De chlorosi : dissertatio inauguralis medica ...

21쪽

cadaveribus obvia, exitus mere sunt inflammationis viscerum chronicae, ab humoribuS in utero, ob motum retardatum, corruptis natae.

g. 12. Cura. Quae ad rationem medendi attinent,

in eo p0tiSSimum posita esse videntur, ut sublatis aueculorum uteri laxi tute atque atonia, reStitutoque hiSce vaSis tono normali, catamentorum nuXum Vel inducere Vel revocare Studoas. Cui rei, a) remo-Venda cauSa morbi occasionali, b) uteri vasculistono reStituendo, ut fluxus menSium legitime procedat, Sati Sseceris, ideoque, au) rite inStituendae Sunt reS, quae ad Victum spectant, et bb) adhibenda medicamina, quae virtute, quam Specificam di cunt , VaScula uteri et irritandi et corroborandi, pollunt. Insuper morbi, qui chlor0Sin conSequi Solent, vel sanandi vel leniendi sunt. Nunc de singulis hujus indicationis partibus accuratiuS aga

9. 13.

natio causas procatarcticas tollendi pro varie tate cauSarum varia est. - Victum igitur praVum, glutin0Sum, o regno Vegetabili desumtum cum Cibis commutes o regno animali, qui, faciles digestu, bonum Succum nutricium praebent, V. c. juS-

22쪽

cula carnis cum Vitello OV0rum, Sago, oryZa Dic. Parata, caro aSSa leporina, gelatina carnium et C., pani S Sit bono c0ctus, neque e Secati, Sed e tri lico consectuS; pro potu Vinum gener0Sum, cui aqua immiXta est, aut cerevisia amara OXhibeatur; evitetur immodicus aquae, praeSertim calidae, USUS, V. C. P0tUS Theae. - Quae aegrae Vitam Sedentariam DXercent, aere puro ac Sereno et tepido sub divo Saepi SSi me ambulatum eant; aer autem frigido

humidus, nec minus conclavia decliviora, vapor0Sis humoribuS repleta, pro somno capiendo iis inses-tiSSima sunt. Μοestae ac ii istes virgines legendis dulcibus poetarum carminibus, colloquiis hilaribus,

modico labore v. c. hortorum cultura, DXCitarentur, earumque animuS abjectuS erigatur.

g. 14. Vis medicaminum, quae ad vasa uleri Sanguifera corroboranda tendunt, valetudinis recuperandae praeceptis rito institutis et diligentissimo observatis augeatur. Quae igitur ad victum et amictum, ad motum et quietem, ad S0mnum, ad animi pathemata etc. pertinent, hac ratione eligenda Sunt, Ut eorum Ope vasculis uteri laxis Di debilibus robur et tonus restituatur. Quum tamen do hisce

rebus Supra jam sermo fuerit; hic Silentio casSuper Sedeamus.

23쪽

Cura therapeutica. Medicamen, cuius vislsere specifica uteri vascula laxa et debilia firmandi, si isque tonum restituendi ab omnibus laudatur, eSt serrum, quippe qu0d non Solum fibras roborandi , sed etiam irritandi et sanguinis motum augendi irtute excellit; quum vero digerondum sit dissicile, priusquam adhibetur, alia Sunt praemittenda. 1 Sordes in abd0mine, praesertim in intestinisi accumulatae autea remediis idoneis Sunt evacuanidae. Quam ad finem emeticum e tartaro stibiato: apii SSimum videtur, quod dum materiaS nocivas eje-wit, vomit uritione essecta conqua SSationem pr0 Credi, i quae re Sorbentium atque abSorbentium VaSOrum u-e i0nem auget; eoque Simul absorptionem in toto intestino mutat. Quo remedio adhibita mercurius dulcis ita dari debet, ut rius usu Salivatio noni producatur. Quum praeterea acidae rancidaeque materiae adsint, celebrata Unzeri conpositi Ο conch: praeparat; et turi: vitri Ol: nitri quo partes aequales)maxime convenit. Denique quum Chloroticae ob- Structione nivi, induratione atque deSorgauisatione viscerum abdominalium laborent, mercurius dulcis cum variis remediis reSolventibus, uti Sap0ne, cX-

tracto Chelidonii, aqua Icarisbadensi, clysmatibus Icaenaphii ast abbibendus.

