장음표시 사용
251쪽
iam sorte uulgi non paucos quotidie in nomen, 99 atque opes, felix infistria aco producit. Nullum curarum genus quod diuitias promittat, eis aut, si Hpus est, humilitatis specimen, aspernan 'fur, i longi quoque laboris, speique, patientes, quorum alterum senus Hispaniae, alterum subita, atque praeceps uis Gallorum non toleret et Al uertae 3 et ad eruinpublicarum gubernationem ualidae , mentes ad omnem fortunam idoneae,
frugi homine M intentique ad istura ζ a
sine scribere inter illos haud pauci: non utiqueto. qui norunt Linguam quoque, qua uulgo utun nar, quanquam nihil est Miud', quam cum cor rupta Latinitate barbarorum mixtura uerborum, quantum possunt, ab originis suae uestigiis 6ylo, quendo, scribendoque, auertunt, adeo ut in fati ces reuocent uerba, friuo spetitas soni iocum 'que contractio, quae uix rotae ad aures erue niunt, nihil Latinae cognationis uideatur haber
re. suo mores Hispania iam e ipsam nimii Θο
linguam 99 Ad nominis celebritatem: I. goo Ι exmcSI-da mercaturae I Nec humillimas spernant ope ras, si ex iis quaestus parari possit. B HBm Ai- 'tarem Hlypanus fastuosus, longos labores Gallas Iedior, ferre num possit. J. 3 SubImres, prudεntes, sagaces, metencilin schais''nni B: Paruo contenti, parce uiuere soliti. B. Soliciri, ut sibi in tutara tempora prospiciarit. J. y ratione antiquae linguae latinae, a qua origine, trisit
252쪽
8 N BAR LAI ICOMMANIMORUM linguam insectes, ita demergens, simplici
Uncum ut confusa sit a summo pectore coacta,
asperitas deleat multarum litterarum suauitatem 6o Tamen amoenitas studiorum Io in I alia non ex sua, et maxime eae partes, II ad quas uiua nainc turae lepiditas inuitati Testis gentiliti carminis. Ia pulchra, et ad uicinorum inuidiam grauis,
ubertas, quae nomina poetarum, tot amorum
ignibus ad supplicii celebritatem fiatis ardentia, 6 13 sacrauit. I Nec enim interest, sua, an an liquorum, is lingua locuti sint, cum sit eiusdem uirtutis impetus qui tenerum, et opulen ι tum, ingenium in popularem, quique in ueterem, facundiam laxat. I6 . Nam et Graeci, quae inte Iigeret populus, scribebant, et Romani Graecos mimos, et Otticae eloquentiae essica robur ad 63 sui uulgi aures accommodauerunt IT Iam quid de Italicis Historiae scriptoribus dicam, istis quidem sincera prudentia uicturis, illis autem tantum nimia eloquentia, et partium fauore, pec-
. yDeglutiens quasi I. Io mumaniorum, qualia sunt Poesis, Eloquentia, Historia. B. II Joesis, ad quam maxime apriis est uiuidus lepos ingenii, quo praediti sunt Itali. B. Ia Italicae poeseos B. 13 qui poetae describunt in suis carminibus amores uehementissimos, qui animos macerant non Se Cus, ac supplicium, seu poena affigit corpus. B.
14 Celebria fecit. I. Is Latine, an Italice. B. 16 Qui impellit animos poetarum teneros et uberes sinuentiisse, voti artige guten infὀlletiysiue Italice scribant, siue Latine. B. In Eiusmodi edi-durunt scripta, quae uulgus etiam legere posset ac audire.
253쪽
cantibus 3 18 Sed et sapientia coesestis civ
et his manae prudentiae disciplina, o ceteraque omnia, quae in Musarum tutela sunt, II nunquam parum illius populi ingeniis debueruncar Ad extremum non alibi sanctiorum uirtutum ex 6sempla peiorumve facinorum, quam in Italicis animis cernas, et, quod quidam de Attica dicebat, nullibi uel atrocior cicuta est, uel suauius apes exsuctis , digestisque floribus ceta
audire. B. 48' Quidam ex his perpetua nominis celebritate gaudebunt ob prudentiam sinceram, et non adulantem, quum contra quidam peccent nia Imum affectata eloquentia, uel studio partium. B. I9 Theologiae studium. I. 4ox litica I a I ' Reliquae omnes partes humanae eruditionis B. akIndustriae eruditorum Italorum ingeniosae
multum debuerunt semper haben alleueti viis ιuiane en gehabita.
