De chlorosi : dissertatio inauguralis medica ...

11쪽

MMOX omneS artus tussis anhela quatit. DIpSa etiam Victor Scandit capitolia mentis, , Et cerebri gyros occupat h0Stis atroX., Hinc vigiles noctes, vigiles Sed Somnia terrent; DVeraque menS patitur dum mala, falsa Creat. DIactatamque diu SeruS Vitam obruit hydrops, , Atque anima e merSa naufraga puppe natat. DAli quoties Verno gemmantes flore puellas

,,Multi sagittifero jam maditante Deo

ΡΗic serus exurit subita rubigine morbus lhFlet deceptus amor, tristis amatns abit. Discernimus igitur chlorosin Veram a Spuria eo, quod illa tantum in feminis cum deficiente aut parciore mensium nuXu conjuncta; haec Vero etiam in viris accidit, nullam igitur cum amenorrh0ea Societatem init. Quandoque medicum, ut in dignoscenda chlorosi labatur, Verumque morbum cum SuppoSito con- sundat, per malum omnino diverSum induci posse, SequenS eX patris adversariis deprompta morbi historia clare confirmat. In puella decem et septem annos nata, olim Sana et vegeta, cui catamenia primum ante viginti menSOS, deinceps more justo quinquies fluxerant, cX cauSa incomperta men-Struum apparere oranino desinebat. Ab initio puella Vigoris Speciem prae Sc serens Sat bono valebat:

12쪽

post hac autem paullatim artuum laSsitudinem, appetitum dejectum, triStem et amictum animi conditionem et . conquerebatur. M0X accedebat tussis Cum macie corporiS juncta. Medicus in auxilium Vocatur, qui, n0Stram puellam phthisi pulmonali tuberculoSa correptam DSSe, ratuS, huic m0rbo varia, phthisi pulmonali convenientia remedia opp0nit, Sed omnia incaSSum, morbo in dieS ingraveScente. Nunc patrem, medicum, arceSSunt, a qu0, DXamine puellae aegrotae praevio, haecce morbi Symplomata annotantur: ingens Iassitudo, ut viX OXtra cubiculnin procedere Valeret; appetitus proStratus, perpetua tristitia, ut saepissime lacrimas landeret; varia Symp- tomata hysterica, lacies ex pallido virescens, Iabia pallentia, lingua tumida, tussis aSsidua, Sed Sicca, dolores pungentos modo in hac, modo in illa pectoris parte; respirandi difficultas, tum maximo m tu corporis aucto - alvus legitima, urina limpida; pulsus parvus, debilis, celer; normalis caloris gradus Vix auctus. - Pater haec Symplomata a morbochlorotico esse derivanda, neque tamen jam nunc phthisin pulmonalem SubeSSe et ferrum causae hujus morbi optimo convenire cXistimans, illud una cum remediis antihystericis adhibero statuit. Et ferri usu puellae valetudo reStituebatur.

13쪽

g. 6. Causa morbi proxima sive intima ostVaS0rum, quae Sanguinem vehunt, minimorum, inprimis uteri, Iaxitas atque atonia perpetua l) qua efficitur, ut catamenia vel plane deficiant, vel parcius fluant. Gotti. Ricliter 2) proximam morbi chlorotici causam nimis debili atque incompletae orga nisationi tribuit, quae nondum sit satis confirmata, ut

magnoS Virium conatus eXercere, vel illa materia organica ad Sese ipSam excolendam et conservandam neceSSaria carere poSSit. - Quamque enim de calamoniorum causis Sententiam tuleriS, negare tamen dubitabis, impetum sanguinis per uteri arteriolas minimaS, quas capillareS Vocant, fluentis, ut Sanguis

erumpat, auctum, unaque refluXum per VenulaS Sese contrahentes minimas imminutum esse debere. Ex

quo patet, Sanguinem ad parietes vasorum uteri majori vi adactum effundi. In puellis vero chlorο- ticis cum uteri arteriae capillares, tum Venulae justo laxiores debilioresque Sunt, impetus igitur sanguinis versus uteri arteriolas neque satis augeri potest, nec venulae, ut refluxum susscienter impe

quillonius causam amen Orrhoene, qua Chlorosis progignatur, in Irexitate atque a tonin Vasorum uteri minimorum collocandum esηe censent.

