Théophile prètre et moine : Essai sur divers arts = Theophili presbyteri et monachi libri III seu Diversarum artium schedula

321쪽

CAPUT LXXIV.

Fiant serri ad mensuram unius digiti spissi, tribus digitis et quatuor lati, longitudine pedis unius, qui sanissimi debent esse, ut in eis nulla sit macula, nulla sissura in superiori latere. In his sculpantur in similitudine sigillorum limbi graciles et latiores.

in quibus sint flores, bestiae, et aviculae sive dracones concatenati collis et caudis, et non sculpantur profunde nimis, sed medi criter ac studiose. Deinde attenuabis argentum multo tenuiusquam ad elevandum quantae longitudinis Volueris, atque Pu gabis cum carbonibus subtiliter tritis et panno, ac Polles cum creta desuper rasa. Quo facto conjunge argentum cuicunque limbo, positoque serro super incudem ita ut sculptura superiussit, ac superlocato ei argento desuper Imne plumbum spissum, percutiesque cum malleo sortiter, ita ut plumbum impingat argentum tenue in sculpturiam tam valide, ut omnes tractus in eo

des chartions pulvi rissis et uia linge, uous poliro aveo de la crate racigepa demus. Cela sali, joigno i argenta une hordure quelmnque ; Pla ant leser Sur tine enclume de sorte que lagravure soli en dessus, et 3 appliquant I 'argent de iis placea dii ploriab ἐpais ;

gent mince fur la graviare si vigoureu- sement, que inus les traiis y paruissent

322쪽

Pleniter appareant. Quod si lamina longior suerit, trahe eam de loco ad locum, et conjunctam ferro cum forcipe aequaliter tene, ut una Parte Percussa , alia percutiatur, sicque fiat donec lamina tota impleatur. Hoc opus satis utile est circa limbos in labricandis tabulis altarium, in pulpitis, in sanctorum corporum scriniis, in libris et in quibuscunque locis opus suerit, quando elevatura decora est et subtilis, et leviter sit. Fit etiam in cupro hujusmodi opus quod simili modo attenuatur, purgatur et deauratur atque politur, quod ferro superpositum, ita ut deauratura vertatur ad serrum, Plumbo superposito percutitur donec traetus appareant. Sculpitur quoque in serro, modo supradicto, imago crucifixi Domini, quae eum argento vel cupro deaurato impingitur, et satiricantur inde phylacteria, item ' capsellae reliquiarum et scriniola Sanctorum. Fit etiam sculptura imaginis Agni Dei in serro, et imagines quatuor evangelistarum , quibus auro vel argento impressis Ornantur scyphi ligni pretiosi, stante rotula agni in

pleinement. Si la lanie est trop lon. gue, tirea tu lle plaCe en Place, numiles tenuilles tene la ἡgalement jointenta feri altu que, uiae partie ayant ἡtsisPRPPre, uiae aut re te soli, et a insi de sui te juriu a ce que iovis tu lanie sciit rempite. Ce travail est asseκ utile autour des bor lures dans la satiricationdes tables d auteis, les pupitres, teschasses des corps satiata, les livres et

en cuivre uti troail de ce geme, que de nagine On amincit, oti nevole, Du

dore, on polit; ἡtendit fur te ser demani ἡre que la dorure soli tournis vera celui ci, en appliquant du plonabiles, , on Dappe juriu'a ce que les traiis paruisse ut. On grave aussi sur leser, fulvant te mode dria in liqud , t images dii Seiuneur crucis/, doni onprend l 'empresitate aveo de l'argent ciudu cuivre dota : on en fabrique des reliqua ires, de petites chasses et deseos eis de Suinta. On grave enCore Nurte ser i imago de t Agneau de Dieu, celles des quatre sivangόlistes, diant les

eu Prein tes en or Ou en argent ornent

ies vases de Lois piacleux; te disque dei'agneau sitant ali milieu du vase, les

323쪽

medio scyphi , quatuor evangelistis in modum erucis in circuitu , et procedentibus quatuor limbis ab agno usque ad quatuor evangelistas; sunt imagines pisciculorum et avium atque hostiarum, quae figuntur per reliquum scyPhi campum, pro hentes ornatum multum; fit otiam imago Majestatis eodem modo, aliaeque imagines, cujusque formae sive ' Sexus, quae in Pressae auro vel argento seu cupro deaurato, plurimum decoris praestant locis, quibus imponuntur, Propter sui subtilitatem et operositatem ;fiunt et imagines regum et equitum eodem opere in serro, ex quibus auri calco Hispanico impressis ornantur Pelves, quibus aqua in manibus finditur, eodem modo quo Ornantur scyphi auro et argento cum suis limbis ejusdem metalli, in quibus stant bestiolae vel aves et flosculi, qui tamen non figuntur', sed stagno

solidantur.

