Tractatus perutilis et completus de fractura cranei

111쪽

C Et uerboni otirissus nutrita aerpurvi,unde Auicae medicinis cor Crisbmersis vj dicit duarum medicinarum aequullum in uirtute dulcior, ides me est aromatica unde idem docens succurrere θηcopi laboretur inquit cum eo quod nutrit stjritum ex odoribus bonis myi in oncm in proocatio: ne matricis fasti, quia uirtus membrorum attras diua ipsam rec it forstius etstiritus inde ceterin nutritur se potentiam habeat nutriendi et ab

ea celeriuspatitur inquantum o medicina.

ei Et inter alios odores ἱhi placet aqua rosata cum gariophisis ligno illim xi Aloe, rosis sandalis et parum ambrae super astersis istis alicui laminae rari,

ferrea ignitae leuiter in camera clausa uel quod bullant in aqua et haec aromatica et alia alta dantur adositoribus et ita plures modi odorum qui administrantur prout re virit inpositio modo cum calidis modo cum 'odis, modo cum in seprout uidetur me isto experto dum modo aertendat adficcum, omnia enim uulnera et ulcera in quantum taliasunt indigeni exiccatione quadam et maxime in cote quia in ulceribus et ubneribus a contufionefactis utimur molliscantibus et putrefacientibus et Sic πηρψrst tali modo procedere in capite espericulosum*rocedatur ergo cum exic 'φ'' 'cantibus et acute ita ergo aer tendat adsccum in uulneribus captim QEt inter omnes res ego laudo quod ponatur in camerapanis notabilis qualitas afurno nouiter cocti quia calefacit aere et mirabiliter confortat picut recitatur de historia democriti vixitPcertos diessolo inis odore. TEt quod odores nutriant et possint nutrire hoc fulcitur ratione qui quale mixtum omne mixtam est nutrire aptu excepto ueneno maxime corroseuo et pu trefactivo ut osublimatum arsericum et multa alia uenena omissa historia de puella ueneno nutrita, haec de aere sufficere volo omnia remitσtemprudenti et legitimo medico. et Regimen motus et quietis. Irca motum et quietem finiprudentes aegrismotus enim corposra debilia turbat effatigat et mouet humores qui de facili popsm currere ad locum debilem et causare possema et alia masti accidentia.

112쪽

DE FRACTURA C de Nicolas authoritate authoris compendi' inquit Deletu esse infra manipraecipe fi inqui aegram non deberesestequenter de latere in latus reuoluere necse de loco ad lacum praecipiare, flaceatpatiens super la; tere laeso quia inde melius uulnus expurgatur nise aliquid impediati m 'cit emister omnia caueat a motu capitis hinc finde it a motu membro inbiti rum Aperio incla aper ipsum materiaest ad caput attractio motus uesro effri alio inferiorum membrorum diuertit a capite nego litor conctinue talibusfricationibus t anticatione uento serum circa nare Us ad

securitate opsematis=ne sacrificatione vaec int de motu 1 luiete satis.

Regimen cibi Orpot s.c.uo, ii in nsirrationem ciborum e psuum transeundum puscui quae rei. I frictiori liquo modo diei pote' appellarii dico praedistis

Citam, distositionibus laesos letariseu cibario potari aeberesecum si naturam sonis i secundum uirtutemst secundum accidentia πσdhibeatur cura aetati consuetudini t complexioni 1 tempori anni t tempori aegritudinis gregioni υ his milibus. A natura lasoni incipiendo dico in qualibet capitis lasone de dieiis tr dicendis distam deberesubtiliariit in quanto it in quali trio ne expletoria accidant apostematafebres t alia accidentia solita euenire in milibus quiasi natura nos occupata in cibo digerendo regulabit alia super se mas quasnt,quia quavissolutio continuist aegritudo Immaterialis componitur tamesaepe cu materiati sit ita aeger eruscis natistagia reuodeti Et quia lasones diuersorusunt modorum magna , paruae mediocro, minimae t maiores ita uarianda es dieta semper ad subtilitatem declinus vis quo medicus cognoscat securitatem accidentium o ut praedixi non audeo ego dilatere habenas aegris meis flantibus etiam boni indicique se Wi grρβ transacta ista notabituri. taxia ea diu obseruauio multoties uidi circa se 'I talem diemportentu apparere res agris meis aliquid concedo hoc Dcio cuprotestatione Cprognostico dubio g cfaricntes nosunt m lauda si Memorentur

