장음표시 사용
111쪽
si tot beneficiorum in me collatorum immemor clarissima & illustrissima hominis optime de me meriti gina silentio praeterire. patererin uitam eius quasi qui nunquam uixerit,sine literis ac debita laude manere. Cui scribendae araque explicanda: non meum ingeniolam,quod exile de paruum, imo nullum pene est.sed Tullianam par erat desudare secundiam. En tibi librum praeclarissimi de maximi usti memoriam continentem, in quo praeter illius facta n5 est quod admireris, nisi Arte quod homo barbarus, in Romana locutione perparum exercitatus, aliquid decenter aut commode Latine Bibere posse putauerim,ati in tantam impudentia romperim, ut illud Ciceronis prutarem contemnendum, quod in primo Tusculanam libro, quum de Latinis Inim is scriptoribus loqueretur, ita dixisse legitur: Mandare quenquam inquit, lite s i. tes ris cogitationes suas,quas nec disponerealec illustrare possit, nec delectatio ne aliqua allicere lectorem, hominis est intemperanter abutentis N ocio & literis. Poterat quidem haae oratoris egregii sententia me a Bibendo deteri realisi animo praemeditatum esset hominu iudicia potius experiri, ec scriben do ingenioli mei periculum sacere, quam tanti uiri memoriam mihi parcem do praeterire
Ens Merouingorum . de qua Franci reges sibi creare Bliti erantiasque in Hildericum resem, qui iussu Stephani R mani pontificis depositus ac detonsus, at P in monasteria trusus est durasse putatur: quae licet in illo finita γ,ssit uis
deri, tamen iandudum nullius uigoris erat, nec quicqua in se clarum, praeter inane regis uocabulum praeserebat: nam
ct opes εἰ potentia regni penes palatii praesectos, qui Maioresdomus dice bantur,& ad quos summa imperii pertinebat,tenebanmri: nem regi aliud relinquebatur,quam ut regio tantum nomine contentus, crine prolais, bala Bbmissa solio resideret, ac speclam dominantis essingeret, legatos undem' uenientes audiret,eisin abeuntibus responsa quae erat doctus, i etiam luses .ex sua uelut potestate redderet, quum praeter inutile regis nomen,& pro
carium uitae stipendium,quod ei pr sectus aulae prout uidebatur exhibebat. nihil aliud proprii possideret, quam unam praeparui reditus uillam, in qua
domu,ex qua ramulos sibi necessaria ministrantes, atq; obsequium exhibentes, paucae numerositatis habebat. Quocunq; eundum erat, carpento ibat. quod bubus iunctis, ta bubulco rustico more agente trahebaliarti sic ad ' laetium,sic ad publicum populi sei conuentum, qui annuatim ob regni utilitate celebrabatur,ire,sic domum redire Blebat. At regni administratione,& om nia quae uel doms uel soris agenda ac disponenda erant,praefectus aulae procurabat. Quo ossicio tum quum Hildericus deponebatur,Pipinus pater Caroli regis iam uehit haereditario iure senubae: nam pater eius Carolus, qui tyrannos
112쪽
tyrannos per totam Franciam dominatum sibi uendicantes oppressi,& Saracenos Galliam occupare tentantes, duobus magnis praeliis,uno in Aquitania apud Pictavium ciuitate, altero iuxta Narbonam apud Byrram fluuiuita deuicit,ut in Hispaniam eos redire compelleret. Eundem magistratu a patre Pipino sibi dimissum egregie administrauit: qui honor non aliis a populo dari consueuerat,quam as qui dc claritate generis, de opu amplitudine caestetis eminebant. Hunc quum Pipinus pater Caroli regis ab auo dc patre si/bi de fiatri Carolomanno relictu, summa cum eo concordia diuisiam aliquotannis uelut sub rege memorato tenuisset,ister eius Carolomannus, incertuquibus de causis, tamen uidetur quod amore conuersationis co templatives succensus,operosa temporalis regni administratione relicta, Romam se contulit in ocium,ibi ν habitu permutato monachus sectus, in monte Soracte apud ecclesia beati Sylvestri constructo monasterio cum sta tribus secum ad hoc uenientibus, per aliquot annos optata quiete perfruitur. Sed quum ex