M. Tullij Ciceronis Orationum pars 1.3.. Cum correctionibus P. Manutij , et annotationib. D. Lambini

발행: 1570년

분량: 701페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

151쪽

R A T I o I . ros essens fgnaturi, ante acciperent a populo benesecium,quam darent ud totum eripere uobis,atque e manibus extorquere conatus est . ille quod dari populo nullo modo. poterat,tamen qκodam modo dedit: hic, quod adimi illo pacto poterat potistate, quadam ratione eripere conatur .

Quaeret quis iam, in tania iniuria, tantaq; impudentia quid flectarit Non defuit consiliμm: fides erga plebem Romanam, aequitis in Ros, libertatemq; uestram Rehementird Duciubet enim comitia decermixti habere creandis elim, qui legem tulerit. hoc diram plurim. inbet Russus, homo son cupidus, neque appriens,habcre com tia Rullum. nondum reprehendo. uideo fecisse alios istud, quod nemo fecit, de minore parte populi, quo pertineat,uidete . habebit comitia: Molet eos renuntiare, quibus regia potesta3 hac lege quaeritur. milier* populo neqμe isse committit, neque illi horum consilioru auctores committi rem putant posse. sortietur tribus idem Rhiluue , bomo felix: educet , quas Molet, tribus: quos noliem tribuue decimiuros fecerint ab eodem Rlido eductae, bos omnitum rerum, ut iam os dam, dominos habebimus . atque st, ut grati, ac memores bene- pcij esse uideantur,aliquid si nouem tribuum notu homi nibus debere conflebuntur: reliquis uero U I m X AEtribubus, nihil erit , quod non pκtent posse*o iure denegare . Quos tandem igitur decemuiras creari uult f se primm . qui licit f leges en insunt ueteres, neque eae consili

lares , si quid interesse hoc arbitramini , sed tribuniciae ,

vobis, maioribusque uestris uehem/nser gratae, atqκe ilicuri dae . Licinia ill lex, atque altera Aebutia: qua non do eum, qui tulerit de aliqua curaticne, ac potestate, sed .

152쪽

DE. LEGE. AGR. CONTRA . RV L. Torsim , curatio ue mandetur. etenim si populo con alis:

remove te a susticione aliculus tui commodi: fac si dem. te nihil, msi populi utilitatem fructμm, quaerere: sine ad alios potestatem, ad te gratiam beneficij tui peruenire . vim hoc quidem uix est liberi populi, uix uesborum animorκm , ac magnificentiae . quis legem tulit ' Rullus.qκumiorim partim populi si fragiis priuauit f Russus. qκucomitiis prasiniti Rullus. quis tribuό, qlias uoluit, uorauit, llo custode ortum quis decemstiros, quos uolκit, ventincta uit ' idem Russus . quem principem re nciauit Rullum. uix nubercule stra, hoc eum fuit,non uobis,om'ruum gentium dominis , prebatarum arbitrarer . optimae

leges igitur hac lege fine ulla exceptione tollentur. idem legis sibi 'a lege curationem petet: ide,maiore parte populis Jragni sicliata comitia habebit: quos uolet, atque iis se ipsum,re inabit: uidilicet collegas suos, ad ripis res legis agrariae,non rei diabi a quibus ei locuε ρrm. usinuidia in proscriptione legis concessus est: ceteri fructus omnium rerum, qui in f e legis huius positisunt,commo' Mi mκtione sique aeqκa sibi parte retinentur. At uidere hominis diligentiam ρ sit alit Rullum cogitasse , aut Rκllo potuisse in mentem Rentre arbitramini. Viderunt ij, qni hac miachinabamursi Mesu ex omni populo deligendi potest 3 esset data q camque res esset, in qua fidei ntegri

ea ,κirtus,auctoritat quaereretur,vos eam sine d: bisatione ηd cn. Pompeiu principem delaturos.etenim qliem unam

o Gnesis deleg petis, ut eum omnibuι omni gentium bellis terra, mimari praeponeretis, certe in decemviris faciendis, siue sidei haberetur, me honos, m committi huic

