장음표시 사용
711쪽
. De operati itius Ch mich, apa
smaragdo,itidear, in adamate octaedrica non fortuito , sed spmper contingi c. d de vi triolis, quoruna quaedam cubicam, ut vittio-luni Martis , alia saciem hexagonam habent, ut vitriolum generi se Sed non postum hoc in loco reticere , quantum inge uiosorum curio-strumque hominum consuetudo de frequentatio in perquisitione formarum mihi detexerit. Dum enim scrinia celeberrimorum virorum, tum artificum , qui in re minerali, praecipiae vero lapidea, pqt lustrarem, incidi in lapidarium quendam, virum in arte perire tissimum, Dominum Boumetitte nominatum. Is quum multa expetientia sibi cognita de lapidibus & gemmis mihi communifaret, Ob tulit mihi Rupem mineralem ex minera argenti Lotharingica citossam , qtias ex aqua aliqua nitrosia congelatam, latitudine trium palmorum. In cuius superficie cxtima adhaerebat materia quaedam gypsea, clara,pellucida & crystallisiaca, sed clystallo multis modis mollior, polita valde &dodeca hedrali forma praedita, faciebus suis pentagonalibus adornata. Adeo enim apprime imitabatur numeros, figuras & di melisiones Geometricas, venaturam cum arte contendit se dixeris. Is me
ad spectatissimum virum Dominu Ioannem Baptistam delaNaut .in eo genere scrinis locupletissimum deduxit, ubi crystalla omnis generit,marm 'rea multa,m arcasitas, lapides tagemas multas adhuc no elaboratas cospexi. E
712쪽
quorum numero vidi Rupem mineralem ipsa nam, latitudine trium vel quatuor palmorum praeditam,cuius una facies fuit infinito- cuni crystallorum spociebus sex facierum reserta: e cuius medio fluor quidam metallicus, amphtudine trium digitorum, protuberabat ex aere,intermixtis multis puri auri atomis,aquae forti resistentibus. Ex aduersa vero facie mille species dodecahedrales eminebant, prioribus nuper a me prolatis similes. In medio vero lapides crystalli duritie aequales, sanae cubicam unde quaque obtinebant formam , sed vitrioli Marcis coloce conspicuas. Haec non absque admiratione
considerans , tacitaque mente mecum perpendens, ecce mihi oblatus fuit smaragdus occidentalis , cylindrica forma praeditus , pondere unciarum sex , sed sex faciebus: tanta politie excultus, ut nisi penitius rem ipsiam ex anninas Lem, hoc fuco artificum illico
attribuissena . Sed examine iterum atque iterum adhibito,reperi veram, naturalem & incultam fuisse gemmam , quae nisi maculis multis & scabritie scatui flet , illaestimabili pretio proculdubio praeualuisset. Aderant vestigia quqdam pyramidaliu facierum, quae satis denotabant eandem habere smaragdum cum cry stallo figuram : sed mollitie dc colore tantum discrepare. Omn*s enim smaragdi faciebus sex(sicut crystalla) praediti sunt. S c ex Salibi ii, tam quae nat3raliter crescula
713쪽
& e visceribus terrae effodiuntur , ut sal gemmae, quod etsi in mille partes discretas consi egeris , tot cubicas tesserulas undique conjicies : quam quae fiunt ex succis in spinatis , ut sal marinum , quod a cubica i ensi in ad pyramidis accedit formam. Quae limi litet violento igne ex mixtis per redito tam in recipiens excipiuntur , mod5 blando calore eu caueris, habebis c cornu ceruis alem volatilem , facie hexagona regulari praeditum, de in fundo recipies uis in spiritu rea qua concce tum tam affabre constructum, ut
dixeris non absqqe lapidarii tot adc arte concinnatum fuisse. Ex Lalibus itidem diuerso ructa mix eorum,quae per blandam calcinatio'nem e cineribus plantarum educuntur, quo e particu ires numero , de figura differentes tormae conspiciuntur Non latet Chymicos qui non lucri, sed eruditionis causa eiusmodi rerum signaturas expiscantur. Salem ab im-thii saepius reperi circa parietes vasis concretam forma Ouali et sed in sex facies exactd quadratas , .pellucidas de politas , de iuxta utrumque extremum in sex pyramidales facies exacte in unum apicem conspirantes. Q ais ignorat niuem sexangularem Quis salis nitri cylindricam sex faeierum formam
cred dicam de Acchitectonica illa purnia alveolis condendis scientia, qui cylindrum lex facierum semper repraeseia tant i Quia tam fatuus . dixerit horum numeros figuras ,
714쪽
quum nunquam aliter contingat , sortuitos esset Sed ut ad rationes reddendas harum sigii. rarum ae numerocum penitus me applicem , leuocabo omnes istos diuersos numeros defiguras quae in mixtis ceperiuntur,ad certum determinatum numerum & figuram et conaborque in simplicibus ex uniuscuiusque rei propcietate di conuenientia cum Mathematicis res non Mathematicas phy sicὶ demonstrare, & simplicibus corporibus certum M determinatum non tantum numerum, sed de figuram certam & specificam , iuxta leges Mathematicas , posse adscribi. Et primo ex corporibus, quorum infinities infinita sunt genera et seligamus aliqua per certas notas , puta quae aut latera, aut angulos, aut planasiis gula vel alterna, vel quouis constanti modo iuxta habeant inuicem aequalia; ut ita cum ficina solidaque ratione ad finitum aliquod veniatur. Hoc pacto retinebimus sola illa, quae aut omnia plana dc aequangula, de aequi- lateta fuerint , quet quinarium numer una excedere non inuenientur; eaque regularia vulgo nominantur, quibus Graeci haec adseripsere nomina, Cabus seu Hexabedron, s ramis seu Tet abedron, Dodecabedron cofahedron, Octa
