장음표시 사용
11쪽
salneum alidum simplex in genere .
Balnea calida, abstrahendo a partibus eadem constituentibus, qua talia, molli stimulo eatoris
vires suas in organismum humanum prae ceteris exserunt. Si calor externus proprium corporis superat, stimulus ejus placidus paullo sortior evadit, in systemate vasorum Praesertim conspicuus, cujus processum dynamicum exaltat auget actiavitatem cordis et arteriarum, impellit sanguinem in minima vascula, ibidem accumulat et sudores causat. Si balneum calidum 5 gradum alii . attingit, in destruendam organiZationem corporis nostri nititur, et quidem eo magis, quo Propius ad servorem aquae bullientis accedit. Quod si fiat, in loco contactus inflammationem, deStructionem, suppurationem et gangraenam materiae organicae producit. Ex his jam videmus variam caloris temperium, suis quoque essectibus manifestari. Aliter enim agunt balnea tepida, aliter balnea alida, aliter ferrida. M Balneum vidum simPlex.
Tepidum illud dicimus balneum, quod calorem sanguinis humani aequat, aut saltem non multum vel ab illo recedit, vel illum excedit, id est aut paullulum adhuc caloris nativi subtrahit, aut licet Parva quantitate, eidem calorem addit Esse-
12쪽
i Seius igitur balnei tepidi in omni casu disserunt ab effectu balnei stricte calidi; siquidem hoc altiori sua temperie tanquam stimulus positivus, addendo scilicet aliquid agit Etenim calor nativus ad aequilibrium cum majore externo tendens, ab hoc prius augeri debet, donec exaequetur. Quum igitur essectus balneorum simplicium praecipue a
temperatura eorumdem dependeant, nulla alia pro hominibus nonnullis aptiora esse videntur, quam tepida Adtendendum tamen, ne continuo eorumdem usu sensibilitas cutis adversus frigidiorem aeris temperaturam Sollicitetur, et hoc modo a s occasionalis refrigeriis, ut rheumaticis assectionibus praebeatur. Haec etiam momenta erant, quae nonnullos eo inviaverant, ut balneis tepidis vim omnem salutiferam abnegarent, imo noxiam imputarent, ac si servorem et debilitatem subsequas haberent. Nihil tamen praeconcepta opinio adversus veritatem valuit .mancus conceptus de diversae temperaturae balneorum essectu in causa
praecipue erat, ut oppositi saepe praedicarentur, cui error occasionem principalem neglecta disserentia inter actionem primariam et secundariam exhibuit Balnei tepidi effectus primatius conspicitur in eo, quod sensus quidam amoenae tranquillitatis et quasi requiei et lassationis per universum corpus dispergitur Cutis mollior tangitur, respirium profundius et lentius evadit, pulsus semtitur rarior quidem, ast sortior frequentior experitur nisus urinam excernendi, quam extra balneum, absorptio enim alacrius procedit transpiratio tamen vix augetur dolores, si qui adsunt,
13쪽
mitescunt, proclivitas in somnum gruit, sicin balneo quieti moramur. Ratio pacantis hujus vir tutis in consensuali relatione Plexuum nervosorum cutis, cum reliquo systemate nervoso sita
esse videtur, cujus vigore lenis ille et placidus
stimulus, quem et Marcar ingeniose adulatricem nuncupat, quemque balneum tepidum in omnem corporis superficiem exserit in reliquum quoque organismum transfertur unde sensus ille
placidae quietis et lassitudinis, tanquam essectus mitigatae sensibilitatis et irritabilitatis, imminutio dolorum, nec non cohibita frequentia pulsuum derivari debet. Ex his omnibus tandem, quum quies illa et mitigatio in omnibus systematibus
oeconomiae animalis exsurgIt, somnolentia et somnus ipse prolluit naturali rerum Consequentia inductus liti explicandis tamen flectibus balneorum, et ipsa proprietas aquae, electricitatem ab aliis corCporibus derivandi, iri calculum sumi meretur. Etenim in balneo simplici neque partes constituti
ae neque temperatura aquae tanta virtute pollere videntur ut his solis circumstantiis essectus balneorum simplicium insignes adscribi possent, ut potius aliquid adhuc aliud suspicari sinant, quod in computum sumptum majorem in balneo rum simplicium actionem lucem spargit, relatio scilicet electrica aquae in organismum animalem, qua sit, ut Proprietas haec aquae liberiorem gelidi campum nancisci et halneum tepidum sim- Plex organismo plus vel nunus illius electricitatis nativae subtrahere, hoc ipso sensibilitatem ipsius
14쪽