153쪽

O RATIO que excipitur hac lege non adolescentia, non legitimum aliquod impedimentum, non potesta , non magistratus vllus alijs negoths, ac legibus impeditus , reus denique, quo minus decemuir fieri positi. praesentem eum profiteri iubet. quod nulla alia in lege umquam fuit, ne in ijs quidem magistratibus, quorμm certus ordo est. timebat enim Pompeius, ne, si adesset, ferri non posse aut ne, si accepta lex esset, ilitum sibi collegam adseriberetis, custodem ac uindicem cupiditatum. Hic quoniam uideo uos homini, dignitate , er contumelia legis esse commotosqunovabo illud , quod initio dixi, regnum comparari, libertatem uestram hac lege funditus tolli. an uos aliter existimabatis , cum ad omnia uestra pauci homines cupiditatis oculos adiecissens, non eos is primis id acturos,ut ex o ni custodia uestrae libertatis, ex omni potestate, curatione , patrocinio uestrorum commodorum Cn. Pompeius depelleretArς uiderunt, uidens, si per imprudentiam Mestram, negligentium uuam , legem incognitam acceperitis, fore, uti postea, cognitis i idqs, cum decemviros crearetis, tum uitiis omnibus, e sceleribus legis Cn. Pompij praesidium opponendum pκtetis. σ hoc paruum argumentum uobis erit, a certis hominibus Aminationem, potestatems omnium rerum quaeri,cum uideatis eu, quem

custodem. uestrae libertatis Iore uiderare, expertem feri δε-gnιtatis ρ cognoscite nunc, quae pote 3 decemviris , e

quanta detur. Primum lege curiata decemviros ornat. .

Iam hoc inauditum, er plane nouo more, uti curiata lege magistratus detur, cui nullis comithsante sit datus .

eam legem ab eo praetore, qui sit primus factus, Ierri in bet: at quo modo ut ij decemviratnm babeunt

154쪽

DE. LEGE. AC'. CONTRA . RVL. 7 I plebs desigilauerit. oblitus est, nullos a plebe degrari. Cris orbem terrarum constringit nouis legibus, qui, quid Di secundo capite scriptum est, non meminit in tertio. At- M hic persticuum est, quid iuris a maioribus acceperitis quid ab hoc tribuno pl. κobis relinquatur. maiores de omnibus magistratibus bis uos sententiam ferre uoluerunt. nam centuriata lex censoribus ferebatur, cum curiata ceteris patriciis magistratibur: tum iterum de ei deruicalaturi, ut esset reprehendendi potestM ,si populum benesicis 'i paeniteret. nunc quia prima illa comitia tenetis centuriatet, tributa: curiata tantam au liciorum caussa remanserunt. hic autem tribunus pl. quia uidebat potestatem neminem iniussu popκθ, alit plebis posse

habere; curiatis ea comitiis,quae uos non sinitis,confirmavit ; tributa, quae uestra erant, si tulit . ita cum maiores

binis comiti' uoluerint vos de pingκθι magistratibus iudicare, hic homo popularis ne unam quidem populo comitiorum potestatem reliquit. Sed uidete hominis religionem ,-diligentiam. Vidit, per exit, sine curiata lege decemviros habere potestatem non posse , quoniam per nouem tribus essent constituti . iubet ferri de hi, k-gem curiatam: praetori imperat . quam in ipsum ab ur-de, nihil ad me attinίt: iubet enim, qui primus sit praetor

factus, eum legem curiatam ferre; sin is ferre non pos sit, qμi postremus sit: ut aut lusisse in tantis rebus, aut profecto nescio quid stectasse uideatur. uerum hoc,quod

est aut ita peruersum, ut ridiculum, aut ita malitiosum, ut obscurum fit, relinquamus: ad religionem hominis reuertamur. Videt, sine lege curiata nihil aei per decim; iroi posse, qui polle inea latu non eriis attendite

155쪽

ORATIOOge mum. tκm ss decem niri inquit, eode inre sitit, quo qui optima lige si hoc fieri potest, κt in hac cinitate, q- longe

mentisa; nasiκnt ri Mi, non modo cκm gerere coeperint, sed etiam cum constituentur, omne uestrum ius, potest libertraq; tollatur. at uidete, quam diligenter retineat ilis

tribu iciae potestatis. conpulibus legem curiatam ferentibus a tribimis pi seres intercessam . neque tamen nos id que rimur, esse hanc tribunorumpi potestatem: tantκmmodo,si qm e potestate temre est Uu, existimamus. hic tribuuns pi legi cWirtae,qκam praetor ferat,adimit intercededi potestatem. atque hoc cκm in eo reprehendendum est,qwod per tris πῆ pl. tribrenicia potesta3 minuitur: tum iraeo deridendum,quod consuli , si legem curiatam non babet, attingere rem militare non licet; hic, qui uetat intercedere, potestatem,etiam si interciss m sit,tamen eandem costitwit, quam si lata esset lex:κt non intelligam, quare ακt hic M tet intercedere, aut qκenquam intercesiurum putet, eum intercesilastultitiam intercessoris signiscntura sit non remim peditura. sint igitur decemiri neque ueris comitijs,hoe

pationem uel statis per XXX inores austiciorum cause si adumbratis,constituti.V idete nunc,eos, qui a Robis nihil potesturis acceperint . quanto maioribus orname

