장음표시 사용
31쪽
ANIMAL IuM GENERA . Igut peregrinari non tutum ei
set: nunc sylvis densis ac, stis caesis ac diminutis, in certos Ducatus divisa, oppidis, scpagis innumeris reserta est,
ut cuivis tuto ac secure iter sacere liceat. In summa tanta omnium rerum, sive Corporis conservationem spectes sve Animae salutem consideres, abundantia affluit, ut nulli provinciae quamvis amplissimae cedat .
dicitur sub grad. longitudinis
Figura ejus non rotunda seu circularis, sed tetragoni
Longitudo enim quae miliarium est plusquam quadraginta germanicorum valde superat latitudinem quae vix est miliarium viginti. Sepimentum. Munitur
natura,Austrum versus muro quadraginta leucarum, mon
tibus videt. Sudetis, qui ab occasu Orientem verius ex
currunt, Silesiana a Bojemia. demoravi distermin intes, tandein cum Carpatho unguntur. A septent ione de occasu occurrunt v 1ylvae cum Viadi parte Occidentale latus claudunt e bWallant Aquae ustus Midi sunzLuza, Quadus, BGherus.
Nontes Sudeles, Carpathi juga, cocis, S lν vastae, Nem ra Fluvii insignes, Viadus, B oberus, aliu&Qvidus,Torrentesic rivuli ex Montibus
decurrentes innumeri Stagna plurima veluti unicense, Stabacense Cni mense, Bren
multa, quae magnam alunt piscium variorum copiar i.
Pisciliarsi per universam Silesiam infinitus sere est numerus civi Cyprinos gignunt laudatissimos praeter Lucios, Carasas, Erythrophthalmos cse Agri campi latifimi, Prata, Ericeta, urbesis oppida numerantur centiun viginta plura Pagi ultra
32쪽
ultra I 'COO Arces Ducum Baronum, si itum Nobilium, Magnatum plurimae, reticeo coe bis, Abbati Ac canonicorum collemi, de quibus in Catalago nostro stirpium de Fossilium Silesiae egimus. Animalia quae in hoc
de plurima sunt, ac sequentibus quinque libris offerun
Praefectus est Homo non quivis, sed Silesiacus, cui Deus ex mera gratia hanc terrae Dartem concessit, ut eam coleret, plantaret, momnibus cum terrae nascentibus, tum Animantibus in cibo medicina pro arbitrio cum gratia ditum, ut Homo Leo, Aquila, Delphinus, Anguilla,M ,
viventia seu Anima in Nmata Corpora triplicia sunt. I. Quadam Animam obtinent επIικhae nutritivam seu vegetalem, quae virtute vitali quidem vivunt, pullulanta germinant, sibique simile
procreant, sed omni sensu privantur, ut Plantaea Sti pes. 2. Asia non solummodo vegetatricis Animae viri bus initructa sunt; verumetiam sensuum judicio, cujus opinione ad boniam seruntur&mala declinant,praecellunr, ut Bruta. 3. Alia denique intelligentia dc ratione suntrum actione frueretur. De eua irae sita ac reliqVorum, nem-jus Origine,propagatione,pam e Vegetantis c sentientistibus livernis, externis,cose vatione, deliruetione brevi post, si fata vita concesserint, peculiari voIumine dissere
vivum anima sentiente praevires omnes sub se comprehendunt, ut solus Homo, qui omnium animalium persectissimum, rationalis, ad justitiam e sanetimoniam veritatis secundum Deum fuit conditus, ut reliquis omnibus tanquam Dominus prae esset ac dominaretur.
Di erentiae species Animalium sunt variae, quae su- 3 muntur
33쪽
ANIMA tru GENER, I. smuntur partim ab eorum sorisma partim a materia sive partibus quibus constant, quas alia ab aliis diversas habent;
partim ab accidente, ut a vi- etsi ratione, a vitae aetu, amoribus eorum, ab usu, a m tu, Colore &ς. i. Animalium alia sanguinem habent, ut Homo, Equus etc. Alia Exangvia sunt, ut Apes, vespae. a. Alia vescuntur carne, ut Σοηκοφαγα Carni vora, Leo LynX, Lupus,
Lucius, Astacus etc. alta frugibus, asποφλοι frugivora, ut Apes, Cervus, Boves, Columbus, Corniκ frugilega.
