장음표시 사용
111쪽
demque uel cum poena in tam iam ex susceptis studiis 36 mereti t Isimulque seruire, ad quosdam sellieet affectus, ac uiuendi paene normam, Sua indole, uel temporum sorte, adactos. 7 Nam
omnia saecula genium habent 38 qui mortalium animos in certa studia solet inflectere. 39 Quaedam aetates praecipue armis exercitae, 6o 'Φmox omnia in quietem compositi, tum regnorum, tum rerumpublicarum in populis amor, i
truncs6 Factis et opgribus suis. I. Seruiunt homi nes uel suis cupiditatibus, uel consuetudisti saeculi. In illam seruitutem sua riumque indoles, in hanc sors temporum, geniusque saeculi, apit. Die
rum uerborum, optimae tamen cuiusque sentcnritiae, consectator, Barelatu ad ἐγχωρως Graeeorum Θεους et λάμπει, de quibus multa CL.Meurinsius ad Lycophr. p. 362 Seqq. respici z. quorum numinum plenam esse regionem, Petronius in Satyri dixit. Per genios autem idem, quod Plinius libri VI Epist. XXI. per ingenia suorum temporum, inreuigit, uel, si mauis, rationem sentiendi uiuetiditime, ac iudicium de moribus, uitaeque instituendae ratione publicum. Quod qui neget, uicesimo fera quoque anno mutari, nae ille , parum se ad terum . . aetatumque uicissitudines attendisse, plodiderit. Non est igitur, quod hunc locum sugillent aliqui. Cons. quae superius dicta sunt ad Praef. num an 49 Columella libr.V. cap. VL dixit i adura ι -- dum, uel in orbem, inflectio Cicero fere instertere ad.
112쪽
minc ueluti in barbariem 62xhomines nasci, d inde facilioribus animis mansuescere, 63yet post
saecula aliquot ad stipatum prima caligine ing Is nium redir 64. Ita saepius orbis cultis hominum moribus enituit 6s subsidensque 66Ddeinde industria, uelut quadam nube, subducta estia Florentibus Graeciae rebus, quid ad hunianitatem 67 aut astum 68 illis gentibus defuisse 27 existimes Artificiorum tanta uis 693 ut in au
ro, uel saxis, siue hominum, siue pecudum for-28 mas paene etiam animarent. o Ea eloquentia, ac in poetis suauitas, ut illam sibi sumeret . Romana ambitio, 73 quam imitaretur, non uina ceret inde, in aleas terras concedente fortuna,
nulli ipsis Graecis dolentius ad maiorum memoriam suspirabant, a quorum ingeniis exciderant. 7a . Sed
eiectis regibus, liberam rempublicam exoptarant populi I. a agnorantiam. I. 63 Capaces disciplinae ac eruditionis fieri. B. 64,Ηomines, dire solent ad ignorantiam, quae prioribus saeculis fuit. B. 6s Excelluit omni laude elegantiae. B. 66 Remissa, negligentior facta, non bene exercitata. I. siam/m sινι ad imitationem Quinti-- Iiani libr. III cap. VUL dicta est, ubi impia- dirandi subsidere prooemio dicitur. 6 omnem elegantiorem eruditionem. B. 68 Calliditatem, sesin be, idnae, Elaas Streiω, Inixigues. B. 69 Tanta i copia et multitudo. B. okTam artifieiose exprimerent, ut spirare, et anima praedita *sse uiderenis at menn egsast tein lebete. B. I Aemulandi studium. I. a Dolebant acriter uicem suam, quum praeclara se maiorum ingenia non exis
113쪽
Sed Romani imperii uices 73xet quae inde pro 3 pius ad nos aetates sunt, multo certius illos mutabiles seculorum genios prodent. sv sub et Augusto composita 76 Roma omnis humanitatis cultu suam magnitudinem 7 ornauit, ac in ter cetera uelut ad fastigium Latinae uenustatis prouecta est. Nihil vetat ab exiguis quoque re 32bus magna olligere. 78h Vnde tune poetarum 33 examen. 9 felicissimis numeris ludentium, nisi a quodam spiritu tum mentes agente, Io quiaeque labores poetiarum in Italia assia uerat, paulo post in idem studium ineumbentes destituita a Nerone in Traianum si pauci anni multos quO-que poetas habuerunt, ingensque tunc numerus
in Rhetorum arena sudantium, si in quibus iam labentis linguae 3 indicia, et pro natiui decoria, 8 quod perierat pompa tumor obscu-
aequare persentiscerent. J. 73 Vicissitudines, mutariones I Tempora imperii Romani nostris temporibus propiora. a. s) Ostendent, d
monstrabunt. B. ro In ordinem redacta, eonstituta s. πὶ aximum imperium, quod in omnes terrarum partes habuit B. 78hConcludere, argumentari a paruis ad magna. B. 9 multitudo. Sub Augusto enim Virgilius, oratius, uidius, alii praeclarissimi poetae floruerunt. B. Io quem paulo ante Genium sareuli dixit. Est autem spiritus alla impetus peculiaris, quem μι-li mos et P- plausus concitat. II in Neronis temporibus, usque ad tempora Traiani. I. 8a In scholis Rhoeorum se dicendo exercentium. J. 83 'legantiae latini sermonis coxruptae. I. a 3 Proprietatis, 3 uerb..