Francia multi nobilium ob uota soluenda Romam solenniter commearent. α eum uelut dominum quondam suum praeterire nollent,ocium quo mari me delectabatur, crebra salutatione interrumpentes .locum mutare compeblunt: nam quum huiuscemodi fiequentiam suo proposito officere uidisset.relicto monte in Samnium prouincia ad monasterium sancti Benedicti, situm in arce Cassiana.secessit S ibi quod reliquu erat temporalis uitae, religiose couersando compleuit. Pipinus autem per autoritatem Ro. pontificis ex pra secto palatii rex constitutus.quu per quindecim annos .aut eo amplius Francis imperaret finito Aquitanico bello, quod contra Vuaisariu ducem Aqui/ranicu ab eo susceptum, per continuos noue annos gerebatur, apud Parisios morbo aquae intercutis die obissi superstitibus liberis Carolo & Carolomanno, ad quos successio regni diuino nutu peruenerat. Franci siquidem secto solenniter generali coventu, ambos sibi reges constituunt,ea conditione primim,ut totum regni corpus ex . Equo partirentur: le Carolus eam partem. quam pater eorum Pipinus tenuerat,Caroloman nuSuero eam, cui patruus
eorum Carolomannus praeerat, regendi gratia susciperet. Susceptae sunt v, uincti conditiones , dc pars regni diuisi iuxta modum sibi propositu ab utro que recepta est: mansit , ista,quamuis cum summa dissicultate, concordia, multis ex parte Carolomanni societatem separare molientibusaideo ut quis dam etia eos bello comittere sint meditati. Sed in eo plus suspicionis quam periculi suisse ipse rerum exitus approbauit. quum defuncto Carolomanno uxor eius cum filiis,& quibusdam qui ex optimatum eius numero primores erant. Italiam sega peteret: εἰ nullis existentibus causis, spreto mariti statre. sub Desydcim regis Langobardoru patrociniu secu suis libetis offerret. Caerolomannus quidem post administratu communiter biennio regnum mprabo decessit. Carolus autem statre detincto, consensu omnium Francoru sex
113쪽
e stituitur.De cuius natiuitate at insentiatas ctia pueritia, quia net scri piis usquam aliquando declaratum est, nec quisquam modo superesse inue/initur,qui horu se dicat habere notitiam, scribere ineptii iudicans ad actus de mores, caeteras , uitae illius partes explicandas ac demonstrandas. omissis incognitis transire disposui: ita tamen ut primo res gestas de domi dc Bris,dGinde mores de studia eius. tum de regni administratione de fine narrando,ni hil de iis quae cognitu uel digna uel necessaria sunt ptaetermitta. Omniu bestorum quae gessi primo Aquitanicum a patre inchoatu. sed nondum finitu. quia cito peragi posse putabatur,fratre adhuc uiuo,& auxilium ferre rogato. suscepit: dc licet eum frater promisso frustrasset auxilio. susceptam expediti nem strenuissime executusto prius incepto desistere,aut suscepto labori cradere uoluit, quam hoc quod emcere moliebatur, perseuerantia quadam, per . secto fine concluderet. Nam di Hunoldum,qui post Vuai inj morte Aquis tantam occupare Bellum iam pene peractum reparare tentaverat.Aquitaniam relinquere,ec Vasconiam petere coegit: quem tamen ibi consistere nosustinens,iransmisso amne Garunna Luporisconum duci per legatos mandat ut perfugam reddatiquod ni festine iaciat.bello eum se expostulaturum. Sed Lupus lanion usus consilio, non solum Hunoldum reddidit, sed etia solpsum cu prouincia cui praaerat.eius potestati submisit. Compositis in Aquitania rebus.eo* bello finito. regni quot socio iam rebus humanis exepto. rogatu θ precibus Adriani Ro. urbis episcopi exoratus.bellum contra Lamgobardos suscepit: quod prius quidema patre eius, Stephano papa suppli