24쪽

ti Spasmodica, q. S. CaStorium, Vuleriana, ASa De lida. Moschus, IIV0ScyamuS, Hellad 0nna, Opium. 3) Magna SyStematis vasorum irritatio acidis mineralibus facido phosphorico aut acido Halleri)impugnanda eSt.. 4) Nutritioni primum remediis amaris: China, Subveniamus; tum ad surri uSum tranSeam US. Quum surrum, ut jam supra dixi, digestu dii sicile, non solum fibras roborandi; sed otiam irri tandi et sanguinis motum augendi vim exerceati cautissimo id adhibeas hisce praeceptis satiSsactu-

etc. Sol Vatur.

c) Miliora hujus modicaminis praeparata Sunt tincturae - iinci: serri pomata, tinci: Z vel seri, i inci; surri muriat; cic. Vina chlilybeata ei C. Ferrum pulveratum et dissicilius concoctu est, et magi S irritat; qua propter non adhibendum, ni Si satis

valida concoctione et cum in dicamentis amaro se aromatici S conjunctum. In aquis medicati S martialibus serrum maxime solutum ad coquendum sacillimum oXStat. Ferrum ad incitamenta, quae si Xa dicunt, per tinctas ita in vasa sanguifera et cor agit, ni n0n solum fibrarum contractiones accelerentur, Verum

etiam efficatiores reddantur; et simul cruori S copia augeri videatur; maxime igis ur dissert ab ex-

25쪽

citantibus Volatilibus, quae per Sanguinem' ad corporis colatoria translata cito eliminantur. d) Si ventriculus languet, concoctioque laesaeSt, stomachus antea medicamentis amaro - aromaticis frinari debet svido linjus g. initium .

e. Si pulsus plenior atque celer eSt, energia atque vis vitalis eX cedunt; ab uSu marti S aut Omnino abstineas, donec Sanguini S Orga Sinum res rigerantibus compeSSaro valueri S, aut Si fieri licet,prao parata martis mitiora cum acidis mineralibus p0rriga S. s. Si propter nimia Systematis gaStrici Sensibilitatem et irritabilitatem martis usus dolorem ventriculi aut diarrhoeam inserti amarO- aromatica ct Opium serro addaS. g. 16. Quum serrum, quo a tonia tollatur, calamonia que oVocentur, non Sufficit, Summaque alonia omnium sibrarum adeSt; aloe, myrrha es helleboruS, Sabina et c. ad mensium 1 luxum elicendum prae Ceteris valent. IIaecce Sub rerum conditione etiam electricitas commendatur.

g. 17. Ferro, remediiSque eminenagogis, ut Calamonia ad legitimum fluxum perducaS, DuStra tentatis,

Virgine chlorotica nonnunquam Subito Sangui nis Orgasinus accedit; pulSus evadit pleni 0r, durus, celer, ut paucis abSolvam, Symplomata Status hy-

26쪽

persthenici adesse videntur; quae tamen plerumque lallacia sub specie debilitatiS verae salsam recondunt. Refrigerantia V. c. nitrum, Sal ammoniae, inprimis ac id. mineralia, elixi r acid. II alteri etc. hic conveniunt; ad Venae Sectionem Vero rarissime transea S, Cum eX Sententia Fr. Π0II anni inimicissima Sit iis, qui, m0le vitiosorum humorum turgidi, parum Sanguinis intra Vena S recondant cloc. cit.

Πydrope accedente remedia diuretica, amaro aromatici S, maritatiS nupta v. c. bacc. juniperi, Squilla et c. utilia sunt. Pedes frigidi et oestema-t0si pr0be legendi et modico calore Sunt Servandi; involvantur lintei S, arcto constrictis, ut laxitaSemendetur, et promtior humorum fiat rcfluxus. Pe- diluvia, quae laxitatem et tumorem augent, n0gent Sin autem tumor jam imminuitur, frictiones ope linteorum calidorum , vaporibus Promaticis imbutorum insuper adhibeantur. Ubi vero phthisis pulmonalis SuperVenerit, ii S, quae huic morbo con-Veniunt, utendum OSt. Si, medicamentis martialibus adhibitis et diaeta idonea, chlorosis quidem profligata videtur; cata munia tamen non apparent, aut non legitime fluunt; dd ea, quae dicuntur enim una goga, q. S. b Orax Venet. , al0e, Cr0CUS , Sabina, helleborus niger consu-giendum est. Cl. Κοpp has formulas valde laudat.1. Rcp. bora c. venet. di . iii aloes luci d. gr. XXXViOX tr. Sabin . Scrup. j v

27쪽

Pulv. r. n. Calami aromatic., d. ad vitrum. - S. mane,po Si meridiem, VeSpere et ante Somnum capiat aegrotas pitulaS. Pater meus in ejusmodi casibus hisco formulis uti solet: l. Rcp. surri pulverat. dr. i

