Fontes Iuris Romani Antiqui

291쪽

Privilogia Veteranorum.

PRIVlLEGl A VETERANORUM.

Civitas ves conubium aetate liberae rei publicae lege tantum dami potuita populo. Quod ius sumpserunt quidem Sibi postea imperatore8, Semper tamen beneficia illa Dyis vicem habebant aerique incisa in loco publico proponebantur. Donabantur autem ita po8t impleta stipendia imitima milites, sine militantes sine dimissi honesta missione, peregrini ciPilate, cives conubio cum peregrini8, atque 8otetant imperatores una constitutione complecti exercitu8 provinciarum singulo8 Smgulasve classe6. Quae con8titutio, adscriptis omnium nominibus, in Capitolio aftiqebatur, unde honorato ita eaeemplum descriptum et in formam diffvcti redactum dabatur, quo is s8uum probaret. E magna Smodi diplomatum copia per omnes imi proni ius dismersa hodie eaetant ad centum in dive is regionibus re perta. Quae etsi imperatorum sunt a Claudio u8que ad Diocletiarium, cum et argumento et formulis simillimre Sint inter se, suffcit duorum generum, 8 Hi et cisibus datorum et datorum peregrinis, Singrila eaeen la promonere in notis adieci, si quae occurrunt minores disserentiae. - Collectionem edidit possu Ilas plenissimam et accuratissimam, commentario totam rem illustrαnte adiecto, m. in U 3, 2, 8 3-919 sui I. s. I956 - 2038. 22g2. 22 3. 2328M-2328 Quae nuperrime prodierunt, edita 8unt pondenabi der mesid. nit schr. f. se hichte v. Kunsf I906 p. 29. Mitth. des archa LInst. Rom. 1907 s. 34.

98. Diploma militis pere ini, a. 71 p. C.

E duabus tabel a cheneis in formam diptychi redactis, quae Salonae saec. X RI resertae hodie Berotini in blibliotheca regia fiam in antiquario musei regii M.J adservantur, ubi isse eas descrissi. m. F. 853. Aequale8 8unt et forma et magnitudine, a. 0,I67, L RIPS. fm formα et magnitudine vide eri laria ii tychi et tris rei quae huic editioni Me dunt ἰ orbiculi, quibus litterae a, b, c, d adscriptae sunt, locos indicant, quibu8 tabulae perforatae sunt. Per foramina b et d fla ahenea se et f)ducta δunt, quibus tabulae ita coniungebantur, ut libelli duorum foliorum

3 e quattuor paginarum instar essent; continent autem saginae 2 et 3 8σω- am Irimariam eundemque interiorem, p,ina 4 scripturann eaeteriorem eae interiore reFetitam, sagina I signa et signat 0rum nomina. Clau80

292쪽

Privilegia veteranorum.

scilicet Isbello per foramina a et e trimi i. e. tripliciter tortum) filum se neum ducebatur, cui collιgato in pagina I 8igna a se tem te8tibus immon bantu= nomin/bus bipertito adscriptis. Cum similem formam etiam in con- tr tuum et festamentorum tabulis ligneis ceratis vetere8 observaverint nisi quoa sitis irriteis in iis utebantur, illustratur inde loeu8 Paul. sent 525 6 ordo decrevit - tabulas - ita signari, ut in summa marginis ad mediam partem perforatae triplici lino constringantur, atque imposilao supra linum cerae signa imprimantur, ut exteriori seripturae fidem interior servet. CL et. Ner. IT '

elusas Ravennate sub Sex. Lucilio Basso, qui sena et vicena ) stipendia aut plura a meruerunt et sunt deducti in Panno niam 3, quorum n0mina subscripta

divitatem si dedit et e0nubium eum uxoribus, quaS tunc habui88ent, cum 10 est civitas is data, aut si qui caelibes essent cum iis, quas postea duxissent, dumtaxat singulti singula8. Non. April. Caesare Augsusti) f ili0ὶ Domitiano, Cn. Pedio Ca8co c08. Plat0ri Vesnoti s ilio), eenturioni, Maegeio β. 15