254쪽
spanorum gemus, mores. Ltimum Europae claustrum hest in imo, men Sum Oceanum, Libyamque a tendentibus Hispania , quae olim a sit Hesperia, 3 mox ab oppido Hispali appellata, tandem in hodiernum nomen concessit sh ingens tellus, quippe Galliam Afris committens, C et si Pyre
xyHispania claudit Europam ad occidentem eiusque finis est. Ideoque recte mustrum appellatur. B.
Sic claustra rapti, ciaustra CasPιarum, claustra Romani imperii, maris , montium euuura terrae a ma-
- , uocauit acitus Hist libri I. cap. VI libri II. p. LXI. LXXXII. libr. III cap. II. XLIII. Annal. Iibri II cap. LXI. libr. II cap. LIX. urbes, arces, munimenta, in extremis aditibus, finibusque posita, iel ipsas extremas prouincias, quae propugnaculo sunt ceteris aduersus hostes 2 Africa cuius pars Libya est, ad Aegyptum collocata. B. 3 Ab Hespero, stella occidentali. Quum autem et Dalia Hesperia dicta sit . significanter Hispania ab Horatio libr. I. M. XXXVI. v.4 Herperia ultima uocatur. B. 4 Ab oppido Hispasi, Baeticae Hispaniae urbe clarissima, quae nunc Seuilia dicitur. B.s Ita ut Hispania uocetur. I. Quanquam longe alia est cl. Bocharti, et aliorum, de Hispaniae appellatione sententia, qui ara ne cumculu, quo rum magna Ibi multitudo est, a Phoeniciis mesecatoribus, illuc, quum Carthaginem peterent diis uertentibus, nuncupatam primum arbitrantur. 6 Quasi coniungens cum Africa Galliam. B.
255쪽
rhaei et paterentur, insula, g antiqua ' uberintate insignis, hodie per uastas solitudines fidem tot historiarum corrumpens Io Nudum ii inra pluribus locis solum, et sterilibus arenis inculo
tum, egens aquae, non herbarum, non messi Vm.
Ia laetore spectabile. Sed qua 3 tepentibus
uenis Ic frugum, aut uinetorum , alimenta sugingeruntur, mirum est, quan in m natura indulgeat.1sy Illic ubertas eximia , et paene reliquae pia sgae 6 sterilitatem peniatura. Monstrum I )putes, quod alicubi arua auctum centies semen agricolae restituunt Frequentia I 8 oppida non sunt, sed nec in iis commeatus, Is quo hospi-
et Montes, qui Hispaniam a Gallia diuidunt. I. gyQuippe indique mari et eumfusae sis,ubi Gaia Iiae per montes Pyrenaeos iungitur. I. Inde ab
antiquissis iis tempoTibus clara facta ubertate sua. Quod liquet ex Strabone, ela, Polybio, Diodoro Sieulo Justino, Athenaeo, aliis B. Vastae solitudines, quae nunc in Hispania sunt enficiunt, ut uix credamus ea, quae ueteres Historici de antiqua Hispaniae ubertate commemorarunt. I. II Quod gramen non profert B. 2 Largo frugum prouentu.I. I3 Parte soli, ubi.I. 4 Aquarum, sentium, fluminum. I. Is Quam ubertim crescant omnia. I. 16 Hispaniae, es trEget mo bas 2an, Bassas reicli si 'a teli dast bennabe and Spa an let dat o tan versorget merben, un naan alis deeunitumbariti in ubtiqen egendet ' sthe nichi adite dars I. 7 Rem uix credibilem; prodigio dignam et admiratione. B. I 8 Bel rest.
256쪽
tes Gallico Britaniae, aut Italico saltem, more excipi possint. Incolae aurem in priscos habis tus, geniumque maioriam, ut maxime durant. 2Q Robustum II hominum genus, laborisque illius patiens, non an quo arua coli solent, aut artifi-ι cia procurari, sed qui maxime est ad bella idoneus, ut est ferme per gilium, inedia, sitis, et omnino ad militarem disciplinam obsequium. 23 Nam in susceptas spes pertinax animus praecipue uirtutis partem credit ac talis, et periculis, nonio lassari. Hinc ad Romanas olim partes obstina
talas saguntus 26 excidio suo, et mutuae caedis fortitudine, clara. Tum pro famae in gnitudine parua Numantia 27 tot Romanorum primo, ad
aci conseruant mores, uestitumque, maiorum inori Tum Durare in rem, et in rem, Taciti est Annal.
