장음표시 사용
21쪽
μησε, βουλΞυταc SU0Uc SIV ω καταGTησαGηπι, λῖθ' Obv πργττει, τακοι,α ἔμελλευ, εκ τωV πατ8ικίωV ανδρας SKOCTOV επιλεξαμ ευος. 1 Constitutum tunc est ab illo ius patronatu8 tale: patrici Oa opor tobat cli0ntibus suis ius interpro1 Rri, liteS pro eiS, Si iniuria aff1uerentur, intendere, agentibus adesse; cliente8 Vero Oportebat patronOS suos iuvaro in colloeandis filiabus, si parente8 opibHS carerent, ab hOStibus redimureoos si ipsi aut liberi capti essent, et tam iudiciorum privatorum aestimationes quam publieas multas, Si condemnati e88ent, pro ei S Solvere. Communiter autem utrisque ius ia8que non erat inVicem se aecusare, te8timonium adversum alterum dicere Vel suffragium contra oum ferre. Quod si quis siusmodi alicuius facinoris Cona ictus QSSet, proditionis lege, quam Romulus sanxerat, obnoxius fuit, oondemnatumque interficere, ut Diti sacrum,
cuilibet lieobat.) Cf. Plui. Nom. 13. - 2) VetuS eSt disceptatio, utrum τοὶ volus il προδοσόας generalis de proditione leae sit intellegenda, qua patronu8 quoquc 0bnorius fieri p0tuerit, an specialis de patroni adversus clientem 'aude. Illud post alios detendit Diech Versutae p. I53, alterum rectiuδKAttin sperduellio, p. 21- D. Eandem esse legem, quam XII tabulae 8, mea hibent, et epetitam scilicet e Romuli lepibus, veri simile est. Cf. Dir 86n, lay reg. 286. MO., Marachungen I, 3Ηd n. 52. - 3) Romulus cumlaec constitui88et, consultores instituere decrevit, quibuscum res publicas RdmIn Straret, Θ patriciis C viros eligons. His sionstitutis distribuit 90te'
potestatem dedit, ut deliberaret ut suffragium ferret de qualibet re, qu m
22쪽
5. Macrobius sat. I, 2, 3S sim liter Solin. I, 35. 3M: Haec fuita Romulo annua ordinata dimensio, qui - annum X mensium, dierum vero CCCIIII habendum esse constituit mensesque ita disposuit, ut quattuor ex his XXXI, sex vero XXX haberent dies.
rex ad eum rettulisSet. Populo vero haest tria concessit, magistratus creare et legeA saucire et de bello decernere, quando rex rogationem ad eum tulisset. Suffragia autem ferebat non simul totus p0pulus, sed curiatim convocatuS.ὶ 1) Multis personis sacra administranda adsignaVit; legem posuit, ut ex singulis curiis bini crearentur, L annis maiore8, quos non ad certum aliquod tempus honores istos habere constituit, Sed quamdiu viverent, immunes a militia propter aetatem, ab UrbaniS Vero muneribus per legem. Omnes Sacerdotes a curiis constituit creari, ab interpretibus vero rerum divinarum per auspicia confirmari.) - 23 Cf. Marc. I,I2,5 primum anni mensem genitori suo Marti dicaVit, quem mensem anni primum fuisse Vel ex hoc maxime probatur, quod ab ipSo Quintilis quintus est et deinceps
23쪽
I) aer addit Antias Numam Pompilium sacrorum causa in iu- Venisse contendit. Iunius Servium Tullium regem primum interealasse commemorat. - Tuditanus refert - decemviros, qui X tabulis II addi derunt, de intercalando populum rogasse s f. XII. II,V); Cassius eosdem Soribit a uetores. Fulvius autem id egisse M Aellium consulom dieit ab u. Q. anno 582, - Sed hoc arguit Varro scribendo, antiquissimam legem suisse indisam in columna aerea a L. Pinario et Furio cos. 282), Cui mentio intercalaris adscribitur. Cf. Volset, iu8 civ. u. gent. Ib7 n. 175. M0., Chr9Hol. II, 3I,40. Hu8μke, rom. Stud. I, 55-58. - 2 Romulus una lege lata ad modestiam adduxit mulieres: Quae lux haost erat: uXOremiuStam, quae nuptiis saeratiS confarroatione) in manum mariti conveni88et, Domin unionem cum eo habere