Fl. Iustiniani imperatoris Institutionum libri quatuor seu Legitimae scientiae prima elementa Iust. Henningius Boehmer, ictus recensuit et adnotationibus illustrauit ..

241쪽

DE vsv CAPION. 199pi aetata tempora, nobis melior sententi resedit, ne domini maturis suis rebus deis fraudentur, neque certo loco beneficium

hoc concludatur: α ideo constitutionem super hoc proluulgauimus, qua cautuma est, ut res quidem mobiles petr triennium simmobiles vero, per longi temporis posse sonem, id est, tuter pretesentes decennios inter absentes viginti annis lj, usu capiantur. Et his modis non soluin in Italia, sed etiam in omni terra , quae nostro Imperio gubernatur, dominia rerum, ii sta cauta possessionis cm9 praecedente , acqui

rantur.

siciae usucapi possum, vel non. I. Sed aliquando, etiam si maxime quis bona fide rem possederit, non tamen illi usucapio ullo tempore procedit: veluti siquis liberum hominem, vel rem sacramo,

Deil si tantum in qu I-busdam annis absens suit, itidem decenniumia constituitur, de ultra il-hid tot anni adiiciuntur, quot abfuit. N. l I9. c. I.

Possessio etialis Intelligitur , qua quibrem detinet animo domini. Potest alias posi Isessio esse iusta, ut ta- lmen non proficiat adi usucapionem, quat' est

creditoris pignΩratitiit. I. s. r. de public. rem aer. 3e usus ructuarii,qui in s. A. per quas, pers cuique acquiri dicitur. non pessidere, h. e. non possidere ch. liter ansemo domini, qualis pos sestIo tamen hic neces

saria est.

242쪽

etoo LIR. II. TIT. VI. vel religiosam sn , vel seruum fugitiuum possideat. De rebus furtivis S pi possessis. II. Furti a quoque res, quae vi possessa sunt, nec si praedicto longo tempore bona fide possessae fiserint, siueapi possunt: nam rutiluarum rerum lex duode-eim tabularum di lex Attilia inhibent usuis capionem: vi possessarum lex Iulia sPlautia. Quod autem dic tum est, furtiuarum dc vi possessarum rerum viscapionem per leges prohibitam esse, non eo. pertinet, ut ne ipse fur, 'niue per vim possidet, usucapere possit; cnam his alia ratione vincapio non competit, quia scili-eet mala fide possident 1 sed ne ullus alliam, quamvis ad eis bona fide emerit, vel 'ex alia causi'aeceperit, usucapiendi lus habeat co . Vnde in rebus mobilibus non

. . . . . se

vie nihil mortales a Diis inest reale, quoὁ res in is mortalibus usucapere 1 haeret, ut naeli 'possem 'tos n. Credebantur soli prodesse pollit b. L. enim res sacrae 3t religi-l possest oti ab hoe differtosae in ' patrimonio Fe- vitium personale quod 'caelati Deorum esse. E- mala ρι es constituit, quidem nee hodie reliquA ad tertium posses- fuerae & eeele sicae isteiri ting larem coaxia aplinitur, sed -- transit.

243쪽

facile procedit, ut bonae fidei posses Iocl-

bus usu eapio competat. Nam liii sciens alienam rem vendidit, vel ex ulta causa

tradidit, furtum eius committit. Sed tamen aliquando allici se habet. Nam shaeres rem defuncto commodatam , aut locatam, vel apud eum d cpolitam, existimans hereditariam ese, bona sule accipienti vendiderit, aut donatierit, aut dotis nomine dederit ; quin is , qui acceperit ,

usucapere posit, dubium non est: quippo

cum ea res in furti vitium non ceciderit 3. cum utique heros, qui bona sile, tanquam suam, alienaveIit, suItum non committat.

Item si is, ad quein anci liae ususfiuctus pertinet, partum suun esse credens υ , vendiderit, aut donauerit, fureum non e minmittit: furtum enim fine assem furandi non committitur. Aliis quoque modis ae .cidere potest, ut quis, siue Pisio furti, rem alienam ad aliquem transferat, ct efficiat. ut a possessiore ussicapiatur. Quod autem ad eas res , qua solo continentur , e pediistius ita procedit, ut, si quis loci vacantis posses. ρὶ Ipse ergo Vsuis

fructitarius vlucapere nequit, licet credat partum esse suum, qui. ti-rulo vero destituitur :error cnim titulum non

consi ituit. bimilis es t iratio eius , qui thesaurum in lando alieno in venit, creditque , eum inuentoris este. Ipse quidem non usucapiet, bene tamen is, cui eum vendidit.

