Status particularis regiminis s.c. majestatis Ferdinandi 2

371쪽

eto DAN. EREMITAE utrumque blandissime complexuti cum Aulae suae toto comitatu in cubicula deduxit. Mane venatum

Vehebatur. Vno curru Elector, Coloretus, & simul ego. Et repetita rursus pro Caesare nonnulla adversum Gallos & gentiles Germanos. Quorum quaedam a nobis prauribus excepta ; multa accersitis verborum ambagibus declinata. Dum discessum paramus , aderat mihi ejus aulae Praefectus nomIne Electoris, torquem mihi aureum cum effiσie obtulit. Detrectavi honorem; quod , soli mihi oblatus, carere invidia non possiet. Rogavit ille instantius, ne illam Iniuriam Principi facerem , qui illud apud me in sui memoriam restare vellet.

arrhabonem nunc ejus animI accI-Perem I nec eenuitatem munerIS,

negligentiae exprobrarem. Pri atisse & secretis rationibus adductum,

cur seor im mihi liberalitas illa he-

372쪽

ITER GERMAN. 3 sret. acciperem modo in argumentum propensissimae voluntatis ejus, donec aliquando testimonia luculentiora agnoscerem. Ita effgiem ii torque deductam sumpturum me affirmavi, ut sciret, non illud pergratum de me Electoris testimonium, sed fidei pretium , sperni:

eam me vendere nulli velle ι illi quoque non debere, cum, ipso jure dignitatis, &cum nostro Principe locietatis, totus illius essem. El.nos quidem multo cu honore dimissi. De moribus ejus pauca licuit cognoscere: biduum illud, quod cum illo posuimus, satis non erat ad interna illius animi exploranda. Religionis sane studiosissimus est, &pertinax defensor conditionis suae. Tantum sibi inter suos amoris lenitate quaesivit, ut plurimum votorum pro salute ejus nuncupetur.

Vestis illi plane civilis , sine ullo

conspicuo Dignitatis ornamento: toga domestica, aut pallium suc- .

373쪽

3ές DAN. EREMITAE cinctum; caligar & thorax Hupanicum in morem : gladio quoquo

accingitur ubi foras exit. Domi tuae temperans, hilaris, nec nimio pO- tui indulgens. an in nostri gratiam dissimularetur gentile ebrietatiS VI rium , incertum. tum facile cum reliquis ejus moribus abstinentia congruit. In summam, virum bonum facile dixeris, & in quo vhil

fere reprehenderis, quam nimiam facilitatem. Ipse, nobili & antiqua familia, magnitudinem animI Operum magnificentia declarat. nam S ingentis impensae. palatia d domos ii iperbe instruit. Nil ut in te mittit , quod probare Principes possint, a Bidui itinere Herba polim venImus. Vrbs est in ima ac depressa

vallis planitie sita; quam fertilissimi montium colles mire ac plana assurgentes, velut theatrum muri, ambiunt. In excelsiori parte arx eli. Praesulta integram planiciem,

374쪽

. ITER GERMA I. 3 γ

& urbis quoq; tractum, prospectat. Mediam vallem, & oppidum quoque, Moenus amnis dividit. Urbs vetustatem ipso nomine indicat. In qua vix quidquam admirari posiis, praeterquam quod a praesente pontifice Iulio extructum est. Nam & templa aedesque Deum, magnifici operis, & collegium Musis sacrum, S xenodochium paupertati & senio afflictorum subsidium,pulcherrima hujus urbis Crnamenta sunt. Arx quoque ipsa , nuperuincendio absumpta , hujus beneficio augustiorem specio foremque formam cepit. Nam domus ipsa miro structurae artificio suspicienda. In qua

camerae & atria complura, pictura , sculpturae, emplasmatum variis iuventis ornata 1 in quibus omnibus ars cum natura certabat. Stabulum quoque equorum, instructissimum

lectissimis equis , & hoplotheca;

375쪽

3 8 DAN. EREMITAE Scilicet ejus ingenium ars quoque adjuvat. nam fossa illam vallo quem univit; & dispositae circum bali-

aeneae, defensioni juxta ac offensioni paratae. Arcem illam antiquitus Dianae sacram fuisse, tem plia & ara arguit. quam reverentiam antiquitatis, aliquot per annos humanae curiositatis vitio servatam, fortuitus ignis, profanae superstitionis castigator, extinxit. Restaura

vit sedem Iulius, & , damnato impio ritu ν Divae virgini sacram effrvoluit. Eo nos ut venimus, statim praesul omnibus nos humanitatis & benevolentiae ossiciis cumulavit.Amplissima cubicula & domus partem nobiliorem assignavit. Ipse frequenter ad nos veniebat, N auos adducere subinde ac reducere ad seeessiis nostros solebat.Multa quoque de Germaniae Principum par albus , aemulatione, moribus, quae iterare longum esset, miscebat. Es