113쪽

CMemorentur medici de auratoillo.G.verboprima Aphcns per illo

uerbo tempus acutiamurmorosummon enim medicus es corpenturius, sed operatur in humano corpore neci ratur in lapide neca corio in quisbus artificialiter laboramin nulla corruptrofere subsequitur, b in eis fas Era non bene successerunt artificia sed si hoc coniungat in homine, subiesctum defruitur nec un his refici dixit praeterea iudicium docile, ex quo infero medicum dretare aegros suos aliter quod uideatur iudiciu habuisse 1 ubino moriantur agri ex grossa aetatura nemine aegrum uidi ego Lymilibus jume edi esuritione mori,habeat ergo medicus uirga serpente inuolutam manu Asce rum o uerum domInjum super aegros cum prudentiae non errabit disduabit feci alios. WEt confideranda est inter omnia uirtus quae Ueruatione indiget frequa nulla prosunt stiragias uirtus ect fortis dicta non olutior danda quam requirat dis ostio qui tabe erum distositio cuiranei lasone est uerendaper praenarrata tantu magis si post infractaneum subsilietur

ergo regimen cauendo a uinota acarnibus Dab omnibus calidis cibis auia ut praetactum est de mente Pauli liba . t Ruicema,cibus mistus uel uinum sunt causa apostematis calidi,transeant igiturandio cum publili dieta propter ea quaesupra narratasuntia Et inter omnia memoretur medicus de canonibus cibatiorisfebricitantium primae quarti princi sinuic. quia raro sunt tales laesone, ne fesbre lycanonum ejusdem tertia primi de regimine eius quod comedituri bibitur situ resutiriter letabitur quilibetiei Debent igitur esse cibipaucae quantitatis et pauci nutrimenti effutilis γα csi,dusionis nec debent esse ex evaporatiuis ad caput ut illud repleant et nipaucarumsupe Witatum ei An reprobrui uaporum et instigidaticiet humectam es extinctiuj caliditatis extraneos. e Et coroboratpraedic authoritates Pauli Halh et Aviciatum Albucinquit caueat bi a resetione et uino et cibis grosys. Sunt tamen aliqui qui hodiemis teportibus in toto curae processu dant uinum non solum in uulneratis in capte sedis pectore t in uulneribus

uinum.

114쪽

DE FRACTURA omnium membrorum tam neruosorum carniformium quam festa desbent cinnes tanquam ueneficam ubhorrere bifugere his bene aliquisa nantur dicendum efflcut inquit Auic de Ras, qui errore ducti sanant nec propter hocsequendus Ut tali modus. e Non reperio ego rationem nec authoritatem hoc concedere rus in uno casu flante uirtutis debalitate maxime per uiam resolutionis cum uinum bt uelacissimae penetrationis tecte Aulciquarta primi capitula prismo teste etiam Gabsecunda Aphor.commento.xviI.inquit omnivalitem 'li' Aetae subito nutrientiu est uinum tuu uirtuti intendimus succursre hocpotest in praedicto casa cumino feri se Rutieode capitulo inFith nobis quide s necessarium nutriens quod cito penetret cu callui uirtκtis animalis uolumus succurrere heius resolutionis non potest fomaschineu uirtias tollerare ut nutriens quod larde digeritur digeraturi Ua autem uirtutis resolutiones ipsaditate uulaeriue quia Drte dolos

μή a doloresilirituum euacuati l extinctio uel ba fluxusanguis nissuperfluo in quo flat anima unde cecinit poeta purpurea euomuit ille

animam csim sanguine multo.