omnium bonorum et sacrorum.) - 3J Ita Sinteris pr6 υόμουe. - 4, De his cognoscebant cognati cum marito: de adulteriis et si qua vinum bibisse argueretur; hoc utrumque enim morte punire RomuluS concessit j Cf. Fest. I97 Oseulum: Significatur etiam osculo BRVium, - quod inter cognato8 propinquosque institutum ab anti' quj8 eSt, maximeque fominas. - 5 Constituit quoque legeS quasdam, quarum illa dura est, quae uxori non permittit divertere a marit0, at marIto p dimittit uxorem repudiare propter veneficium circu prolem Veiduuleetl0nem elavium vel adulterium commissum, Si Voro aliter quis a Seeret u 0rem, bonorum eius partem uxoris fieri, partem Cereri sar
24쪽
ii Romulus omnem potestatem tu filium patri constessit, idque toto Vitae tempore, Si Ue eum cRrcere includere, siVe Verberare, Sive Vinctumast opera rustica detinere, siVo Occidere vellet. Etiam vendere filium permisit patri; quin etiam hoo concessit patri, ut usque ad tertiam Ueuditionem per filium adquireret: post tertiam vero Venditionem liberabatur filius a patre.) - 2ὶ Papin. in Gil. d, S: Cum patri lex regia dederit in filium vitae necisque potestatem. - 33 Cf. XLI. ,2. - 43 Necessitatem impoAuit Romulus civibus, Omnem virilem prolem educare et filias primogenitas, necare Vero nullum fetum triennio minorem, nisi natum mutilum aut monstrum Statim post partum: hos a parentibns exponi non prohibuit dummodo eos prius ostenderent quinque Vicinis proximis, iique id comprobassent; tu e08 Vero, qui legibuS istis non obtemperarent, Poenas statuit eum aliaS tum etiam hanc, bona eorum pro parte dimidia publicari. Cf. XII d,I. - 53 Singulare est, quod Romulus , cum nullam in parricidas statuerit poenam, Omne homistidium appellavit parricidium.)Cf. Leg. Numae I2. - 6 F t. Σ30ὶ: Plorare flere sinelamare in8. cod., diaet me.) nune signi1ieat et eum praepositione inplorare, id est iid est del.l inVocare; ut sic cod.) apud antiquos plane inclamare. in regis Romuli et Tatii legibus si nurus sacra divis parentum estod in Servi Tulli haec est si parentem puer Verberit aSt Olle plor asSit paren . . . puer divis parentum sacer esto id est clamarit dix . .. Sic codeae te8te melaeno eorruptis verbis membrisque traiectis Scribendum forta88ee in regis Romuli et Tatii legibus huee est: si parentem puer Verberit, ast Olle plorassit pa-
25쪽
monumentis habemuS, - religi0num enerim0niis mitigavit - 0mnesque partos religionis Statilii Sancti SSime. 3. Cic. sd6 rep. 5,2,3): Numa)legum etiam seriptor fuit, i quas scitis extare
at lus Sagrum.1. VINO ROGUM NE BESPARGITO. 22. PAELEX ARAM IUNONIS NE TANGITO; SI TANGIT, IUNONI OB1NIBUS DEMISSIS AGNUM FEMINAM CAEDITO. 3 SI HOM1NEM FULNEN γ) OCCISIT, NE S RA GENUA TOLLITO. ΗΟΜΟ SI FULMINE OCCISUS EST, ET IUSTA NULLA FIERI OPORTE1. 34. Ci7IUS AUSPICIO CLASSE PROCINCΤA OPIMA SPOLIA CAPIUNTUR, IOVI FERETRIO NOVEM CAEDITO; QUI CEPIT, AERIS CCC DARIER OPOR- ΤΕΑΤ. SECUNDA SPOLIA, IN MARTIS ARAM IN CAMPO SOLITA RILIA,UΤRA VOLUEB1Τ, CAEDITO QUI CEPIT, AERIS CC DATO. TERTIA SPOLIA, IANUI QUIRINO AGNUM MAREM CAEDIΤΟ; C QUI CEPERIT EX AEBE DΑΤΟ. CUIUS AUSPICIO CAPTA, DIS PLACULUM DATO. θ