cante,cum magna difficultate susceptu est:quia quidam ex primoribus Trancorum,cum quibus consultare soleiat,adeo uoluntati eius reniss sunt,ut se regem deserturos,domum , redituros libera uoce proclamarenti Susceptu in men bellum est contra Hai stolsum regem, ec celerrime completum.Sed licet sibi dc patri belli suscipiendi similis, ac potius eadem causa subesse uideretur. haud simili tamen eg labore certatum 5c fine constat esse completu. Pipinus siquidem Hai stolsum paucorum dierum obsidione apud Ticinum compulit de obsides dare. N erepta Romanis oppida atque castella restituere: atl ut reddita non repeterentur, sacramento fidem dare.Carolus uero post inchoarum a se bellum no prius destitit quam de Desydinu rege. quem longa obsi dione satigaueratiin deditionem sus speret.& filium eius Adal sum, in quespes omnium inclinatae uidebanviti non selum regno. sed etiam Italia decodere compelleret, omnia Romanis erepta restitueret, Ruodgausum Foroi, vani ducatus praesectum .res nouas mesientem opprimeret totam Italiam suae ditioni subiugaret. subactae 3 filium Pipinum regem imponeretiItaliam intranti quam dilucilis alpium transivis fuerit, quantocp Francorum labore invia monitu iuga,& eminentes in coelum scopuli, ait asperae cautes supera
tae sint ii loco describere . nisi uitae illius modum potius quam bellom quae
114쪽
. gessit, entus memoriae mandare pr senti opere animo esset propositu. Fienis tamen huius belli fuit subacta Italia. rex Des, detius p tuo exilio do portatus, dc filius eius Adalgisus Italia pulsus.Wres a Langobardorum regibus ereptae Hadriano Ro.ecclesis rectori restitutae. Post eius finem Saxonij coοllegs cu, quod quasi intermissum uideba repetitu est,quo nullum nem prolixius. misi Manet atrocius, Francorum Φ populo laboriosius susceptu est: quia Saxones. sicut omnes fere Germaniam incolentes nationes, ic natura seroces,& cultui daemonum dediti,nostrae , religioni contrarii, net diuina,nel humana iura uel polluerearet transgredi inhonestum arbitrans. Suberant re causae quae quotidie pacem conturbare poterant termini uidelicet nostri εἰ illorum pene ubit in plano contigui, praeter pauca loca, in quibus uel sylvae maiores, uel
montium iuga interiecta,utrommi agros certo limite disterminant,in qui bus caedes. α rapinae. εἰ incendia uicissim fieri non cessabant. Quibus adeo Franci sunt tritati,ut iam non uices reddere, sed apertum contra eos bellum suscipere dignum iudicarent. Susceptu est igitur contra eos bellum quod magna utrini animositate, tamen maiore Saxonum quam Francoru damno per continuos triginta tres annos gerebatur. Poterat siquidem citius finiri, si
Saxonum hoc perfidia pateretur. Difficile dima est quoties superati ac sup/ saxonin perplices regi se dediderint imperata facturos polliciti sint,oblides qui impera/ με bantur absi dilatione dederint. legatos qui mittebantur susceperinti aliquoties ita domiti dc emolliti, ut& cultum daemonu dimittere,ci Christianae r ligioni se subdere uelle promitteret.Sed sicut ad hμ facienda aliquoties proni sic ad eadem peruertenda semper fuere praecipites: ut non facile aestimare possis ad utrum horum siciliores uerius dici possint: quippe quum post in/choatum ab eis bellum uix annus unus exacias sitiquo no ab eis huiuscemodi laeta sit permutatio.Sed magnanimitas regis, ac perpetua tam in aduer sis quam prosperis mentis constantia, nulla eorum mutabilitate uel uinci poterat,vel ab iis quae agere coeperat defatigati: nam nunquam eos huiuscemodi aliquid perpetrates impune serre passus est,quin aut ipse per se duci o,aut per comites suos mita exercitu perfidiam ut isteretur,& dignam ab eis pc, nam exigeret, donec omnibus qui resistere solebat profligatis, Sin suam potestatem redactis, decem hominu milia ex qs qui utrasty ripas Albis sumis nis incolebat cum uxoribus &liberis sublatos transtulit,& huc at* illuc per Galliam & Germaniam multimoda diuisione distribuiti racp conditione a rege propollia,& ab illis suscepta.tractum per tot annos bellum constat esse
