De tympanitide : dissertatio inauguralis medica ...

21쪽

Omnes alvi fluxus diuturnos, faeces hivinas et flatus aliqua causa retentos, itemque colluviem humorum praVorum in primis Viis praesertim putri-

morbum non raro gignere debere e supra dictis satis liquet. Vermes intestinates quoque ad tympaniam excitandam conferunt, nam alvi obstructionem, SAburram, Spasmos, et intestinorum inflammationem ipsam efficiunt, de qua exempla habent

intestinorum ex aliis causis lyn partitis oriri potest, pars enim intestini, loco inflammato altior, valde extenditur et ob aeem, Calore aucto magis expansum, cum dolore vehemente immaniter inflatur, quae distractio nimia, rupturae interdum proxima, magnam debilitatem et aloniam relinquit si , distensio etiam nervorum et dolor ingens paralysin ipsam adducere potest ' ; saepissime autem tympa- Diten secretiones suppreSSae et metasta Ses Producunt, excitatione alicujus e causis jam nominalis, quales sunt spasmi, Paralysis, inflammatio etc., frequentiores illorum sunt, Sudor et materia perspirabilis subita refrigeratione retenta, e qua Causa non raro colicam flatulentam et tympaniam, ei

affinem, nasci videmus; ill. Berends hominem aestate in agris occupatum, Potu assumto frigido, subito tympanite affici vidit. Porro haemorrha-giae solennes suppressae, hujus modi exemplum rarum e fluxu hepatico suppresso offert urendet, ex haemorrhoidum suppressione Delius et Selle,

7 ibidem G. 1060.

22쪽

monsium Stoerch et alii. Tum exanthemata sive Chronica , SiVe a cilla, regressa, a Scabie retropulsa tymp nitidis meminit Morgagni δ). Deinde rheumatismus oti arthritis retrogressa, Gohlius tympaniam lethalem ex ophthalmia rheumatica minias recte sanata vidit, et Tissot hominem ex arthriti de anomala post horium omnino lympaniticum. Denique huc pertinent febres intermittontes subito et incaute praecipue Cortice Peruviano Curatae, Verisimile obstructione et laesione fabricae hepatis,

quo de indo bilis affluxus prohibetur, hujus rei exem pia saepe legenda sunt, a Goeliche 3 , Monro, Werihof ' , Lentin, Bal dirigor. Ex omnibus his

causis frequentissime, sententia ili. Berends, lympanitidem gignunt di arrhoeae vehementes diutumnaeque et menstruationis fluXUS suppressias. Tympaniae causa proxima modo longe diverso iudicata est, veteres ut jam supra dictum, tympanitidem collectionem nimiam vaporis aere re pleti posuerunt; serius censuit Willis abdominis tumorem, spiritu animali nimia quantitate in viscorum membranaceorum fibras ingresso, et vilio succi nervet, relento fieri, quam sententiam Morgagni β γ autem eo infirmavit, quod demonstraret, hoc modo intestinorum cavum non extendi sed potius contrahi debere, ipse enim existimat, quod loco laudato legitur, ab normi spirituum influxu, contractas hic illic et convulsive adstrictas fibras, naturales horum tuborum motus, et quod consequitur multi et multum rarefacti aeris intercepisse, ' deinde illarum, quarum praebressa convulsio robur infractum reliquerat, perVicisse TeniXum, Sicque infirmatis denique laxatisque omnibus, universo Shosce tubos dilatasse. De la Font opinatus est,

23쪽

2Iaerem elasticum, commixtione bilis alcatini et succi pancreatici acidi in duodeno exclusum cauSam lympanitidis esse. Liltro J et aloniam fibrarum,

et earum eXtensionem, aere copiose extricato et

nCCUmulato, eo faciliorem, causam proximam illius morbi habuit, quam Combaluster refellere voluit, quod tympania saepe spasmis oriretur, dolor non deficeret, et medicamina tonica et cardiaca non essent optima, sed potius lenientia et anodyna, cujus Contrarium autem, morbo provecto quidem;

experientia docet. Dothai ding tympanitidis causam proximam inflammatione intestinorum inter prelatus est, quod in tympaniticorum corporibus mortuis intestina saepe inflammata invenerat, etsi autem negari non potest, enteritidem interdum tympaniam producere posse, tameo haec intestina inflammata multo frequentius effectus quam causa videntur. Omnium horum opinionum optima, haec a Lilire et Morgagni videtur, causa enim proXima et natura huius morbi aperte, intestinorum contractilitas inaequalis et partim valde diminula, est, quo fit ut adre in iis aut retento, aut nimia quantitate producto magis magisque cxlendantur et tandem expansa maneant, quod docent vari Nwie

am si intestinorum spasmus quoque, hunc mor'

bum frequenter excitat, et colica flatulenta saepe in eum abii aut hunc initio comitat tamen modo causa atoniae et debilitatis sequentis est, si autemflua pars intestinorum valde extenditur, aliis locis

intestina per antagonismum constricta et SpaSmo' dice contracta inveniuntur, quod loco supra lau'

dato recle monet Di. A. Voεol, igitur inquit P. Frank in fre quentius omnino pneumat Osi S

