepimus es in principio a praedicto Esectore Saxoniae sita dilectione ipsique adlinentibus postulationes α' gravamina in binis diversis scriptis accepimus,& co sequenter summa industria mnderavimus,lpiam camsam fiὁelim perpendendo,quomodo illa ad amicabilem transactionem dis hi dc illa eminentia damno sistima belli praeparatoria tolli ac stabilis pax, va quillitas ct unitasin Sacro Imperio Germanidae nationis reaedificariαcoservari possis. βic Demum post uarios di longos, si riptim & oretenus habitostractatus Hec sub sinuentia modi a puncta vi articulos ad Romanae Caesiareae Μajestatis beneplacitum & nomiane Electoris Saxoniae ad tae Electionis unioni adlia xentium coiiseussim dc ratificationem Matho comclusimus convenimus-transegimus

Imprimis ErectorSaxoniae α suae dilectidii adhae,rentes militiae Principes di status qui hanc transactimnem uscipient discedent, ab omnibus ulterioribus a tentatis & praesemibus armis-collectum militem circa duodecimum dc undecimum futuri mensis Α

gusti dique dimittent dissipabunt, vel Nobis Regi

Ferdinando ad postulationem & stipendium deliboxent & otiatibus viribus citra uirumprae iudicium a

hoe intendant di disponant uimilites rundem ab . que ullo ulteriori damno Caesiam injestatis de nostrorum etiam Electorum Rincipum Statuum ac Civitatum Iniserialium dimisseriales sitas accipiant dissipenter divi metulae Caesareae Majestati di 1mperio obedientes pinnistant, etiam Status, civitates de alios quos antehac obiserant di devastarant via alias sibi obligatos fecerant a vinculis obl isationum adhaerentiae de conrideratumis per publicum ediactum insinae isc c in conserine, liberatos dimi rem proin aetim iam ad effectum eiu se iodi edicti dein vim suitransacti is liberati esse debeant. Ten tin etiamLanderarius Philippus 1 Iiniae interea tem poris illam Hallis in Saxonia erectam Capitulationem. exceptis illis articulis jam ante expeditis & --pletis, exceptis ruam punctis illis Cassabam con,