장음표시 사용
41쪽
Oieorum, si diis placet, cimmerias mentes in coeco pectore circumferentium , usum & praestantiam elegantioru in litterarum , quas ne intelligebant quidem negantium, academiis Germaniae barbaries 'quaedani, quam a jurisprudentia depellere hobria philosophia ac elegantioribus litteris, antiquitatibus & historia cum illa conjunctis, auctoritate praestantissimorum doctrina hominum ,
summa semper ope adnisus est. IntoIerandus sane
illi videbatur torvus ille Graecae Romanaeque eruditionis, antiquitatum ac historiae elegantiorumque litterarum omnium contemptu dicam an odium, quod animos tantum non Omnium ea aetate Jureconsultoron Germanorum incesserat.
Erant sane non pauci inter Us, qui , sortuna elati vel lucello animosi, veluti ejurata bona men-Ie, cultum omnem, dignitatem ac usum illi scientiae detrahere conarentur, in quam, judice GRAVINA , Veterum novorumque criticorum. eruditio
sublimior philosophia & universa historia, atquae
omnium temporum prudentia concesserant. Pro secto si pes non stetisset, musas jam omnes e iureconsultorum republica tamquam maleficas proscriptas, atque ad scholarum pulverem tamquam ad metalla ac lautumias damnatas doleremuS , Jamjam res eo redierat, ut inglorium ac numquam
bene composituni duellum, quod in Italia olim Alciateos inter & Socinianos arserat, magnoque
erat animorum motu iraque capitali decertarum, iterum reservescerae videtur. Ferratoς necdum bene clausos Ian, postes recludere tentabat litigiosum hominum genus, Verba iras partibus care consuetum, ad caetera Omnia praeterquam ad oculos clientum cincutienP. Qui suum se practicorum vel pragmaticorum hominum nomine efferrent, se Solos Sapere, reliquos volitare tamquam umbras jactabant, atque ut vecordiae suae iustitiam advocarent, hoc est, caussae suae quin
sceleri potius, jus darent, hanc juvenum animis invidiosam sententiam 'instillare non desistebant, ut quisque maximum ad iurisprudentiam huma
42쪽
- De Vita, Ea A. ac Scriptis. μ tali' studiarin adhiberet, ita uillum sere
Tempua disperitere nugis., artemque prorsus in*rten, iaci sucosam sacere, qux vetustis antiquatisque diui Erui L ac institutis indagandis
Pera in darent , eamque pariter, ac historiam &Crui can, tamquam subsidia... M lumina ad leges civiles viatere elandas. operose adserrento Nihil ab his aliud. agi, quanai ut tritam iam bene viam
deserant, ac di ciplinam iuris, Bartoli Baldique
oraculis totque praehicotum scitis & interpreta
menti& jam recte constitiata in , evertantiar. Huma ninreS Illox dureconsulto* L s, nanaen illud me- Leantur,. cortici tantum intentos nucleum perderem nubem pro Iunone anipleuti. Vix i inter illos ulvim alterumque exstitisse, qui caussis. arandis
Lilibusque ita soro agendis , disceptandis , judicamuis, ac generathri negotiis. publicis privatisque ullis gerendis explicandisque aptusi utilisque suerit.