finitum, ut abiecto daemonu cultu.& relictis patriis ceremoniis,Christianae fidei ait religionis sacramenta perciperent.& Francis adunati,unus cum eis populus effoerentur. Hoc bello, licet per multum temporis spatium traheretur, ipse non amplius cum hoste quam bis acie conflixi di semel iuxta monte
qui Oseeggi dicitur, in loco Thielmelle nominato: ciuem apud Halam su/k i uium
115쪽
uium,& hoc uno mense, paucis quoq; interpositis diebus. His duobus prete , .liis hostes adeo profligati ae deuicti sunt, ut ulterius regem ne i prouocare. nem uenienti resistere, nisi aliqua loci munitione defensi auderent. Plures tamen co bello tam ex nobilitate Francora, quam Saxonu . 6 incti summis honoribus uiri,consumpti sunt: tandem , anno tricesimo tertio finitum estiquum interim tot ac tanta in diuersis terrarum partibus bella cotra Francosta exorta sint. dc solertia regis administrata , ut metito intuentibus in dubiuuenire possit,utrum in eo aut laborum patientiam. aut felicitatem potius mirati conueniat: nam biennio ante Italicum hoc bellum sumpsit exordium: loquum sine intermissione gereretur,nihil tamen ex qs quae alicubi erant gerenda dimissum,aut ulla in parte ab aeque operoso certamine cessatum cstmam rex omnium qui sua aetate gentibus dominabantur, dc prudentia maximus.
ec animi magnitudine praestantissimus, nihil in ηs quae uel suscipienda erat uel exequenda, aut propter laborem detrectauit, aut propter periculum ex horruit. Verum unumquod i secundum suam qualitatem di subire dc ferre. doctus,nec in aduersis cedere, nec in prosperis salso blandienti fortunae assentire solebat. Quum enim assiduo ac pene continuo cum Saxonibus bello certaretur,dispositis per congrua confiniorum loca prcsid 3s,Hispaniam quam/maximo poterat belli apparatu aggredituri saltui Pyrenei superato,omni bus quae adierat, oppidis atm castellis in deditionem acceptis,saluo ait incolumi exercitu reuertitur: praeter quod in ipso Pyrenei iugo Vasconicam per fidiam parumper in redeundo contigit expetiti. Nam quia agmine longo,ut loci dc angustiarum situs permittebat, porrectus iret exercitus, Vascones in summi montis uertice positis insid as est enim locus ex opacitate sylvarum.
quarum maxima est ibi copia, insid as ponendis opportunus extremam im pedimentoria partem, eos qui nouit Iimo agmine incedentes,subsidio praee dentes tuebantur, desuper hacursantes in subiectam uallem de aciunt: coserto p cum eis praelio, usque ad unum omnes interficiunt, ac direptis impedi mentis noctis beneficio.quae iam instabat protecti,summa cum celeritate in diuersa disperguntur. Adiuvabat in hoc factoVasconas dc leuitas armorum 5c loci in quo res gerebatur situs: econtra Francos εἰ armorum grauitas,& loci iniquitas per omnia Vasconibus reddidit impares. In quo praelio Egharatus regis mensae prspositus,Aninelmus comes palam, Sc Rudandus Britannici littoris praesectus,cum atqs compluribus interficiuntur. Nem hoc factu ad praesens uindicari poterat:quia hostis re perpetrata ita dispersus est, ut ne
fama quidem remaneret,ubinam gentium quaeri potuisset. Domuit 5c Brit tone qui ad occidentem, in extrema quadam parte Galliae si per littus oceani residentes,dicto audientes non erant: missa in eos expeditione qua oc o, iasides dare. & quae imperarentur se fissuros polliceri coacti sunt. Ipse postea cum exercitu Italiam ingressus, ac per Romam iter agens, Capuam Campaniae urbem
116쪽
niae urbem accessit: atl ibi positis castris, bellum Beneuentanis ni se dederet comminatus est. Ptieuenit hoc dux gentis Aragisus, filios suos Rumoldum
α Grimoaldum cum magna pecunia obuiam ei mittens, rogat ut filios obsides suscipiat, set cum gente imperata iacturum pollicetur praeter hoc solum si ipse ad conspectiam uenire no cogeretur. Rex utilitate gentis magis quam animi eius obstinatione considerata, de obsides sibi oblatos suscepit, et w ut