244쪽

2or LIR. 13. TIT. Vl. Dilessionem p: opter absentiam aut ueg l- gentiam domini, Mit quia sue successore decessiriit, sine pi nanciscatur; quamuis

i ple male fide possideat, quia intelligit, se

alienum fundum occupasse, tamen, si alii bona fide accipienti tradidelit, poterit ei loneta possessione res acquiri: quia neque δενιiuum, neque vi possissum acceperit . Abolita est enim quorundam veterum sententia existimantiuiri , etiam fundi lociue furtum fieri. Et eorum utilitati, qui res so

li possident, principalibus constitutionibus prospicitur q), ne cui longa, ct indubitata λ postellio debeat ausurri.

εὶ Hie perspicue casu aduersus omnes prodit imperator ve-spossessio interrupta est , . rum fundamentum v- ut amplius prodesse non sucapionis, quod magislpossit: vel eiviliter per 'in fauore botue fidei litem motam , ct qui- possesset is, quam negli-idem olim litis contesta. gentia domini consistit. tio praescriptionem in Interim tamen hoc eor- futurum impediebat; I. ' rectum putat BALDvD 26. C. d. R. H. hodie ve-N V S per x II9. c. 7, sitro vel sola citatio ait . . dominus in iusta igno- ri insinuata sufficere vi

rantia suit rem suam a-idetur. cons. I. E. C. de lienatam esse. ann. excepi. Extraiu-

rὶ Seu quieta & non dicialis tune sussicit . interrupta. Interrum-iquando vel malam fi-pitur possessio vel natu-idem indueere vel 'pos.

245쪽

De νitis purgato.

Ill. Aliquando etiam iuitiua vel vi posissessi res usucapi potest, veluti si in domini potestatein reuersa fuerit; tunc enim , vitio rei purgato, procedit eius usucapio. De resis .ili re de bonis Oeantibus. lv. Res fisci nostri usucapi non potest. Sed P Api NI AN vs scripsit, honis vacanistibus fisco nondum nunciatis, s bonae s. dei emptorem traditam sibi rem ex his bonis usucapere posse :& ita Diuus Pius,& Diui S sus Rus&ANTONINux rescri in Regula generalis. V. Nouissime sciendum est, rem talem esse debere, ut in se non habeat vitium ; via bonae fidei emtore usucopi possit, vel qui ex alia iusta causa possider. De erroresalsa causa. VI. μνον autem falsa causa usucapio- nem non parit: veluti su si quis cum non

lium bonorum quadriennio est inclusa in I. io.

I. r. C. d. quaar. ρω-

seripe. Vnde in I. 38. de usurp. Ο Uuc. posisellio diutina non de Iongi temporis possessione, sed pro substrata materia de quadriaennali intelligenda est.

o Aliud exemplum

adductum est in s. a. b. t. de usufructuario, qui partum ancillae suum eia se eredidie. Iusti tamen ignorantia etiam hie excusat. I. 4. D. pro legat

246쪽

ae4 LIB. II. ΤIT. VI. emerit, emisse se exstimans possideat, vel cum ei donatum non luerit, quasi ex donatione possideat. De accessione possessionu quoad heredem. VII. Diutina possessio, quae prodesse coeperat defuncto, di heredi & bonorum possessori continuatur , licet ipse sciat , praedimn alienum esse. υ Quod si ille initium ιusum non habuit, heredi ct honorum possessor I, licet ignoranti, posscssio non prodest. x Quod nostra constitu. tio similiter & in v eapionibus obseruari constituit, ut tempora continuentur.

Q Heres eius iuris potestatisque esse die tur , cuius suit defunctus in L sy. d. R. I. Interim quia continuat ius

defuncti , eius scientia pro mala fide fispers

niente reputabatur, quae iure ciuili non nocebat, bene tamen iure can nico

xὶ Quamuis ad aliis

quod temporis spatium hereditas vacans sucrit. Omnis enim hereditas, quamuis postea adea

tur, tamen cum remis

pore mortis continua. tur. I. 338. H. R. I. h. e. per fictionem iuris retrotrahitur ad tempus mortis. L ry3. d. R.

M Adeo ut nequivii dem ex sua persona Oncomputata possessiones defuncti v capere pos . sit, quia nota nouum titulum habet , sed ius desuncti prout fuit,con tinuat. Seeus est in sue-ε llore singuIari , qui

ex nouo titulo, sto D inmine, usucapere potest. I. S. D. d. diu. tempor.

247쪽

et os

Item quoad emtorem.

VII l. Inter et a torem quoque & emtois rem coniungi tempora , diui S EvER vade ANTONINus rescripserimi. De his , qui a Pro emerunt. IX. Edicto D. MAR cI cauetur, eum, ut a fisco rem alienam emit, si post venitionem quinquennium praeterierit, posse dominum rei per exceptionem repellere. Constitutio autem divae memoriae ZENo-NIs bene prospexit iis, qui a fisco per venditionem , aut donationem , vel alium titulum accipiunt aliquid, ut ipsi quidem secuti statim fiant, di victores existant, siue experiantur, siue conueniantur. Ad uersus autem sacratissimum aerarium et usque ad quadriennium lieeat iis intendere,

qui pro dominio vel Θpothera earum reis rum, quae alienatae lunt, putauerint, sibi quasdam competere actiones. Nostra autem diuina constitutio, quam nuper promulgauimus, etiam de iis, qui a nos , vel xenerabilis Augusta domo aliquid acceperint, haec statuit, quae in Asiatibus alienationibus praefatae ZsNON ikNAE constitutionis continentur.