CSenefecta uirtute psas cum uino refctiturfatimsutubfixentina uino quia subieribus inimicissisum oci nullus est ex rationalibias medi

cis qui alifersentiunt. Α Celse conce uod vicem uinum conmenius in uulaeribus incusupraedicto tesse est in docti binis Cessu libroauinis ruptae ione ius notis Llikersim cliratioribu B eorum, qui inquit muli am exprofluuio finguinis inster morientes ante ullam curationem uino reficiendi sunt quod alioquin inimicissimum uulneri est. Sed moderni daciustitutur aliquo broto bono uel caponis Melpha sani uel galisae ueloqι e carnis cumurgaritis it foribω cordialibus fcum fragmcntis de gemmis errefourant uirtutem cum praedictis ocii manu chricti pertito uel cum alys uirtutem reflatirare opto. e Si fame colingat dari uinu detur dolusu in quo priusfuerit mica panis infusa quaeptes uaporosas amouerit tu hoc remitto me peritis phficis

115쪽

CVinum ego non laudo is cum conditione paelo e tantum quod Nommina uirtus M resecta I releuata quia es uaporatiuu ad caput g subit o nocet cuncti dis principe tertia pracapi de regimine aquae guini tibin;

h. quinto Theorininiproprium est cerebro C meruis nocere,idem semtiunt multi al, g etiam non conuenit infebrIbus urnum hi raro sunt casyiu uulnera ad intra penetrantia me febre.

Fugienda est igitur exhibitio, debent igitur las in capite ubi imminet pericuum 10 ad securitatem postematis dietari ut supra, eidem

CDebet ergo in primis diebus uisuri carnes omnes fi oua sorbilia ac, suκ replin pistra, rei inama omnes nuclei rustuum quia replent caput tomnia se alia quaeros uni comprehendi ex dictis, unde diciturprimo continentis dixit Oribasub quodsodam inducetiasunt mora Ceph rubi fit poma pasrad Mopnus ymajore, dactyli erucasiue ris crocus aptum cepepos rus uinum odoriferum et uuae infecellini seruatae etc. CEt particulari leta a Nicolo cudata est micupati lota et f. dei et uti farro et auena et oleribus mollibus ut lanatys,air liciAite,lactucissuruis lactuca ab omnibus non Lapprobata quia replet caput ego tamen ea usus sum insimilibus et optime profuit et cucurbitis et infecit i.=finitivida mensa malis coctis et piris et cytoni Leigranatis et aratque similibus iq. Etsi esset uentri,flipticism sumant patientes duo uel triapruna recentra uel=cca cum saccuro uel ne ut liber,mprincipio me ε Quodsi cogerit te adsua causa ud exhibitionem carni tunc exhibe carnes aurcularum bonarum utpullarum uelpullorum parvoru uel pubiorum perdicum uesph anorum alteratis tamen bene , contritas potiusquam solidas edi melius esset facere contusaue carnes cum modico rodbet agreste etymilium et potus si aqua ordei uel ne ordeo cocta cu saccaro et uinum granatorum secundu omnem modum exhibitionis et betaberorum et sule rosasum uel uiolatum et miuam citonicrum et gelaticumarenatae uel dia citoitem uelgranatinam, idestsuccum granatorum in

116쪽

gelu conuersum cusaccaro e=similia his coueniunt in lasonibus capis .e Ruicenna uero quarta quarti capitulo de cura uulnerum albehititi Lisudantu cotis inquit 1 oportet ut cibetur habens eam cerebellisgallinarum assa rebel, si tua uis quantum possbili Uapsa enim secundum a Mod is cantur quidam confortant cerebrum fretinent'xumsanguinis,licet scin eis scηfensti ab Osmiliter aqua granati mweti, idest uinum tabum granatorum una litera dicit licet sit in eissententia alba,ahia litera dicit jumma alia.ulicet tin cura fluxus sanguinis alia uia curandis exponit Dinus,aliter Nicolus uide utruns lina parum referis uel aliter esse. σRos etiam. . continenti cap. 3 ne authoritate oribasii Fluit dico conferant huic cerebella gallinarum data ei in potu affluentergin eodem cap tu, circa medium authoritate Pauli inquit in memorias

scilicet in libro sc nominato percussios acciditsuper caput D exinde emistitur de cerebro sangui dandum est ei de ceruicibus inpotu des de cerebellis gallinarum asy m tib toto possestequenter euade aqua gras