Iibr. I cap. H. et libr. XIV. cap. I. a lx rum , has eluen*ulf au mehe lan. B. a Non quidem illius laboris. I. 23 Quod necessarium est ad
tuendam disciplinam militarem. B. et Persuasus est, ineo maxime consistere fortitudinem. I. as Quae nolebat se subducere imperio Romano La6xVrbs Hispaniae Tarraconensis trans Iberum prope mare sita a Carthaginiensibus obsessa, et propter constantem in Romanos 1adem misere ex . cisa Cuius excidium caussam dedit bello Punico secundo Confer Liuius libr. XXI. cap. VIL seq. . a )aarua quidem urbs Hispaniae , sed quae main gnam famam consecuta est pertinaci Drtitudine, qua Romanorum impetum per XL annos sustinuit.
257쪽
pentinis uiribus et cogi soluique, facilibus, Viriatum suum succingens, 29 et omnis Hispania, ad Sertorii diseiplinam o) fide, et moribus, commoda a Dipsumque cum Pompeio Metellum s ligans. 32 Adhuc barbaros, et in rudia uaria Isque imperia dissectos, 33 si. ae fortitudinas ad o monuere lacessentes hinc Poeni, inde Romani, quorum ambitum Hispania luebat uelut in
praemium alienae uictoriae concessa. Domitis, expulsisque, Carthaginis copiis, libido 36yet auia ditas Romanorum , libertatis quoque cupiditas, quam Hispani demum, ut a mi Sa est, cognoue runt, crudam gentem, et barbaram, it a inconcilia osuit f uictoribus, ut nutiquam in totum pacata,
paene dum incolae mutuis sese uulneribus confecerunt, ne in Romanorum potestatem uenixent. I. M Quae uiribus suis adiuuit Viriaιum, quae ramen. ut collectae erant paruo negotio, ita facili, uel nullo disturbabantur. Confer Florus libr. II. cap.
XVII. B. 'o ad exemplum morum Sertorii, qui hello ciuili, quod inter Marium ac Sullam gere hatur, in Hispaniam fugit eiusque uiribus se aris mauit. Cons. Florus libri III cap. XXII. et Plutam chus in uita Sertorii. I Seruans fidem et mores probos. B. a In bellis sic, ut Hispania nec a Mea tello, nec a Pompeio, potuerit superari. I. 33 Hispanos, quum adhuc essent barbari , necdum a Romanis uicti, et meliori disciplina exculti . .. 34 Aggrcssi uidelicet Hispaniam armis Carthaginienses. I. os suorum ambitionis Hispania dabat quasi poenas, quia Carthaginienses appetebant
Hispaniam armis. J. 36xDomitiandi ambitio. I. 3n Plautinum uerbum, quo usus Plautus est -
258쪽
paene omnibus fastis 38 Italica arma 39 lassaret. Ipse quoque Augustus bellum cum Carita bris 4o non, i ut leue, et quotidiani momen. ii suis legatis 42 mandare sustinuit. Visum, illi par suae felicitati periculium, praesensque deinropugnauit. 43 Nec dum Hispani tot helli si tanatoque suo, et hostium, sanguine de exteris imp mis cogitabant, duntaxat adnisi non seruire. Hi Μὶ Tandem iugo assuefactos Gothi, Vandaliisque 46 de Roman exemerunt imperio tun quidem sibi ipsis, sed quoniam in Hispaniae
corpus transierunt, et Hispaniae quoque, uincen-
rs es. 47 6uperuenit deinde ex Mauritania atrox
quentius pro alienara, inimicum reddere, Bacchid. . Actio MenoVI. v. 22. M Steli Act aia , cen. L
