장음표시 사용
41쪽
Et cum dicto Paul. de Castr. cocordct Diuus Thomas 2.2.quaest. τῖ.art. a. versad primum,ubi ita dicit recompensationem ueram . damni in hoc, qάod de pecunia non lucratur non potest in pactum deducere,quia non debet vendere,quod nondum habetin potestimpediri multipliciter ab habendo. Sed nunquid debeat aliquid habere si non potest probare interesse tunc subdistingsere,aut debitor fuit morosus, tunς potest ex quadam aequitate creditor exigere aliquod honestum lucrum arsi trio iudicantis secundum qualitatem person rum,& negociorum,& h expresse dicit idem Diuus Thomas a. a. q. cuius verba a laurinsta scripta. Et ideo homo tenetur ad restitutionem eius, in quo damnificauit, sed damnificatus dupliciter, uno modo,quia a fertur et,quod actu habet,& tale damnum est semper rectituendum secundum recompensationem aequalem, ruta si aliquis damuis taliquem domus eius,tenetur ad tantum,quatum valet domus; alio . modo si damnificet aliquem impediendo ne adipi statur, quod erat in via habendi, & tale damnum non oportet remm pensa re exs quia minus est lia re aliquid in virtute,quam haberc actu, qui autem est in via adipiscendi aliquid habet sbium in virtute,vel potest ideo ne redderetur ut haberet in actu restitueretur ei, quod est oblatum,non simplui sed multiplicatum, quod non est de necessita. re restitutionis ut dictum est, tenetur tamen gliquam recompens tionem facere secundum conditionem persenarum,de negociorum Haec Diuus I ho. Quapropter ego dicerem si est facta diligentia darem sibi interesse legale,quinque aut sex pro centenario, prout mlent reddere pecuniae, quae stant absque periculo vitae, prout stant post disdictam societatem,& tantum solent reddere praedia tam rristica,quam urbana,vt l.de non alienis ro Si vero malam fecit diligentiam ego non darem sbi obolum 'iquia praesiumrtur hoc fecita in fraudem usurarum. Huic detcrminationi non obstat Dec. in cap. cum venerabilis,de , exceptionibus, in quo est totum iandamentum tenentium contrarium , videlicet, quod quando interesse est verisimile potest pacisci de certa quantitate, & ponit exemplum in studo iuxta I. curabit. de act.empl. nam tripliciter respondendum est. Primo quod Dec. contra mentem omnium Doctorum, & contra quod ipse tenuit ind&cons. ut etiam aduertit Purpuri qui ipsum reprobat in d s. si tibi,& Perin. in d. cap.cum venerabilis, nisi a quo Dec.habuit dicit hoc
Secundo respodetur,quod nulla est verisimilitudo, quod qui pomi pecuniam ad duodecim pro centenario sine periculo vitae,pro 'stant pro eis dictamini si esset manifesto usurarius.
42쪽
Temo,' ultimo respondetur , quod Dec. loquitur in valde diuer sis termini,scilicet in s udo vendito, iuxta d. l.curabit, quo casu debitor percipit fructus fundi, & certum est quod landus reddit aliquid quolibet amo,nisi esset aliquis inrtuitus casus Qui non habetur in consideratione, in cassi autem nostro noli haberur talis certaverissimilitudo, quia, si daret pecuniam alteri ossiciali ad societ tem,posset tamen de hoc non lucrari,vel propter mortem, vel propter demtionem.Et respondeo etiam ad cons. Paris. 6o. l. r. quia - ipse fundatur in cons. Dec. 18 3.qui dicit totum oppositum. Et etiarespondeo ad id, auod dicit Couat var.reta. lib. s.cap. i. quia H datur in d. Dec. in d. p. cum venerabilis, cui fuit satis supra re
Non obstat extrauag Marci de Calisquia loquuntur in censibus, qui possunt subiacere sericulo ruinae domus,vel censualis predii, in quibus inpositus est,& Rota non tenuit illas extrauagantes simpi citer,sed duxit ad sex pro centenario.