mmicere et tanquam remedium pacans in eundem agere valeat. Quapropter etiam relatio haec tanquam causa simultanea enumeratorum mox phaein nomenorum consideranda esse meretur. οEgressi ex halneo tepido sensu frigoris perhoriarentur, qui tamen brevi evanescit, postquam compus siccatum fuerat Succedit nunc sensatio grata, quin vires arrectas cognosceremus; unctiones oeconomiae animalis, tum corporis tum animi majori quidem facilitate, neque tamen majori ro-hor ossiciis suis sunt animadbertimus h Quapropter virtus balnei tepidi, aequiparata cum essectu frigidiusculi tantum abest, ut sanis hominibus et vegetis in usum diaeteticum commendari mereatur, ut potius pro in iantibus et decrepitis reservanda sit Insantum enim organismus adhuc teneritudine insignis evolutione caloris persecta carere nequit et repentinus transitus ex balneo calido, quo in utero materno gavisus suit, in frigidum non noxius esse non posset. Decrepitorum autem sensibilitas major est quam ut absque noxa balneis frigidis frui valerent; quapropter e re videtur, ut potius a tepidis sensim sensimque ad frigidiuscula et rigida balnea transitus fiat. In Provectiori tamen aetate diaeteticus alneorum tepidorum usus proficuus observatur, quum quidem tunc fibra jam rigiditate peccat, et ratio Partium fluidarum ad solidas in oeconomia animali imminui iri hctat. Ex his omnibus nune indicationes, quando adhibendum sit cum es et optato balneum tepidum, sua sponte liquent. In illis praeciPue modi
15쪽
his spem mediet non sallit qui exaltata sensi-hilitate et irritabilitate insigniuntur in inflammationibus stipatis labri doloribus et pasticis atque convulsivis motibus in obstructionibus et insarctibus vasorum et viscerum abdominalium; in morbis dolorificis systematis uropoetici, in diversis acutis et chronicis exanthematibus. Regimen sub usu balneorum tepidorum serva
dum in eo praecipue consistit, ut occasio reseia geri admittendi sedulo arceatur, et balneum ne isque leno, neque jejuno ventriculo ingrediaturi morationis quietae duratio sensu quidem proprio optime definitur, ab uno quadrante tamen, ad horam integram usque in genere determinari valet. Post balneum hilaritas animi fovenda et vehemeriatiores assectus animi vitandi commendantur Bauneum ipsum unquam sola aqua cocta constituaintur, verum huic Potius eousque recenter bausta aliundatur, usque dum Pro sensu ejus, qui ina ne moratur, tepida evadat.
s. Balneum simplex atriet ealidum.
Balneum simulex in stricto sensu calidum illud dicitur, quod calorem corporis humani aliquot gradibus superat. Qua tale in organismum a quam stimulus positivus agens, affluxum sangu nis in peripheriam corporis derivat, hoc ipso tra spirationem Promovet, imminuit tensionem utis et rigiditatem fibrae, pulsum molliorem et pleniorem Provocat, et sustem nervosum pacat Dura
te balneo magna opia aquae vasorum abSorbeum
16쪽
17tium ope in organismum recipitur; post ipsum somnolentia et sudor universalis ingruit. Balneum calidum remedium estica exhibet. non modo in exanthematicis et contagiosis, verum etiam in febribus nervosis simplicibus in aliis e iam sebribus, in quibus eruptio criseos per cutem promovenda, in assectionibus rheumaticis acutis et chronicis, in adsectionibus nervosis, in mo bis utaneis, praecipue a turbata iunctione tran Pirationis procedentibus praesertim autem in exanthematibus regressis et retropulsis Semicu-- et ediluuia tanquam stimulus localis agentia Sanguinem a partibus corporis superioribas ad inferiores derivant, quo in multis casibus qua praecipua et emeacia remedia considerationem merentur his tamen hominibus hoc ipso, qui eisdem absque scopo speciali et sine necossaria Prudenuo, abutuntur, noxia evadere possunt. Homines vero in refrigeria et catarrho proni nonnisi urgente necessitate balneis calidis utantur. γ Balneum feroidum simplex. Balneum servidum simplex stimulum vehementiorem in organismum exserens, rarius qua remedium adhibetur. Quo propius ad gradum aquae bullientis accedit, eo vehementior sit ejus essectus, Pulsus tum tangitur celer et frequens, Venae turgent, acies rubet, sudor erumpit copiosus. Ad gradum 13 Fahr. Plerumque Sensus anxietatis et oppressionis ingruit, arteriae temporum et tali pulsant vehementer; vertigo Pulsan
17쪽
tes capitis dolores, et sere sensuum obnubilatio in conspectum prodit, quae omnia saepe in apo-plex iam tandem transeunt. In illis igitur casibus, in quibus e re erat, stimulos vehementer perstringentes applicandi v. g. in paralysibus, in arthritide inveterata, in assectionibus rheumaticis chronicis et obstinacibus, in rigiditate artuum et similibus malis, cum optimo subinde successu P, plicata suerunt.
Balneum frigidum simplex in genere.
