Theriotropheum silesiae, in quo animalium, hoc est, quadrupedum, reptilium, avium, piscium, insectorum naturam, vis & usus sex libris perstringuntur concinnatum & elaboratum a Casp. Schvvenckfeld medico Hirschberg. ..

531쪽

IN fge AQuodsi in Arboris trunco sit, tunc si mediocritas patitur, primum superior pars resecaditur, quae Apibus vacat, ac dein inferior, quatenus videtur in habitari, veste tectus transseratur, de si rimis hiet, hae diligenter obturan-

. Nonnunquam etiam e naeula Examina, patria pertaen cruptionem moliuntur:

quod significatur, cum sic eis

vadunt, ut nulla intro revolet, sed se confestim levet

sublimiusci tunc crepitaculis aeneis, aut testarum vulgo a-centium sonitu aut plausu terreatur fugiens juventus. Ea autem cum vel pavida repetierit alveum maternum, cin ejus aditu glomerata pependerit, aut ad proximas Arborum frondes se contulerit, protinus Custos novum loculamentum in hoc paratum, perlitumqι herbis uteanimalculo gratis, aut Melleret persum admoveat atque recondat, eoq; loco relinquat, donec vespertinum tempus appetat, dein diluculo reponat in ordinem reliquorum

alveorum.

Quaedam solent, cum sub eo evaserint, sine cunctati-

one se prorepere poteritq; Α- piarius fugam ramo stere vespertinis temporibus, Aurem singulis alveis admovendori Siquidem ante riduum,' Vari eruptionem facient, veluti militaria signa

movent tumultus,cla murmur exauditur.

Si totum agmen glomeratum in proximo frondentis arboria ramo c5sederit, desto- tum Examen in speciem unius uvae dependet, signum est, aut Regem unum inesse, aut plures reconciliatos, quo siepatieris, dum in suum revolent domicilium. Sin autem

duobus vel pluribus velut uberibus diductum Examensuerit, indicium est, plures duces de dissidentes esse, atq; in iis partibus, ubi maxime

glomerari videris pes, requirendi Duces erunt, ubi autem auctorem pugnae rePereris, eum elidere oportet Memini ante quinquennium in vicinia uno sere momento tria Examina ex diversis alveis evolasse, de se conjunxisse. Quae uidissidentia, cum reconciliari nulla r tione potuissent, amplo labro inclusa suere linteolo superinducto, de sic per noctem

relicta.

532쪽

S 1 LEAE DIE. relicta Mane demto linteo reperta suere Examina, quilibet Rex cum sua turba separatim conglomeratus ci Vae mox a Curatore, utpote sedata dc mitiora facta, in alveos peculiares fuerunt reposita.

GMedis vindemia.

Mellatio, Messis Apum, Apum castratio,

Est Mellis exemtio Tempus non idem observatur. nec modus omnibus communis. Varro lib. cap. g. eximendorum favorum tempus, primum vergiliarum exortum statuit secundum, aestatem scit actam, antequam oria tur Arcturus totus tertium,

vergiliarum occasum Signum sumi vult, cum plenos alveos habeant, cum ci illos geminaverint. Ex Apibus autem conjecturam faeir, si intus bombum faciant, de cum introeunt ac foras trepidant, de si opercula alvei chim remota sint, favorum forami-

na membranis melleis obducta videntur

Dies castrandi matutinus eligendus, necti enim conVe nit, medio aestu, Apes lacessiri, sumo abigantur, ne ad

iram provocentur aut avide Vorent, qui admoveatur per

ollam commodam, cujus nidore apes in priorem partem domicilii, oc interdum eXzra vestibulum adigantur, ut sic potestas fiat liberius inspiciendi.