Non debentur fructus socio post venditionem ossich, licet
rit , sue ignorauerit . a Per venditionem c ysocietas di soluitur.3 Sorietate Moluta, remanet purum mutuum, ex quo non possum percipitructui non ςbsante m. i.
43쪽
noramia venditionis ossis non operatur quod Iocietas duret .ue Vendito incis competit creditori actio pruinteresse. is Post Oensitionem ossis non potes amplis euenire dammum, neq; Derum propterea non debentu tructus.
. ter indebitum,ntini utum reperere. L is Certio resecium non erit necesse qua inelaos vendit o tam io Ex vendisione ses non refustam topraeiudicium colluerisio ii Soetussibi impura Amri inquirit anserietas durit . omini circunscripserat in prs senti disputatione: eaput scientis,uel ignoran iae Illustriff.D.I Baptistae Venditionis ossicij,& concluserunt, siue sciWςrit,siue ignorauerit,quod fructus e nose beatur post vessitionem ossicii fundamentrum: resolutionis suit quia per venditione ossicii socie rasdis luitur l.veru g. vltimo Epro socio g. l. - uitur inst. eo. t. de dissoluta societate cessiit per cussi amissiqnis sortis principalis,& remanet pum,& m a ra niuita ex quo citra usura non postant percipi fructus no obstate pacto,vel conluetudine in contrariu,ut scieresolutu in Rom. societatis x.Mulpis 8.coram Illustris Cardinali Blanchetto,& in causa AOm. 2Coo.Qut. 3.Iunis I 173 .coram Cotta,& saeptu in alijs causs& distinctio,quae sit per modernos , & hic adductos per in rmates inter scientem, & ignorantem non habet aliquod fundamentum, A qua igno antia venditionis ossicii non operatur, quod societas du.ret. Alex. cons6o.num. I.& 2.lib. 3. diuoluta societate militat eadem ratio,quod cessat pericula amissionis capitalis propter, quod periculum solum sustinentur societates ossiciorum , & licite percipiuntur istuctus, & ea dissoluta remanet purum mutuum, & conses quenter non possint percipi fructus, sed solum in hoc casu compe- itit actio ad interesse probatum vere,& cocludenter. & non praesuma
Non obstat textus in l.sed,& socius, & in l. actionem, si. item si alatii ' pro'sbes quia in specie illorum tot societas est finita, &'l Icet unus ex sociis distblutionem ignoraret,Bare.& Bal. ind. s. si absenti ,idem Bart.&Ful Lind. s. ualleui. Alex.ind.cons. 6 nu. t.&
quaestibi blum de damnis, & lucris aliis gestis medio tem re inter dissolutionem socistatis,ec scientiam alterius socii,&ψ
44쪽
a quχstio cellat in hac specie,quia post venditionem ossicii no potest
amplius alicui ex s.cijs obuenire daninuna, neq; lucrum , cum essire periculani amissionis sortis principalis ex parte dantis,& ex officio vendito,super quo sistum est contracta Lcietas,alius secius non possit amplius percipere vlios fructus . Non obstat, Quod cum isti fructus fuerint soluti sponte a sciente illos etiam indebitos non possint 2mplius repeti l. i. Ede condit. τ indedicum alijs allegat. quia hoc non habet locnm in usuris , quae possunt repeti etiam, qui id fuerint sponte,ac scienter solutae.Bari ial si non sortem . si quis salso, T. de cond.inde.Iascind. l. i. sub num. Ia .ver.quinto limita. Dec. in l. cuius per errorem,num . . f. de rem' iuri& tanto magis,quia ista solutio non mit facta ab Episcopo animo donandi , sed ad effectum differendi restitutioncm sumimae satis notabilis secundum sertis principalis, quam tunc non habebat in a promptu, ve probatur ex suis litteris,& quando potest sumi alia praesumptio, quam donationis soluens scienter indebitum potest repetere. Bal Lin d.Lr .in fim& ibi lac in limit. Dec. in d. l. cuius S per erro em,num. a. nec obstat, quod esset in potestate recipientis pecunias ad secietatem vendendo officium post contractam societatem sine certioratione socii eu priuare fructibus secietatis quia certioratio non est necessaria.Alex. d.cons. 6o. num. a.& ex ista venio ditione nostresultae aliquod praeiudicium considerabile, cum non currat amplius periculii amissionis sortis principalis, & is, qui daeat pecuniam facile possit certiorari an societas duret,uel ne, & ea dis. soluta repetere sortem principalem, dι ideo sibi imputari debet si est negligens in perquirendo an societas duret, &G
