Delectus opuscolorum medicorum antehac in Germaniae diversis academiis editorum. Quae in auditorium commodum collegit, & cum notis hinc inde aucta recudi curavit. Ioannes Petrus Frank m. d. ... Vol. 1. 12.

301쪽

Qua ratione pacis tempore rivium sanitaseonservanda ct robur premovendum sit.

BEaia esse Respubliea haud γtest, nisi eives

habet, vegeta & firma valetudine gaudentes . Imbelles enim nee p eis . nec belli operibus idonei sunt. Principes igitur , si, quorum no--e omnes Μagistratus 8t Imperantes comprehendo, summa ope niti deest, ut procurent, quidquid sui hos Mnos νalido; ct robustos re dero posis, atque ut removeant , quidquid eos erros , debiles ae infirmos es ere valear. II. Dici vix potest , quantuiti ad eorporis sin talem atque robur ortus sve generatio eius sa-

H Meundum Cel. BOERHAVIUM eonceptus ex parentitas suis , vegetis, plenae aetatis , rora , sed femiaa venero urentilas ι firmam nasciturisv letudinem promtriit. Instit. Mad. N. 38 . I.

302쪽

Progenerant aquilae columbam .

Curandum Itaque , quantum seri potest , ut a parentibus nihil eorum commilitatur , quae illos enervent, debilitent di praepediant, ut ne v getam procreare sobolem valeant . Quam ob

rem , quum proceritas ac robur veterum Ge manorum a sera parentum venere M illorum castitate potissimum ac recte quidem derivatur a rnostris quoque temporibus' eo respiciendum est . ut praematura iuvenum venus & eumprimis scortationis crimen serio vindicetur , lupanaria ex Rebuspublicis omnino exterminentur b , prostibula ex reliquorum consortio hominum removeantur atque coniugia ante imo εc post iu- . HER M. CONRINGIUS , summum aeternumque Aeademiae Iuliae decus , hoc multis gravibusque argumentis evicit, libro. de habitus eorwrum Germani eorum antiqui ae novi caussis: quam cum doctis annotationibus haud adeo pridem rursiis I. P. BURGGRAVIUS, Med. Francos edidit, Franeos ad Μoen. I 27. 8. eid. p. I 62. seq.

NAU diss. qua lupanaria ex. principiis medicis improbantur: quae Heidelbergae primum prodiit An. I 67 . in deinde vero reeusa est in eius satyris medicis. Lipsiae. IIaa. 8. evulgatis.

303쪽

soluam aetatem proereationi vegetae prolis aptam haud permittantur. His, non neglectis , nullum est dubium , quin parentes vegeti, sortes Sc v

luptatibus haud exhausti . liberos sibi parea MPMmm robora raserenus sint relicturi ca) .

Propagatum a parentibus . In sq: robur Conservandum , Promovendum . extitandum est eduratione. Animadverto hic aliquam . eamque , me iudice, haud parvi momenti , in libris Poluticorum lacunam . Omnes enim , quantum cingnoscere potui , de puerorum educatione disserentes , hanc quidem primam atque praecipuam Principum curam esse debere unanimi docent conissensia . quia in eadem fundamentum O prine pium beatae Reipublieae ae felieitatis humanaa

eum PLATONE , LYCURGO ct XENOPHOMTE ponunt ib) ; sed quando praecepta eius tra

Hoe veterum Germanorum exemplo eleganter demonstrat TACITUS lib. de moribus veterum Germanorum cap. 2o. quando ait: fera iuvenum inexkausta pubertas . Nee vimines fesinantur. ζ eadem iuventa , smii s proceritas Q pares validaeque miscentur , ae robora parentumribori referunt.

M Uid. Anonymi liber, eui titulus est . Ars δme

304쪽

dunt. de animis tantum instituendis regulas preMPOnunt , corporis vero , tanquam rei nulli pretii, plerique vix mentionem iacere solent Quum vero educationis vis non minor sit iα cor. pora quam animos , , non solum horum, ubrum etiam illorum curam esse habendam exiist,mo , atque dandas quoque peculiares sanitatis normas parentibu1 , in pueris educandis , observandas arbitror . Praecipuas illarum Se rationi eonvenientes 8e experientia sustultas nunc se