mdine I iniuge de la Divitiitsi glorieuse et illa utres images, de quelque forme u genre que ce soli; lesquelles im

t 'On verse de l'eau fur les maius, de lamenae maniὴre doni ori orne les Vases d or et d 'argent avec leum hordia res de mEme mittat, fur tesqueis se volent

324쪽

CAPUT LXXV.

Fiunt autem clavi serrei longitudine unius digiti, in una summitate grossiores, in altera graciliores, in qua etiam chalybe

solidandi sunt, quorum unus linietur quadrangulus, alius trian gulus, tertius rotunduS, Secundum conVenientem g Ssitudinem. Deinde scul stantur in eis flosculi eodem modo, quo su Pra, ita ut ora ferri circa flosculum acuta fiat Cumque valde attenuatum fuerit argentum Sive Cuprum deauratum, vel auri lcum in superiori parte, polim, Sicut supra ; in inferiori superstagnes valde tenue Cum ferro, quo senestrae Solidantur, Ponesque plumbum spissum super incudem et desupor argentum', sive cuprum deauratum, ita ut deauratura superius sit, et stagnum in seriussit; Sumptoque uno ex serris, quale velis, junge sculpturam ad argentum, Percutiesque cum malleo ita ut Sculptura appareat,

sciuiler a l arier; on en timera uia carrsi,un a uire triangulaire, uia troisthmemnit, selon la grosseur convenalite.

Ensuite On y gravera de petites fleum de la nidine mani ἡre que plus haut, de sacon que te hord du ser autour dela fleur devienne algu. Lorsque t argent, te cuivre dorέ, Ou l 'auricatque aura sitέ hien aminci a la partie supή-

325쪽

et cum acuta ora ferri in circuitu incidatur. Quod cum per i tum argentum seceris, serva tibi flosculos omnes, quia illi erunt Capita clavorum, quorum caudas hoc modo sacies. Commisee

duas Partes stagni, et tertiam plumbi, et percute illud gracile et longum, deinde pertrahe per soramina ferri, in quo fila trahuntur, ita ut longissimum filum sat, et non gracile nimis fiat, sed mediocre. Post his sae tibi serrum gracile, longitudine pedis unius dimidii, quod in una summitate sit modice latum, ad men-

Suram unguis, et mediocriter cavum, et altera summitas infigatur ligneo manubrio. Deinde sedens iuxta fornacem ad hoc opus aptam. ante quam Stet Vasculum cupreum cum cera liquefacta,

tenensque sinistra manu' illius gracilis ferri in latiori parte eat sacti, in dextra vero filum stagneum quasi globum involutum, cujus caput facies in cera liquefacta humidum, I, onensque Sta Perii num ex flosculis, in ea ubi stagnum est . ita ut haereat, levabis, et pones in issulam serri candentis, tenebisque donec liques at,

Legendum videtur manubrium

ser eiuld chausia a la partie la plus large, de la droite te fit d'sta in rouisen Peloton, doni vous humecteris let, ut dans a cire landue, plavant dessus une des petites fleura, datis la par

326쪽

statimque removebis utrumque ab igne, incidesque filum eum forcipe secundum longitudinem quam vis habere caudam clavi. Sicque iacies donec expendas in hujusmodi clavis argentum illud

cuprumque deauratum. Cumque clavorum copiam habueris, et eos configere volueris in corrigiis ascensoriis sellae equi, sive circa capitium Deni, primum cum subula fac foramina, et sic impone clavos ordinatim, ita ut sint tres aurei, tres argentei, rumumque tres aurei, et simili modo per totum. Si vero duos ordines vel tres habere volueris, pone semper unum argenteum, et alterum aureum Per omnia, Sicque Ponens corrigiam eum capitibus super tabulam ligneam mitatem, consige caudas cum instdiocri malleo. Fiunt etiam eodem modo clavi ex auri calco, sed spissiores, quorum caudae cuprese solidantur interius stagno puro codem modo. His configuntur vaginae cultellorum, et coria super libros, multaque

hujusmodi.