376쪽

a τε R G ERMANU que sermonibus plerumque temporis tractum est. Est Episcopus aetate confectuS, sed animo integro. nam in septua genario vix canos ullos animadvertas. annos incessus vegetus, integra capitis caesaries , & nec canis nec ealvitie faedata , dementitur. Octo& triginta annos ajebat se illa dignitate potiri. Quos ille sane ingenti cum laude & gloria nominis sui impendit. Nam & Palatii structura quatuor annos intra confecta,& reliquorum operum magnificentia, minima pars laudum ejus. Centum & quinquaginta templa in ditione sua excitavit, & ministerium divinum probatae fidei sacerdotibus instruxit. Seminariu suum tam amplis dotavit reditibus , ut centum Theologiae candidatis,&viginti quinque nobilibus , qui ibi studiis operentur, alendis siussiciat. Praeterea ad mille quingentos lite rarum studiosos in urbem invexita

377쪽

DAN. . .

qui doctissimis undique conquisitis

Doctoribus mereantur. Ipse libro me donavit, in quo omnia ejus Operum praeclara ub titulo PanegJ Iici, celebrantur. Quicquid tamen ibi dicitur, minus est, nec, etsi exactissimaMariani facundia,S Omn laude major, laudes hujus Principis aequant. Bambergam inde cogitabamuS.

Sed illius loci Episcopum paucis ante diebus supremi fati necessitas sustulerat. Successerat in defuncti locum IohannesGolf idus ab Asch- hausen, Herbipotensis Episcopi re-

sacerdos. Et adhortabatur Iulius, iremus ad illum ; fore ut omni ossiciorum genere cumulat Ismsimos dimitteret. Sed id in mandatis non erat; & nobis pra,scripta

Principis ne puncto quidem egredi

propositum erat . Ergo, mutata vice ratione, HeydelbergIm ad Fridericum Comitem Palatinum Electorem comendimus.

Diuiti

378쪽

ITrR GERMAN. dimus. Ibi comperimus, podagra laborare tam infeste Principem, ut Omnes Omnium admissiones fastidiret. ipsum atrocissimis & acutis simis doloribus cruciatum lectulo attineri ; nec vel domesticum, adeoque ipsius conjugis, aspectum tolerare. statim, ut in Palatium solito more & honore deducti suimus,accedut Comites Solinae,& sigilli Custos, qui ea de statu Principis exponerent; quod nos, ut fortuitum, casui tribueremus; caetera ministros suppleturos; Et post multos sermo innes traduntur literae, quas, ubi integrum esset , Elector perlegeret. Aderat mox pransuris Bipontinus; circumque Comitem comitatus ingens ue inter quos medii assedimus. A prandio pro more in ambulatum educimur. Quid in ea urbe viderimul, o parum interest referre. Vas illud vinarium portento. sum, ingens, quod centum triginta sex vehicula capiti di equorum sta- bulum ..

379쪽

t x DAN. EREMITAEbulum. Et hortus. in quo Italica deliciae, arboresque, & fructus i cI trea mala, & aurea ; punica qu0 que, quae cum coeli asperitate pugnabant, & invita quoque hyemis duritie durabant. nam illas ars adversus frigoris intemperiem defendebat. Tabulis illa ligneis incluse-τant, quae pluvias & tempestates arcebant. quarum commissurae ad modum concinnae, & ad amussam compactae, ut aeris injuriam nubtam pertimescerent. Calorem ultro adhibitis hypocaustis fovebant,

quae, undiquaque lateribus adfixa, eleganti invento calorem innoxium & temperatum plantIS prae starent. nam incurva & retorta ex aere machina fumum ignis, & noxium vaporem, foras ejiciebat. Palatinam quoque celebrem BiblIothecam inspeximus ; & offendimus Ioannem Gruterum nostrum i elus custodem.Plura per adversam Prin cipis valetudinem cognoscere non

380쪽

A Palatinam nos V Virtembes gensis Ducatus & Stulgarium excepit. Locus est amoena in valle depression quem undiq; montes ambiunt, nequaquam asperi. Nam leviter per declivia collium assurgentes vini non improbi culturam ferunt. Praecipuum vallis & urbis ornamentum , Domus Principis; amoena hortis; arte , structura non ignobili. Stabulum quoque equorum architecturae artificio insigne. in quo videbatur Saxonice Reguli impensas aemulatus ue sed novo more equi diversa statione per cuneos dispositi aspiciebantur. Nullus nos Principum tenuius & languidius C cepit, quod tamen prorsus nobis Praeter eXpectationem fuit. a nullo enim alio plura aut ampliora officiorum genera nobis spondebamus; quippe cujus Patrem olim in

Hetruria & ipse quoque Magnus

Dux non tralatilia bumanitate ex