rens, puer diviS parentum Sacer estod.' id est clamarit. adicitur: si nurus, sacra divis parentum estod' in Servi Tulli. Dii i parentum sunt dii manes; of G I n. v I - IO n. 55: deis inferum parentum sacrum nivi0lato. TH. M.t1) Ita Halm pro fuisset. - 2J Plin. n. h. Id,Iί,SS: Numae regiS pDSteum f8ic S rip8i, eum praecedat Romuli mentio: posthumi vel p0stumo libri ΤΠ M.t lex est: vitio cet ' - 33 Fest. P. 22ί) Paelices -. Antiqui proprie eam paelicem nominabant, quae uxorem habenti nubebat. cui generi mulierum etiam poena constituta est a Numa Pompilio hae lege: paelex cet Item Gellius 4,3,3 ubi est tangit, apud Festum tanget. - 4, Frat. F. I78ὶ Occisum a necato distingui scr. distinguunt) quidam, quod alterum a caedendo atque ictu fieri dicunt, alterum sine ictu. Itaque in Numae Pompilii regis legibus seriptum essu: si hominem fulminibus sulmen Iovis Maligeri occisit - tollito' et alibi homo cet'. - 53 iovi feretrio darier oporteat et bovem caedito qui eopit aeris CC traditur. - 6ὶ F t. OpimR- M. Varro ait, - esse etiam Pompili regis legem - talem: cuiuS
interpretanda sunt Vel maiora vel lactentia. Cf. Plui. Marc. S: φασὶν, V
26쪽
Kχὶ Πόvους ὀτα Su. 0ιου παιδα bi η πευθῖζυ υΞωτερου τριSTOUc, του πρῶTOV, Σου δε δευτεoOV otακοσια, του ξε τριTOυ κατου. Serv. in VerV. Aen. 6, 860: prima - lovi suspendi, - Secunda Marti, - tertia Quirino. 13 Cf. G5M Pollucere merces liceat, Sunt far, polenta - PiSeeS, quibus est Squama, praeter Sestrum Squatum cod.). - 2) Cf. Plui. Numa Ido μὴ σγαυδει, θεως εF ααπελων ατμ ηzωv Iληθε Etu αTερ αλα cruγV sine farro). - 3) Id quoque a Numa institutum est, ut saeerdotes aheneis forticibus, non ferreis tonderentur ) - 4) sic secundum me chium. -- 5 Omnem de rebus divinis legislationem scriptis complexus in octo divisit partes, quot erant saeerdotum collegia. Cf. Liv. I, 29,6: Ponti cem - legit Numa), eique sacra omnia exscripta exsignataque adtribuit, quibus hostiis, quibus diebus, ad quae templa sacra fierent -. Cetera quo quis Omnia Publica privataque sacra pontificia scitis subiecit, ne quid divini iuris - turbaretur. - 6) Magnos Vestalibus dedit honores, inter quos testandi ViVO patre ius, et reliqua sine tutore agendi, ut Viverent ad exemplum earum, quas habent ius trium liberorum .i CL XIT RI. 7 o legibus Numae, in quibus etiam haee est scripta: Si pater filio permiserit uxorem ducere, quae iure pateticeps sit et sacrorum et bonorum, patri non amplius tua esse filium vendendi.) Cf. Pist. Numa IT 8) Numa officium lugendi secundum aetates et tempora constituit, ut puerum trimo minorem
27쪽
12. SI QUI HOMINEM LIBERUM DOLO SCIENS MORΤI DUIT, PARICIDAS ESTO. i13 Servius in Vergilii ec 43): In Numae legibus cautum
est, ut si quis imprudens 0egidi88et h0minem. pr0 eapite 0 eisia alis eius in contione - osseri set arietem. δ34 Marcellius i. PS digestorum D. II, S.2): Negat lex regia, mulierem, quiue praegna8 mortua Sit, humari, antequam partus ui excidatur; qui e0utra testerii, spem animalitis cum gravida peremisse videtur: 15. Fest. P. 61 Aliuta antiqui digebant pr0 aliter -: hine est illud in legibus Numae Ρompili: SI QUISQUAM ALIUTA FAXIT,
16. Dion Rra ' περὶ τους GoιG ἀί τ o UT GSOV V0 U- θῖσια ' ZῖλΞυγας - ΞRTIT O 7PSριγξ Te Ii TY V ΞαUTOU HIT MV κ.α Ast quis lugeat, mai0rem ne plures mensos, quam anDOS ViXerit, usque ad decem nee quom quam cuiusvis aetatis ultra; sed longiAsimi luctus tempus eSSe destem monsium. Per quod spatium uxoribus quoque defunctorum a Seeundis nuptiis abstinendum est; et si qua prius nupserit, bovem fetam immolare deblabat ex illius logo.) Cf. Vat. '. 32g: Lugendi autem Sunt parentes anno, liberi maiores X ann0rum aeque anno i X menSium , - minores - tot menSibu8 - quot annorum decesserint u8que ad trimatum: minor trimo non Iugetur sed subiugetur, minor anniculo neque lugeturnoque Sublugetur.
