Delectus opuscolorum medicorum antehac in Germaniae diversis academiis editorum. Quae in auditorium commodum collegit, & cum notis hinc inde aucta recudi curavit. Ioannes Petrus Frank m. d. ... Vol. 1. 12.

271쪽

nachis , ut butyrum a ranciditate praeservent consuetudinarium est , in vasis plumbatis illud asservari , totaque interim societas diro huic morisbo subiicitur I imo hutyrum , calce plumbi , ut pondus eius adaugeatur , sophisticatum , divenditur . Vina praeterea Rhenana inprimis ac Mosellana , Saccharo Saturni vel Lythargirio adulterantur , hocce artificio colore fulgentiora , sapore suaviora , sed sanitati inimicissima evadunt et Circa annum I 437. in Ducatu Uurtembergico primo ab oenopola dolosa haec ars tentata suerat . dein & in alias Regiones transmigrans ,

tristissimos sui effectus reliquit. Integre Religios s.

sere orbata erant Monasteria , superstites hominum umbrae , non homines , decolores , pallidi, elumbes , pendulis artubus resoluti , tantum non mortui spirabant . Furor hic iam multum dese huit . Sed Sc internus Saturni usus non infrequens est , ut in gonorrhoea , arthriti de . hae-moptoe , phthisi, febribus intermittentibus , fluo. re albo. Magnum in arte nostra nomen TRALLES lUS memorabile huius exemplum habet , quod hic loci mihi adducere liceat . L. boraverat semina nobilis , delicatulae & tenuioris struis u-rae , post puerperia M abortus, ab aliquot annisnuore albo , cui sanando omnem sere medicina- Iem apparatum incassum impenderat Cl. nost crDE IIAHN. Fessus me secum adducebat ad Λ

272쪽

grana suam , quae diuturno usu Rhei . 8e suffiii

xx Olibatio. Mastiche 8c Succino a me proposis O , non levabatur , licet alioquin bina haec remedia constanter per menses usurpata , pro

desse multum observaverim , si legitima diaeta

accedat , in malo non per annos inveterato , quod sorte clysmatibus uterinis expugnandum foret. nisi intempestiva verecundia toties obstaret. Accesserat autem ex vicino principatu Medicus quidam , praxi de ossicio publico , quod gerebat in Silesia , celebratissi,nus , nobisque in sciis pro initte hat certam salutem. Ego sorte foris tuna brevi invisebam aegram ultro mihi consi tentem . se ex eius couillio bis vel ter de die uti pulvere , quo ille ni ultoties se sanavisse peristinacissimum morbum gloriatus fuerat, Ardebam statim desiderio videndi pulverem a illa vero mihi lubens formulam praescriptam monstrabat , duas partes ossis sepiae & unam Sacchari Saturni habentem ; valde miratus Cl. Viri consilium , interrogabam aegram . an , dum per aliquot dies iam uia suerat hoc remedio , nondum persenssset incommoda notabilia in abdomine . Illa nesciens , unde haec coniicerem . confestim

affirmabat, se nudius tertius , 8c heri , hodie , sensim ingravescentes passam suisse stricturas

circa stomachum Se umbilicum . non sine dolor sis sensationibus , quas vero neutiquam auris

273쪽

hueret assumpto pulveri . Ego tum memor omanium . quae de Sacchari Satvrni intus sumendi usu valde periculoso . annotarunt LENTILIUS .

N alii nondumque per ea . quae tradidit CL HUNDERTMARΚ de securitate eiu , convictus, suadebam ingenuus iunceo corpusculo seminae . ut statim abstineret ab ancipiti valde remedio , aut miseros effectus exspectaret , quo monit

audito, illa cum advocato marito totam statulam

pulveris per senestram abiiciebat, atque emulsi nem amygdalinam saturatissimam, quam praescribebam , capere per vices incipiebar. Sed hoe lenientissimum pharmacum inhibere amplius haud poterat, quin indicibilis in intestinis dolor et tum abdomen introrsum trahens , inquies summa , vomituritio Perpetua , cardialgia immanis . Et pertinacissima alvi constipatio altera die imgruerent . Confugiebamus Μediei ad olea blandissima superiori es inserienti gutture ingerenda ;exhibebamus iustula decocta emollientissima , suadebamus emollientissima balnea, cum litubus talibus abdomini adplicandis r congerebamus et tinosa Se mucilaginosa omnia a LENTILIO la data a propinabamus demum pro potu ordinariolae naturale vel artificiale . Sed omnia haec haud sussciebant immanibus stricturis M eruciatibus te. andis , avertendisque , quae saepe imminebant ,

274쪽

araeonvulsionibus . nisi adIuvare H Se interponero. mus strictissimas fibras relaxans opium . cuius Zelaudatorum pharmacorum per aliquot septimanas . perpetua adhibitione miserae seminae tandem sanitas restituebatur , leucorrhoea ut antea Perse

Verante .