. r. Infantibar minimum ρεν integrum annum abera praebere eonvenit , si mater vel nutrix M. vivendi oe recta ἐmperandi, germanteo idiomate

exaratus de inscriptus: Κunst Eu lebea und tu herrschen eap. 8. f. a De noxis & prava edueatione in eorpora puerorum redundantibus doctiss. PRIMER I Us iamdudum cono uestus est, quando ait , multa circa puerorum edueationem peccari eertum est , unde

tam mκltis gravibusque malis metuntuν σ ram multi moriuntur , lib. de erroribus vulgi in Mediis

ei na L. I. c. II.tM Mens mea non est, has normas ei vibus ius vlegum praescribendas esse, quippe quod commode fieri non poterit ; sed tantum in lar eonsiliorum eum publico eommunieandas esse , ut parentes , praesertim in seriorum ordinum , de salute tamen puerorum vere sollieiti , exinde distere possint , quomodo filios secundum sanitatis praecepta rite

305쪽

ne valet . 8e nihil aliud est , quod hoe imp

diat aut dissuadeat r quia lac tenellis insantum corpusculis blandissimum . aptissimum Se convenientissimum est nutrimentum a . atque natura

etiam animalibus robustissimis id pro prima deinstinavit alimonia , unde in firmissimos artu ,

quos miramur , excrescunt.

a. Posteaquam ablactati fuere, vel etiam si adhuc lactantur , sed lae sorte matris foetui alendo non sussietat, lae vaceinum vel caprinum variaque lamelaia , ut pulticulae ex lacte paratae , itemque sorbitiones sive iustula omnis generis iis saluberrima exhibent alimenta et deinceps crescente' aetate panis probe coctus , fructus horaei bene maturi. olera , aliaque vegetabilia εc denique earnes recentes eaeque iuniores . op tima sunt puerorum sercular aromata autem ,

valde salita , saeeharata multa , sumo saleve indurara , minus idonea sunt, eaque sere sine n

xa viX queunt. H De nutrimentis parvulorum generatim notandum est , ea ipsis maxime eonvenire, quae acrimonia carent , virtute bene nutriendi instructa sunt , &tenero ventrieulo parum negotii faeessunt ; quae Vero acria sunt , exsiccant , constringunt, inimica infantibus eensenda arbitror , idque eo magis , quo propiores sunt origini. Ex hoe rationes plurimarum regularum a me de alimentis puerorum hic propositarum peti poterunt .

306쪽

eum hordeo M aniso leniter decocta . vel .eerevisia tenuis pro potu inserviat quotidiano . 4. Nec esculentis nec potulentis unquam obruamur ; sed voracitati . coemnunissinio puerorum vitio, Se Becundissimae morborum puerilium matri in tempore obex ponatur . atqu temperaraiae as sobrietau malilre assuefiant .

Vinum antη annum xlv. vel m. ipsis viat porrigendum , tunc quidem adhuα parcissime , recte ita iam monente GALENO, lib. de sanitate tuenda I. ες ε. Vino adusto sive vini, ut vocant, spirio tu , omnibusque inde praeparatis ita dictis aquiα vitae , rore solis , ratasia εια cmnino interd egniqr ; nam instar veneni pueris est ἐν quia stulida cogit, solida exsiccat . indurat . constringit ει hoc modo corporis inerementum impedit ca .sene'uxem praematuram accersit, multos morbos inducit, mortemque accelerat. Νeque usui Taethaei ipsis eonvenit ἐν quia siccat atque tenerum

eorum

ca) Canes minores & iuniores delieiis nobiliorum foeminarum destinatos, ne multum erescant &magni evadant , spiritu vini saepius lavari de eundem ipsis quoque saepius infundi solere , res

in vulgus nota est. Diqitigoo by Cooste

307쪽

3OS , eorum cerebrum Sc nervos laedit , in pueris nataram imbecilliores . 7. Somnu/ vero multus & frequens, praesertim primis in annis, eis est concedendus a . adeoque nimis mature nunquam ab eodem e vitandi . 8. corpora tenellorum thoracibus , eatuis vel aliis vestimentorum generibus non sunt vehementer coercenda & comprimenda ; quia hac ratione aequabilis humorum circuitus turbatur , partes molles constringuntur , earum extensio ab

que incremenium impediuntur , ita imbecilli. tali variisque aegritudinibus senestra aperitur . Excitentur vero, firmioribus sectis a tubus , laboribus , ambulando , currendo . si tando , equitando , digladiando , venando , --tando , pila aliisque ludis ει exercitiis ; sed non nimis fatigenIur . IO. Non semper evbiculis Deludantur, sed potius variis aeris constitutionibus sensim ea P