A Sint multi moderni qui transacta fusti sene de , flemate Nicris . . ., iμmpraedictorum utuntur di et grossa reuiscosa ut sat citius restio e durius eu tuba cibaria sunt expeditibus o ex extremi uitulit so thum ei intectinapi aedictorum animalium t triticum coctum

sismilia his

CSed quia inter omnes medicinae partes, haecpars quae leta appella: fur indiget clarissimo authore teste Celso in princi osui libri qui inquit utilem quae uictru morbos curat longe clarissmos authores habet qui altius quaedam agitare conati rerum quo si naturae fbi cognitionem vendicauerunt tanquamsne ea truncio debilis medicina esset ideo rosso huius artis operatores ut dum ac peritum uocent ph cum ut plus Hesyraetactum ocul relinquatur fui ucri labor in dietando it pharma cando acta; omnes intensiones medicinale, mul communicent ut conscordes tunam nes ni adfatu em aegrotantium it haec sussciant exPrla nutrientium

117쪽

CA Ridi QRegimensomni luigiliarum. Ircasomnum et uigiliam contemperentse aegrinam Rufisprimo continentis inauit dicitur in libro problematum longae uis gibae inducuntsodam quia impediunt digestionem e faciunt ascendere ad caput uapores calidos hi longin somnias Amuliter inducit fosdam quiafacit digesionem extendere si replet caput humiditate fit fugiat somnum diurnum si hocsit in consuetudine, ut inquit Nicoliis aut nisi male de nocte aeger dormierit g quieuerit,υ non dormiantpost cibumisi trafacti ad minus duabus horis ut non repleatur caput a vaporibus cibu ottende tame auodsaepe in uulaeribus capitis dubitatur desuntia, gnomo nisi bonum quod non dimittantur aegriprofundari insomno, nisi corpus sit optime mundum,uel exse priubputa quod essetpaucarum perfluitatum,uel quodsi ab arte mundum ed quia nunc temporis maior pars corporum est plena multis o malis humoribus, deo medicus in hoe 'prudens,sedct corpus si mundum dicosomnum conferre dum modo non superflabigeri .st resoluitsuperflua, hi calor interior redditur Dritis,unde expellit saniem talia noctua, cujussignum est quodsemper omnia uulaera comparando noctem ad diem P somnum ad uigiliam emit tunt maiorem sanies Fantitatem hi meliorem in nocte edi insomno linuigilia edi in die. ei Si uero medicus uideretprincipiumsubetiae myopatrimat eum dormire nisi bibulos somnised ligaturis dolorossi depibasioribuni clamoribus galis remedi3 solitis insubetia feri euigiletur aeger vias dimiistatarin somno profundario quod causastfortis replabitur caput erepostemabitur hi succedetsuffocatio caeterum relin o medico prudemti pro cura subetiae.

QRegimen inanisionis grepletiori asub confideratione euacuationum hi constipationum contines tur balae'coitus,uma,sudor,egestis,emunt Bost miles evaschaliono,de eis decumus edicimus balneum conferre in lasonibus capis

118쪽

FRACTURA iis rim diuertendi causa.Alu lura calida pungens extremis applacita diuertit a capite humore, it j adesset farra it nimia uigiliasomnum

inducIt diuertendo edi maculando aliquos uapores a corpore ui uigilias rum causa hunt.

Uelflat decocta in aquapura ex corticibuspapaueris ibi Grex violis Ostoribus camomilissi exfolbs uiti si exstondibus cimnaesura hoc balneum extremi adhibitum inducis somnum,c ert etiam hoc balneum ad resoluenda apostemata cerebri 1 communiterprunicantes cum intendus resolutionem apostematis uel alter materis in capite a que ueniat duobium de apostematefaciunt balaeumpraedictum uel aliud audendo reminuendo pro ut intendunt varietis uel agnipulmonem secum bullust deinde uel embrocando velfomentando cumpulinone caput vel cum si ongi suel alio ingenio procedunt, tricto modo dicimu balneum con are a fonibus capitis quamuis forte talia etiam pertinean ed 1 runientum

potionis, hic tamen inserta sunt usta balaeo ulla uid dictam sit si σuis raro fant talia. CDe Coitu, Crimuis de coitu hoc ' de sterniatiue emissione magissectare adpartem potionis j regiminis cumproprie sternia non it siniari s perfμjinfimisudor, urin egestio υ milia quia estsuperfluit utilis non prima superfuitas scut phlegma quod est primi alimenti utilis fluσperfluitas sed secudicumste a dicatur esse ultimi alimenti uperfluistas utilis.