Societates orichinitae cum eadem persona super eodemosicio sustinentur solum usque ad valorem mcijJc non
45쪽
S V M M A R I M. ri S istar ex confrutione P.Inprobibebatur contrahi ostra m distarε Horir QDij, et requirebat uox pticatis signara manu Pp 3 Societas nunc ex IV tes contrai que ad et Aram diffla, a que supplicatione . a coissitutio inque ad praesentem diem obseruatur . 3 Sociitates inciν δε iure commvns non possunt subi lineri' neque in
6 Enrma contrasocietatis ins . et Sin sibi Eu er c tunicatione seu a Q tes in larescistas 8 Perieulum Deietatis interficios communicatur. 9 incium semper rem et integrum penes incia vim, se remanet obiectum societati, liret secutas aby beat totum et Arem cos. a o Per contrai tu orietatis incium non Mimaturine ocius admit. litur botam ad participationem fra tuum. . :ii Venditis es valida ieet eadem res vendatur ptauribu . . . . .
I 1 De natura contractus virasis est quod pecunia non i. 33 Multae decisiones abegantur adpropos tum quod cistaino e trahi v que ad Caiorem cy . rq Cey ante periculo remanet 'ru m tuum,er fremi non dia r . Is Societates nonstitLiisensu ne incis. e r 6 Societas super re Hiena potes contrahi in praeiudicium trans bentis quando aris obabitis ignorantia dantis pecunias. ar Acommunitir accidintibus inspiciuntur totis dei ores m
Beentia Papae. r 9 Non obfiat consuetudo ineundisocietat in ultra et oris, s ae bona Me contrahentium. et o Consuetudo non inducitur ex senten D di omibus . . xi Consuetudo non fui agatur in materia et furarum. onorius Trincius super suo ossicio militis Pij, valoris scut. 1 oo. acceperat a Lelio Barassiano diuersis temporibus plures pecuniarum summas longe exceden. valorem ossicij. Dubitam an istae societates ossicii fuerint validae in totum, vel solum usque ad valorem ossicii, & Do I ni fuerunt concordes, quod secietates officii eadem pErso ia super odem Oiscla solam usque ad altarem ossicii, de non ultra. Mouebantur propter constitutiones sel. record. Pauli μιε pij
46쪽
, W.in constitutione enim Pauli IV.prohibetur contra hi societas officij vltra medietatem valoris ossicii, & requiritur supplicatio si-3 gnata manu Pari,consti tutio vero Pij IV.continet moderationem illius constitutionis,& permittit ut intuturum contrahi possint s cietates sine suppli atione usque ad valorem officii non ultra. Et quamuis non inueniatur publicatio constitutionis IV. tamen dicebant Domini, quod aut ista ccostitutio fuit publicata,&s latates ultra valorem non sustinentur, aut non fuit publicata,de multo minus sustinentur,quia fi ista constitutio no habuit effectum remanet constitutio Pauli IV. prohibens contrahi societares vltra medietatem valoris ossicii ultra quod si publicatio est necessaria constitutionibus emanatis motu proprio. Illa est mul tum verisimilis,cum ista constitutio reperiatur registrata in Secretaria Apostolica impressa ab Imprestaribus Cameralibus,& publice vendita,
S obseruata sine aliqua cocraditione,& cessat secundum Domihos - omnis dissicultas,quia in Pontificatu pauli lU.non fuerunt amplius expediis iuxta formam istius constitutionis, & cietates fuerune . Contractae ultra medietatem valoris ossiciis, &ex ista obseruantiasDbsecuta satis aperte declaratur, quod constitutio Pii IV. Eiit publicata,de habuit essectum . ls Secundo circumscriptis istis constitutionibus mouebamur D mini,quia ex dispositionibns iuris communis d.societates non pos- . sint sustineri in excessu nequein vitri contractvSiscietatis neque in