28쪽

g. 20. Huic dissertatiunculae, ut colophonem addam, virginis chloroticae historiam, quam prater, medici illic artem XLV annis ampliuS eXercenS EX adver- Sariis mediciS mecum communicavit, Subjiciendam putavi. Puellae viginti tres annos natae, corpore laXO et Spongi OSO praeditae, quae, angu Stam Una Cum parentibus aediculam Sordidam. aere humido impuroque repletam habitans, ct sitis ducendis victum qua PSi tanS, a teneris, uti Graeci dicunt, unguiculis Vilam misci rimam degerat; anno demum aetatis undevicesimo primum catam ema fluebant, poSt aliquot tempus autem octonis vel denis mensibus parciora et pallidiora reverSa, Omnino evan Uerunt. Quo facto facies virginis pallidior evadebat. Accedant lassitudo et inertia artuum, appotituS pr0Stratio, alvu S aStricta, animuS moroSuS. Attamen haud prius auxilium petiit aegra, quam,m0rbo magi S magisque ingraveScente, lecto as geretur. Medico advocato, quum primum eam vi derct, haec sere Se osse rebant Symplomata : facies

pullidissima et tumida, nec non labiorum et gingiVarum pallor, inguia S artuum lassitudo, cordis palpitatio inter corporis oXercitati0nem, appetitus proStratuS, lingua pura et lumida, respirandi dissicultaS, alvi obstructio, urinae Secretio imminuta, extremitates frigidae, Oedem a pedum et manum; pulsuS ParVuS, molli S, frequens; m0et 0r, aliaeque

assectiones hyStericae. - Quum Cau Sae pro Callir-cticae tollendae Viderentur, nec morbus ad eum per venisset gradum, cui arS medica impar haberetur,

29쪽

nec cum vitiis organicis esset conjunctuS, bonam prognoSinime dicus pronuntiat, hasque ad malum

sanandum Sibi proponit indicationes. - a. CauSaoccasionalis chloroseoS tollatur, b. calamonia adlegitimum stu Xutia reducantur, c. Symplomata hydropica Submoveantur.

Ad primam indicationem cXplendam, aegrotam abstinere a cibis crudiS Vi Scosis, contra alimenta cum ad concoquendum tacilia, tum multum.succi nutricii praebentia, praeSertim cX regno animali

deSumta, sl. S. ju Scula carniS cum DryZa, hordeo decorticato, etc., caro aSSala, praeSertim serina Sumere jubet. Pro polia cerevi Sia amara exhibeatur, nonnunquam aliquantulum tincturae spiritu0Sae aru maticae hauriatur. Aer in cubiculo crebra ventilationo purgetur, Sabulo, quam maXime Sicco, saVimentum con Spergatur. Aegrota Saepi SSi me lectum relinquat, et in conclavi ambulare conetur. Leniter perfricen tur aliquoties laneis pannis, Vapore aromatico imbutis, extremitates inferiores et SuperioreS et dorsum, quo circuluS Sanguinis augeatur. Denique consabii

lationibus gratis animus erigatur abjectus. Secundae iudicationi medicus satisfacere studuit medicamentis, quae rela X ala uteri vascula si maudi et irritandi, calamenta igitur revocandi vir tule p0llent. Inter quae quum Vi Sua, in uterum agendi quasi specifica, serrum praestet: propter concoctionem luesana Praeparatum rius mitissimum i. e. tinct serri pomata ad cochlearium minus torquaterque per diem cXhibitum cst. - Ad alvum

Molvendam sumebat aegroia cxt. oloes aquosum ead0si, ne alvus saepius quam semel vel bis Per nye

30쪽

hemerum deponeretur, neVe di arrhoea oriretur. Ut urinae secretio augeretur, insuSum aquosum ra- dic. Onon id. spin0S., Calam. aronatic., herb. trifol, fibrin. , baccari junip. praescriptum οβ t. Ferrum Viribus stomachi concoctricibus optime respondebat. Usu remedii aloetici alvus semel per diem ducebatur et remediorum diu retic0rum ope secretio uri nae aucta eSt ; quum tamen major ejus copia ad hydropum Sanandum opuS QSSe Videretur, Speciebus antea dictis mixtura ex insuso herb. digitat. sui p., rilc. Seneg , r00b. juni P., ο Xymel Squillit., addito cX tracto rilc. calam. aromatic.

Substituebatur. Quibus remediis adhibitis pedum

manuumque Oe demata sensim Sensimque evanuere,

appetitus rediit bonus; sacies evasit Vegetior atque coloratior, lassitudine membrorum imminuta, moerore cessante atque tristitia, aegra ambulatum sub divo ire valebat. Quum vero calamenta non apparerent; Pater meus, concoctione sufficienter firmata, alvoque ad normam reducta, ad sortiora martis praeparata recurrendum putavit, limaturamque martis hacce sormula praescripSit. Rcp. serr. pulVerat. rd C. Tingib. an. Z i5SRCh. alb. 3 iii ML pulv. dud. in Xii p. aeq. Ter die pulvis cum aliquantulo vini boni rhenani Sumatur; corpus ambulando exerceatur. Haud multo catamenia regulariter fluebant, ceteriSque

morbi praegressi symptomatibus rem0tis, optima valetudine aegra eSt gaviSa.