ad conspectiam uenire non cogeretur, pro magno munere concessit, unoque
cx filiis,qui minor natu erat,pro obside retento, maiorem patri remisit: legati ob sacramenta fidelitatis a Beneuentanis exigenda at* suscipienda cu agiso dimissis, Romam redit: consumptis , ibi sanctorum in ueneratio/ne locorum aliquot diebus, in Galliam reuertitur. Baioaticu deinde bellum ec repete ortum, d celeri fine completu est: quod superbia simul ac socordia Monis ducis excitauit. qui hortatu uxoris, quae lilia De derii regis erat. ac patris exilium per maritum ulcisci posse putabat, iuncto foedere cum Hu/nis,qui Baioari js sunt ab oriente contermini, non solum imperata non saco re,sed bello regem prouocare tentabat: quorum contumaciam, quia nimia uidebatur, inimositas regis serre nequiuerat,ac proinde copijs undit contractis Baioariam petiturus ipse ad Lechum amnem cum maximo uenit exere
citu. Is fluvius Baiorios ab Alemannis diuidit. Cuius in ripa castris colla/catis, priusquam prouinciam intraret . animum ducis per legatos statuit enperiti. Sed ille pertinaciter agere nec sibi nec genti utile ratus, supplex se regi subiecit, obsides qui imperabantur dedit,inter quos dc filium suum Theodonem, data insuper fide cum iuramento, quod ab illius potestate nemini deis etionem suadenti assentiri deberet.Sicin bello. quod quasi maximum futuruuidebatur, celerrimus est finis impositus. Tastilo tamen postmodum ad regem euocatus, net redire perminus, net prouinciae quam tenebat ulterius
praeesse, sed comitibus ad regendum commissa est. His motibus sta compositis, Sciauis, qui nostra consuetudine Vullsi, proprie uero, hoc est, sua lin, gua, Uuelatabi dicuntur, illatum est bellum, in quo dc Saxones uelut auxi/vares inter caeteras nationes quae regis signa iussae sequebatur, quan* uictata minus deuota obedientia militabat. Causa belli erat,quod Abotritos, qui eum Francis olim foederati erant, assidua incursione lacessebant,nec iussionis
bus coerceri poterant. Sinus quidam ab Oceano orientem uersus porri vir. tangitudinis quidem incompertae, latitudinis uero quae nusquam centum milia passuum excedat, quum in multis locis contractior inueniatur.Hunc multae circumsedent nationes. Dani siquidem&Sueones, quos Norim annos vocamus. dc septentrionale littus,& omnes in eo insulas tenent. At littus amstrale Sclaui lc Aisti.& alvae diuersae lacolunt nationes, inter quos uel praeci pui sunt, quibus tunc a rege bellum inserebatur Uuelatabiquos ille una tantum,& quam per se gesserat,expeditione ita contudit ac domuit, ut ulterius
117쪽
imperata sacere minime renuendam iudicarent. Maximum omni u ab
illo gesta sunt bellorum piner Saxonicum huic bello successit. illud uidelicet
quod contra Auares siue Hunos susceptum est, quod ille ec animosius quam caetera,& longe maiori apparatu administrauit. Unam tamen per se in Paci nonia nam hanc prouinciam ea gens tum incolebat,expeditionem secit: cmteras filio suo Pipino, ac praesectis prouinciarum,comitibus etiam ait legMtis perficiendas commisit. Quod quum ab ης strenuissime fuisset administratum, octauo tandem anno completum est. Quot praelia in eo gesta. quam tum sanguinis estusum sit, testatur uacua omni habitatore Pannonia, ta licus in quo regia Cagani erat,ita desertus, ut ne uestigium quidem in eo hu/manae habitationis appareati Tota in hoc bello Hunorum nobilitas perhi, tota gloria decidit: omnis pecunia,S congesti ex longo tempore thesauri direpti sunt: neque ullum bellum contra Francos exortum humana potest memoria recordari. quo illi magis ditati ec opibus aucti sint: quippe quum usi in id temporis pene pauperes uiderentur: tantum auri 6c argenti in regia copertum,tot spolia preciosa in praeliis sublata ut merito credi posset,hoc Francos Hunis iuste eripuisse, quod Huni prius aliis gentibus iniuste eripuerunt.