Suffcienter , ut puto , hisce constat, quam periculosum si, quam indomabile hoc venenum, quamque frequenter ac quotuplici modo corpori

humano detrimentum adseraI. . . .

s. X. 'Prognosn huius morbi tristem ineritamquaesse , uno omnes ore asserunt . Licet enim mor-hus iam penitus sublatus fuerit, per morbum a tem paries ita potuerunt degener3re , ut ad morbum eundem muliosque alios . perpetua adsis

praedispositio . Quanta enim hie partium dege neratio fieri possit . super his vide Celeia ΑΝΤΟΝ. DE ΗΑΕΝ Tom. X. Rat. medend. Sed videamus ex malo leniori in crudelius deplorandum transitum . Si recensita symptomata increscunt, reiectionem per vomitum medicameris Q Damna ex plumbo ulterius ipsemet exposui in Politiae Medicae Tomo III. .

275쪽

ii, alimenti, glutinis . bilis . secet moereatiet ἰenterici, gastrici. excrementa ipsa sequuntur, oestissimus scilicet morborum ilius . Etiam spasti, ςe contracto systemate bili sero bilia retrogrado motu in massam humorum transprimitur, ει ict riim creat. In hydropem quoque saepe incidunt, sed tantum inchoantem, inquit CeL DE LIAEN, levique operam dispellendum , ac caussam in debilitatem solidorum di inertiam fluidorum a Cinlica Pictonum ortam , reponit . Abdomen subita in hoc morbo astitieum intumuisse vidi, opto sat

largiter exhibito , copiosa urina subsequente sit cito illud detumuisse. An bie vasa inhalantia sp stice constricta opio exhibito reserahantur Z Interim artuum gravitatem torporemque maior admotum impotentia sabsequitis, & tandem vera illorum resolutio , aut ia malo Encephalon magis petente corpua convulsive concutitur. Qui paralysin veluti morbi crisin salutarunt, morbum aut non sequenter observasse . aut altiori tilenam cecinisse videntur . Declinante enim aptiam prorsag cessente colica . Do Unta' Par

mentia saeviente. vet D in eius incremento miseros adoritur. Neq vi immorivrae. adbycconstipationi sidendum est ; saeiIe enim hi recidivas subeunt. De tuberculis illis iam in uno, iam in utroque metaearpo reperiendis Magnis

276쪽

Praeceptor DE HAEN asserit sibi ab annis

propemodum triginta constitisse, ut licet dentur, qui citra hunc morbum similia tubercula gerant, attamen illa eunctis , quos Colica haec aRUt, oboriantur . recidivamque , ni cum Paroxysin dispareant, minentur. Sunt tamen licet paucis mi , in quibus nihil horum observatur. Mobmlitatem tuberculorum quoque praestare prae im

mobilitate, M si post paroxysmum sensim disi t

reant a . Si malum diutius . duret, vel totum emaciatur corpus, quod ex multum affecto sy, semate gastrico , , indeque necessaria depravata nutritione explicatur, vel Se pars tantum, eius dem , quod optime ex Theoria Ilaeniana a mhrillis nervi intereostalis ad hanc illamve par tem tendentibus, male arictis , deducitur .

Ad eurationem modo progredior : -hane Var-ria methodo tentatam stisse constat . Aliqui pes valida emetica curam aggrediuntur , quaei, cum raro simul Se alvum non sollicitent, totum eo pus concutiendo , deorsum aeque ac sursum pe cantem expellant materiem ; Alii per purgantia a Vid. Rat. mςd. pari. X.

277쪽

273 emollientia ; alii meris emollientibus oleosis .

'irueilaginosis interne externeque adplieatis , addito prudenti manu opio . instituunt curationem . Sie Celeb. DU BOIS plurimos emetieis euravit. Si re. cens mussa suerit , inquit CI. TRONCHIΝ eme. rica prosunt; si duravit, nocent. Ubi conveniunt, praestant Catharctieis acrioribus, utpote magis

irritantibus, dubiique effectus a . Valida em lica 3c purgantia suadet CL COMBALUS IER . Alii iterum aliter sentiunt. Vide GRASHVISIUM.

aliosque . Interea pauca , quae hic observavi , mihi proferre liceat. De Μethodo Haeniana qui' convicti . non sunt , aliaque experimenta rationesque clarissimorum Firorum propriaque adserunt, hos , i quam . clarissimos Viros pro mea tenuitate imgenii non ulterius convincere studebo, nec po-xero ; interim illam his aegris quam maxime proseuam fuisse vidi plua viee simplici . Opiatorum egregius usus , sin in uno morbo, Pr secto in hoc manifesto .conspicitur. Opium ea

dos εe quidem satis insigni exhibitum . ut pollux spasmos a veneno inductos quam torporem. T a