heresim . Nec possibile est plura vel pauciora excogitari posse, ut ab Euclide lib. is . pro T. dilucide demonstratur. re sicut horum
finitu de exiguus Q tantum numerus,
715쪽
caeteroruto vero corporum innumerabiles
ec iis fiuitae jecies: ita decuit in mundo physico duo esse corporum genera, elementit, de elementatis euidenti discrimine inter sedisti iacta: quorum unum finito simile, & ita lud erunt corpora elementaria,sive ipsa elementa simplicia, angusta, dc certo numero de figura limitata : Alia erunt corpora elementata siue composita , ut vaga omnia &iutinico similia, de hoc quasi discrimine in-t et se distincta, ut minus aut magis vagam habeant figuram, quo magis a puritate sim plicis corporis desciverint. Si quis interea istas rationes Philosophicas risu cannisque excipere de illudere
audeat, ego illi docem, authorem &praedemonstratorem ex antiquissimis seculis Pythagoram proferam, cuius multa in sciuolis mentio; qui cum praestantiam horum corp*rum confideraret , paeri ratione, mille annis ante Creatoris aduentum,cura non indignum censuerit ad illa respicere, atque rebus Mathematicis physice, de ex sera qualibet proprietate accidentaria sensiti res non Mathematicas accommodare. Terram scilicet Cu-bo Ienem Pyramidi seu Tetrahedro, Aquam Octahedro de Aerem Icosiue ro. Et pr3re
haec omnia elementa, quintum astris analogum cae qxuntam essentiam Dodecahedro adaptauit. Non quod i erra hqec nos reliqua elamenta , habeant vile a Varm si
716쪽
quum non sint corpora simplicia , sed ex omnibus elementis coacta. Praeterea Mathematica S: physica corpora simplicia iisdem utuntur primis principiis. Ad constituendum enim corpus simplex phy si cum, sicut ad
Mathematicum, oportet ut concurrant punctus, linea & superficies. Corporum etiam regularium plina elementa sunt trianguli , qui, in iunctura laterum habent punctum, in ipso latere lineam, in plano superficiem . Mathematica & physica quoque habent similia. Mathema dica enim , ut hactenus dictum est , sunt quinque, nec plura excogitari possunt. Quinque etiam sunt corpora simplicia seu elementa, quatuor vulgaria , dc quintum quod est astraeum, quinta essentia siue elementum , coelo stellarum analogum, de ut vocavimus in initio primi libri, purum in mixto. Ex quinque regularibus tria sunt primaria, Hexa hedron, Tetrahedron & Do . deca hedron. Duo secundaria, Icosa hedron dcocta hedron. Tria itidem elementa prima ria. Qm ntalessentia Dodecethedio similis :arena Cubo fimilis,pyramis igni similis. Duo erunt itidem focundaria elementa , Aqua Octa laedro , aer Icosia hedro respondens. Et sicut primaria inter se differunt, secundaria communi utuntur triangulo et ita ex tribus primariis elementis arena est passiua, transmittit tantum , non immittit radios enam est lux coarctata. Quinta essentia au-
717쪽
lem cum proxime ab essentia emanet , est potentia quidquid reliqua sun actu , hos est, est mater actionum : nam quidquid reliqua sunt actu, ab eius exemplari depromuntur & foras emittuntur. Et sicut duo secundaria communi utuntur triangulo, si tu minus stabili: ita aer & aqua hoc habent commune, ut non expectent ignis vim , sed instabili modo fluctuent & effugiant. Primariorum
quodlibet proprium suum habet planum;
Cubus quadratum et Pyramis triangulum. Dode cauedron pentagonum: ita ignis 1 pyramidis triangulo acuto acum e suum mutuater. Arena a quadrangulos abilitatem,& ab igne constantiam : Quinta essentia in penta, goni angulo obtuso, qui reliquorum omnes angulos in se continet, abscondit, eremptari modo, quinque elementorum varias facultates tam visibili actu, quam inuisibili potestate abditas. Et quemadmodum secundaria planum triangulum a pyramide mutuantur : ita & secundatia elementa tenuitatem suam ab igne , aqua ingenitam facultatem abscondendi in se salem Aiue purum extra mixtum : aer abscondendi in se aquam. Primaria nulli aliorum corporum suam debent originem & proprietatem: secundati a pleraque ex primariis facta communicatione adepta sunt, & quasi ex his genita similiter. Sed
prima elementa nulli aliorum elementoruisi
suam originem dc proprietates debent. Acr
718쪽
veto de aqua videntur quasi ex his primis genita,& praecipue ex quinta essentia, quae proxime nascitur ex essentia rei. Adde etiam quod primaria corpora perfecto numero constant , nempe ternario; Secundaria imperfecto , nempe binario. Praeterea primaria omnes anguli species habent: Cubus rectum. Pyramis acutum, Dodeca hedron obtusum.