Descriptum et reeognitum ex tabulanenea, quae fixa est Romae in Capitoli0 ad 13 In aliis disL: equitibus et peditibus vel trierarchis et remigibus, vel classicis. - 2) In aliis qui militant. - 3ὶ In es Sicis nominantur stipendia XXVI posteriore aetate XXVIII 3, in militibus αε aei artibus XXV in legionariis XX, in praetorionis XVI. 4) in αἰas et sunt

dimissi honesta missione, vel emeritis et dimissis hon. -SS., vsI coniunctim Cum 8eguentitus honestam missionem et civitatem dedit; m assis autem: qui militaui, - item dimissis hora. misS. - b) In am8 liber/ p teriquae omis8i sunt, in aliis a ditum est ipsis filiisque eorum, qu08 Susceperint ρε mulieribus, quas secum concessa c0nsuetudine VIXISSE Proba erint 6 In alia additum Romanam, qui eorum non hiuberent. I) 81nguus ea em rum utrumque. - 8ὶ Iris 55,32, 4:-Δ-αΠκοv invoc. Verba. Π0Π ΑΡr. - Maegeio, itemque infra in Capitoli0 -gus sinem , mutraque tabula litteris tenuioribus postea adiecta e e monet MO. is. 8503, inseti et, ut obsereat idem s. 9943, post recognitionem a trati a motam. IntMula adleota verba illa litteris inclinatis κτωβῆ. O

293쪽

Privilegia vel anorum.

aram gentis Iuliae de foras podi0 sinistorioro,

Nomina speculatorum qui in praet0ri 5 meo militaverunt, item δ militum qui in e0hortibus novem praetorii 8 et quattuor urbanis subieci , quibus f0riitseroi pio militia funetis ius tribuo e0nubi', dum taxat eum singulis et primis 10 uxoribus, ut etiamsi peregrini iuris fominas matrimoni0 800 iunXE-rint, proinde libet 08 tollant, ae si ex du0bus civibus Romani8 natOS. A. d. IV non. Destembr. ,15 Galeone Tettion0 Petroniano, M. Fulvi0 Gill0ne e08.

L. Ennio L. f. Tro mentina) Foroci, Aquis Statellis h. Deseriptum et reeognitum ex tabula 20 aenea, quae fixa est R0ma0 in Capitoli0n basi Iovis Africi.

I) In aliis alia loea sunt Scripta, post Domitianum vero Semper in mur0 p08t templum divi Aug usti) ad Minervam. - 2, Nomina tostium in tabula adiecta Didea8; omnes sunt Dalmatae eae oppidis Dalmotiso MI0ua, Epidauro, Iadere, Rishnio. - 3ὶ In ceteris dip praetorisuorum προVlator88 his primum lucum tenentes non nominantur. - 4J Ubi du0 Augu8ti loquuntur subietamus, tribuimus. - 5ὶ Quae requuntur Ufrba VS c te ad finem v. II in omnibus d L eaciem sunt illustranturque loco S i . Veterant8 quibusdam e0ncedi 80let principalibus constitutionibus s0Π'

294쪽

Iuris iurandi formulae.

M. Acilio Au an i0la et Pansa e0s. ' pridie nonas Ianuarias. IT. Haterius Nepos praei. Aeg. t ' L. Valerio N0stro equiti ' 3 alae V0c0nti0rum turma P Gaviana emerito hone9 5siam missi0nem dedit. R 7

ur/8 iursindi Gaio princisi praestiti in .sso regni exordio snam obiit Tiberiu8 a. d. XVII I r., fraestiterunt id fritienses Lusitani post dies duo et quinquaginta , eae consensu ut videtur unis 1 sorum nuntio ab urbes Γ0ma per Frovincia8 πα O, dus eae plaria quae sui sunt coniunctaeduit in Ephem. epigr. 5, 154. f f. Iusturrendumn quod Paphlagone8 aliquot annis post regionem silam ironinciae Romanae adiectam Augusto Caesari iuri erunt, D s. 878 Dilumberster, Omient. GC. ins . Sel. 532, N. 78qq. 101. Ius iurandum Aristen Sium. G 2, 17 P. Tabelia ahenea re perta a. 1659 in Lusitania ad Tastum amnem inter rudera os idi rar0 memorati Aritii, hodie deperdita.

