장음표시 사용
391쪽
Cap. V. Signis Prognosticis. et
alia Inflammatoria, aut Colliquativa, a Veneno intensiori orta, haud raro quant talem duplb majorem irritam reddit. Is . Sitiplex vel Spuria, solius Naturae ope sinata rarissime recidivam habet; Cortice autem, vel alia quavis Antia doto subacta, non rarius quam ipsa H- termittens recrudescit semper autem speciem Intermittentis sinulat) si repetito ejusdem Specifici usu non praeveniatur. Verum, hoc non obstante, hic modus curandi propter certitudinem & celeritatem, cuicunque alteri, jure merito. longe praeserendus est. 16. Curatio
Cortice, vel alia squa sit)Antidoto perficitur, sicuti, quocunque Norbi tempore,Principio scit. Augmento, Statu, vel Declinatione,sine longa dierum Criticorum expectatione ad umbilicumducitur; Ita Vesicatoria & multa alia excruciantia, minusque grata Remedia supervacanea reddit, nec non Agrotantem,
brevissimo tempore, ad pristinum Statum, vel forsan magis Athleticum certissime restituit; Quo nomine omnibus aliis Methodis curandi, jure merito, antecellit. I7. Cortice curata raro admodum
cum evicienti aliqua Crisi terminatur: siqua vero Crisis per salivationem, &inde succrescentes Aphthas albas contigerit, Veneno evicto, sponte ac cito solet
392쪽
298 De Febris Gntinent. ExercitatII.
terminari. 18. Evacuationes ina Natura institutae, scit. Haemorrhagia, Vomitio, & Fluxus Alvi, fere sempersunt infidae, atque ut plurimum Symptomaticae, quippe a nimia irritatione ortae. Evacuatio Critica salutifera sit Blummodb per Sudores, vel Salivationem Aphthas albas comitantem. Prior quidem est magis cita & acuta, paucarum enim horarum spatio finitur, arguitque praesentem Spirituum expansionem Vegetiorem ; Altera vero est aeque certa, licet tarda & molesta a robore Spirituum minus Vegeto orta. I9. Simplex
Ubi Curatio vi expansiva Spirituum Q-lummodo perficitur) Lepenumero longa est, & Crisiis ejus nonnunquam tarda, cum molesta salivatione, Aphthis, & singultu pertinaci conjuncta: Quae Symptomata durant, donec a Venenati Fermenti subactione Mas a in statum integrum restituatur: Saliva inde & Sanguine restitutis, sponte ac cito cessant i Spuria vero, ob Naturae impensas, & Symptomata Vehementiora , magis acuta est imb, pro ratione Symplomatum, praesertim si sint de genere Spasmodico vel Insammatorio, & imitentur Pisuritidem , Peripneumoniam, Colicam, Choleram Morbum, &c. peracuta ; sin Diarrhaeam Ho- mitionem, i c. simulent, non adeo acuta. 2O. Crisis
393쪽
Cap. V. Signis frognosticis. 299
Σo. Crisis Febris Ubi Materia colliquativa per plures portas eliminatur, utrum id simul, vel successive fiat) tardius procedit, quam ubi unica via extruditur ; & copia materiae peccantis hinc arguitur, viriumque desectus; unde Spiritus massam non adeo constanti tenore,
eodemque modo regere & disponere Valent. 11. Febris ubi solis Naturae viribus curatio persi itur, post Statum morbi mutata in ut plurimum, sub secundi Paroxysimi finem, Cribticis Sudoribus perseeth terminatur; Iim deque dies iste Iudicatorim habetur, in quo prima Remissio contingit, & Criticus,
in quo secunda. χχ. FebriS, speciem referens in primo morbi limine, scit. ad triduum vel quatriduum, prius quam venenum valde auctum sit, facillime ab Enemate injecto, & Venoesectione moderata inde celebrat a,atque Eoo flex, pharmaco & Theriacali demum exhibito in mutari potest; unde occasio Corticem exhibendi datur, eoque Curationem perficiendi 8c accelerandi. 23. Durante Morbi Augmento, praesertim prope
Statum, pessimum signum est, si Urina
rubra & contentorum copia saturata, sensim in tenuem & pallidam mutetur: Si Pulsus magis celer, debilis ac vacillans evadat, multo magis si subsultus Tendi-
394쪽
3oo De Febris Continent. Exercitat ΙΙ.