Mellarii nostrates priore messe,post aeqvinoetium,e num, quod fit plerunci Martio aut Aprili, pro ut hyems fuerit aspera aut mitior, non nisi cellas inanes rescindunt scalpro, sci, ad favos, in civibus Mella scelus rudia

dant, si ovid tamen Mellis

abundaverit, id demunt. P steriore messe,nempe autum nati vindemia. melliti excinduntur favi, qui demtis vacuis in catinam reponuntur,vc mox una cum favis racpullitie et in cupas cogitur

rudi modo, alci sic cum X- crementis venditur. Si sce-cunda sit alvus, plus tertia parte Mellis, non eximatur, reliquum hyemationi clin-

533쪽

quatur: in vero alvus non1it fertilis, cli hyems metuitur aspera, exemtio sit minima aut nulla, ne desectu pabuli hyeme animo deficiant de fame intereant supervacuum vere tandem cum favis inanibus excindunt. Red duntur enim Apes ociosiores, si in eximendis favis plus Mellis relinquatur. Itaq; pro Examinis numero relinquendum est. Agunt etiam anxius, si plus dematur, qvam ut residuum cibosum ciat, atque etiam si alveus

iusto amplior sit, desidiores

si desperent, operi incum

lum natura. Apibus non mellificandi

ars tantum, sed Ac diligentia ac in labore perseverantia in- est.

Mos Apibus, ne plura Το-

demq, profectu, sed singulis

singula v. g. a viola ad violam, nec aliud attingunt, quousq; suum in alveum redeant. Hic se quatiunt, csngulas tres aut quatuor &

Oderunt non solum scedos Is spe TAodores, sed etiam Unguentorum delicias, indeq; sit,ut homines his delibutos ficile

percutiant.

Carnem nullius Animalis

tangunt, nec obsonium appetunt. Mundissimum enim hoe loco animal. Student bonae Apes, quoad fieri potest, ne quam intra alveum interimant de si qua perierit intus, statim seras cadaver educunt. Mira quoq iis munditia. E- gerunt excrementa congestae in unum locum, turbit,sbus, de operis otio. Saepenumerib, cum alvi necessitas est, avolant, Min secessu reddunt eXcrementum, quoniam male olear. Bestiolas, quae in alveis nascuntur, meliori notae pes tollunt de rem familiarem tuentur, sed altera pro vitio

suo negligunt, d perire pati

untur.

Seniores intus operan PUGhirtioresvi morae domesticae ratione sunt. Adolescentessoris negotium exercent, ceaqWae res eXigit portant levioresque sunt labore niuite detrita. Socias, ociosas ac desides, aut min parcas pellunt. Cessantium lc

534쪽

santium inertiam notant, castigant mox Sc puniunt mor

Gaudere tuast atq; sonitu

videntur. Quapropter tinnitu aeris aut fictilis, convocari eas in alveum ajunt quanqVam incertum, an audiant, de voluptate ne an sormidine ita faciant. .

Praesegiunt bremem de imbres Ventosque destunc temporis se

Continent tectis.

Politiam Reipublicae observant humanae optime inisti inta assimilem. Regi parent, πολυκωρον αμ tanquam inutilem fugiunt Monarchiam amant. Functioni ac labori ovaeque suo incumbunt.

unde sapientissimi civici;

Rerumpublicam institutores exempla, o in Regibus creandis ossiciis distribuendis, sontibusque puniendis imitati sunt vergili admiranda levium spectacula Rerum, verissime elegantissimeq; canit Apum Rempublicam,

regias, sate litia, praetoria, urbes, leges, mores, pugnas, ex

peditiones, sic depingens, ut vel una hac pietura admirandas ingenii dotes declaraverit, prorsus est Apibus partem divinae Mentis de haustus aethereos existimans, quod tum prope ad humanam mentem accedant imbeam etiam superent. Tanta circa Regem obedientia, civem

non sic AEgyptus, desingens Lydia, nec populi Parthorum aut Medus Hydaspes, Observant : Rege incolumi

mens omnibus una est. Ille operum custos, illum admirantur, de omnes Circumstant fremitu denso, stipantq; frequenteS, Et saepe attollunt humeris, de corpora bello objiciunt pulchramq; petunt per vulnera mortem Amisso rupere fidem,constructa cive Mella Diripuere poti descrates sol

Rege prehenso totum g me tenetur, migrantq; ad alias. Esse utiq; sine Rege non possunt, αναςχi a Iugi entes, sicut de rολυκοιςανίσ/n Delanc' o Rege plebs maeret ignavo dolore, non amplius

cibos convehunt, non proce dunt, tantum tristi murmure

circa corpus ejus glomeratur. Magris

535쪽

Magnae profecto in hoc Animalculo admiratio, quod

Solae communes natOS, On- sortia tecta

Urbis habent, magnisq; agitant sub legibus aevum.