156쪽

DE. LEGE. AC R. CONrRA. RVL. 72 ampli I G potestates dedistis. Iubet, austicii colo=ureum deducendar m caussis ecemuiros habere pullarios. eodemiar inqμ hq habuerunt tres atri lege sempiania. Ακ- des etiam mulle enituram ficςre legis semproniae inrete ea lex ipsa commorat,tre uiros illos XXXV tribuum si stragio es 'cre tos ' σ cum tu a Ti. Gracchi aequitate , ac pudore longi gime remotu; sis : id i qκod digimill ma rationis fasiam si eodem iκre putas se oportere' Dat praeserea rore latem,uerbo praetoriam,re uera regiam: desinit in quinqμenniκm, facit sempiternam : tantu enim consirmat opibus, oe' copqs, ut inuitu eripi nullo modo possit. Deinde ornat apparitoribus, scribis librariis, prae-

riis, s p plectili: sumptum baκrst ex aerario: suppedi ut a

Mis Manitores ex equestri loco ducentos in annos singli si pipatores corporis constitnit, eosdem ministros , It -ttilites pollutis. Formam adblic bibetis, Quirites,stecie minam tyrannorκm: insignia uidet' potestatis nondum ipsem potestatem. dixerit enim fortasse quistia: qaid me ista &dAm, scriba, lictor, praeco . ullarim omni2 sunt haec bui modi, Quirites, ut , ea qui habeat siue uestructu Dagiis, aut rex non ferendus, alit priκatus iserio a sim esse uideat r. persticite, quanta potestra permittat retnon priκrtorum insaniam,sed in m erantum regum esse dicetis. Primum permittit r insinita potestas innumerabili specuniae cons cientide uestris uectigamus non fruendis sed alienandis . deinde orbis terrarum, sextiumq; omine datur cognitis pine consilio, poena sine prouocatione, ani studuersia De -xilio . iadi ire per quinquenniam uel

157쪽

ORATIO 1, interea nemo iudicabit. magistratus bis gerere licebit, ea sum dicere non licebit: emere agros, a quibus uolent, Mel qκos uolent, quam uolent magno poterunt: lenies dedecere nouoes, renouare ueteres, totam Italiam suis colo-nks ut complere liceat, permittitur: omnes prouincias obeundi,liberos popκlos agris multandi, regnorum uel dan dorum summa potestas datur: cum uelint, R omae essesi csi commodum sit: quacumqne velint , summo cum Zmperio,indicioq; omnium rerum uagari ut liceat conceditur;

interea dissiluant inicia publica: de consilijs abducans , quoi uetat: singuli de maximis rebus iudicens: quaestori permittam: finitorem mittant: ratum fit, quod finitor

uni illi, a qκo missus erit, renunciauerit. Verbam mihi deest, Quirites, cum ego hanc potestatem regiam appel-υ :se rofecto maior est qMaedam. nullum enim regnum fuit umquam, quod non si minus iure aliquo, at regionibus tamen certis contineretur. hoc uero in initum est, quo G regna omnia, σ uestrum imperium, quod latisimo patet ,σ ea, qκα parim libera a uobis, partum etiam ignorata uobis sunt, termissu legis continentur. Datur igitur eis, primum ut liceat eis uendere omnia, de quibus vendendis S.C. facta sunt Μ.Tullio,Cn. Cornelio cos.C

hoc tam est obscurum, atque caecum t quid i ista omnia , de quibui senatus censiuit, nominatins in lege perscribi none petκerunt' duae suns huius obscuritatis caussae, Quiritet, κηα ρ doris ; qκii pudor esse potest in tam insigni impudentia; altera sceleris . nam neque ea, qua ferrutra nominaism uendenda censuit,audet appellare sunt enim loca publica urbis, sunt sacella, quae post restitutam tra-bμtucium rotesidum nemo attigit, Ilia maiores in urbe

158쪽

DE. LEGE. ACR. CONTRA . RVL. 73 pagini periculi perfugis esse noruerunt. hae lege tribunicia decemviri uendens. acoedri eo mons Gaur : accedem

salicta ad MintκrnM: adiungetur etiam illa uia uendibi tu Herculanea, tur m delictamni CT mugnae punm per lin alis, quae senatus propter anguliG aerarii Aendenda censi it,consues propter imidiam no uendiderunt. Verum haec fortasse propter pAdorem in lege reticenmκr: std illud magis est credendκm, pertimescendum, quod audaciae decemvirali corrumpendarum tabularum publimrum , pngendommq; S. C. quaes eta mqnam simi, cu ex eo numero, qui per eos annos con Hes fuerunt, multi mortui sim,magna potestra permittitur . nisi forte nihil est aequum uos de eorum aκdacia susticari, quorκm cupi pidireti nimium angustus: orbis terrarum esse uidea-ων. Habetis utrum uenditionis genus ,quod magnum uideri uobis ituelligo: sed attendite animos ad ea, quae consi-qκuntur: hunc quasi gratam quendum,atque aditum ad cetera factum intelligetis . QVI. AGRI. Q UAE. LOCA. RV Α E. AEDIFICIA. Quid est praeterea multu, in mancipq ,in pecor σμ'arge is, ebore, ueste,

supellectili, ceteris rebus. q id dicam inuidiosi m putasset hoc fore , si omnia nominasset ' non metκit inuidiam. quid ergo P longum p tr i m timuit, ne q id praeteriret: adsicripsit, ALIUD VE. QVID. Qua breuitate rem nullam esse exceptam videtis. quidqμid ergo fit extra Itα-