num, loquacitas, Insomnia turribilia, &Phantasinata inusitata accedant, quippe jam Coma, Vigiliar, Deliria, caeteraque pessima Rebris in malinam transeuntis Symplomata, jure merito, expectanda sunt, quibus Cortex impar est. Atque hoc Antiqui Practici, Humorum Patroni PercepErunt,dum materiam in Cerebrum transferri asserebant : E contra, Pulsiis sortis & constans, Urina rubedine multum tincta 5 ontentis siturata, muliti
magis quae hypostasin laudabilem deponit ubi Morbus ad Statum pervenerit; uti Febrem genium suum primarium denignum servaturam cum Paroxysinorum& Remissionum alternatione significant. ita eventum faustum ac prosperum brevi expectandum praenuntiant, utut reliqua Syptomata contrarium praesagire videantur. 24. Omnis Febris Epidemia, -- tumnalis, & Caserosis, quando primum invadit, est ut plurimum Simplex scit . vel Spuria: utut, quovis morbi tempore, ex malo regimine. vel prope Statum, suapte sponte ad degenerandum in Malignam mirum in modum apta sit.
395쪽
De Febris Continentis Indicationibus
Curativis. U O pacto haecce Febris sive Sim- Indic plex, sive tollenda sit, &quae sint Indicationes Curativae in hoc Morbo, restat inquirendum. In genere unice Indicatur Deletio Fermenti Venenati, quod Naturam ad certamen irritat atque provocat: Hoc enim sublato, lucta Febrilis sponte cessat, Spiritus enim non amplius lacessiti tonum naturalem illico recuperant, atque massa Humorumi onte quiescit, indeque nulla Paroxysmorum revirescentia expectanda est. Ubi vero Spiritus veneno graviori imritati, a nisu suo immodico in explosionem adiguntur; aut humores inde Colliquati e Glandulis immodice excernuntur, plures, eaeque, pro ratione Symptomatum, admodum diveris Indicationes
subministrantur, quas Medicum apprime respicere oportet; Quippe ab his Symplomatis, haud raro, vita agri in praesens discrimen adducitur, plus quam a Veneno primario. Quo pacto hoc fieri debeat mox in Μethodo curationis explicabimus. Deletur
396쪽
3oa De Febris Continent. Exercitat H.
Deletur Venenatum Fermentum, vela naturali Spirituum expansione lapius repetita, donec ad extremam activitatis suae Sphaeram sensim perveniant; Vel Cortice Peruviano, aut altera siqua sit) Antidoto incunctanter exhibita, quae, cum Spiritus adhuc vivaces sint, quocunque Morbi tempore illic b Venenum subigere Valet. Prior Methodus magis incerta est : Atque, Febre jam in Inflamma..toriam vel Cossiquativam mutata, AEger incendio intestino, vel evacuatione immodica confeci us haud raro perit: Iam a Spirituum nimia depressione Petris, nullo non tempore, praestertim prope Cri-
sim, in malignam &ffunestam facillime
transit; Medicus interea Naturae tantum ancillatur, regimen universum rite imperando, atque Spiritus, ubi depressiores Febrem in Malignam transituram indicant, Vocatoriis, Alexipharmacis, caeteris que id genus stimulantibus excitando; Aut Venaesectione, Enematis, catharticis Benignis, Emulsionibus, Apoetematis, D-lapiis contemperantibus,servorem ac Urgasmum eorundem minuendo, quoties aestum ac Diathesin inflammatoriam moli humorum impertiant, unde dolores Spinmodici, & Rheumatici, & reliqua id genus dira Symplomata non raro Producuntur : Vel denique Opiatis Spirituum
397쪽
Cap. VI. Indicationibus Curativis. 3
motum competando, quoties Vomitio enormis, Diarrhaea, aut alia quaevis e cretio Colliquativa inordinata ac Sympto matica id requirat. Medicum hac M thodo utentem oportet esse cautum admodum, atque sagacem; nihilque temere aut ossiciose moliri; neque unam semper viam in Febribus sanandis pertinaciter calcare; Verum, pro ratione Sym-Ptomatum Varia, atque praesenti Febris genio, in unum vel alterum extremum
