De literarum praestantia atque necessitate. Oratio Iacobi Albani Gibbesij, Brit. M.D. publici eloquentiae professoris habita ad scholarum Romanae Academiae renouationem in templi D. Eustachij, 15. Kal. Nouemb. 1658. ..

발행: 1658년

분량: 19페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

11쪽

11 RO: ACADEMIAE

appello, egregiae Animae, vos attestor, Lpientissimi Legis lactores, suae quisque regionis clarissima lumiua . in fidem huis ius roburquε veritatis, te o Minos Cretensium. te Philolae

Thebanorum, te Lacedaemoniorum Lycurge, te Draco, te Solon A thetuensium, multoque te maκime, huius aeternae urbis conditor & moderator , Romule; dicite, quid, quaesi, agendo, in montibus ac sylvis dissipat vi homines , tantumisque duntaxat, quantum venabulo & manu praedari, per vimque tenere potuissent, habentes, quomodo delinitos compulistis in unum locum, sepsistis moenibus, vosque tandem cx seris & atrocibus mites reddidistis & mansuetos literatura . Quid suggerendo, ac docilium iam auribus per sonando de inculcando , ad rerum amorem coelestium, ad fortuitarum & fluxarum neglectum & despicentiam eorum animos erexistis p literaturam. Quid metendo , Cuiuerest rentes acceptum rei, eorundem vos fama, beneficiorum memore, vel uti pennato remigio sublati , ad Superum coetum atque concilium auolastis ὸ literaturae . Quid contra, rogo vos, Auditores, Busiridis, Τyphonis, Eurysthei, Diomedis, Mezenti j, Neronis, Licinij non sit finis si enumerare velim singulos2 tyrannorum crudelissimorum, de foedissimorum sub humana specie monstrorum , execrandam apud posteros fecit memoriam, corporaque . simul iudicio hominum simul gaudio, post vitam supplicijs addixit sempiternis haec ipsi ignorata , aut distorta, aut ccrte contempta

literatura. O literarum praestantistima possessio , lumen decusque animorum , in quibus penitus insederunt i o neces.saria doctrinae institutioi 5 disciplina honestarum artium omni vitae parti salutaris i si quidem literae, literae, inquam, solae rationis sunt perfectrices, morum magistrae, humanae conciliatrices secietatis, legum inuentrices ι ducunt ad vir tutem, evellunt vitia , inserunt religionem, praestant felicitatem. Quid sine ope vestra, dulcissimae Sirenes, non ego modo, quantuluscunque sum d omnino hi scientiarum an-

12쪽

tesignani Sc coryphaei , qui circumsistunt , sapientissimi viri, quid subditi, quid pacati reges, aut summi coam belli imperatores , quotquot sunt ubique, vel suerunt, facere unquam poditissent λ Vos mihi l ne tribuatur hoc arrogantiae, quod de meipse dicam, sed exuperantiae grati animi , Auditores : eloquar enim, de, quantum potero, Voce conten

dam , ut omnes intelligant γ vos mihi extorri naufragoque, honitate causae tamen, ac ossicii mei conscientia fieto semper supra fluctus, Romuleum asylum a sexdecim iam annis aperuistis , tabulam supposuistis, in portum denique tutum istum inuecto & tranquillum, alios ex alijs ampἰ illi mos patronos, donec postremo ventum esset ad ALEXANDRUMPont. Opi. MaX. ac dominorum Dominum, continenter excitauistis ; vos huic Doctorum florentissimae coronae omni doctrina& virtute perpolitorum in propria patria sedent digniratis & honoris eminent m cum exterarum admiratione gentium detulistis: vos regibus in subiectum populum facilitatem & magnificentiam, ciuibus aduersus Principes debitum obsequium, atque inter sese mutuum amorem re auxilium ostendistisi, vos militiae de classis praefectis rationem & consilium, ac, sicubi res vocavit, etiam calliditatem Ioco sortitudinis addidistis. Vestro nititur praesidio quaevis aetas , Ordo, gradus : vos puerorum estis indolis semes ac nutrimentum, spes adolescentium, virilis aetatis stabilimen, viaticum sene ctutis. Dies me, Auditores, vox, latera deficient ad exitum festinantem , si quae dici in praerogatiuam possunt eruditioni moliar ambitiose cuncta proserre; nec, ut m ime velim, tolerat dicendi tempus tam breue circumscriptum : concla dam igitur verbo , quod haud paulo plus, quam ore enunciatur, cogitationi vestrae relinquat : ut Timantem factitas se, pictorem nobilem,ferunt,qui Cyclopem depingens parua in tabula, cum eius magnitudinem exprimere cupcret,