6 Quantum enim ad contractum locietatis, notissima est illius sorma, quod partes ineunt societatem super ossicio, & ossicialis facit participem mictuum eum,qui dat pecunias pro rata parte, quam. Partem propter incertitudinem fructuum osticii, & ad effictum eui tandi labores computorum, idem officialis conduxit ad rationema pro centenario, & ideo cum dans pecunias admittatur ab ossiciali in secium ossicii ad participationem fructuum in eo, quod societatis, & communIcatio fructuum, quorum socius pecunias con ferens participes fieri possint,& consequenter sine subiecto, & comi municatione seu um non potest consistere Dcietas,l verum,m QEprosoc.de ia.centenario percipiuntur ex pecunia, exqua in
possunt licite percipi stinus,de quamuis officium non pereat com- . . muni periculo, sed per mortem ossicialis totum pereat damno ip-asius contra naturam contractus soc eratis, tamen ex hoc nosequitur,quod ossicium norint subiectum societati, quia pro maiori coniis moditate contrahetium periculum secietatis inter socios commu
47쪽
moritur ille,qui dat pecunias amittit suum capitaIe, de sic cum es.sectu compensantur pericula cum periculo. .
Nec placuit Dominis,quod ossicia sint de regalibus, & non pins sint pignorari,vel obligari. Et ideo licet societates absbrbeant to
tum valorem ossich,officium semper remanet integrum penes ostiacialem ; & consequenter remanet etiam subiectum societati, & res, 1 o quae ps sit communicari, quia per iussum contractum non alienatur ossicium, sed socius admittitur solum ad participationemctuum,& in excessii non remanent mactus,qui possint communica ri,praeterea licet titulus ossicis non possit alienari sine consensu Papae ad eff:ctum euitandi Daudes,& ut possit esse certus de vacatiove, tamen respectu contrahentium dummodo non mutetur pers na ossicialis remaneat periculum vitae in eadem persona ossicia sunt in communi commercio , & possunt etiam in totum fiuctus
communicari , ut fuit dictum in causa Romana offcij scriptoria prima Aprilis i 3 88 coram R.P.D.meo Pamphilio, & tanto magis per viam contractus societatis,qui aliter vivi non potest,& permittitur a Papa,& sine licentia.. Non obstat, quod sicut idem praedium,&fructus illius possitne vendi pluribus pcrsonis, ita pariter super ossicio,& illius Ductibus possunt admitti plures secij,quia inter istos duos cassis ratio diuei sitatis est euidens quando enim eadem res venditur pluribus ve ar ditio est valida,quia cum venditor teneatur solum tradere,oc sic ad lactum, cuius loco succedit obligatio ad interessest non potest cundo emptori tradere idem praedium, vel fiuctus illius soluendos interesse liberatur,sed in secietate secus est; quia non potest constastere sine ossicio,& eo ipsb, quod est admissius aliquis in secium estes communicatum, & non est amplius communicabile,& copsequε ter de tempore contractus nihil remanet penes socium, quod pol tu alteri communicari, & super eo admittere alium in iscium. Quod vero non possit sustineri in vim alterius contractus fundamentum DD.suit,quia in vim census vitaliiij propter periculum vitae aestimabile pecunia iuxta consilium Oidrad. aol. non potest a a sustiner quia de natura istius census vitalitii est, quod pecunia r peti non possit, & sustinetur solum propter incertitudinem vitae, vePer De in cons. I 2 r. sub num. i.& ideo cum dans pecunias ad se cietatem possit alias repetere elapsis sex mensibus,iste contractus cst contrarius naturae census vitali iij; ratione vero assumpti periculi non potest sustineri, quia quando ossicium est grauatum in totum non existente officio, nec fructibus nihil remanet officiali pe- riculo expositum, pro cuius usi ratione aliquid praestari possit. l.