Φαγα OmniVora, quae herbis, fruetibus, vermibus, seminibus vescuntur, ut Ursus, Pica varia, Corvus, Insecta nonnulla, ut Muscae, Vespaea
aB A Ttοφα cibo sui generis utuntur proprio, ut vis Paradysi aere, pes Melle,
3. QVaedam in uno vivunt Elamento: In Aere ut Volatilia.. in Terra ut Quadrupeda.
in Aqua ut Aquatilia.. Pedian in duobus, ut ς Lot, παμψο est, Qvel iis ire C aqua, ut Ardea, Mergi, Anates clic in Aere ex Terra Vespertili res in Terra π aqua, ut Fiber, Lubra, Crocodilus, Testudo, Ranae. Quaedam in tribus in aere, aqua terra Cygnus... Nonnulla sunt Gregalia, rae gregatim degune
amicaq; sunt, ut Armenta, Cervi, turni, Columbae, Cyprini, Lampretae, pes, For
Queiam Solitaria,quae nongregatim inimica, vivunt,
nes, Ursi, Lynces, Aquilae, Delphinus, Silurus, Ongens
Struthiones. Madiant ancipitem vitam .agiit,quae modo societate,mo
lora,ut Leones fulvi,quorum genus totum habet unum colorem, Corvi nigri, Olore, candidi. πολυ in Uers colora, ut Cuniculi, Porcelli Indici, Psittacita 'o οα, Toticolora, 'Vorum
34쪽
Quorum Corpus habet videminum colorem, sed non omnia ejusdem generis Corpora, ut Bos albus est, at non
oncmae,Varia ' vel toto genere ut Panthera, Pavo vel parte, ut Boves, Caprae.
λι--ovae Iabore cona' municant,id est quorum opus communi efficitur opera,munusque idem omni est, ut Homo,Grus, Apis,Formica .Horum alia sub duce degunt, ut
imperio, ut Formicae. Incivilia, quae inter sei
. Quaedam sunt; Cicu-ra,mansueta 'λασσα .smut Homo, Mulus, Canis, Gallinae, Columbae. Fera perpetuo, Tret, ut Lupus, Jnx, Tigris. non perpetuo,sed interdum mansuescunt,ut Elephas,Ur sis, Corvus, Leo. Iec illud. Longa dies homini docuit
S. Nonnulla Stabilia, sed stabili vivunt, quam
chilia, Ostrea, Conchae,Spon giae marinae. Mutant,sed statuto tempore, ut Grus Ciconia, Hirum do, Acipenser, Salmo. . Alia venantur,ut Lynyces, Aquilae, Bubones, Lucii, Siluri. Recondunt, ut Cric tus, Nucifrangulus, Formicae,Apes.
parant, ut Talpa,Meles, Vulis pes, Formicae. nullis includuntur easis, ut Quadrupeda sere omnia, In se florum plura. Cavernas subeunt,ut Ursi. Lacerti, Serpentes. per summa Telluris de .gunt,utCariis,Scisus, Armenta tota hyeme delitescunt. Horum alia sibi annonam parant, cujus ope in vestibulis vescantur, ut Criceti, pes, Formicae alia sine cibo de potu hyemem fere transigunt ac dormiunt, ut Ursi, Taxo, Mustelarum genera, Serpen tes, Glires, de civibus Poeta Tota mihi dormitur hyems,
de pinguior illo Tempore sum quo me nil nisi somnus alis.
35쪽
Rationale, ratione praeditum, ut Homo. A λογομ seu Brutu quod
aliud e X fra aquam degit Terrestrium omne
genus v od vivit vel ins AEre, ut Volatilia, volucria, Aeri vaga rIώα vel π,Iiκα-
αεso Iro,a Plat. quae alis o plu-niis volant binisq pedibus gradiuntur, Impersecthim, Eb lup, Αναυ. ρ, Exangue, Sanguinis expers, ut insecta quae sanguine carent, Ac Corpus incisuris distinetum habent Apis, Hirudo, Eruca.
stria quae vel Pedibus carent ut
ν G--Aquaticum, quod in aquis immoratur, ut quatilia, Natatilia Hugi καΘ immended hic r quae in aqua degunt victum 1 ex humore petunt, nec sine huminre vivere possunt,ueluti pisces.