Scholae ,. nota vitae disgant artenassivenibit ad panem. honoresque' lucrandos proficientem, . ac verbi ς syllabisque veluti acetabu-uS ludasat,. ad. Grammaticorum scholam ablegan- esse ,. ω hac se sola lactare ita: aulae debereia
Se contra solo; dominari in aulis principum, in foro in dicasteriis ,. Cujacios , saluuinos, HotOrnan nos, & quidquid horum histrionum sit lueritque , lini sane subsellii viros. esseia Mitum Sane, quod non. aperte illos, omnes corruptae iuventutis, quin turpissimi lenocinii, reos fecerint, quicumque
adolescetates. Jurisprudentiae. studiosos inusis ac gra- niteremuria Longa injuriae ESt . quam
idem a se ac quam prosessi et sunt jurisprudentiae humaniore feliciten graviterque depulerunt tot Praestantes. doctrina viri, ut actum agere , Soliquei Ten adfundere non audeamia Ac vindicem. . Pro recto strenuum deserti inculti propemodum. Stu-iatu arar itatum & humanioris doctrinae omnis egit pals meus tum ita caeteris suis. scriptis, tum maximae in illo Syntagnia te. Tametsi vero Vc opere doctissimum quemque domi ac foris. in Suii nominis cultum traxisset nihil ut ad exi mia:
43쪽
miae eruditionis apud omnes existimationem de esse videretur, non tamen omnia in illo ita pla-
euerunt omnibus , ut non magno numero censores
ac adversarios invenerit. Suum sane cujusque judicium est; quo faetum, ut non desuerint qui Syntagma illud levissimum inter caetera scripta Hei necciana, nec magnam partem nisi epitomen Sigoniani operis ducerenζ, ac Gravinam multis parasangis illud antecellere contenderent ). Non sane cum his contendam , aut litem contestabor , a qua magnopere abhorreos neque adeo umquam in patris verba iuravi, cui eum aliquid humani passum eSSe negare audeam. Velim tamen viro parcius ista objicienda esse meminerint. Quid sane mirum, si post tot subsidia noviter nata exploratores extiterint qui tori oculei, dum omnem ingenii aciem in id unice intenderunt, acutius viderint, quae lynceos etiam oculos sugerant Est, ubi conjecturis solis agitur in studio antiquitatum, & omnis certatio eo redit, ut definiatur, quaenam sententia altera similior vero. Est ,
ubi locus aliquis crucem figit, ubi labor est, quis melior interpres. Nihil profecto saepe incertius
est originibus morum, institutorum ac jurium, quae tot abhinc saeculis apud populum invaluerunt, cujus facta magis & res gestae, quam leges& jura monimentis prodita sunt. Idem fatum erit omnium litteratorum, criticorum, antiquario- vumque, ut, quae praeter viderunt vel non recte proposuerunt, a posteris rectius in dies rectius que eruantur ac confirmentur. Quid tandem y an Daedaleum omnibusque numeris absolutum Opus
requisiverit quisquam ab eo , qui id solum egit , ut cupidae legum juventuti, non doctissimis viris, compendium ac ve luti isagogen antiquitatum, quatenus ad juris Romani prudentiam illustrandam
Conset illustris JCti, viri eruditissimi elegantissimique, Car. Ferd. Homelii litteraturam seris Lib. I. Cap.72. p. 49.
44쪽
De Vita, Varis ae Scriptis. 4rsaciunt, in manus daret λ An, quod, ut operam elevent, exprobrant, nonnisi epitomen Sigoniani operis esse, Si tamen praeterea nihil est, aliquid inde ab eius usu decedere dixeris λ Permulta sane complectitur illa epitome , quae indocti discant, eir ament meminisse periti. . Nec, puto denique, audior eo umquam superbiae processit, ut Gravinae luminibus, etiamsi potue- rit, ossicere voluerit. Sunt Gravinae in hoc si diorum genere ingentia, a nemine sorte aequanda, non sunt tamen patris nulla. aequissimum sane iudicium non videtur ejus, qui non inita consilii ac instituti, quo scripsit auctor,
ratione iudicat. Rem potius eorum judicio relinquo , quibus de his judicandi vis est & potestas, simul & otium & lubentia. Sed missis his ad alia
transeamus. Eodem sere tempore, quo jurisprudentiam ex antiquitatibus illustrare aggressus erax,
historiam etiamtu is Romani & Gerinmiti, ad quod ab hoe lumine destitutus noni eari non caligare , meditabatur. At tum quidem illud consilium in aliud tempus disterre coaelus, CHRISTIAN ITHOMASH D lineationem historiae juris, brevem
illam quidem, sed instituto satis aptam, in usum auditorum recudi cura vix 'eamque praefatione commendatitia atque apologetica ornavit.