ii Fest P. 22I3 Parrici diit quaestores appellabantur, qui Solebant creari causa rerum capitalium quaerendarum. Nam parricida non utique id, qui parentem occidisset, dicebatur, sed qualemcumque hominem indemnatum. Ita fuisse indicat lex Numae Ρompilii r0gis his composita Verbi8 si qui cet -- Cf. Leg. Rom. IP. - 2j Ita emendavit Huschri pr0 et natis eius in cautione. - 3) Cf. Serv. in Uerg. georg. 3,387: apud mai0re8hOmIcidii poenum noxius arietis damno luebat, quod in regum legibiaderatur. 4J de terminis agrorum legislatio: iubens unumquemque ter minare agrum Suum et lapides in linibus ponere, eos Iovi TermiDO Sacra
28쪽
18. Macrobius Sat. I, IJ): Numa ann0 R0muli) δ L dies addidit, ut in CCCLIIII dies, quibus XII lunae cursus Eonfici stredidit, annus extenderetur; atque his L a se additis adlegit ali0s VI, rotractos illis VI mensibus qui XXX habebant dies, - faet0sque
LVΙ dises in du0s n0v0s menses pari rati0ue divisit: ad - pri0rem Ianuarium nuneupaVit primumque anni e Sse V0luit, - Secundum dicavit Febru0 deo. - Paulo p0st Numa in h0norem inparis numeri - unum adiecit diem, quem Ianuario dedit -. Ianuarius igitur
Aprilis, Iunius, Sextilis, September, November, December, XXVIIII ceuSebantur diebus; - Murtius Vero, Maius, Quinetilis et Oct0ber dies XXX singulos possidebant, Februarius XXVIII retiuuit dies. β
aliquand0 nihil eum p0pulo stgi utile futurum erat.
agrorum esse putabant. Denique Numa Pompilius statuit, eum qui tui minum eXarasset et ipsum et boves Sagros esse. 2ὶ De ceteris eius institutis maximum admirationem habet plebis por artificia distributio; haec Vero fuit: tibicinum, aurit1cum, fabrorum tignuariorum, tinetorum, Sutolum. fullonum, fabrorum aerariorum, figulorum; reliquas arteS in unum coegit unumque ex iis omnibus socii eorpus; consortia et concilia et Sacra cuique generi tribuens couvenientia. - 3J Cf. Leg. Γ9m. D. - 4; Impar numerus magis faustus habebatur. Cen8. d. d. Nat. 20, . 5s Cerib. . t . Nat. 20, Postea sive a Numa, ut ait Ful Vius, SiVe, ut Iunius, a Tarquinio 12 facti sunt menses et dies 3bb. Liv. I,I9,6 Numai ad cursus iuuae in XII monses describit annum - intercRlariis menSibu8 Inter-Ponendis. - Ovid. fast. I, 43: At Numa - menSibus antiquis praeposuit duos. Flus. Numa IS, 19; qu. Rom. I9. Cf. m., Chron. IS-47. Hu , rom. Stud. I, 7 55.