RIO. ers Act. V. Scem ML v. 3. Trinummo Q. Men. U. v. 99. 38hAnnis . Si Plinius Panegyri cap. LVIII dixit Reserare fastos, quod Paulo ante aperire annaem et dixerat. 49ὶ Romanorum I. o Hispaniae Tarraconen Si popul1Is septentrionali ad Oceanum, qui inde Cantabνimo olim, nunc Me de Desa, dicitur i Quod s. laue esset, et uno die confici posistes. 4 a Sel. mn Generalinteuienant. B. O Tam grande illud esse putauit, ut sola felicitate armorum suorum id superari posse crederet, siquidem ipso uenit in Hispaniam, et rem confecit. J Nondum appetebant regna aliena Ne cogerentur ipsi aliis seruire.J. 46 Quod factum abA.C. ccvIm. et ccccxi. imperante Honoris. - Hi quidem py-Puli subegerunt sibi Hispanos, sed quia cum iis in
unam gentem coaluerunt, eorum uictoriae ceste
259쪽
fulmen. 8 non ipsam modo Hispaniam corripiens, sed uno impetu in Galliam transiens Sarain cenorum uiribus in immensum effusis Exacti e 16 Gallia, et uiciniore Hispania illi Mauri ultra Bae. tim, et Iberum. yyconsederunt Reliquae Hispaniae partes in diuersa, et larumque aemula imperia o abiere, donec in primum coaliturae si Hispaniae pignus sabella, quae fiatri et in regnum Castiliae successerat, Ferdinando s3 Arragonio nupsit, et magnitudine dotis Arragoniam semper liberiorem, quam sub iusto rege, syprouinciam 6 in mariti s7 iura coer I cuit. mox ambo communibus armis domitos II Mauros, paene octo iam saeculis s8 Hispaniae incubantes, sy suae Africae reddidere. 6o Sub I
48 Irruptio hostilis a Mauris, seu Saracenis, facta
ab A. C. II cIX. I CCXI. ΙΔ cc XIII uiro anno Rom dericus, ultimus Gothorum rex, cum omni ex ris
citu internecione deletus, et Hispania a Saracenis occupata est. 49yHispaniae fluuios, quorum ille . Giaada uiuir Uic Ebro, dicitur so Legionense, Nauarraeum, Aragonense, Castellanum. I In unum regnum coiturae I sayHenrico in moris tuo A. C. His eccc Lxxiv. B. 3 Ferdinando Ca-
usque ad A. cI ccccxcii per annos Io cc LXXVIIII. 69 Possessionem Hispanicarum prouinciarum in
260쪽
ID GO BAR MI ICONIS ANIMORUeorundemisi auspiciis Americam aperuit ille Columbus, 61 ad occasum positae Indiae paene . 63 autor, et, ut prosperis undique fatis res Hispana emicaret, vi huic etiam Belgium ascito in communionem generis et imperii Philippo Au. Is striaco, 6s acces it Eodem tempore pulsa ex Apulia 66xarma Gallorum, Neapolim 67 ae
a dinando 68heoncessere. O nouis et creviscentibus rebus 9 reuerentiam, et quandam maturitatem . o addidit Carolus V. imperii ti. tuto auctus, i strenueque Mediolanum sibi asina serens. 72 Restabat ex omni Hispania nomine,
Hispania in Africam, unde uenerunt. I. I Ie dinandi Catholici et Isabellae. I. a) Christopho
in Columbus, Genuensis , qui A. C. cI ccccxcII. aditum in Americam primus aperuit, in quam deinde Americus Vesputius penetrauit altius. B. 63 Ilium tori Nemo certe ante Columbum e per uenit, quamuis fuerint, qui terras ibi esse, subodo xati ante eum sint. 64 Potentior fieret. I. 6s A. C. Ela cccc xcvr Philippus Austriacus, Maxi miliani I. Imperatoris, filius, ducit Ioannam, Ferdinandi Catholici et . Isahellae filiam natu secun dam, ex qua Carolus V et Ferdinandus I nati sunt.
66 Regni capolitani prouincia. I. Id factum AC clalain. 67 Vrbem primariam cum uniuerso regno J. 68 Catholico, Aragoniae, quin imo uniuersae Hispaniae regi. B. 69hCrescenti in dies Hispanorum potentiae. J. o Summum quasi dignitatis ac felicitatis fastigium.J. I Imperator Romano-Germanicus electusΑ.C. cla I lix.
a Ducatum Mediolanensem , tanquam Feudum imperii, aduersus Franciscum I. Galliae regem, sibi armis strenue uindicans, inprimis Α. . vii xxiv.