14쪽

diant, satis contrahuntur; qua propter catamenta vel deficiant, vel menses parcioreS fluant neceSSe eSt. Quae causae in puelliS viro maturis menSium desectui vel parciori stuXui oriundo anSam praebent, Sunt atre Sia, nec non alia vitia organica partium

genitalium, rigiditas fibrarum uteri nimia, laxitas et at0nia, SpaSmi, animi pathemata, inprimis amores, Vita miSera; in seminis vero chl0roticis laXi

ira Sententia de causa proxima a pluribus medicis non probatur; nonnullaS enirn puella S, dicunt, chlo-roticas Solius martis usu, calamoniiS nec omnino procreatis, nec ad Iegitimum nuXum reductiS, convaluisse; chlor0Sin igitur nullum cum catamentis connubium iniisse; at ObServationum Virorum eX-

pertisSimorum memor illis Iubenter quidem largiar, Symplomata morbi interdum imminuta aut pr0stigata videri, aegrotam Vero ad persectam Sanitatem esse perductam, niSi calamenta evocaveris, Vel ad jus tum fluxum perduxeris, nego. Id quod observatione Sequente, a patro mecum communicata, Iuculentius

demonStratur.

Puella tenera et gracilis duodeviginti annos nata, matur HuS induratione hepatis, et orto inde

15쪽

hydrope mortua erat; pater morbo abdominis chronico laborabat , cui catamenia a primo paene non legitime fluxerant, deinde sensim senSimque fluere deSierant, morbo Chlorolico correpta continuo vini martiati usu convaluerat, mensium fluXu minimereVocato. Amplius octo menSes sat bene Se habebat; tum palescebat, et ne multa, chloroSiS recrudescebat. Iterum eX martiS uSu Sanitas recuperata cSt; catameniis nondum restitutis. Medicus, variis remediis eminenagogis incasSum tentatiS, vir

tuto radicis hellebori nigri, cujus vim calamonia pellendi expertissimus Heberdenius φ) in commentariis in dubium vocare videtur, tandem menSium nuXum elicere potuit, quo et post hac legitima ratione fluente, puella integerrima valetudine fruens

Etenim si tibi contigerit, in chloroticis laxitatem et atoniam ita emendare, ut circuitus Sanguinis per uterum t0tumque corpuS acceleretUr, ne- quo tamen sufficiente ad sanguiniS es fluvium producendum gradu, Symplomata morbi quidem decrescunt; nihilominus tamen cauSa HVS proXima Superesse potest. Ferri enim uSu, et per uterum et per reliquum c0rpuS circulatione aucta, omnibusque

16쪽

secretionis et cxcretionis functionibus ad normam reductis, symptomata morbi imminui non ost mirandum. At, catameniis etiam nunc retentiS aut rotardatis, Scintilla Sub cineribus gliScit, aliquando, si occasio data erit, in flammam eruptura. g. 7. Ad morbum virgineum vasorum uteri capillarium laxitas, a tonia, et orta inde Sensibilitatis et irritabilitatis imminutio sive innata, Sive CauSiS DX-traneiS acquaeSita disponunt; unde puellae habitus lini Spongiosique procliviores fiunt ad chlorosin, et quae res fibram mollem SpongioSamque reddunt, veluti abusus infusorum calid0rum, utut Theao etc. dispositionem quam maxime adaugent. In his cauSis ultera etiam ratio latet, qua in Hollandia morbus virgineus admodum frequens Sit; aer nimirum hi midus et nebuloSUS.

Causae procata reticae eo agunt, ut U Sorum uteri capillarium laxitatem atque atoniam, qua simul Sese contrahendi comminuis imminuitur, inducant. Huc Spectant: 13 Victus praVus, glutinosus, parum Succi nutri-

17쪽

icii continenS, plerumque o regno vegetabili dei promptuS, tum maXime uSus inmodicus bulborum,Solaui tuberosi, paniS c Secali paratuS, non Satis CoctuS, ViScoSuS, aut aceSCUI S. 2J Vita seden laria pracsertim, si domicilium i aegrotae, aere Vitiato, humido repletum eSt.

Aer vitiatus et humidus. 43 Onania.