VL Eloquentiae famam sibi jam pridem parave- . rat pater, ae jam in istundissimis aeyi sui oratoribus numerabatur. Sermonis sane latini omnes ele- Pntia&callebat, & si ve scriberet, sive diceret, facile adparebat, illum. sere , quod summum est in dicendi arte, . atti isse. Eminuit certe in dictione - ejus non solum linguae Romanae puritas, sed &.nui nerus Rc nerv k pc naturalis quaedani mationis Pulchxit' din. Certe .hic, hi quis alius, cum Tullio sentiebat, vehementer abuti mio & luter , qui ea , quaei dicturi essent, copjose 'rnateque dicere non possent. Latinae Graecaeque litteraturae contemptus & neglecta in dies magis magisque severa veterum lectio, ac nata: inde, quin studio
45쪽
42 De Vita, Fatis ae Scriptis. adsectatae, stili sordes aciscetores patri, nescio quid deplorandae barbari ei portendere rei litterariae videbantur. Disticile dictu est, quantum p blicum hunc in Fridericiana saporem promoverit
CHRISTIANI THOMASII, magni utique jure- consulti laude haud defraudandi, quin & viri obrepurgatam erroribus philosophiam aeque ae juris- prudentiam omni enco nato majoris,. documentiun, ad imitandum, ut in conspectis fieri exemplis adsolet, sibi a permultis propositum. Is enim consulto ac veluti dedita opera incultum asperumque dicendi genus in scriptis sectabatur, cum dignitate sorte ac gravitate philosophi ac iureconsulti , quos decet magis rem quam verba metiri Pugnare censens, si orationem. operose ad cultum effingere laboraret. Barbarum itaque, incomptumae inficetum dicendi genus sequebantur, omnesq. gratias ac veneres, tamquam sirenas ab utilioribus & pragmaticis artibus aures animumque divertentes, fugiebant. In quo quidem haud reputabant Platonem illum non intelligendi solum sed& dicendi gravissimum auctorem & magistrum,
ejusque exemplo Cicerbnem eleganti perque venusta majestate verborum sapientiae plurimum
adhibuisse dignitatis. Uterque sane, judice APu-LEIO , vete tam , philasvόorum sententias ,
cum ratione firmando rum ara Orati is augustae
honestissimam speciem deducenaeo perfectas atque etiam admirabiles fecit. Et Sane , quemadmodum oratio vel feri vel mansueti mitigative hominis, ingenii indicium est, sic ea gens, in qua masculae eloquentiae regula deficit , certissimum deperditae bonae mentis dat documentum. Inspice veteris recentiorisque aevi populos , invenies uti quisque bene sciteque dicendi arti studuit maxime, ita fuisse politissimum ac omni cultu omnigenaeque doctrinae laude florentissimum. Recte prole
cto Quintilianus, subacti judicii auctor,
46쪽
Vna , Varis' ac Seriptis. 45ri nihil a diis orationer metius acce imus, inquit, quid ram aesentim ess .ac Iasory ducamus, a titu quo malimus praestare hominibus quam qua homines cieteris animaIibus praestent eo quidem magirquod nulla in parte plenius Iabor gratiam refert. euod si verum, uti est verissimum, quid turpius homini erudito, quam. communi eruditorum lin- .e, quae Lazina est eritque, decus ac cultum et taliete λ Et imperite loqui, imperitia est, &Summa profecto inhumanitas, litteras limo lut
que inquinati sermonis obtuere- Humanius itaque Sentiens pater mature satis orationern perpolire, omnesque stilo Latino veteres adsequi, summa
ope elaboravit. Quin otiam vitio gliscenti ac iam altius in dies radices agenti, praeter CHRIST. CEL
nemo tum sortius patre meo sese opposuit. Non solum enim fundamentis stili Itioris , quae . eo tempore evulgavit, certam viam & rationem monstravit , qua ad artem pure, apte, ornate ac copiose discendi perveniatur', sed etiam frequentes in illum libellunt scholas instituit. Neque haec discendi lacultas & fructus, qui ex ejus institutionibus oratoriis in studiosam iuventutem manahat, illustre; Tridericianae curatores, neque adeo ipsum principem latebant. Quum itaquo, inquit ipse iri praesatione iundamentorum , 5. immον- Iis gDriae princeps FRlDERICUS, rex Prussiae, publicum docendi munus im illa stri lare academia mihi decreυisset , eo potissimumi consilso id so facere professus est rex salpientissimus , Me iis quire politiorisus litteris consecrassent, viam, qua ad Icherrimam Aram lauaeatissimamque doctrinam Possent pervenire , commonstrarem. Quam bene deastidiosa iuυentiate morandi occasionem tumetsi mihi tunc, ne1cio quae, pr.eciperet' inlidia: tameu
'3 In GUNDDINGIUM haec dicta sunt, qui
qua apud Regem singulari seuebatur gratia , facile obtinuerat decretam iam Patri eloquentiae professuram , post fata CELLARII vacaturam.