secundaria vero in solius anguli obliqui genere versantur. Simili ratione elementa primmaria sunt primae imagines ,& proinde habent in se primario, quae in secundis sunt participatione tantum :& quae sunt in secundis
facultate quadam extra regnante, ita primissent alter eitate quadam indus manente. De
hiq; Dodeca hedron princeps est dc primilli
risi sui ordinis: constat enim ex angulo obtuso, in quo omnium anguli specierum exemplaria continentur: omnis enim ordinis primissima formam habent eorum quae post sunt. Hinc totum natura partibus prius, ut ciuitas domo et nam ex toto partium perfectio spe .statur,& ad illud, tanquam ad finem, lenitur. Sic superiora colligunt in se unita. quae in inferioribus sunt dimersa , aguntque i eut & omnia corpora simplicia, quae sem pet agunt & agendo soras nonnihil emittunt simplicissima , hoc est origini proximiora, absque intima mutatione siti. duum enim ni simia sint, parsque partem teneat, nihilque intus habeant alienum , merito ni-
719쪽
hil e siluit substantiae foras, quod non conne hctatur ad id unde progressum est, ' egrinandoque leges avitae & desideratae patraae omnino obseruant. QAdquid enim ei terras, apparet tantum tale per similitudinem substantiae cum igneo & astrato hoc Hemento. Q uidquid itidem ignis Hementaris
hoc habet ut imago quinti de huvis et menti. Quatuor Hementa vulgaria mobili ter mouentur, quoniam 1 recta via plerumque propter aliquod impedimentum dimoueri possunt. Coclestia v ero mouentur biliter: nam in illorum naturali statu semper perseuerant. At motus , mutatio quardam ei et mutatio vero indigentiam quandam denotat , quia mouetur ad id quod nonsiper id quod est indigum, est ibi illud quoa
est pleuum, quo fastinentur regranturquamobilia, & qao recurrunt ut impleantur. Est super motum , immobile et re ita tonano compositum, simplicissima natura Ex deducimus naturam simplicissimam quinta elementi siue puri in mixto , quod extra m X- tum per separationem pari ab impuro ie Ioprodit in tres formas diuersis, Salis , Sut phuris & Mercurii nominibus inlignitas. Quod & ipsum uniformisDodecahedri natur denotat: constat enim ex duodecim peraram eonis aequalibus &aequilaigris, denotatque eius materiam simplicissimam & Nndiqeta,
aue si bomogeneam, sed qum vites quam
720쪽
naturarum comprehendit, & simul tria se minalia rerum principia Sal, Sulphur , MMercurium. Pentagonum enim includit tres
isos celes triangulos, per quos ipsa designatur potentia Salis, Sulphuris, & Mercurij,
caelesti terrenaque hac virtute distincta. Nunc verb quom ternarius & tetras multum a priscis Philosophis usitata sint, iisque designentur in natura principia elementa dicta: de his licebit paulo adhuc fusius agere. Omnis natura corporea in mundanam scenam abitura , ut ex materia, forma &proportione primo constat: sic ex his oriri elementa, tum tria seminalia principia necesse est. Nam quicquid per generatione in haec inferiora perficitur , mediantibus principiis & elementis , primis rerum matri-eibus, non solum producitur , sed nutriturdi conseruatur. At in produci ione quaedam magis materiam , alia formam respiciunt. Qiv materiam, illa sunt , in quibus nulladunam is interna latet , saltem frigiditates . caliditates, humiditates, siccitates, & tales
qualitates materiales & re tollaceat deprehenduntur. Talia autem sunt quatuor elementa vulgaria , quae nullam , ut apprimo docet Alcinous I iitutionem Platonicam, habuere prius elementorum ordinem, mundi opifex formauit Pyramide atque Cubo , Ochahedro&scosa hedio,& praeter haec om- ita Dodeeali odio. Materia enim, quatenus