5) Moeror et tristitia, inprimiS umores, qui

6) Aliae denique causae, quae, laxitate et de ibilitate syStematis sex ualis conciliatis, deficienteme aut parciorem menSium nuXum procreare Valent. i Cl. Κοppv) morbum quibuSilam anniS frequentio spem eSSo affirmat, quae res inprimis tempestatillium illac, tunc regnanti, tribuenda eSSO Videtur; IJr0pterea quod illa aeris conStitutione et transpira i io insensibilis Supprimitur et parteS Solidae, mul-t .iS aquae particulis receptis, laxantur et debili

18쪽

6. 9. Exitus morbi chlor oti ci. Morbus virgineus aut in sanitatem, aut in alium morbum tran- Sit, aut morte terminatur; neque tamen Stadia habet, nec certo temp0riS Spatio Continetur. Progno Sis. Si chlorosis neque in alium morbum eXierit, neque Vitia organica imi ventrisci pectoriS esse cerit, nec morbi occaSio Superstiterit; laeta eSt pr0gn0Si S atque aegrotae Sat cito

monio inito cesSat. Si contra ob paupertatem et tristitiam perpetuam graveS morbi OCCa SioneS removere, et quod ad Victum Spectat, Secundum valetudinis recuperandae praecepta rite instituere non

valueris; chloroSiS magis magi Sque ingravescit, symptomata hydropica accedunt et tandem aegrotae febri lenta conSumuntur. g. 10. Cadaverum Sectio. Iu cadaveribus hoc morbo exStinctarum varia reperiuntur imi ventris et pectoriS Vitia, q. s. indurationeS hepatis, lienis, inprimis uteri et Ovariorum, collectiones aquae in cavo pectoris et abdominiS, tubercula vel exulcerationes pulmonum; SanguiS languide rubens, pal-

19쪽

g. 11.

ac morbi nostri natura g. 6.) phaen0meno trum chlorosis pathologica expositio nititur. Deficientem aut parciorem mensium fluxum allaxitate et atonia vasorum uteri capillarium ortuml:rahere Supra jam docuimus. Exiguam autem cruo- is in Sanguine copiam partim ab eadem laxitate datque atonia, qua legitimi Secretionum et excretio-raum proceSSus, imprimis vero functioneS Systemat is gaStrici turbentur, partim a Solutione et corru- Otione Sanguinis in vasculis uterinis ob tardioremi notum derivandum esse arbitror. Hac eXi ua Cru-

2 ris parte, Sero praeValente, pallor cutis, labiorum et gingivarum inducitur. Quum vero solida laxa lubiliaque sint, aucta Simul Seri copia, non Solum major seri quantitas in telam cellulosam exhalatur; Med etiam Seri exhalati resorptio ob debilitatem asorum lymphaticorum imminuitur. A laxitato ct debilitato musculorum, qui molui voluntario inserviunt, artuum oritur lassitudo. t inertia. Pedum frigus circuitui sanguinis imminuis, eorum Vero innationem seri stagnationi odi

20쪽

ficiliori humorum ab extremitatibus inferioribus refluxu nascenti adScribimus. Respirandi dissicultas cum a laxitate et debilitate muSculorum, qui reS- spirationi praeSunt, tum a collecta in pectoris cavo aqua pendere videtur. Pathemata hySterica, inprimis clavuS hystericus conSonSu, quem cum encephalo et nervis uteruS agit, derivanda esse arbitramus. Ex codem fonte fluunt etiam moeror, iri Stitia, Cetera- quo Phaenomena pSychica in puellis clitor0ticis obvia. Urina ab initio morbi ob majorem Seri et particularum aquosarum abundantiam limpida ut a luca, morbo procedente et ingravescente, quem sobriShectica Supervenerit, turbida apparet, sacta p0St Singul0S par0Xymos subri lcS critica particularum corruptarum et acrium, quibus labri S accenSa eSt,

turaliS Vori Simile eo oritur, quod SuccuS ga Stricus ob tardum ventriculi motum puri Stallicum et Segnem hujus humoris excretionem ad acorem inclinat, Sicuti alii aegroti, in quibus Succus gastricus aliquantulumaeeSSit, q. S. hyStericae, hypochondriaci etc. pariter sanie praeter naturali laborare sol iit. Leucorrhoe amJdenique, qua seminae chloroticae nonnunquam afficiuntur, partim sanguini Parum a quom et Iam

Coso, partim Solidorum laxitati atqne debilitati iribuendam eSSe non dubitatis. - Vitia organica, in