Duo tantum ex proceribus Francorum eo bello perierunt, Ericus dux Foroiulianus . in Liburniaiuxta Tarsalicam maritimam ciuitatem insidηs oppi danorum interceptus,ec Gerhoitus Baioariae praefectius in Pannonia,quum contra Hunos praeliaturus aciem instrueret,incertum a quo, cum duobus tantum qui eum obequitantem ac singulos hortante comitabantur, interfectus est. Caeterum incruentum pene Francis hoc bellum fuit. εc prosperrimum exitum habuit,tametsi diutius sua magnitudine traheretur. Post quod de Saxonicum suae prolixitati conuenientem finem accepit. Bohemanicum quocu& Hilinonicum,quae postea exorta sunt diu durare non potuerunt, quorum utrunque ductu Caroli iunioris celeri fine completum est. Ultimu quod contra Notamannos, qui Dani uocantur. primo piraticam exercentes, deinde maiori clas te littora Galliae atque Germaniae uastantes. bellum susceptu est. Quorum rex Godefridus adeo uana spe inflatus erat, ut totius sibi Germa/niae promitterct potestatem. Eristam quoque dc Saxoniam haud aliter at 'saas prouincias aestimabat. Iam Abotritos uicinos suos in suam ditionem redegerat, iam cos sibi uectigales secerat. Iactabat etiam se breui Aqua rani ubi regis comitatus erat, cum maximis copqs aduenturum. Nec dictis eius quinus uanissimis omnino fides abnuebatur, quin putaretur tale aliquid imchoaturus, nisi festinata suisset morte pranientus: nam a proprio satellite imterfectus. de suae uitae.& belli a se inchoati finem accelerauit. Haec sunt bella quae rex potentissimus per annos quadraginta septem,tot enim annis regnauerat,in diuersis terram partibus summa prudentia at* felicitate gessit. thus regnum Francorum, quod post patrem Pipinum magnum quidem ecforte
118쪽
Drte sesceperat, ita nobiliter ampliauit ut pene duplam illi adiecerit. Nam quum prius non amplius quam ea pars Galliae, quae intra Rhenum & Ugerim,oceanum I dc mare Balearicum iacet,lc pars Germanis quae intra Saxoniam & Danubium .Rhenum* ac Salam fluuium, qui Turingos 5c Sora bos diuidit, postea a Francis qui orientales dicuntur,incolitur, oc praeter haee Alemanni atque Baloatii ad regni Francorum potestatem pertinerent, ipse per bella memorata primo Aquitania &Vasconiam,totum in Pyrenei montis iugum,&usq; ad Hiberum amnem,qui apud Nauarros ortus, de sertilissimos Hispaniae agros secans, sub Dertusς ciuitatis moenia Balearico mari miscetur,deinde Italiam totam, quae ab Augusta Praetoria usq; in Calabriam
inferiorem,in qua Graecorum ae Beneuentanoru constat esse confinia,deciescentum. 5c eo amplius passuum milibus longitudine porrigitur. Tum Saxo nia,quq quidem Germaniae pars no modica esl,5 ad eam quae a Francis in coli flatitudine dupla putatur,quii longitudine possit esse consimilis. Post utrant Pannoniam, dc opposita in altera Danub a ripa Daciam, Histriam
quot de Liburnia ait Dalmatiam ,exceptis maritimis ciuitatibus, quas ob amicitiam,& iunctum cum eo foedus Constantinopolitanu impcratore ha/bere permisit. Deinde omnes barbaras ac seras nationes, quae intra Rhenuac Uistulam fluvios, oceanum p de Danubium positae, lingua quidem pene
similes,moribus uero atqi habitu ualde disssimiles, Germaniam incolunt, ita perdomuitari eas tributatias effecerit. Inter quas sere praecipui sunt Uuelata biciorabi, Abotriti, Boemanni: cum ris nant conflixit: caeteras,quam muleto maior est numerus,in deditionem suscepit. Auxit etiam gloriam regni sui
quibusdam regibus ac gentibus per amicitia sibi c5ciliatis:adeo nani Adelsonsum Galatiae at Asturicae regem sibi societate devinxit, ut is quum ad