iuZca Satyros apposuit, suis thyrsis pollicem illius dime-

13쪽

tientes. Parumne illud ad exaggerationem pr aestantiae a que necessitatis literarum videtur, si cum grauissimis phil sophis semel assirmem, eundem discendi & vivendi finem esse oporteret Et quidem spiranti quod est aer, cibus esurienti, sitienti potio, lux videnti, quae quamdiu vivimus, tamdili quςrimus & haurimus,hoc profecto est animae rationis compoti tractatio disciplinae. Praeclarὸ id n6runt, suntque luculenter testificati, dum agerent in terris, heroes omni aruo memorabiles ob istam artium laudatarum qua cupiditatem immensam, q ua perceptionem absolutam; tu m e

teri, Chrysippus, Archimedes, Solon, Alexander, Clea thes, tum nostri, Appius ille caecus, Scipio, Laelius, Cato censer, Varro, Caesar, complures alij, quos neque domi. nequh in castris, assiduae lectioni, & studijs suis mirifica voluptato intentos aut armorum horror circumsta intium de terruit, aut incendium urbis direptioque bonorum fugauit, aut paupertaS interrupit, aut affluentia rerum a cauit, aut oculorum priuatio impedivit, aut insolentia cursusque victoriae repressit , aut vicinia mortis eneruauit.

Doleo equidem, Studiosi Adolescentes, nam vos mea deinceps alloquetur oratio, quorum causa potissimum est susteptat vehementerque angor animo, quod in hosce temporis cancellos ego intrusus egredi nequeam arbitratu meo paulo liberius: fas fuisset ι quae nomina clarorum virorum conglobaui, quae facta perstrinxi confuseque posui, ea v stram sic in gratiam dilatassem, atque ordine ad exemplum

uniuscuiusque digessissem, uti facillimo negotio, quid cui

illorum conueniret, quid aptum vobis esset maxime ad imitandum, non sine tacito quodam iucunditatis sensu cognoscere aedecerpere potuissetis. Habet hoc excellens virtus, ea in primis, quae ex liberalium studio doctrinarum efflore. scit, ut non vilia tantum igniculos aemulationis, rum etiam scripta vel commemorata planὸ iam faces liuidulae inuide tiae in animis excitet auditorum. Aristotelem olim, cum

14쪽

adolescens Platoni vivo daret operat flere selitum tradunt, quotiescunque aliquid ex sermone diuinissimi senis memoria dignum excepisiet, ipsius verti mortui monumenta in. genu commendari ab alijs dolenter passum sic vel inuidisse

vel occurrisse, ut ea summa undique cura penes se corroga

ta partim subiecerit fla minis , partim, quae seruari malebat, deleto praeceptoris nomine, adscripserit suo. O immoderatam libidinem ostentationis scientiae, quo no impellis generosa pectora , quae titillare coepisti l Nequiter ille, fateor, re ingrate: nisi hoc quoquE a Platone magistro didicitat . Quid enim γ is quid anis non feeerat Xenophonte e Sed ista misia faciamus vitiosae exempIa aemulationis, quae paulum oppido differt ab inuidia: alteram potius consectari decet

riualitati similem, nunquam in aucupio rerum praeclararum non laudabilem, etiam plerumque necessariam. Haec proinfecto Alexandrum Macedonem ad Achillis, haec C. Caesi- rem ad Alexandri gloriam insammauit conspecto solum alterius ab altero tumulo, usquε ed, quoad uterque orbis victor exemplari maior suo deueniret. Et quoniam de Alexandro atque Caesare, imperatoribus longe post homines natos excelsissimis doctissimisque, mentio i nobis facta est, non abibitis longius. Rhetores: haerete hqc mecum Nostri Ponti seis memores re loci & nominis, in admirandae virtutis, ac diuini eiusdem animi & consilii contemplatione defixi. CAESAR ille cst, in Romanae urbis Capitolio, hoc est, in terrarum arce, regum CX maXimus Omnium : ALEXANDER est, qui non re gera minus, quam

magno nomine uniuersitatis ambitum peruagatus , non te

rore saeuissimi ducis vastantis omnia , sed patris amantissimi charitate homines uti filios complectetis corda deuicit; hoc ambobus utique superior, quod hisce terminis minime c-tentus suum imperium trans Solem usque propagauit. Quibus autem gradibus ad tantae fastigium dignitatis & gloriaec uectus, siquis ex me quaerit , is intelligat, ad excellentem