On lait de meme des clous d' auricalisque, mais plus εpala, doni les queues

327쪽

CAPUT LXXVI.

Purificatur argentum pondere duodecim nummorum, Et per

outitur strictim longitudine dimidii digiti minoris, deinde pem

utitur aurum coetum Pondere unius nummi eadem latitudine et longitudine, atque consolidantur haec duo praeseripta soli datura auri, donee omnino sibi invicem adhaereant, sicque insimul percutiantur usque dum tenuiminia lamina fiat. Hoc opus videtur, quasi argentum in una Parte deauratum sit, nec Posset cum duobus aut tribus nummis auri tantae longitudinis laminatam sulgide deaurari. Ex hac lamina sunt limbi, modo quo superius impressi serro. Inde etiam inciduntur subtiles corrigiae, et in serico stando circumtorquentur, unde texuntur auri igia apud pauperes eodem modo quo apud divites ex auro puro.CΗ ΡΙΤRΕ LXXV l.

328쪽

Percute tabulam cupream quantae latitudinis et longitudinis volueris, sic spissam ut vix Plicari possit, et sit sanissima ab omni fissura et maeula, et Pertrahe in ea imaginem, quam volueris. Deinde percute in loco capitis fossam cum mediocri malleo r tundo in inferiori parte, et ex superiori parte cum tenui malleo in circuitu, sicque recoques in Prunis. Qua refrigerata Perse, iacies Per totam imaginem cum malleis sicut fecisti in tenui cu procum curvis serris' et aequalibus, semper ex utraque parte diligenter deducendo et frequenter recoquendo. Cumque elevaVeris imaginem quam alte volueris, accipe sereos ad mensuram palmi longos, in una summitate grossiores, Super quos Possit cum malleo percuti, et in altera graciliores, tenues et rotundos atque subtiles, quos ad hoc opus aptaveris, et sedente coram te puero

ous auro p parsis P ur re travati. Arant assis devant uous ura ensari

329쪽

hujus artis docto, tene sinistra manu tabulam, et doxtera ferros puero desuper seriente cum mediocri malleo, designa his oculos et nares, capillos et manuum digitos, pedum articulos, et Omnes tractus vestimentorum in superiori parte, ita ut interius appareant, ubi etiam cum eisdem serris percuties, ut exterius eleventur tractus. Quod cum tam diu seceris donec omnino sormetur, cum serris fissoriis et rasoriis sodies circa oculos et nares, os et mentum et aures, designa hisque capillos et omnes subtileqtractus vestimentorum, et ungues manuum et Pedum. Quo facto, si volueris coronas imaginum ornare gemmis, electro atque margaritis, Statim operare singulas partes in auro cum filis et solidatura, sicut superius in opere calicis, et adiungens unam

quamque loco suo, sae foramina, per qiue consigi debent, videlicet sub majoribus gemmis, et in cupro aequaliter; sicque deaurabis tabulam et polies eam in primis cum filis ex auri calco sicut supra, deinde cum serris aequalibus; si que colorabis et configes

gauche la seu ille, de la droite les fers,tandis que t ensant isappe dessus avec

330쪽

auri partes unam quumque in suo loco, imponesque gemmas et circumligabis margaritas. Eodem modo, si sacultas in censu suerit, Potes in auro et argento sacere imagines super libros evangeliorum et mi Males, et bestiolas atque aviculas ac flores super sellas equestres matronarum exterius. Fiunt etiam eodem opere, in scyphis aureis sive argenteis vel scutellis, in medio equites contra dracones sive

leones Vci gryphes pugnantes, imago Samsonis vel David ora leonum confringentes, leones quoque simplices et gryphes, idem singuli singulas pecudes sus cantes, sive aliud quod libuerit, quodque secundum operis quantitatem decens vel aptum fuerit.

votis fixerea les morceaux d or, chacunen sa place, Vous poserea les pierres, et uoux attachero les pertes. De la nignae sacon, si ira moyens soni a voire disposition, vous PouVoen or et en argent satre des images