114쪽
rus, et ad sapientiae speciem subornatae sentena
3 tiae. 8s Eadem tempe4tate sub Nerone excussa
nebatur, et mox turbo 86 ubique, et in omnium
animis bellum, a Gallia, 87 Germaniaque, 88 ad ultima orientis 89 sensim infusum, o quid
erat, nisi arcana uis, quod propemodum fatum appellem, ad certas, et destinatas, uices I co 36 da mortalium propellen, Quae secuta est aetas,
iam quidem plurimum exciderat de antiqua eis nustat 9a dicentii et, quod milites omnia. ροβ qnt,43 mores quoque ad feritatem ρή
uerborum et perspicuitatis loco. I. rasymaeis '-pientiam affectasse, non consecutae, uidentur. 86YBellum insta uenti turbulenti Xortum. B. 8 Vbi Iulius Vindex contra Neronem arma D Pit. Confisio Cassius libr. LXII. B. ItyVbi Vir ginius Rufus bellum mouit, detulitem imperium ad Galbam, et simul ex Germania Vitelliu, profectus est aduersus otionem Cons. Tacitus Histi libri I. cap. LII. seq. I9 Ad bella Vespasiani, rati, Traiani, in oriente gesta potissimum respicit, de quibus Hist. Aug. Scriptores. B. io 'sque ad extremas orientis plagas infusum. Ad notat hie terminum. Alias insendere in ueterum auctoritate dicitur. Vide paulo ante num. 47. 4 IxVicissitudines, rerum studiorumque mutation es J a Latini sermonis. I. 93hQuoniam summa potestas non penes senatum, sed milites erat, et studia li- terarum fere penitus negligebantur. I. Notat ue- a tempora ab Heluis Pertinace usque ad Tacuum, . quem Senatus, reddita a militibus potestate, nun--pauit Imperatorum s Furi et inhumani facti
115쪽
Tecedebant. Tamen humanitasis cum illis malis o6vluctata est, donee externae Eentes in imperium,3 inuaserunt, et, quod luctu sis. simum fuit, extineta scientia 99 uix sui memoriam reliquit. oo Nati sub haec tempora homines, uelut ad barbariem facti, non illam quidem feram, I sed quae obtusa ingenia tristi no et spissabat a Ac tunc plerique maiorum 3 iquorum scriptis uel praecepta uetustatis, uel gesta, s inerant, omissis per incuriam libris, secunda, 6 et peiore morte oppressi sunt Ar 4o
facti sunt sensim I siboeedere ad montes dicitur
exercitus, indemur id, nach bem Seburge uιiththita mores adstruatem Needunt, denim die leui nat un naci Niebre ver liberti. is) Elegantior eruditis, culta quippe illo tempore adhuc a Sidonio Apollinari, Symmacho, et paucis quibusdam aliis, qua plurimum quidem facundiae prae se ferebant, nectam exactae tamen, qualis olim fuerat B. 96yCalamitatibus publicis ac bellis. I. Gothi, Vandali, Longobardi, Rugii, alii. B. 98 Romanum I. 99 Humaniorum literarum. I. - Adeo deleta fuit, ut uix, ac ne uix quidem, nomen superfuerit B. lane efferatam, immanem a saeuam, qualis Tartarorum est. B. et Quae hebetia hominum ingenia liberalium artium ignorantia obscurabat. B. J. Antiquorum scriptorum I. 4 Philosophorum, Rhetorumque praecepta, qualia Ciceronis sunt. BG s Historicorum ueterum ii bros notat, qui res gestas gentium literis consignarunt. I. 6 Secundam mortem uocat austor classico. pam scriptorum ex neglectu inierisum. larum enim auctores, etsi iam mortui, uiuebant tamen in seri
116쪽
quoque alia rudioribus praeceptis procurata sunt,' alia in totum perieruntia Nee multo post rursus hominibus scientiae amor increuit, sed in illorum saecularum infelicitatem damnati, non quam optare, tam inuenire, scien tiam poterant, si scientiam appellamus antiquarum notitiam rerum, et acumen , non in schola in. Ium modo argutiis in sed altius, ac nobilius, Io spirans, denique eruditionem eiusmodi, qualem M ueteres in sui saeculi litteratis coluerant. Erates tamen scientiae quoddam genus, animis et tem .poribus illis aptum, Philosophiam, resque diuinas, II immenso disputandi studio aut euolue re, ir aut miserius impedire, 3 tum in iure responsa prudentum, imperatorumque rescripta, s uel quae pontificibus 16 placuerunt,
moriebantur , quae mors priore peior erat. B.