tendentis, Methodum suam ispius atque incunctanter, quoties opus fuerit, cum ratione mutare. Omnibus vero histe Canonibus diligentissime observatis, Eheu lquot a Symplomatis ex improviso subortis, vel Agrotantis ante non percepta, hac methodo, Arte Med cinali ad Orcum demittuntur, quanquam fidei exercitatissimorum Medicorum commissi, qui lapissime Scyllam evitantes in Charybdim incidunt Z Tanta est Ingeniorum acutissimorum hebetudo, atque in morbis indagandis vel tollendis vaci, latio, tamque fallax & lubrica est rationalis Febres curandi Methodust Ulut vero haec se habeant; in eorum gratiam, qui a modo Febres curandi compendiario, ex prae concepta opinione, abhorrent, lubet primum, pro virili, juxtra nostram hypothesin,methodum Curationis rationalem
398쪽
3 cia De Febris Continent. Mercitat.IL
lem certam ac perspeciam, mulis usu mihi comprobatam delineare: Siquidem, licet. hac ratione non cum aequali certitudine optatum eventum consequatur Medicus, nunquam tamen, in toto morbii curriculo, Empirici partes sustinere cogitur, vel dubitanter Artem suam exemcere; Ratio enim docet quid agendum sit, utut scopum assequi tapius non de tur, atque mehercule animus noster haud parum oblectamenti capit qualiscunque fuerit eventus) quoties conscii sumus nos rite, atque ad normam rationis, unoquo que morbi tempore, qu0d nostrum est, praestitisse, οἰκῆ
399쪽
De Methodo curandi Febrem Continentem rationali. UT Methodus haecce rationaIis Fe- utia
brem curandi clarius innotescat, necessum duco, de variis hujus morbi Stadiis, cum Naturae soli committitur, at r alis. que Phaenomenων inde succrescentium diveasa indole aliquid praefari. Quamdiu Spiritus veneno contaminati & depressi vigorem naturalem recuperare nisu quodam moliuntur, Augmentum morbi durat; atque interea omnia Symplomata
Febrilia, Dolor scit. Lassitudo Ulcerosa, ritudo, yactatio, Vigiliae, Calorsus, Sitis, Celeritas & Fortitudo Pulstis, Tinctura &i Contenta Urinae, Ariditas oris, juxta Naturae leges, indies augentur ; Paroxysmi magis protensi ; Remissiones autem minus sensibiles observantur ; Atque equidem hoc Symplomatum Incrementum rite expectandum& optandum est. Natura hoc Stadium non uno eodemque temporis spatio perficit, verum quo mitius Venenum est, ct Spiritus vegetiores, eo citius percurrit,ante quintum scit. sepimum vel nonum diem : quo gravius autem, & a veneno magis Deleterio pessundentur Spiritus,eo diutius hoc morbi Stadium c modo eventus salubris futu-X rus
400쪽
Exercitat.ΙΙ- rus sit) protrabitur, nimirum ad xi. vel xiv. diem. Quamprimum Spiritus adactivitatis suae ακμην perveniant, ultra quam sese amplius expandere haud valent, si is illico fit Statin morbi, in quo usque ad su instantem, Paroxysmi & Remis siones uno eod inque tenore sere ad amussim procedunt; Urina, Pulsus,& Lingua plane eodem modo se habent; eadem Symplomata, idem Symplomatum gradus fixus manet, praeter Lassitudinem Ulcerosam,Cephala iam, caeterosque dolores, sive fixos, sive versatiles, qui lege N turae jam sensim declinare incipiunt, qualisclinque futurus sit eventus; Nisu enim . . . Spirituum sese expandere molientium jam sponte finito, Fibrillae Membranarum, Musculorum, & Tendinum non diluius lacerantur,convelluntur aut distenduntur. Hoc etiam Stadium: sicut de priori dictum est spatio temporis determinato, quasi cancellis circumscribere haud si s est: siquidem, pro ratione Spirituum plus minus vigentium, atque Veneni primarii magis minusive Delaterii, citius vel serius finitur: Cum enim Spiritus ad extremam expansionis suae Sphaeram exaltati, ven no longe superiores evadant, Status morbi adeo brevis & imperceinibilis redditur,
ut, hypostasi laudabili praenuncia sese in Urini prodente, Spiritus illicd suminh