Et patriam solae,ilc certoS no- Vere penates, Venturaeq; hyemi memores,

aestate laborem Experiuntur, c in medium quaesita reponunζ. Regias Monarchiae in una parte alvei extruunt amplas de magnificas, separatas ab aliis, tuberculo eminentes, quod si exprimatur, non gignuntur soboles, Omnes ut in exercitu vivunt, atq; alternis dormiunt, dc opus ficiunt paritendescolonias mittunt. Hiq; Duces, inquit Varro,conficiunt quaedam ad vocem,ut imitati 'fetubae tunii faciunt, cum inter se signa pacis Se belli habeant. Statioiiterdiu ad portas more castrorum noctu quies in matutinum, donec una excitet bombo, ad quem moX pro Uolant, quod poeta eleganter

expressit. Omnibus una quies operum labor omnibus idem, I, set ea AMane ruunt portis, ricis quam mora, rursus easdem Vespere, ubi e pastu tandem decedere campis Admonuit, tum te sta Petunr,

tum corpora curan T.

Fit sonitus in tussiantq; oras de limina circum.

Post ubi jam thalamis se composuere, siletur In noctem sessosq; sopor su

us occupat ardus.

am cum advesperascit,in alveo strepunt minus ac minν donec una circu volet, eodem quo excitavit bombo excitatae, o ruunt portis, sed non

provolant, nisi dies sit serenus suturus, id scit natura praesagiente Arist. hist. αα P. cap. O. Nec vero a stabulis pluvia

impendente recediant Longius, aut credunt caelo,adventantibus Euris,

Sed circum tutae sub moenibus urbis aqvantur, Excursusq; bre ves tentant, Psaepe lapillos,

Ut cymbae in stabit effuditi j

elante saburram,

τόllunt, iis sese per inania

nubila librant. Gerulae secundos flatus plant. Si oriatur procella,ap- Prehensas

536쪽

prehensis lapillis se librant,

juxta terram volitantes, in adverso flatu.

excultae sint,in annos septem, octo, aut decem, nec ullum Examen hancaestatem potesteXcedere, quavis in demortuorum locum quotannis pullos substituant Plinivi. Nam seredecimo ab internecione anno gens universa totius alvei consumitur. Colaenella. Itaq; ne hoc in toto Apiario fiat, semper propaganda erit soboles, observandumq; Vere cum se nova prosundunt Xamina, ut excipiantur, de domiciliorum numerus auge

atur.

Atatem quidem sic tradunt internosci, quod, quae an

riuria non excesserint, nites-scant, oleiq; similitudinem dc speciem gerant : vetulae vero aspectu de tactu horridulae, oc rugis plenae at tamen fingendis favis praestantiores.

casum sinitas.

Sanitatis signa sunt, si sint frequentes in Examine,si hi-

ures, si nitidae, si opus quod is

faciunt, aequabile ac laeve. Minus valent, si horridae, si- pilosa cla pulverulentae, nisi opificii tempus urgeat, cum propter laborem asperantur de marcescunt item tristitia torpent, de si conspiciantur

aliae mortuorum cadavera eL ferre, funerantiumq; more exequias comitari, aut intra tecta silentio torpere.

Apibm inimica.

ros, temulentos, fures, Multi erum menses, Ursos, oves,

Picos, Paros, Hirundines; Caprimulgos, Ciconias Lacertos, Serpentes, uisones qui flatu laedunt. Capras, Haedos, Crabrones, Vespas, Papiliones ignavos, Araneos, Formicas, Fullones, Blattas, Tineas, Culices, item Taxum,

Ulmum Cornum, Platanum,

Absinthium, Allium, Cepas, Porru, Cucumerem sylvest. Thapsiam, Tithimallos Veratrum. Λιnim offendunt Apes Venti, Nebulae, sumus Figulorum, Echo, Balnea libera, Cloacae, Sterquilinia,&omnes foedi odores, olea, unguenta redolentia, de alia quamplurima.