eum uel literas.uel legatos mitteret,non aliter se apud illum quam proprium suum appellari iuberet. Scolorum quoque reges sic habuit ad suam uoluntatem per suam munificentia inclinatos, ut eum nunquam aliter quam domi ρnu.secp subditos ac seruos eius pronunciarent. Extant epistolς ab eis ad eum missae quibus huiusmodi affectus eoru erga illum indicatur.Cum Aaron rege Persam, qui, excepta India, totum pene tenebat oriente,talem habuit in
amicitia concordiam .ut is gratiam eius omniu qui in toto orbe terraru erant
regu ac principii praeponeret solum I illum honore ac munificetia sibi colendu iudicaret: ac proinde quia legati eius quos cu donariis ad sacratissimu domini ac saluatoris nostri sepulchru, locu* resurrectionis miserat,ad eu uenissent.& ei domini sui uoluntate indicassent,no solum quae petebane fieri peramisit,sed etiam sacru illum 5c salutare locu ut illius potestati adscriberes concessit: de reuertentibus legatis suos adiunges, inter uestes de aromata,& caeteras orientaliu terram opes in tia illi dona transmisit,quu ei paucos ante annos eum quem tunc sollam habebat rogati mitteret elephante. Imperatores k Φ etiam
119쪽
etiam Constantinopolitani Nicephorus,Michas de Leo, ultro amicitiam de
societatem cius expetentes . complures ad eum misere legatos: cum quibus
tamen propter susceptum a se imperatoris nomen, dc ob hoc ei quasi qui im. terium cius eripere uelletaralde suspectum acetas firmissimu statuit, ut nini inter partes cuiuslibet scandali remaneret occasio. Erat enim semper manis 5c Graecis Francorii suspecta potentia. Unde εἰ illud Graecum extat
prouerbium, γν γειτ α πκ inlis. Qui tantus in ampliando regno S subigedis exteris nationibus existeret.& in huiusm di occupationibus quotidie uersaretur opera tamen plurima ad regni decore dc utilitatem pertinentia, diuersis in locis inchoauit, quaedam etiam consum
mavit. Inter quae praecipua sere non immerito uideri possunt Basilica sandis dei genitricis Aqui rani opere mirabili constructa. de pons apud Mogum ciacum in Rheno quingentoru passuum longitudinis nam tanta est ibi sa.
o minis latitudo qui tamen uno antequa deccderet anno, incendio conflagrauit: nec refici potuit propter festinatum eius decessum: quanquam in ea me bditatione esset,ut pro ligneo lapideum restitueret. Inchoauit dc palatia ope/tis egregij: unum haud longe a Mogunciaco iuxta uillam cui nomen est Imgellicim: alterum Nouiomagi simer Uuahalem fluuium qui Batauomminsulam a parte meridiana praeterfluit. Praecipue tamen aedes sacras ubicunm in toto regno suo uetustate collapsas competit. pontificibus de patribus, ad
quorum curam pertinebant,ut restaurarentur imperauit,adhibens curam ut
imperata perficerent. Molitus est ci classem contra Nonmannos,aedificat, ad hoc nauibus iuxta sumina, quae de de Gallia dc Germania septentrionulem influunt oceanum: de quia Nortinanni Gallicu littus atque Germanicii assidua insestatione uastabant per omnes portus dc ostia fluminum, qua naues recipi posse uidebantur, stationibus de excubiis dispositis, ne qua hostis exire possct,tali munitione prohibuit. Fecit idem a patre meridiana in Lit re prouinciae Narbonensis ac Septimaniae, toto etiam Italiae littore usi
mam, contra Mauros, nuper piraticam exercere aggressos, ac per hoc nullo
graui damno uel a Mauris Italia, uel Gallia atq; Germania a Nor annis diebus suis affecta est: praeterqua quod Centumcellae ciuitas Hetruriae, per proditionem a Mauria capta atque uastata est. Et in Frisia qua clam insitae Germanico littori contiguae, a Nortinannis depraedatae sunt. Talam eum in tuendo dc ampliando, simulque ornando regno sitisse constat. Cuius a nimi dotes εἰ summam in qualicunque. εἰ prospero dc aduerso euentu con