36쪽
Aurit Ar GENERALI eo NI ID R. nimalium partes. Pars est corpus naturale
consistens toti cohaerense ejusdem usui conferens,με-
Artui Aspioli, αλκ,Com pages nodi corporum . Quaedam sunt veluti vincula Membrorum quibus arctantur&colligantur, Ile/
cvnodus Membri. Corpus σωκ λγαι', quasi vinculum Animae, qVO alligatur corpori, Cui Mil. Corpusculum ey, id est Parvum Corpus,
Corpus mortuum, Cadaver, Cassum anima Com
est forma vivificans. Anima alia est Stirpium, quae vitam vegetalem largi
Bestiarum, quae cum Vegetatione sensum, o tum tribuit. Hominis, quae vegetatem,sensualem clari tellectualem vitam largitur: haec separata a Corpore per se subsistit de immortalis est :lla Stirpium e Brutorum perinde ac forma domus aut tinestrae perit aedium ruinata
aliae sunt commvms. Omnibus, ut Cori Capur, Venter, Os, Oculus, Intesti
Pluribus diversi generis, ut Pedes Quadrupedibus, Avibus, Homini. Propria seu peculiares uni tantum Animalium . Generi, ut pennae Avibus, squamae Piscibus. Speciei, ut Lana ovibus. Partium item aliae sunt Similares, e . ristia 6 nopoc, quae sibi undiquaq; similes sunt aliae Instrumentariae, Officiales, μψα οργανικὰ cανομοιο λεῶ quae ex Similis ribus constant.
37쪽
parum exteriori involucro similima.
Cutis deae tu, Peliis, Corium laut a liberi
corpus est nervosum, totam Corporis superridiem exornans atq; protegens, idq; decoris gratia etiam ut 1 Fensam de noxam omnem pro hibeat. Contextus perpetuus in omnibus Animalibus, nec alibi interpellatur, quam ubi naturales meatu, ut in ore Icexcrementorum exitibus cungvibus Cutis crassior Brutorum; tenuissima Hominis. Cutis meatu S, Meatus cuticulares Plin. Pori, FOramina invisibilia uti cel 'Μem bona, Dcmphitlin pars Cut prytenui spissatque similis in sanguineis
Animalibus, Cute siccior. Membranula με mouTegumentum, Anima Iium vel nolles de laeve ut Cutis Hominis. Villosum, Corium Quadrupedibus.
Cortice iam, viparis pedestribus ut Testudini. Crustaceum, Crustatis, Cancris, Locustis, Astacis; Testaceum silice una, Ostreis.
Durum non confluviam. pennatum, Avibus.
squamosum, Piscibus. aculeosum Hystrici, fri
procerior lana Gignitur ex vaporibus fuliginosis ex Cute prodeuntibus, jam lorisor mam adeptis. Ossar. Pilos habent Pedestria,qui disterunt: sup rotis,dum alii duri,moLles, mediocres.colare, dum quidam albi, nigri, russi flati, medii. copia, dum pauci vel multi. magnitudine, dum longi, br ves vel crispi Pili desunt Avibus, Piscibus, putamine Iniectis.
Caro quasi carens vita,est Uelqti molle fulcimentum depinguiusculum ossibus imp situm, ornandi pariter o velandi causa. Aboletur de in venas ac fibras transiit, quoties extenuatur Animal de
gracilesciti Vertitur inpingvc
38쪽
suppetire. Caro triplex. I, sincera seu
proprie ab 'bris, nunquam per se, sed Musculi paria
a Musculosa. Viscerum eta αφεγχον et,
dic. iis pars ex simplici carne e villis nervosis contexta. Media praecipue Musculi pars est Caro, extrema desinit in
Carni proximi a mira veluti conglomerata Caro, sed exangVis. GJandulae triplices sunt. I. densae, sicciores, vaso rum, venarum scit de arteriarum fulcimetitum neq sensum neq; motum habent,neq*nervum ultur .