47쪽
4s De Vita , Fatis ae Seriptis. ex quo potentiarimus rex FRIDERICUS GILLIELm ρυblico docendi provineiam mihi imposuit, dandam mihi operam existimaυi, ne nullum ex illa b. principis voluntate fructum evereri . Sic itaque natus est libellus praeceptionibus luculentis admodum & commodis refertissimus, Halae primo anno CID IDCCxvII. excusus. Gratus in primis hic labor docentibus, commodusque discentibus fuit, adeo ut classicam prope auctoritatem conSecutus, ac in plerisque Germauiae scholis introductus sit libellus, ab eo prosectus, qui ad illa plane quam umbratica & scholastica studia natus videbatur. Fuerunt, qui intempestive seduli neque rogati observationes suas a mente auctoris non raro alienas huic libro adjicere ut, cum . quibus aliquoties recusus extat. Non sine indignatione alienam illam operam tulit.auctor , tametsi
honorificum illud ossicium grate semper agnovit, quod in commentando, illustrando, supplendo corrigendoque, quin & publice interpretando illo libro praestitit elegantiarum omnium arbiter . , ac peritissimus artifex, vir longe doeliissimus m. sisque Het neccianis amicissimus, JO. MAT 1 HIAS GESSERUS , heu i quondam cottiugensis academiae ornamentum, quin totius Germaniae honor.
XVII. Adhuc nonisine uberrimo fructu insignique pratia privatus iurium doctor ius civile auditoribus legum cupidis enarraverat, quum in dies
magis magisque nomen ejus elaoresceret. l'riemnio post Vero commendatione eorum, quorum e
rae Fridericiana & res Palladia tu orbe Prussico erat, ita primis illustrissimi Purpurati, MAR-QUAR DI LUD. A PRIS ZEN, opera effectum est, ut dignitas illi professoris juris extraordinarii ab Augusto decerneretur. Huic jungebatur adsessura facultaris, ut vocant, juridicae, professoribus juris, qui extra numerum sunt, non sacile concedi solita. Inde publico disputantium examini proposuit disserpation in .de levis nο:α macula, ad i. 27. Cod. de inin. test. , in qua enucleata
illa lege & querelae inoffciosi historia exposita,
48쪽
De Vita, Fatis ac Scriptis. 45ω Constantinus 1M. fratribus praeteritis adversus heredes, probro aliquo dista malos, succurrendum sutaverit, deinde quae sit illa levis notae malitisa, quam iii animo habuerit imperator, & denique, num 'tota illa de hac macula doctrina tur consultorivri ullum in .ista lege praesidium inveniat , cum cura disquisivit. Dubia quaedam contra novam sententiam in dissertatione illa propu. gnatam movit collega olim coniunctissimus, vir
opusculo de querela.inosciosi fratrum consanguineorum , quibus in Praefatione opusculorum variorum σιλογg praescripta occurrendum putavit.
XVIII. Nec porro desuit amicorum &parros,o-- rum in ornando patre pratia , auctoritas & voluntas, aut optimi Principis tu hientia. Non enlnν solum proximo anno GlD IDCC xx I. inter antecessores ordinarios 'adjectus 'est, εω dignitati etiam illi honorificuna aulae regiae , Consiliarii munus additum. Et sane novum illud. dipnitatis ac fortunae augmentum novos etiam igniculos subdidit, dipnum se expectatione judici ove patronorum ac principis probandi. Itaque/ nihil prius nihilque antiquius habuit, quam ut studiosae juventuti docendo, reique litterariae scribe prodesset. Specimina huius industriae edidit binis dissert tionibus , altera de collegiis oe eorporibus opificum, altera de nisibus ' ob υecturam vetiterum mercitim' eommissis ). Et si enis hoc tempore aliquot egregiis scriptis hanc operam navavit, ut recudarentur, quo in plurium manus venirent. Hinc
honor .co, it, ut aure susti iAnglicani in scruptis publicis, quae iacmone controversit de navibus Prussorem ab Anglis interceptis & commi sis, prodierunt, sollemne huic dissertationis testimonium desertant.