278쪽

fibris muscularibus intestinorum inserat . alvum etiam in exhibitione medicamentorum emollientissimorum una cum Eccoproticis immurigeram . reserat ; aut paulo maiori eahibito praehio , ita . 'ut plusquam requiratur , veratur , me te imiecto, si non ab emolliente , tunc magis minusve

irritante , sicile . prolicitur . iusta dosi M quidam satis larga , ut prius dixi , exhibitum optum hinnon inducit illud caput grave stupidum ex usi eius paulo largiori consequi . solitum , cum via eius potissimum ad spasticum . illud reselvendum impendi videatur . Arteriarum durities ab astumiapto opto evanescit, pulsus mollior sit , an Maa ipsas arterias spasmus propagatur 3 Abdomen scilicum detumescit cum . urinae profluvio conpioso , M sic isthuria sanatur . EmoIllantissim medicamenis . extetne Cataplasmatis specie abdommini applicata , Clysmatis perianum iniecta , orci assumpta adiectis lenibus purgantibus mannatis, simul aut paulo post exhibito debita dosi opis . balnea tepida , eamphora , gummiserulacra totam curationem absolvunt . Venae sectio per se in

hoc morbo non requiritur , nonnunquam autem

in sanis pleiholicisque corporibus sanguis ex im. pedito multum per vasa abdominalia circuitqversus superiora rapitur , illamque exigit ; Pulsuum autem illa notanda durities , multos , qua secarent venam , imposuisse , facile adducor

279쪽

277 ut eredam . Vesteantium usam , omni medela maiores hactenus dolores perseverent , laudat

CL TRΟΝCΗΙΝ, duobus scilieet doloribus simul

UUrtis vehementiorem , alterum obscurare ; ad ditque vix tredi ab illis, quos non experientia didieerit, quam cito , quam tuto tunc iuvent

vestantia . optatorum quidem usum in heae morbo a plerisque rituperari , bene novi ; sed haturam mali si imimius perspiciamus . si 8e aposteriori astiquid reneludere iterat, nescio , cur adeo 'scrupulcisi hic simus in exhibitione opi torum an quia optum alvunt sistere soleat Sed in eolica saturnina non sistit . sed reserat alvum . . . Hinc methodo prius descripta sequentu

hus indicationibus , optime satisfit ἐν Emollientissimis ergo medicamentis , mucilaginosis , oleo-sis . per superiora , 8c inferiora ingestis materies

venenata , saturnina in ventrieulum 8e intestina devoluta , involvitur , intricatur ; nervi ob deficientem lubricantis mici seeretionem exsecati humectantur , teguntur , defenduntur ; fibrae musculares crispatae , spastice contractae opto relaxantur; solvuntur; aliae fibrae hoc ipso vens no stupidae , torpidae redditae, leni nervino camphorato , vel Sc gummatibus ferulaceis incitamur ; lenibus tandem Eceoproticis tamarindinatis , mannatis , per canalem iam muco artificiali oblinirum , per optum liberum , apertum πει

280쪽

nis incitantibus noxia materies provolvitur , Et e corpore eliminatur .

Anno I 776. acuta Iulii in Noheomium Samctiss. Trinit. Viennae sub egregio eiusdem Nos comit physico, ac praxeos medicae Prosessore dignissimo , ac Clarissimo Viso MAXIMILIANO

STOLL , venerat homo 32. annorum a servitio deauratoris , qui Colicam Pictonum terendo pubveres saturninos ante I . dies sibi contraxerat a dolores tum sensit ventriculi contorquentes, alvus vix non toto tempore di arrhaeica , sed cum levamine mali ; at ante aliquot iam dies ingravescebat dolor per intervalla , accessit dc ardor , qui quoque carnes semorum occupabat . Urina semper pauca , stranguriosa , tenesmoidea ; peduhus insistere vix firmiter potuit. 18. 8c isna vinmuit biliosa , lingua modice flava erat , sapor non pravus. Cum a tribus diebus alvum non deposuerat, inliciebatur Enema ex decocto spee. EmolL cum meli. mercurial. unc. duabus , ic sal. gemm. drach. duabus . Alvus inde pauca . dura

sequebatur , hinc propinabatur aliquod Emulsum

un. sem. tota die per epicrasin laniendum . propctu ordinario mens. un. Dec cl. spec. emoll. cum Roob. Rib. unc. duabus . Nihil malum emendabatur, dolor saeviebat ut aiae , alvu