nihil interest,ci l.periculi.Ede nunc.ct etiam, quia nullum pericu- , lum
48쪽
ium transfertur in ossiciales pecunia aestimabile cum periculam cum periculo compensetur, & cessante periculo non potest etia sustineri in vim cotractus sponsionis, quia iustitia sp nsionis pariter est fundata super periculo,& licet S .de instit. i . lib.6. qu λ6.
ficare istos contractus ratione assumpti periculi,& assecurationis , & in vim sponsionis , tamen uterque eorum praesupponit existen- tiam, & capacitatem ossicii, & dubitant solum de validitate istius contractus,quia non potest reduci ad rationem census cum capitale possit repeti finitis sex mensibus,neq; potest sustineri in vim contractus societatis, ideo putant illum este reducendum *d contractu assecurationis,vel sponsionis, sed cum in isto contractu periculum.
cum periculo compensetut,ut dictuin suit cessat eorum fundamen- tuna,& contractus remanet licitus,ex sui natura, & sustinetur ex Iege societatis,neque eget iustificatione reducendo illum ad alia speciem cotractus,quem contrahentes non intellexerunt inire,& tan to magis cum in vim illorum contractuum non possit sustiner i. et a Tertio dicebant Domini non esse receden.ab hac opinione, quia vltra rationes concurrunt etiam auctoritates Din. hanc enim opinione semper tenuit Rot. ut patet ex multis decisionibus factis in hac materia in causa Rom. societatis de serris 6. Nouemb. i. 8 I. coram RP.D.Seraphino in causa Roman .de Luchinis et .Ianu. i III.
coram Illustrissi Cardinali Blanchetto, & coram e .in ali Rom. societatis prima Iulij i 196. coram Corduba,& decisiones,quae allegantur in contrarium non tangunt istum casum, & iii eis semper praesiapponitur existentia,& capacitas officij, licet enim iste co*ractus sustineatur ratione periculi, vi suit resolutum in causis Romana Compromissi,& Foroliuim. societatis coram bo: me: Episcopor ε Lauretano, & ideo cessiante periculo remanet purum mutuum, α fructus non de tui ut fuit resblutum in causa Romana societatis coram Cardinati Lancellotio,& Romana damnorum coram Cotta tamen ex hoc non sequitur,quod secietates sustineantur solum pro 33 pter periculum sine officio, & non requiratur existentia , . dcxvj acitas ossicij in causa vero Romana, seu Tusculan.societatis otii ii erat capax,& fuit solum resolutum societates sustineri, quia superr 6 re aliena potest ςontrahi societas in praeiudicium cotrahentis, praesertim,cum adesset probabilis ignorantia datis pecunias ad.s cietatem,quae in hoc casa cessat, & alia decisio, tuq allegatur in cau sa Romana societatis de Luchinis, quod acommuniter accidςnsi ii bus inspiciuntur potius fideiustares, quam officia,quae ad color a-
dum contractum, & cultandam usurariam prauitatem interponuntur non iacit ad rem, quialicet habeatur respectus ina is ad sae- '. iust dies
49쪽
xῖ iusseres,quani os scia,quae non potant subhastari, nisi cum magna difficultate,& sine licentia Papae,& a fideiussoribus sit facilior exactio, amen ex hoc non infertur, quod societates si stineantur sino efficio,& potius illa deciso confirmat hanc opinionem cum admittat contractum sine olficio este usurarium,& sic Rota nunquam recessit ab hac opinione . quam etiam sequuti suerunt multitudiaces extra Botam adhibito etiam consilio I heologorum, S cmnes recentiores quide ictis societatitus scripserunt demum arti lodiligenter discussis, eadem crinio placuit Grsregationi ad istum eluctum a S D. N.insiluta, cum interfuerint quinque Illusti Cain. tres Auditores Rotae antiquiores,& tres Theologi.rs Non obsat,quod propter consuetudinem ineundi secietatem vi. tra valorem officii isti contractus sustinentur ex bona fide contrahentium , quia ista consuetudo non probatur obtenta in contradicto iudicio cum oppositione partium , &efectuatione mandatur, prout probari debent,& constat de contrario ex decisionibus factis in diuersis causis,lacnndum quas filii iudicatum,& consuetudo non uoinducitur ex sententiis diomibus. Alber.in l.qu situm.y. si quod. yde funestastrin.Aym.cons. 96. num. α 1 Vltra quod si pr aretur non releuaret, quia consiletudo non sustragatur in materia usurae , cap.quia in omnibus, de usur. & sitietate deductum in causa Romana Societatis secunda Iunij i 37o. ram .me. Cardinalis Lancellotio .