537쪽

49o DN MEAE Ac pum iracundia . Nullum animal, nisi sui generis Apes fugiunt. Praeliantur enim intra se, cum

vespisci sed cum ruri sunt,nec sibi invicem, neq; ullis aliis injuriantur: at veryapud suo alveos pugnant acerrime, de hostes quos vicerint ne cani Necant vel maxima Animalia ictu sui aculei, sed principes minine irritantur de feriunt.

pum seditio.

Vere dc aestate sere ter in mense animadvertas, ne Reguli plures existant inutiles enim fiunt propter seditiones. Varro si . . cap. 16. Eorda licet vulgi praesciscere:

nam G morantes

Martius ille aeris rauci canor increpat cla vox

Auditur fractos sonitus imitata tubarum.

Pugna vel unius inter se dissidentis, vel duorum Examinum ad praelium accinctorum facile compescitur; Pulveris vigui actu Om-.

pressa civiescit. Aut mulso passive aut alio quovis liqvore resperso, videlicet familiari dulcedine

saevientium iras mitigante. Eadem 'eges conciliant dissidentes. Quare si saepius dimicantes notaveris, Duces seditionum necare oporter, de dimicantium praestia, praedictis remediis sedantur, c tum lib. 2. cap. 9.

Esum ignavia .

Si ex alvo minus frequen tes evadunt, ac subsidit ali- iva pars, sun migandum, de prope sumus apponendus bene olentium herbarum, in

xime Apiastri is Thymi. voro lib. 3. cap. 16. pum anguoris Si Apes subita tempestate,

aut frigore, aut imbre reperiintino iaceant prostratae Colligenda invas aliquod, e reponendum in tecto a prono ad Meridiem, quam ma inae coelo clementi, e vas ipsun cinere facto e ficulneis lignis infricandum, paulo plus calido quam tepido, ac deinde

concutiendum vas leniter, ut manu non tangas, at ch sic in Solem prolatas incalescentes reviviscere Varro docuit. Cui

538쪽

dit, de Apibus coacervatim sub favis repertis mortuis, eas per hyemem scilicet sicco loco servatas circa vernum aequinoctium, cum coeli benignitas invitat, in Solem proferendas, riculneoq; cinere Obrutas, intra paucas horas

caloris halitu animari. Esum interitin. Intereunt Apes Rege amisso aculeis infixis, Mellis n-opia, Morbis.

Regum mors. rape si

omnes Duces suos amiserint,

moerent ac tristantur,ignavae e Vadunt, Operas non attingunt,nec cibo I convehunt, &tandem, nisi subveniatur, δε- me moriuntur. Quod si vel ob mortem Ducum, vel per aliquam pestem, pum multitudo fuerit subacta, ut eam repares, considerabis in aliis Aloeariis abundantibus, ceras favorum, o extremitates

quae pullos habent, cliubi signum naicitur Regis inveneris, cum sobole sua recides. ela id in Alvearium pones. Sed tunc trans serendi, quando erosis cooperculis ad nascendum maturi, capita nituntur

Apis rescissa non renascuntur, i Voniam ex humido radicali constant similiter in aculeo evenit, quando enim hunc amiseritApis, emoritur, eo quod ad locum arrectu tria mustae Corporis humiditates concurrant, se cum ejicitur aculeus, ex multo a Uuxu humiditatis primo: debilitatur, deinde moritur. Alberluti Hinc Nicanter. Mordentes sio videm linquut proboscida fixam, Quae vitae ok mortis caussa est, mirabile die u. Cum enim Natura aculeisumantestino annexerit is nisi dissea et eo vix evelli poterit. Visae tamen sunt aliquando evadere, si is qui timis est curam adhibuerit, ut

infixus aculeus junctuS cum alvo extringatur.

539쪽

c pum Morbi.