29쪽
Leges regiae Iulius). iudicerentur, quod - Samii ietiali religione, ut omne bellum, quod dρnuntiatum indictumque Π0u eSSet, id iniuStum esse atque impium
2. Lisius sq.2 5.6): Rex TuΙIus) - 'Duum VITOS, inquit, qui Horatio perduellionem iudicent, secundum legem faci0'. Lex horrendi carminis erat: Duumviri perduellionem iudicent: si a duumviriqpr0voearit proV0catione Ceristio: Si Vincent, caput obnubito, iniselloiarbori reste suspendit0, i verberat0 Vel intra pomerium vel extra
b. Incitus ann. II, M: Addidit Claudius sacra ex lρgibus Tulli regis piaculaque sproster incestum fratris et s0rori - per p0ntisces danda.
I. I ii is I, 32,5 : Ut tamen, qu0niam Numa in pace religiones instituisset, a se bellicae caerimoniae pr0derentur, ned gere- retitur s0lum sed etiam indigerentur hella aliquo ritu, ius ah antiqua gente Aequiculis, qu0d nunc ietiales habent, deScripsit, qu0 res
repetutitur. IJ Verba caput - suspendit a Cicero sp. Rab. 4,I3i legi Tarquinii 6uperbi attribuere videtur - 2) Cf. Fest. 29D Sororium tigillum -: - Η0rati et Curiati scurati cod.) eum dimicassoni, - Horatius interiecit eam 80il. Sororem). Et quamquam a patre absolutus Aeeteris Sceleri cod.) erat,aeeuSatus tamen parricidi λpud duumviros damnatusque provocavit ad p0pulum, cuius iudicio Vietor duo tigilla tertio superiecto, - Velut Sub iugum miSSus, Subit, - liberatus omni noXia scoleris est cet. Cf. Lis. I,26,13: piacularibus Sacrificiis factis, quae deindo genti Horatiae tradita Mint. Cis. rep. 2,M,54. 3 Lex lata est propter illum ea8um, iubens, SI eui trigemini nascerentur lilii, ei de publieo alimenta ad pubertatem Suppesinaiad 4 Sociis et proditionis conseiis iudicia rex
, i. ' ' δ' ': δ' Vndum legQm de desertoribus et proditoribus
30쪽
1. Cicero fis rep. 2,29 3M: Tarquinius, - ut de su0 imperi0 legem tulit, prindipi0 dupli0Wit - pristinum pGrum numerum, et antiqu0s pistreS mai0rum gentium' appellavit, qu0s pri0res sententiam
πω, et ὀραπό τογυ - 1ετῖχειν της ισοπολιτΞίας επετρῖφS. κελξυσας γαρ αμ α τυις αλλοις απασι, ελῖu8Sροις καὶ τουτους τιμ. Gασθαιπας ουσίας, εἰς φυλας κατgταξε, αυτους τας κατα τη v πολι, τετταρας υπαρχουσας, - καὶ παυτο υ απῖδο)κΞ τ 0υ κ0ιυωυ αυτοις μετεχειV, ω, τGla αλλοις δ ηἱμ0TtRotc. I, CL Liv. I,3 6. Dion. 3, 67. - 2) Legati Etruscorum aderant serentes insignia imperii, quibus ipsi reges Suos ornabant, portanteS coiOnam auream, sellam eburneam, Sceptrum aquila in capite ornatum, tunicam Durpuream auro distinetam, togam purpuream pictam. Tarquinius tamen his honoribus non statim usus est, ut plerique Aeriptorum Romanorum tradunt, sed senatus populique arbitrio permittens, an recipiendi honores e Sent, tum demum cum Omnes consensissent eos accepit.) Etiam XII lictores Dion. He refert, quos iam a Romula sumptos Se Lis. I,8,2 et Plut. Rom. 26 tradunt. Cf. Rubino, N. Vers. δ96. 33 sincensis poenam constituit, bonis privari et virgis caesos Venum dari.) 4 Tullius servis manumissis civitatem habere concesSit; iubenS enim una cum libetis aliis omnibus etiam libertos censeri, in quattuor tribuS urbanas eos distribuit. - eosque ad omnia quae Dublica essent aeque admisit ac ceteros plebeios.)