Contractus societatis perficitur statim sequuto consensiritius i. cij,& no a die accessionis fideiusseris promissi
SUMMAR IV M. 1 Soeistas ο ν an incipiat a dui quarentracta fuit, Ia die accest , sonus ritussoris promi . x Societas perscitur flatim secuto consensu viri quesitis.
3 Mandatum datum dirinum morcatori habet vim solutionis mandanti , utione Abiti contraesipro mandatario . et tus semit iniimm a trima o contractu, heu consi odererese
50쪽
s On Uus rorem da/ctis pecuniam non requirit rem praesulem, i pecuniam solutioni paratam. 6 O iam non Ai uncio non potes recedere a contractu. et Contra jus adimpletur cum recipiuntur pecunia,ct cum accedunt Ad i Ostroiret habeat vires ab initio. 8 Imo potis taetro, vel expr o consensu dantis pecunias omitti dario stari oris. 9 Fidei iis non st desub antis , vel natura contractus cietatis .i o O ialis, qui non dedi liuorem promisium non te ni praeten-
Vaesitu fuit extra Rotam cora me,an societas offici j inceperit a die, in qua cotracta fuit,vel a dis accesssionis fideiussoris promisit. Primo enim casu noesset locus lucro pecuniarii,gadisdicta est facta in tae cum obitus illius,qui mdedit pecunias cotigisset, post sex meses iacudo casii cu primi sex messes n5 esknt praeteriti,& coseque ter cosequaeretur lucria pecuniarii iuxta forma societatis,& DD. respoderut sine difficultate societatensi lause lucrata: moti sunt, quia contractus societatis perfectus a suit statim secuto consensu utriusq;socii,l.qui admittitur,& l planest. pro socio l. cosensu ff.de act.&oblig. &in terminis huiusmodi societatis. labriconssi. nu. .lib. I.& cons. 6 3.nu. dib. a. praesertim in hoc casu,ubi ex parie dantis pecunias, nihil aliud erat adimplendum dato madam directo mercatori,u, tabet vim solutionis factae mandanti ratione debita cotracti pro mandatario. l. si patronus is. de don. l. fi. C. l. falcid.Din. cons .a7. Gabricons 13 .sub n. a.bb.i. Et nihilominus Qcietas sit psisset initium a primaeuo cootractu secudum gi di doct. omnes in t ex placito, C.de rer,permut . quam' uis consevio de recepto esset sub spe esse curalis numerationis si quidem non remouet, vel suspendit c sensum si aliquod restat adim- ei in pro obseruatione pactorum in hoc contractu, qui saltim res tis pecuniam no requiri rem praesentem, & pecuniam militioni paratam. Gabriel. cons. 8 I. num. . ita,ut nec etiam potues rit talis non adimplendore dure a contractu, Linciuile, ocibi Baldan princiC.derei vend. l. non idcirco,C de contra mempl. doct. cq nuniter in l. Iulianus, . ferri,ff de act emptat m. coram Cotta in Romata Casalis 17. Iun. 1373 & coram Canti cio in Bono 7 ni n. damnorum,o interiae. Qua propter faciendo accedere fideiussorem,& recipiendo pecunias adimpleuit contractum,qui habς-s ibat vires ab initio,imo poterat tacito,vel expresso consensu dantis
curias cauta datio a ciuilesisSa. d. in i qui crimen. n. 13. C. qui