Pompeio cos.aut posta, id decemviros inbet uendere. Hoempite, QMirites, omnes gente , tiones,pro inam, regna

decemuirκm ditioni, rudicio, potestatis permisse, cr condonata esse dico. primum sec. quaero enim, qui tandem

. . et ' kk

159쪽

locus usi tram sit, quem non possimi deremuiri dicere publicum populi R. essesectum' nam, nim idem possit iudicare. dixerit: est,quod non liceat ei dicere, mi lis redi eidem iudicare ἐ oommodum erit Pergamum, Smyr mim, Tralles, Ephesum,Μilitum,Craicum, torum denique

insiam,quae post L. Syllam, Pompeium consules recu perdis sit, populi R. fictam esse dioere. utrum, oratio eius rei discepintionem deerit , an, cum idem σ disperat,et iudicaebit, pelli non poterit,utfalsiim iudicettin, si mn-

Asiam uolet,terrorem damnationis,et minas non,

quanti nolet,aestimabit' Quid quod diJudiri cotura imila padio potest: quoniam statutum a uobis est,m iudimium: quam hereditatem iam creκimus reg-m Bilbγniae , quod certe publicis est populi R. fidi m t num quid

QP, est, quin omnes agros, urbes , stativa, portlis,m' tam denique Bithyniam decemuiri uendituri sint f Quid Mitylonae, quae certe lis , Quirites, belli lege, ac uictor be iure factae surru, urbs m natura ,σ situ , Vr descriptione aedificiorum,et pulchritudine in primis nobilis,agrii ci di, er fertilesinempe eodem rapite inclusi continentur . Quid Alexandria,cunctas Aegyptus t ut occulte latet i ut recondita est i ut farim tria decet iris traditur 'quis enim uestrum hoc ignorat i dici, illud regnum testamento regis Alexandrini populi R. esse sectum.hic ego con

sκl populi R. non modo nihil iudico, sted ne quid sentiam

qnidem profero. magna enim mihi res non modo ad statuendum Sd etiam ad dicendum uidetur esse. uideo,qκi te patrantum factum esse confirmet: auctoritatem simu- ex pare hereditatis adita sentio,tum,quando, Alexandro mor

160쪽

eu confirmasse, moria tineo. elim,qlii regnum illud teneat hoc tem pore, que genere, que animo regio esse, inter omnes fere uideo conuexure. Dicitur contra insilum esse testamentum : non oportere populam R. omnium regnorMm appetentem uideri: demigraturos in illa locu nostros botrines propter agrorum bonitatem , omnium rerum copiam. Huc tanta de re P. R ullos cum ceteris decem- Miris, collegis suis,ludicribit i OV uerum iudictabit mim utrumque ita magnsm est, ut nullo modo neqlie conceden-drum,neque ferendum sit. Volci esse popularis, popμlo R.

adiudicubit. Ergo idem ex sua lege uendet Alexandriam, Mendet Aegyptum,urbis copiosisimae, pulcherrimorum sagrorum iudex, arbiter, dominias, rex denique opulenti*m, regni reperietur. Non sumet sibi tunsum,non appetet: rudimbit Ale andriam regis esse a populo R.abiudicabit. Primum populi R. hereditatem decemviri iudicens, climvos volneritis de priuatis hereditatib. cetumuiros iudicrere ρdeinde quis aget mussam populi R. t ubi res illa agetur tqui piunt isti decemviri, quos persticiamus regnum Alexandriae Ptolemaeo gratis adiudienturos f in Od si Alexandria

petebatκ cκr non eosdem cursus hoc tempore, quos L. cotta, L. Τorqκam cos.concurreri nistur no aperte,ut antea 'cur non item, ut cum directo σ palam regionem illam petier Uan quietis ijs, qui percurrum rectu regusem temen non potκerint,nunc taetris tenebris, et mi inest Alexadriam peruenturos arbitrati si i t atque illud circumstici. ' te uestris menestu, aque. Legatus nostros, homines ais ctoritate tenai, qui reru priuatarum mussa legationes li berra Amns,irmn extera nationes ferre uix post Mnsgra

SEARCH

MENU NAVIGATION