Ιns iurandum Aritiensium. PEX mei animi sententia, ut ego iis inimietis ' ero, qu0s C. Caesari 5 Germanico inimi tos esse ' cognovero, et si quis periculum ei salutiq uoicius S interi instretque 3 armis bello interni divo ' terra mariq uri porsequi non desinam, quoad 'p0onas ei perA0lverit: neq ue) me neque liberos 10 me0S ' eius saluto eari0res habebo, eos 1 ΠΗ, qui in eum h0stili animo fuerint. mihi hostes esse dueam: si solens fallo fefellerove, tum me 13 Praef ectus) Aegsypti . - 2) Jrlegi - n0 nasi 8ub8criptio praefecti,

qui, loco imporatoris, hanc missionem stedit - 3, inperii in inperiique s militerve eaee la.

295쪽

Iuris iurandi formulae

. . . ibio . . . ariotii.

Cn. Acerronio Proculo et C. Pontio Petronio Nigrino coss. Decretum Issiorum de pisuli conse M. Cum eae voto omnibus hominibus speratus C. CaeSaris Germanici Augusti principatus nuntiatus sit nullumque modum laetitiae inveniat mundus, omnis istem etintres omnisque genS ad deiu p6ctum fe8tinaverit. quasi gratissimo hominibus saeculo iam moto, placuit ordini et negotiantibus apud nos Romanis et sopulo Aniorum decerni legationem eae primis et optimis Romanis et s= α6cis adimam et gratulaburam ei petituramque, ut in mem0rigoma civitatem habeat, sicut et isse, eum primum cum Ser nιco palae advenit in provineiam eiυitatis nostrae, promisit

296쪽

Iuris iurandi formulaD.

Αur ριωυ Καλλιθα ους, ' 'Αρτεμ ιδ ορoc Φιλομ.0Uσου, ' o ιτιυες καὶ vettgρ c I , ου Καισαρος Σαβαστού Γερριτυικού ' σω- 3t τηριας ευξανιευοι Διὶ Καπιτ λί ρ ῖθυσα, τω τ8ς τόλε ' i, ζ Ovoματι. 3324252627 282930

Lusiurandum I i0rum. Iuramus per Iovem conservatorem et divum Caesarem Augustum et patriam virginem sanctam benevolo8 n0S futuros esse erga C. Caesarem Augustum et uniυersam domum eius, et amicos iudicaιuros, quos ipse elegerit, et hoSteS, qu08 ipse cenSuerit. Vere iurantibus autem nobis bene eveniat, periurantibus Nero contra.

Legati professi sunt suis impengis C. Varius C. f. Vot. Ca8tu' Hermophanes Zoili f., Chelus Pisistrati f., Aeschrio Calliphanis f., Artemidorus Philomusi tqui etiam ob salutem C. Caesaris Augusti Germanici supplieantesdravi Capitolino sacrum fecerunt nomine civitatis.

297쪽

Ordo salutationiS.

G VILI S I 7896 reeognitum G De88avio. - E lapide alio m. I, 17 lato m 6 53 reperto in ovi ido Numidiae Thamussari in foro. Titulam pri nus editu Aulle, reo iI de Constantine 22 IS823 p. 40I sq.; deinde Ioh. Sohmidi in Ephem Nigr. 5, 386 s tea recognovi ipse ad ecty um et insoriptionem cum commentario edidi Ash. e. 5, 9. Continet insor fio ordinem salutationis sv. I-Iίν et spormiarum sIί-flin. constitutum a consulari Numidiae imperante Iuliano sa. 36I-3633.

fersa scalis, ' promoti primo a domino nostro ' invitio principe 5 Iulian0, ordo sarautationis factus et ita at perpetui atis memoriam aere inessus Prim0 S senatores et e0mites es ex comitibus ' et admin f

Quinto ' otyi dial0s ex ordine. Item S quamissi com moda consequi debeat prin eps: Ad 01s 15 eia lem intra civitatem dan' dum Italio ost tritici modios quinquo 'aut pretium frumenti; intra p r itinum modios septem aut pretiummo'diorum septem; etiam per dena mi'lia bini m0di vel e0rum 20 praetia ' subereseant; s il mitte n dus sit tra'ns mare, centum modi

vel modio'rum centum praetium sufficiet. - C0rnieularius et commentarien 'sis medietatem huius summae 25 dom' modi nomine consequentur.