Apes aegrotant potissimum, cum sylva flores aeruginosios tulerit, atq; etiam temporibus sicciS. Pestis. Pestilentiae in Apibus rara pernicies, neq; aliud remedium quam ut longius alvei transvehantur.

Alvi profluvium,

Coeliaca Apum fluxus. Maximus earum annuus labor est

initio veris, quo Tithymili fores, de quo ameram ulmi promunt. Cum enim post hybernam inediam, hisce primitivis floribus illectae,avide vescantur,ac sese repleant, profluvio alvi, nisi celeriter succurratur, intereunt. Huic medetur Galbanum incensum Mala punici grana tuta de cum vino insperia austero.

Uvae palsae cum ore Syriaco o vino austero insuc

catae.

Decoctum Mellis cum alla, vel arida Rosa, pulv arundinaceis canalibus infu

φαγγαπα. Voracitas. Curitantum Cerae confingunt,

quantum se explere putant, postea tempestate oppres1 se intereunt, .reliquae paucitas non sufficit implendis favis.

Vacuae caeterarum parte, Com

putrescunt, atq; vitiis serpentibus ipsae quoq; Apes reliquae corrumpuntur. Id ne fiat,duo Examina conjungantur, quae possint integras adhuc Ceras explere vel si non est saeultas Examinis, ipsos favos praescindere' oportet, ante-Τvam putre scant, idq; acuto erro, ne hebetudine cultri, reliqui favi loco moveantur. Βλαψiγe έα Caussa saeῖα interitus, nimia selicitas sua, veluti cum continuis annis plurimi flores proveniunt, Ac Apes magis Mellificiis, quam foetibus student, nimisq; Op re fatigatae interdum pereunt, nullis juventutis reliquiis. Interdum Morbo vel innavia, aut inisecunditate foetum, non peragunt. His proderit tertio quoque die Alveorum exitus praecludi, exigu- IS anthi foraminibus relietis, quibus tamen xl re ne-qVeant, atq, ita domiretentae coguntur Retibus vacare. KλκIoe, Clerus Vermiculi sunt, qui in pavimento nascuntur, e quibus crescentibus velut aranea alveo toti

540쪽

obducitur,ac favi carie pereunt. Ανι'. h. g. 8. c. q.

I ineae, Teredines Niet

irra Peli. Adhaerentes savis deincidunt, si fimo medullam bubulam misceas, cli his incensis nidorem admoveas. Generantur plerunque cumMalus floret. Aliquando etiam ignavus δ inhonoratus Papilio, luminibus accens advolans, non solum Ceras depascitur, veru metiam excrementa relinquit, ex quibus Teredines gignuntur. Vitio-

sim q. fuerint favi tollantur, deinde sumigentur. Vermiculi. Vitiantur favi ex Aranea quandoq;,ni si suis favis incubent Apes de

Qvsd si ita se continereio ituerint, ut incubitu perseverent, efficitur aranea illis veluti alimentum, sin minus, pereunt toti favi Gignuntur in iis, qui vitiantur vermiculi, ovi mox pennis subnatis

evolant.

Pediculi. Insetantur quoq; Pediculis, quo ramulis mali arboris a Caprifici incensis,ac sui fumigatis curari tradunt.

Hebetudo videndi

Origani suis tu curatur, Mellis inopia resarcitur appositione Mellis, vel ejus desectu alterius nutrimenti approPriati. De quibus alibi.

um acquisitio.

Comparantur pes tribus modis, vel recto, vel sylvestres capiuntur, vel examina

reconduntur.

tio. In Emtione considerantur. I. Frequentis apertis alveariis vel si non fuerit inspici endi facultas, aliis indiciis, veluti si in vestibulo plures consistant,de vehemens intus murmurantium sonitus e audiatur aut si omnes in Alveario conquiescant silentes, Labris foramini aditus admotis de inflato spiritu, e respondente earum subito fremitu, poterimus aestimare veImultitudinem, vel paucita

tem .

a. Num sint sanae vel infirmae sign/'Vaere supra. . tam vete annum non excesserunt, nitescunt oleiq3