Σ R. e. fiscum, cui abusive ararii appellationem tribuit: patrimonium populi in aerarium, principis in

Deum deserebatur, quae antiqua differentia siepe contandi cur, ut obseruat RAEvAR lib. q. var. c. q.

248쪽

aos Lia. II. TIT. VI., Deapioni assinis est praescripsis. Haec PGriali in sensu H notat exceptioncm, qua quis ideo ab amona xe uditur, quod post tempora actioni praestituta instituta sit. Operabatur ergo otim liberatronem, ab actionc, non dominium, quodsii υμ- eapioni tribusum erat, nisi p scriptio

cum usucapιone concurreret. Nam usu

eapio non tantum tribuit dominium, sed etiam possessorem ab actione omni tutum . praestat, unde etiam Uucapio praescriptiolonis temporis Zeta est.. IVS TIN IA N VS ιamen spectum usu. capion quibusdam praescriptionibus com- municauit. Datur enim prascriptio rem poralis a qua st timim suam retinuis nasturam ; datur longi temporis, qua ex usucapione nascitur, G propter hane dominium simul tribuit datur longissimi temporis h. e. D. vel plurium annorum os atque hae vel adiunci iam habet rei abena possessionem rei non. Priori casus iabuit dominium, si bona fides vel quadam alia qualitas usucapionis concurrit. Vnde longissimo tempore acquiri possunt, qua usucapi non poterant, ut fumtiua a tertio b. f possessore inera 'o a nos erc. Si nusta qualisseata possessio avies, sed nudum possessor urget lapsum temporis, ut fur in re furtiua, de iure sciuiti tantum exceptionem,non dominium

249쪽

acquiνit. Poseriori casu itidem sola exceptio acquiritur, cum deficiat res. aliena, in quam dominium acquiri possit. Denique datur etiam βω- scriptio immemorialis, cuius initii novi ex Ial memoria, olim in seruit ut ibin, intulo deficiente. acquirendis necessaria hodie in regalibus aliisque, qua longismmo Iempore praescribi nequeuut. T i TvLvs VII.

, DE DONATIONlBVS.

E Si re aliud genus aequisitionis, Do-

NArio sa) Donationum autem duo sunt genera, morsu causa, ct non mortis

De m tu eausa donatione.

I MORTIS CAUSA DONATIO est, . a) Donatio hi genere est actus, quo lia ιeralitatis exercendae gratia, nullo iure eo genre, gratis iae ala rum, quid confertur. I. 8a. d. R au. θεν. d. donat. Etha nua legatum sub se comprehendit. . r delegat. Stricte vera denotat actum , quo

quid dicto modo in ac ceptantem tamfertur lqua

atque ita tum unius promiso, tum alteri us acceptatio deside

ratur.

t b Haec primari donatio vocatur, illa secundario, & quodam i modo impropria. Vnde illa in dubio facta fuit te videtur, cum quaeliubet vox in dubio in f Discatu potiori acci- pi debeat.

250쪽

2o8 LIB. II. TIT. VII. qtiaepropter mortis si fuspicionem, cum quis ita e donat, ut si quid humanitus ei contigisset. liaberet is, qui accepit: sin auistem superuixisset, is, qui donauit, reeiperet i vel si euin donationis poenituisset,id aut prior decesserit, is, cui donatum

sit. Hae mortis causa donationes ad examplum legatorum redactie sunt o per omnia. Nam cum prudentibus ambiguum fuerat, ut udov.ationis, an legati instar eam obistinere oporteret Τ & utriusquae causae quae

dam habebat insignia , ix alii ad aliud ge

nus eam retrahebant: a nobis constitutum

est , ut per omnia sere VP legatis coiinuis

- e) Seu hae intentio.

ne, ut non statim iuri reuocabile in acceptantem transserat, sed demum post mortem.

id quod exverbis poti si

simum iudicatur. Vnde non statim est mortis causa donatio, si obiter mentio mortis

fiat , potest etiam depraesenti inter vivos

donari, ut tantum tra

ditio seu executio post mortem differatur quo ipso usum fructum donator mi retinet. id ' Quia enim ius irrevocabile in alterum non transfertur,sed donans se tantum decla rat, quid post mortem suam fieri velit, reuoca tio ei semper integra

est.

e Non iure Digestorum, sed demum per l. f. C. de donat. m. c. Ius digestorum nullos testes desiderabat, qu per si Hationem fieri solebat. I δ . F, . eoAE. Ast iureCodicis quinque testes desiderantur ut in legatis., ID Adsunt utique adhuc quaedam diste. Ientiri; mortis