Se0 lastici in postulations simplici ' quinoue modios trittiei vel quin que modi0rum praetia e0nsequentiur; in contradictione decem 30 m0di os trities vel decem modiorum praetitum consequantur; in Urguenti quete i finienda sit, quindoei modi0s usit ' quindes modiorum praetia eonSequantiur. 35 Except0res in postulatio' ne quinque modios tritici vel quin' que modiorum praetium eonsequantiur; in contradictione duodecim o tadios tritici vel duodeci modiorum ' praetium consequantur; i ni) qui.

298쪽

Ordo salutationi8.

281 definita eau sa viginti ' m0di0s triuidi vel viginti ' modiorum praetia 40

Caesia in postulatione singuli tumii suffiei unt maiores; in contradisitionibus ' quaterni maiores; in defintio negotiio numquam 45 amplius sex a litEgat 3ro exigi oportebit. Libellensis in li bello uno duos m0dius tritici vel duorum ' m0diorum pretium debebit aceipere. Ofuidialis missus intra civitate du0A m0'dios triuiei vel du0rum 50

299쪽

LEGES OlOTAE REBUS COMMUNl SACRO VE

Legem ut suae rei quivis recte dicit Dig. 23, ,20, IJ, ita p0pulus

quoque vel quaevis res publica ad populi similitudiuem constituta, neque sero dictio ea a privata rostodit nisi in rebus communi sacrove uSui destinatis. Nam quae populi sunt Vel eOllegii corpori SVe euiuScumque, iis sappissim0 Secundum certas leges aut omnes utuntur aut aliquod hominum genus; id quod iuris privati sinos exuedit. Supersunt automu0n pauca eius generi8 inStrumenta, quae eum ad hanc syllogen Omnino pertineant, quo loco potiSSimum stollo uentur dubitari p0test: sed magis placuit, ut inter privata instrumenta referrentur, cum ea quoque quae populi sunt e880ve Videntur noti tam a publico iure pendeant quam a rei dominio. Id luculenter ostendit inter alia lex infra edita Vici Furionensis: nam vieus eum iure publico collegiis aequiparetur neque rempublicam habeat nisi ea ratione, qua item corpori cuicumque tribuItur, hane legem privatam esse dubitari non potest. Ea autom lex re non dis-

fert a lege quam populus Romanus dixit viae Appiae et Appiae aquaB. Accedit quod haec legum dictio quamquam iure ad populum Spectat Herque dubium est leges de singulis aquis latas ' Frontini de aquis 943 intellegi publicas populi R0mani, saepenumero perficitur edictis magiStratuum

SiVe populi de ea re iussu sive sua potestate rem ordinantium. Denique multoties eius generis instrumenta quae ad nos pervenerunt a quonam pr0

siciscantur parum apparet, id quod eadit tutor alias in loges antiquissimas dua8 Luderiuam Spoletinamque. Itaque haec omnia re uerte doniuncta hodensite proposui. Potuerunt addi odicta Augusti de aquaeductu Venafrano Supra n. ι7, et ipsum conditoris mag4A iure propositnm quam prindipi8 et L. Sentii praetoris de campo Esquilino supra D. 44'); sed ea magis HSum est aliis eapitibu8 relinquere. TH. M.t

300쪽

104. Lex vicanorum Fursenctium.

ω G9, 782 cf. p. 667. De8s. 4912. E lapide, in Apuliae oppido Lucera sandiqua Luceria colonia Latina, reperto, primum edito a. 18M in et Tu d3 LVοσα, P08tea α M. Ephem. epigr. 2. I98, indeque in Zis . IS,I27. Lapis Pe KLO Cf. supra m d Q. GII, 766. De . 49II. E lapide aia 1876 prope Spoletium reperto atto m. 0,5r, lato O, , crasso 0, 2 in ab utroque latere inscripto, Spolet ει in pinacotheca publica adservato. Pitulum edidit Ammmann in miscella M Capitolinis, quibus Instituto archaeolameo C semestria feliciter peracta gratulati sunt iuvenes Capitolini Bormann Duhn aliique 'Romae 1879.

est o .i05. Lex a vicanis Furiensibus templo dicta a. u. c. 696 . V 9 3513 - 1 603. H. tab. M. Dess. 4906. E lapide in ruinis Fur- fontis antiqui reperto. Furio Heus ad rem publieam Pelivinatiuin, civitatis

qui dicat rem Sacram.