nsum instituit Guido Panci rollus peculiari libro de rebus deperditis. s. ω Subtilitatibus ineptis.I. Quales sunt λογομαχμ, et uanae de rebus nishili, acerrimae tamen, Scholasticorum, ac imaginariorum Criticorum, contentiones Io Quod ad usus uitae, ac reipublicae speetet. I Theologiam Scholasticorum notat, quae inde a saeculo Xli inuiniit, auctore Petro Lambaris. B. 1a Explieare B ghtameitiorem intellectu eddere.J. 34yJuris-Consultorum I. Isymae singula ex
tint in corpore iuris ciuilis Oh quorum placitis
117쪽
insanis et inconditis uoluminibus Thad aeternos discentium labores augere. Pluribus uero haec 3 ratio tunc scribendi, 3 ut, quodcunque argu mentum sibi sumerent priorum auctorum de eadem re uerba atque sentcntias, tanquam sua, i ctoribus darent. Sic unius saepe error ceteris 44 lubricum I9 fuit, quo temere laberentur, uicissimque de unius recta sententia mutuam Io sapientiam multi sumebant. Etiam quoscunque stitulos libris suis facerent, ad uniuersa ra) digre di tunc decorum My Quae illa tempestate hi 46storiae a condito orbe non exorsae. 23 Quae
placitis collectum est D Canonicum, auspieio Emιεπii III. . M per Gratiosam, Bononiensem Monachum, A.C. e I cvi. a. 7ὶΝimium uastis, gran dibus, et ineptis. Intelligit auctor hic libros, quos scripsit Barto , Bal , Dim, alii. B. 8 Erat J. I9 Ceteris errandi, uel labendi, occasionem e. dit. Lubruum enim est, ubi quis facile cadit Ca- .ere autem pro 'are passim usurpatur per Meta phoram. s. OhSi borglen es gleiffsam inanbee ab. B. a IxAd integram disciplinam, ita ut, si quis de argumento singulari commentari uellet aliqui, ad generalia tamen in ipsa tractatione diagrederetur, et de multis rebus dissereret, quae ad argumentum propositum plane non pertinebant. Sic legimus, Thomam Hascibachium, Professorem olim Viennensem, praelegisse per XXI annorunt spatium primum caput Prophetae desaiae , nec id absoluisse tamen, quoniam occasione huius, uel illius uocis integras Disciplinas, prorsus extra Seo. pum et propositum, traderet aa Putabatur J. a Qua tum scribebantur historias , inde ab exin
118쪽
pars rerum humanarum 24 a rudibus ingeniis.c quotiescunque scriberent, uelut in chaos asynon 4 coacta Ac, ut scias, illos homines non defuisse naturae , sed illam tunc angustam, et propem udum aegram 26 certe non parcebant labori in
bus et nec deerant in illis indicia sincerae prudentiae 28 ubi eas scientiarum partes obibant, ' quas tunc solas illi saeculo fortuna in-48 dulserat. Hoc erat, in Philosophis quaedam arguta disputandi ratio, in iurisperitis autem. quidi gibus caueretur, o potius nosse, quam for mularum vim, 3I caussasque factionum, a aut 49 aetates 33 distinguere. Isto 34 denique saeculo haec ex hominum animis caligo D euanuit. iam ad omnis generis astum Iucemque composi-
ordio mundi, prorsus inepte interdum, incipiebantur. I. 24 Remm inter homines gestarum. I. as confuse, ac sine iusto ordine,compilata fuit ZAα63Homines quidem pro uirili fecisse, et naturae
uiribus usos esse, naturam autem tum, uelut de-
hilem, eget non dodisse hominibus ingenia La ycti martisseissi genung. B. δεῖ Incompti
iudicii argumenta. B. 9,Τractabant. I. o constitueretur, ordinaretur. I. I Veram signifie tionem et impressionem dierionum, de rediten