Quod in balneo frigido simplici in genere actionem praecipuam in organismum a Dimalem exserit, frigus ipsum est, cujus essectus, qui distinguuntur primarii et secundarii, relate ad intensivam et extensivam ejusdem Potestatem, nec non durationem applicationis, omnino dili erunt. ΕΩ sectus primarius rigoris immediate ex solo conflictu partis organicae cum medio frigidiore pro- pullulat secundarius autem Per activitatem organismi subsequam producitur. Prior quidem in eo, quod contactae parti calorem subtrahit, hinc ejus cmperiem nativam deprimit, semper acqualis pei Severat, dissert tamen pro gradu, extensione et tempore applicationis non modo respectu partium Proxime rigoris iticaciam experientium, sed etiam aliarum, imo totius organismi animalis. Con- Stans productio caloris continuo cum operatione vitae animalis altioris conjuncta est, et Potentia
18쪽
39 influxus mediorum externorum, minore ac vita organica ipsa temperi gaudentium, multo minus
secundum absolutum eorum temperaturae gradum, quam Potius secundum quantitatem caloris, quam intra certum tempus subtrahere valent, determinatur. Sic e g. aer i graduum Reaum.
tepidus aqua autem ejusdem licet gradus sat si i-gida percipitur. Essectus primarius rigoris a relativa quoque sensibilitate ejusque energia dependet, dependet etiam ab eo, an derepente et in quo gradu, an vero sensim sensimque applicatur. organismus enim, si potentiae limitantes per gradus applicantur, sat altae limitationis opax, Protinus tamen convellitur, si majori atque magis re-Pentina, ac par est, vi percellitur. Primaria igitur actio rigoris in eo consistir, quod minor illius gradus unctionem systematis nervosi restringit, receptivitatem pro inlluxibus externis obtundit, hocque ipso nervorum in alias functiones influxum infringit, veluti motum, secretiones etc. In systemate irritabili contractionem fibrae auget, hocque ipso impedit, quo minus alterna expansio et contractio libere sese excipere valerent hinc et hujus quoque systematis activitatem temperat. Secretiones etiam in puncto conflictus mutui refrenantur, quum interea in interioribus organi adhuc per aliquot tempus re-Sorptio vigeat et simultanee consolidatio liquidarum substantiarum plasticarum Promoveatur et foveatur. - Frigus igitur evolutionem vitae animalis in omnem directionem resti ingit et limitat. Essectum ejus limitantem praecipue sensibilitas et
19쪽
irritabilitas, eoque magis experiuntur, quo Iacrius vigent neque tamen vita quoque vegetat hah ejus influxu immunis remanet. Adversus limitantem hanc frigoris emeaciam omganismus vivus re agit, ut normalem evolutionem vitae iterum ubivis locorum nanciscatur, atque sustineat, quo ei lectus frigoris secundarius definitur. Vis intensiva Secundariae hujus actionis dependet a primaria, cui in regula gradu respondet. Vicissitudinis ratio directa in reactione vitae comspicitur celerius alternans majorem, lentius minorem, imo subinde nullum provocatura essectum secundarium, quem etiam receptivitatis determi-Dat gradus. - Λctio secundaria, quoad extensionem Suam Primariam Plerumque superat, ratione tamen semper directa, in uncto Conuictus major, in reliquo organismo minor observanda. Μ nifestatur enim uberiori adhuc evolutione caloris et cunctis rigore restrictis unctionibus organi- eis majori cum energia redeuntibus. Cujus status
Phaenomen in systemate nervos et a Sorum, e
rumque mutua relatione conspiciuntur. ajor nunc illuxus sanguinis et rubor partis in confluctu positae, et in genere circuliis alacrior vitae plasticae vigor, alacrior metamorphosis, evolutio caloris magis adhuc aucta major in expansionem nisus et uberior secretio in parte rigoris influxum experta et similia innotescunt. Essectus igitur rigoris universalis, videlicet primarius et secundarius simul sumti, tanquam X- citans et roborans remedium praedicatur, si nimiium activitas vitae organicae laxitate et atonia
20쪽
pectat. Πic tamen essectus tum tantum rigoris applicationi convenit, si lenis solummodo, neque justo diutius durans primaria et secundaria actio locum habuerit, et praesens individualitatis ne gia hasce simultaneas sero admiserit. Si actio primaria sortior, individuum autem ipsum vi et rcceptivitute adaequuta Provisum haud fuerit, tantum abest ut essectus hic univcrsalis excitaret et roboraret, ut potius debilitans et consumens esse
Pro gradu autem rigoris balnea in triete frigida et frigidiuseula abeunt. Frigidiuscula ea dicimus, quae temperiem fluviorum influxu radiorum solis expositorum diebus aestivis sub clima te moderato exhibent Balneum autem stricte Digidum infra o gradum Falir inchoat Vicissitudo haec essicit, ut esse eius rigidorum et rigidius culorum balneorum diversus evadat in organisinum humanum.
α Balneum stricte frigidum simρleae. Balnea rigida aeque potentes exseiunt Stimu los, ac calida eorum tamen sollicitationis ratio omnino disserens observatur. Etenim aratum absunt, ut positivi aliquid addant, ut potius in puncto mutui conflictus calorem subtrahant, que in , ut diximus, processus italis iri interiore organismo alacriter reparare adnititur; exaltant itaque, praecipue brevibus intervallis adhibita eundem Processum vitalem antagonistice unde sensus c