in modum, humore imbutae Adeps solidior, hi si m
ut salivares, Testes, in Mammissis E c. 3 utriusque generis admodum exiguae, ut vulgus ipsum lateant, veluti in Mesenterio. Pinguedo, Adeps, A Xungi generaliter sumitur, pro cujuscunq; Animalis oleos okpingvi substantia, sive dura concreta, live liqvida defluida fuerim
Ad eps, di μελα,κν-α, AD vina, Schme, Schmalis/δ i sto pinguedo subculanea, seu oleos de pingvis substantia, Sebo liquidior, quae ad ignem iacile liquescens difficile rursus densatur, oleo longa vetustate incrassato similis Gignituro sanguinis parte magis aeria pingviq; de fluxili, per tenues venas effusa circa Animalis membra notas ac nervosas partes, ubi cogitur de concresci τ' Rcperstur in Animalibus a umidioribus utrinque dentatis, non Cornigeri sok multifidis, ut in Homine, Leone, Urso, Porco,
Cane, Gallina, Aquila, Anserea
39쪽
gel rosch. Crassus Q durius. Adipes fragile est nec ad ignem tam facile liquescit Scfunditur, fususq; ac liquefactus celerrime coit ac conglaciatur.Sebum habent Animalia terrestria icca non utrinq, dentata, Cornigera, ut Boves, Cervi, Hirci, ves.
fluidior Liqvamen Pinguedo est media inter oleum adipem crassioris consistentiae. Raro&dissicile post liqvationem concrescit, veluti Piscium, Anguillae, Testudia
mim alimentum est sanguineum, quod in ossa spinamq; distribuitur, concoquitur cin ipsorum naturam transit. Omnis medulla mollit, calefacit, rarefacit, ulcera replet. Colligitur aestatis exitu,appe tente Autumno de hyeme, in usum Medicvlm,. Veni φλ aπανθισμος. in liuizder sanguinis canalis. Non aeque in omnibus patet venarum series.
vena pulsatilis, sanguinem continens arteriosum spuis
Stim Spartaderi naturaemistae,mediae inter Ligamentum Nervum. In hos M sculi desinun m. Ligamentum, T δων-μος, quo ligantur ossa, Compus nervosum, album, exanis gue, selidum sine sensu, cor cavitatis expers, ex osse ortum habens, Os ossi aut Musculum ossi conjungit desta novam vinculum continet.
cum osse naturae, ex osse ligamentoq; constans verumhgamento durior, osse mollior. Inseritur articulis veluti pulvinar,ne attritu mutuo laedantur ossa.. Cartiris Terrestrium nutilo soramine hiscit, nec Ossium more medulla continet.
Aquatilium Cartilagineis ossibus
40쪽
ombus proportionatur, humorem in medullae speciem
Gressilium Nares, AureS, Extrema cartilagine con- OS,Iςουμ aecin omnium partium durissimum maxime, terrestre natura
Lari vine praedita omnia, i Vae ad proportionem tantummodo, duritie, mollitie magnitudine, figura aut multitudine discrepanH. Paulo differuntAvium ossa. Proportione eadem sunt Piscium, aut aliquod obtinent rivo vice sungitur ossium, spiriam aut cartilaginem. Ossi erandi , ampliter Cori Cava Sc medullofa HominiS. Minoνd solida ac sine Medulla re,Leonis. Desia e dura, Robustioribus Quadrupedibus, Camelo Pantherae Lupo, Equo Avibus, Aquilae, Accipitri,Corvo. Laxa, cava devia, Imbecillioribus Animalibus, o mini, Ovi, Caprae.
NerVUS. Nisi Sindueti pars est longa, alba, porosa,
per quam sensus A motus a Cerebro in universas Animalis partes diffunditur. Nervi sunt omnibus Sanguineisci praetenues incerti, Piscibus juxta spinam . Sanguis, ιμα Anima aestu vitae thesaurus. tenuior, crassior, Bubulus sincerior, turbulentici frigimor calidior. Multa de Sanguinis Animalium viribus, a Scriptoribus prodita sunt, quae facto periculo fabulosa potius&va na reperiuntur quam vera. Galenus. Cruor, sanguis ater avUI- nere manans, gerunni aestiti Sanies ilist inconcoctus sanguisue etiam luod in Exangvibus vicem sanguinis pin
Salu si hos ra. Humor ama rissimus solliculo quodam Hepati adnato inclu1us-Pauca Animalia selle ea rent, Asinus, Cervus.