15쪽

naturam primum a claritate sanguinis acceptam, de indε ad egregiam indole ingenij & virtutis sub meliore coelo haustam , post ad culturam utriusque assiduam atque diligentem ab optimis praeceptoribus traditam , tum ad extremum ad actuosam eius vitam in Reip. Christianae difficillimis negotiis atque amplissimis muneribus obeundis domi forisque actam & probatam , reserri totum. Die , ille vobis proponatur unich, non ut ad eum accedere icauete, ne putetis possitis unquam , sed cuius vestigia rctro secuti, pronique

eminus adorantes , vel sic procedendo , reliquos ut morta-Ies anteeatis. Ille confictam Vere adimpleuit Cyri prediam, ille Politiam somnia tam a Platone, optatamque potius hamctentis quam speratam, Quiritum oculis re obiecit: ille praedictionem eiusdem philosopiri tanto ante conceptam de 1elicitate regnurum nunc denique gentium ac nationum bono,praesentia sua confirmauit. Ipsum intuemini siue Principem unum ex omnibus maxime literatum , siue , quod est perindE regium, literatorum hominum fautorem perbenignum, munificentissimumque patronum. Deus nobis haec otia fecit ι de tam augusto pectore Uirgilianis verbis libet exclamare: chm Studiosorum rationibus & commodis prospiciendo vigilanter, tum , supra quam credi potest, laborem industriamque Praeceptorum liberalissime , Ut nuper, compensando. QuamobrCm me agite, o Iuuenes: circumsticit, ct Himulas vos, MaserramqueFi Ducis indulgentia quaerit.

Cur enim Satyrici dictum serio loquentis in re sitnillima non usurpem' utque ille pubem sui temporis hortabatur ad variam eruditionem capessendam sub Romano duce, heneuolo Musis, siue Nerua is fuerit, siue Trajanus aut Domitianus , spe & expectatione debiti praemij, sic ego vos bonis parentibus atque ingenuis disciplinis claros & nobiles, Italiae florem, delectum non Europae sollim, sed ferε totius Orbis di non moneam pariter, ad haec ut studia sub Romano patre,

16쪽

RENOVATIO.

7 patre . MAXIMO ALEXANDRI, omni doctri nar g nere ad miraculum instructo ipso Ac ornato , atque adeo i stillimo literarum ac lanorum vestrorum aestimatore, tot pectore incumbatis ρ Incumbite per Deum immortalem, de pergite per fortunas vestras, ut facitis , Adolestentes , nauiter Ec attente: quandoquid m ωχ ἱερῶον-δi, non de scorto bovis, ut cum Homero loquar, non de asini, quod aiunt, umbra, non de lana caprina , non de fumo agitur , sed de re proprie vestra, dignitate viri a Virtute, quae in naturae cultu diligenti cernitur, undε humanitas illa, quam etiam A LEX ANDRO placere volumus, queat elucere ita fiet nimirum, quod reserente Cotta apud Τullium videre Crassus in discipulo a se in Drmato conini cupiuit, ut & vobis honori , de amicis utilitati, de Reip. emolumento esse possitiS.

17쪽

M. T. CICERO pro Arch. Poet.

'Ad simn his tantus fructus ostenderetur, ρο ex Literis delectatio sola peteretur, tamen hanc animaduersionem humanissimam ae liberaeissimam iudicaremus. Nam eatera res nec temporum sunt, neqvi atatum omnium, neque locorum ' hae sudia adolesentiam alant, fenectutem oblectant, fecundas res ornant, aduersis perfugium ae solatium praebent et delectant domi, non imp diunt foris , pereoctant nobiscum, peregrinantur , rusticantur ista iod si ipsi haec nequd attingere , nequὸ sensu nostro gusare spossemus, tamen ea mia rari deber reus setiam eam in aliis videremus a Diuitigod by Coos e

18쪽

ALEXANDRI VIL

PONT. OPT MAX. A PHILOLOGIS AC ADEMIC IS publice dedicatam

Ferre Lysippi, vel Apellis arte; Corde Pelia ae cupidus probari: Quod dat Homerus. edit internae vaga sorma menti, Labilis cedit color. Eces nostri Laus Λ L E X Λ N DRI per utrumq; stabit Clara Iaborem. Dextra Phoebaeis opifex alumnis Consecrat fictum: decora alta vates 3 ersibus tollunt animi, Sibylla Teste, canendis ἀ

19쪽

AB ALEXANDRO VILad amussim aequatis.

EPIGRAMMA EIUSDEM.

MB VERAT rectis qui moribus antὰ Quirites, Distortas PRINCEPS noluit esse vias . Extrahit anfractus, reuocat Proiecta domorum , Et vicum totum finis uterque videt. Non Labyrinthaeos patitur pia Roma recessus, Has adamet fraudes cum Ioue Creta suo. Pervia credibile est Saturno compita rege Aurea subiectis secta dedisse locis. Accedunt mentes constructis urbibus aptae r Dic, ubi sis ; dicam, curtus an amplus agas. Ingenium domini praesert habitatio; qualem Quisque parat cultum, talis amator erit. I nunc, marmoream iacta te linquere Romam Ex latere , 6 Caesar: victus es arte tua. vicit ALEXANDER; cuius moderamine Stella Aurea Roma parum est dicere, Recta nitet.

FINIS

SEARCH

MENU NAVIGATION