49쪽
να D- Vsta. Fatis ae Scriptis, irriadem dissertationum JACOBI PERIZOMI ad
ΚΚRSHOCK paullo ante in Belgio editos Halae, recudi curavit, illisque i elatantes praefationes de
antiquitatum artis criticae usu an 'urr rudentia praemisit, quibus . honorificum sane eluium meruit iureconsulti Hispani longe doctissimi GREGORII MAIANSII, cuius tamen de Bynkershoe
hian a judicium paullo inclementius in Praefatione alteri observationum tomo praemissa elevare ac diluere conatus eSt. XIX. Quae adhuc vulgaverat Ingeni I monumenta, multaque alia: jn academiam Halensem & Jurisprudentiam merita non late ei nomen ieius Sine fiant. Famae quidem non admodum studi OSus ac pro-Pemodum, ceu ipse alicubi an, illud
a puero adsectans, leam tamen nominis celebritatem satis mature consecutus eSt, ut iam expeti ab exteris coeperit. Magnus certe Ille in aula regia administer atque academiarum curator SupJe
ius, illustrissimul A PRINZEN, non destitillum enixe commendare regi. Qu0-
anno CI IDCCI XIII. in Viadrina anteceSSor designa Tr. Cur noli obsequeretur tamen benevolae Urincipis patronique voluntati, caussas non habuit. Issorem itaque gerere constitutum erat, rim mox
LERGn Jureconsulti, Suffciendus, Splendidis ad moduna conditionibus oblatis evocatus, voluntati tam prolixae non prorsus abnuendum duxit. Dubius lainen adhuci ancepsque ianimi, & tamquamin. bivio constitutuS, qu Se Verteret, ne Scrus. iouemadmodum enim quieto ac tranquillo vitae et enere stabilique sede nihil prius nihilque i antiquiust habebat ita vix a se impetravit, ut mutatis sedibus in tam dissitas regiones concederet,
50쪽
Fatis ac Scriptis. κ' ac in tam insuetum coelum migraret. mx tamen
verum expertus est illud Senecae sapientis dictum traόunt. Quod po-
, --,--:ώ ς Ph/iψxhςςiβ amicorum & commilitonum memoriae caussa inscriberet. Quid tamen fuerit cur posthabitis Viadrinis conditionibus Fra neque. ranas acceperit, dicam. Primo quidem nta ereptus illi erat frater amantissimus, magnum il
lius praesidium, JO. MICHAEL, qui istio ibi
anno diem obierat supremum. Luctuosus iste m- teritus animum eius magnopere concuSSerat, nec
minus frangebant malevolorum & aemulorum insidiae ac molimina, quibuscum illi ab eo tempore quo Ornari cinpit, perpetuo colluctandui Irat. Non mirum itaque, si Fridericiana illa amingrata sedes videretur, a qua abesse quam longissime non admodum doleret. Neque minus mOnaentum habebant lautiores Frisiorum conditiones oblataeque amicitiae doctissimorum in Belgio virorum. Et hoc denique multum apud pat: m va-
uit quod scist, nulli bi fere quam Belaici,
academiis largius ac honestius otium, musis amicissimum, professoribus concedi, quo in Germania non tacite frui solent antecessores, molesto satis & ingrato respondendarum caussarum tradistenti, ac prope civilibus undis mersi. Duo fit ut amoenioribus musis parcissima vacandi conia reStet, quibus tamen, Si Suo actum esset arbitrio secrasset. His itaque aliisque sorte rationibus morus, rogata impetrataque prius a Rege honesta missione ; sub hiemem anni CID IDCCXXIII., cum familia Fra neque ram mi prat, amicis & discinuli
iadplausu a collegis, civibus ac studiosa iuventur
exsoectatio. Florebant tum in illa academia multis olim aeque ac etiamnum magnisque nomi