richilichen concepte. I. a Diuersarum inter Iure consultos sententiarum. - 33 empora et occasio nes, quibus hae lactiones sunt exortae. 34 Moc nostro uideliem, quo auctor librum scripsit. 3s Impetitia, ignorantia, quae instar caliginis, o fuscat animum. Quae contra ponitur pisurientia uel
119쪽
tis. Nec tantae mutationis indicium in litteris sotantum et scholis existit. Regnorum et rerum
publicarum momenta 36 multo callidius procurata, bella ingeniosius 37 aut illata, aut repulsa, et in multorum artificiorum culturam tanta felicitas, 3 ut, quicquid invenustum ac rude est, id uel dignum esse, uel natum incultis maiorum moribus, 39 cum fastu iactemus. Nec aliunde satanta mutatio, o quam ueluti ab istius aetatis indole, 4i cuius praestantia, ubi post definita tempora rhexpirarit, tradet orbem alteri, ac, quod timeri potest, rudior genio. D fortasse et ipsa post aliquot deinde annorum spatium
reditura. Ita saeculorum, aetatumque, discri samina non melius ex siderum motu, quam ex u. mani generis in uaria ingenia ac studia deflexione 43 distinxeris. Sed alius praeterea impetus 3 animos rapere solet, certisque affectibus addicere. 6 ille nimirum spiritus, qui, singulis regionibus uel intelligentia. 36yAugmenta, incrementa, potentia. I. 37hMaiori et arte, et dolo. J. 38LIIla
4I Quam saeculi Genium antea dixit J. a Postis quam abierint anni a Deo destinati. I. 3 Indo-Ii hominum stupidiori, ita quidem, ut homines ad ueterem ignorantiam et ruditatem recidant. I. - . Rudi mrsus saeculo elapso I. s Id est, quod Genium saecuti antea dixit. 46yVerbum praetorium, quod h. i. idem est, ac re τε murrintutem,
120쪽
nibus proprius nascentibus hominibus patriae habitum, et cupiditates, statim ingeneratis Nam, ut iidem cibi, pro eondientium arte 48 saporem quidem mutant , ceterum interna uis alendi, aut nocendi, nullis blandimenti. 'Din totum eorrumpitur ita in omni gente per aestus so
succedentium seculorum mores, an im Sque, mu-
tantium, haeret quaedam vis inconcussa, si quam hominibus pro conditione terrarum , in quibus nasci contigerit, sua fata diviserunt. Hine illa ab antiquo uitia, et patriae sorte a durantia, quae totas in historiis gentes aut commendant, aut notant, Rhut istic naturalis leuitas populos agat, turbidisque s incerta consiliis, illic pingues, grauesque animi tristi superbia, tanquam specis arcanae sapientiae , ferociant, s illi sitim non tolerent, s6 alii in mutationem, nec prouisa
aut capimitatem. B. Habita dicuntur et uitia, et ui tutes. Quaelibet uero gens, uel certis uitiis, . uel uirtutibus, apta est et addicta prae aliis gentiis bus e g. Gallorum propria est leuitas Afrorum
astutia. B. 48xistacidem te de Rod ab gemurtethat B. 49 condimentis suavioribus J. o Peruices, qualc sunt in aquarum aestu, et aestuariis si Immutabilis diam naturam plane emen. dare uelle uere dissicile est, secundum illud Hora. , iii Naturam expelia fure , amen qu recurreι. .sa Peculiari uelut quodam fato , et natura regio
nis in qua quis nascimx J. 3DCommendant a uirtutibus, notant a uitiis. I. s in obilibus, turbulentis, seditiosis Notare uidetur Gallos. s. os Hispanos natura tardos et cunctabundos, plurimumque sibi tribuentes, notat. B. 46 Germa, nos