stantiam, temo ad interiorem atque domesticam uitam pertinentia, hinc.cticere exordiar. Post mortem patris cum fratre regnum partitus,tanta pa tientia simultates dc inuidiam eius tulit, ut omnibus mirum uideretur. quod
ne ad iracundia quidem ab eo prouocati potuisset. Deinde quu matris horatatu filiam De aerii regis Langobardoru duxisset uxorem, incertum qua de causa
120쪽
de causa post annum repudiauit, εἰ Hildegataim de gente Sueuorum pri
cipuae nobilitatis sceminam in matrimonium accepit: de qua tres filios, Ca/rolum uidelicet, Pipinum .dc Ludovicum: totidem , filias, Rotdrudim.Bertam. N Gissam genuit.Habuit dc filias tres, Thedradam, Hildmdim,de Rothaidem: duas de Fastrata uxore,quae de orientalium Francorum, Germanorum uidelicet gente erat: tertiam de concubina quadam,cuius nomen modo memoriae non occurrit. Desuneta Fastrada, Luidgardim Alemannam duxit, de qua nihil liberorum tulit. Post cuius mortem quatuor habuit comcubinas. Mathalgataim scilicet, quae peperit ei filiam nomine Rothildim. Gersuindam Saxonici genetis. de qua ei filia nomine Adeld rudis nata est: ec Reginam . qu.ae et Drogonem de Hugum genuit: θ Adeliuidam,ex qua Theoderichum procreauit. Mater quot eius Bertrada in magno apud eum
honore consenuit. Colebat enim eam cum summa reuerentia,ita ut nulla unquam inter eos sit exorta discordia, praeter in diuortio filia: Des, detii regis, quam illa suadente acceperat. Decessit tandem postanortem Hildegardis, quum iam tres nepotes suos, totidem , neptes in fili j domo uidisset quam ille in eadem basilica, qua pater situs est, apud sanctum Dionysium, magno
fecit honore humati. Erat ei unica soror nomine Gisa, a pudiaribus annis religiosae convcrsationi mancipata, quam similiter ut matrem magna coluit pietate: quae etiam paucis ante obitum illius annis in eo quo conuersata est monasterio decessit. Liberos suos ita censuit initiivcndos, ut tam fit a quam nepotes primo liberalibus stud as,quibus dc ipse operam dabat,erudirentur. Tum filios quam primum aetas patiebatur,more Francorum equitare,armis ac uenationibus exerceri secit. Filias uero lanificio assuescere,coloque ac fuso, ne per ocium torperent,operam impendere, atq; ad omnem honestate eru/diti iussit. Ex ias omnibus duos tantum filios,lc unam filiam,priusquam moreretur amisit. Carolum, qui maior natu erat, de Pipinum, quem regem Ita/lvae praesecerat. Rotdrudim, quae filiarum eius primogenita,& Constantino Graxorum imperatori desponsata erat. Quorum Pipinus unum filium suu Bemhartum, filias autem quinque. Adelhaidem. Atalam, Gundradam, Beriaidem , ae Thedradam superstites reliquit: in quibus rex pietatis suae praecipuum documentum ostendit, quum filio suo desuncto nepotem patri succedere, de neptes inter filias suas educati secisset. Mortes filiorum ac filiae pro magnanimitate qua excellebat. minus patienter tulit. pictate uidelicet qua non minus insignis erat. copulsus ad lacrymas. Nunciato etia sibi Adriani pontificis obitu. quem amicum praecipuum habebat,sic sevit ac si fratre, aut charissimum filium amisisset: erat enim in amicitiis optime temperatus, ut eas de facile admitteret, dc constantissime retineret: colebat sanctissime quoscunt hac assinitate sibi coniunxerat. Filiorum lc filiam tantam in educa ndo cura habuit, ut nun* domi positus sine ipsis coenaret, nunquam iter sine