Θ. Med. HOL IIL x a TACITO teste veteres Germani dedit; fuerunt

somno ciboque , quotiens bella non in verunt , quin fomnum in diem extraxerunt l. e. cap. I . & 22.νxinde autem CONRINGIUS eleganter eoncludit : Indiabie mtilium ad proceritudinem iuυν ishaee quondam veterum Germanorum in somnum fimia o eibum propenso. t. c. p. asya

308쪽

nantur, ut 8c caloris fle frigoris Se siceitatis Sthumiditatis patientes fiant ; iisque sensim assue

stanti hac enim ratione efiicitur. ut deinceps a tempestatis iniuriis minus facile laedantur . II. Severioribus autem meditationibus σdiis nimis mature non adstringantur; his enim corporis vires laeduntur & incrementum eius impeditur ἔ quantum enim animi aecedit viribus , tantum detrahitur corpori. Ideoque ante decimum annum non nisi leviora cum ipsis tractemtur, & quae ludendo quasi sine aeriori mentis contentione discere possunt. atque tunc demum ad dissiciliora addiscenda sensim & pedetentim adigendi. Patet inde ratio cur praecocia ingenia plerumque parva corporis statura sint M ini. Meillia fle rarissima longaeva a. Denique libido ae praematura Venua , ut iam dictum est . serio prohibeatur ; siquidem tam incremento , quam robori corporis mirifice ossicit. Tanto maiorem vim his praeceptis inesse prudentes confident, quando intelligent, pleraque eorum ex more edurandi ae vivendi veterum Germanorum ob corporis molem & robur celebratissimorum depromta . adeoque firma ac diuinturna experientia probata atque suffitia esse ; ει

sperandum est . si illa probe observantur, sanam

309쪽

ge vegetam iuventutem Rempublicam ornaturam

IRostendendum nune est, quomodo crescenti. bus annis & virili in aetate secunda valetudo tuenda Se robur iuvenile conservandum imo a gendum adhuc sit. Ante omnia hie cibi Ac p rus ratio habeatur . ut scilicet salubria in Repu-klica pro rentur, minus salubres vero imo noxii proseribantur. De potulentis ει quidem primo de AQUA ordiemur . Aqua videtur maxime conveniens humano corpori potus genus . 8c est plurimorum tam esculenimum, quam potulentinrum . vehiculum , multorum hasis . ,Hine pras omnibus aliis eius salabritas pro retur. Sal herrima est sontana , saliens , clara , coloris sodoris ae saporis expers p vel etiam pluvialis . mundis vasis excepta εc asservata , utpote levi fima Se ab omni illuvie repurgata . Indagandi

igitur sollieite sunt sontes . nisi iam adlint in civitate , aquis his dotibus instructis scaturie

H Cons. si plaeet, uberius hae de te TACITUS& CONRINGIUS locis citatis.

310쪽

tes . Hi autem , qui iam adsunt . ab omnibus sordibus diligentissme defendantur , aut si quaa illatae sorte sint, solerter repurgentur. Neque serendum , ut linum aut cannabia in sente si gno , aliove receptaculo aquarum publico mac rentur, ubi pecudum greges 8c armenta solent

aquari vel unde ipsi homines suos haurire potus sueverunt ; id quod apud Anglos sub gravi

poena cautum esse novimus cir . Interdum aquai hona ex fontibua in alia lora derivanda est , atque tunc quidem illud ipsum per aptos ductus t eanales , hunc in finem construendos . per gatur . Ut vero haec omnia , quae sane non parum ad eommunem sanitatem conserunt, probe administrentur , peculiares Dntibus eonstituantur. praefecti, qui eis , ubi opus , detegendis , eo rumque detectorum munditiei , aquae ductuum de canalium curam generant a Germanis dicun

Quibus hutem locis natura aquam sontanam negavit , ibi desectus ille naturalis arte resa ciendus erit. Maia scilicet plurialis peculiaribus excipiatur vasis , receptaculis, sive cisternis iain usus vertatur ; vel si etiam haee interdum Q Ex Cel. LANCISIO de noxiis paludum effluviis L. I. P. I. e. 8. & ΜANGETI Biblioth