ς ramen ut Halyordo feruetur,hic de stermate seu de coitu inferen dus est sermo cui toto posse adhibeant diligentiam medici ne in eo contimgat error quia nussus es adeo prudens e continempraesita commoditate sui medicinae eo in negocio seruet mandata. CDico igiturioitum summe laeserenibio capitis nocerepraedictis quia anter alia membra cerebro nocet eneruis triculis immo se Phypo. ue

119쪽

circa aure mediante cerebro uerat'erma, men oppo tum tenent qui fide hoc alibi aceturissi Coitus enim humores bullantes reddit it currentes,uirtutem prosterritsuffocat eu debilitat , stomacho praeciaeterinnocet cuius communatate itur caput corpu istum reddit figidum debile o exangue, undepriceps.ra teri capitulo.xl inquis coitu evacuat de subsantia cibi pψremi quare debrlitatem asser cuim fmile aliae non asserunt exacuatione euas ut de substantia spiritus rem plurim propter delectationam edi pro movim alter illud qui plus delectantis plus sunt cadentes in debilitatem inquit ostri etiam quod resoluit calorem innatum e mortificat uirtutem psuper: suu es debilitat auditum oviisum, facit tremorem in cruribus, e dolorem, eminducit febres acutω, ο tremorem, e neruorum

debilitatem,si utilias, g pileoam, g dolarem renum dors, gies

scicae , t colicam. Tamen in aliqui bivis hiu conceditur eoilus, super hoc uide conci: hasorem inter alios diJerennes clxxxvj ff.cxxviij.quia omnia dicit uvas amentis nocumenta aperitis notatu tamen dico coitum in is onibus capitissumme noce quia agitantur humores edi ponantur in motu ad supuriora gpossunt causare Uerna. 4 consideram Ars quarta problematum primo prob. dixit propter gurd coiens ta moriens sursum ducit oculos dormiens autem deorsum aut quia sursum sidum egrediens sursum uertit, ut quo molietur ito. etiam coitus nocivusam debilitas uirtutem quae debilis mon convenit alicui aegritudini in cura ideo totidem problemate sexto propter

quid exolvitur maxime animalium colens homo hic.

WEandem sententam poniti xxi. problemate ibidem inqua propter quid coeli ares exolvuntur hi infirmioressunt ut 'equenter D. di quam: vis dicatur ab at quibus quod coitus instigida suod uerus non propter hoc est, in calefat totum corpus in actu illo a quo caloresumme seditur

coiputper rationes pluries dictassed corpus reditatostisdupost actu edis

120쪽

tu maximes superflua C Sint ergo medici prudente in obsando causis coitus custodiantur erego bene aegri die noctus a tali actis haec de coitu dicta sinc Desuperfluitatisusprimae υsecunda digestionis.

Ad ,-s ', esia uiribus conetur medicus extrahere superfluitates prismet abeatur

. . . , - m Ose μ' in lectionis languenti corpore snatura ex se

o . - nonfacit et circa UectioneIad minussemelfngulo Aefaciat clysterem lenitivum uel uno 'torium ex melle uel lardo uel raptam radice uel Iipite cauli uel aliquos nil gurinam prouocet β potest uerbissi: mulando agrum ut ipse exonere uescicam quia interdum no possunt mingere suta loca illabunt molliscata uel pa mala uel qu)dIubetici edi somσnolentisunt hi non memorantur mingere nec potes itas aliter retentio: a. ivisis. ηι - ζωμ μ mrrere sicut egestuonjPropter causas notas medico perito ideo consticentur loca pectinissifomentetur locus cum confortantibus remor cantibus fit resoluentibusprovidis causa quarens curam. GEt ualet a proprietate oleum scorpionum circa pectinem Ofomentatio exparitaria bubres praedicto oleo uelponatur aliquid in capite uim gae quodsimulet naturam scut paediculus et finaliter currat medicus ad canones de difficultate emissionis urina.

e estuto et mucostate narium. Ec sinconueniens quodpatiens iuxtaposse emittat superfluitatem stuli suis exonerat caput ab eo et expurget etiam binares a mucositatibus cum leuitate tamen inprincipio se ad securitatem apostematis eis a quod os essetpungens etgrauans nullo pa uia. to utatur so in mota emissis irando et expirado et haec causa estinos otia ta a Focin sed in declinatione ego laudos pationem cum naso fors

tiorem non multumfortem tamen ne operirentur abras cruenulae in capi tenam