24쪽

ex atonia et e spasmo . Aer autem in intesti nis inclusus non solum ex ingestis sed etiam ex organismo ipso cxtricari, secerni quasi, nec minus res Orbilone, ex aliqua parte quidem, amoveri potest, inflatio, saepe subito orta et sine Ulla emis-Sione secessa, non raro in hystericis et post animi pathemata, ob Servanda, itemque aer in corporis cavitatibus quibus nec aditus nec exitus Perspicuus

est, ut in tela cellulosa, in abdominis, thoracis, peri ardii cavo, et in cerebro ipso, nec putredine natus, satis id firmant, ita quoque docent P. Franket Ricliter; quanti momenti hic nervorum SyStema est eo perspicitur, ut decimo octavo olim nervorum pari ligato, teste P. Frank, ventriculus summopere a flatibus intumescat. Erant etiam qui

putabant, tumorem tumPaniti Ciam e VaPore non

εigni, sed modo, nervis abdominis irritatis, crispatione fibrarum spasmodica, quam spasmum inflativum seu inflationem Spasticam appellabant, quae opinio facile autem est refellenda. Prognosis in hoc morbo diuturno et pertinaci semper est dubia, et jam Aetius dixit; est autem tympanites omnino periculo Sus, mi nus eo ascites, adhibitur enim in eo p e r- tusio sive punctio, quam Graeci para- Cotiles in appellant, et reliquis quoque remediis promptius quam ille obedit. Etiam Licuta ud, van SWieten, et SauVa Se S mo bum sempor curatu difficilem profitentur, senten-

Sistere poteSt, nec ante sextum mensem facile finitur, et Κlein 3 inquit: radicitus vix unquam curatur. Insanabilis est Si paralysis nervorum intestinorum insanabilis jam adest, nam si nunc

Omnis aer quoque remotus fuerit, lamen morbus Semper reficitur, quia causa ejus assiduo persistit Totrabibl. III. Serm. X. C. 20. P. 234. 3b i. c. g. 664.3b Interpres clinicus P. 284.

25쪽

habet vati Swielen 3 si vel flatus emittuntur, vel borbo gini audiuntur, quo enim, fibrae musculares intestinorum aut jam paralyticae, aut saltem in functionibus suis exercendis valde impeditae intelliguntur, itemque nulla spes curationis est si asci tes simul adest et abdominis cavum aerem continet, pessimum signum est ileus Staperveniens, m a lum quoque urinae stillicidium et sedimentum exiguum, quod apud Hippocratem ' legitur, nam haec

firmant, intestina ita inflata esse, ut renes et Uretheres comprimant et urinae secretionem et eXcretionem turbent, mortis oppropinquantis signum certum est, ut censent R. A. Voget et Klein, umbilici vel musculi cujusdam abdominalis inflammatio. Multa quoque et valida mala tympanites secum ducit, quae, si non ipse est lethalis, tamen mortem adducere possunt, talia sunt: inflammatio et gangraena aut inflammatione provecta, aut cir culta humorum in intestis omnino prohibito, po ro intestinorum ruptura, rara quidem, tamen jam observata a P. Frank β , iclerus etiam, flavus vel Diger, non modo Causa , Ut SVPra demonstraliam, verum etiam effectus tympanitidis esse potest, tum thoracis structurae Vitia, Pressione perpetua vem triculi et intestinorum in thoracem producta; ab sanguinis circulationem impeditam haemorrhagiae diversae accedere possunt, ita haemoptysis, vomitus cruentus, hoemorrhoides, hydropis quoque species variae, sic hydrothoraX, asciteS, anaSarCa, Oe dema, tympaniam diuturnam denique, o digestione et nutritione impedita, nec minus doloribus et vigiliis assiduis, macies universalis et hectica Sequuntur. Non raro Venter detumescit, aegroti melius

26쪽

se habent et spes sanationis adest, facile autem morbus recidit et tum saepe lethalis fit, mors tandem cum sanguinis vomitu et animi doliquiis accedit. Non desunt autem exempla tympanitidis

Sanatae, Praesertim, morbo recens Orio, vel si cau-Sae amoveri poterant, quales sunt faeces et flatus retenti, sordes gastricae, Vermes, SPASmi, metaStases, si intestina nondum sunt paralytica, quod e murmure interno et flatuum emissione noscitur δ). Exitus morbi laetus frequenter cum diversis naturae moliminibus coniunctus est, ut sunt alvi soli tiones, flatus exeuntes, sanguini S fluxus, haemo rhoides, menses, lochia et mictus cruentuS ipse, quorum exempla Bpud scriptores sunt legenda, exemplum unicum tympaniae febre sanatae a Baia nisi descriptum CSt. Ad t)mpaniae medendum, pro causis, stadiis, et complicationibus morbi, modicamina longo di-Versa et contraria interdum adhibenda sunt. Si cui in omnibus morbis sanatu difficilibus, contra tympanitidem etiam, multitudo innumerabilis re mediorum et medicamentorum, in omnibus formis, laudata est, calliartica, carminativa, relaxantia, toni Ca, enemata, balnea, frictioneS, Venae Sectio, CUCUΓ-bitae, hirudines, anilia pneum alica, para centes is et fasciae in Usum vocata Sunt. Causis, si adhuc adsunt et amoVeri posSunt, exempli gratia plei hora abdominalis e mensibus aut haemorrhoidibus suppressis, sordes ga Stricae, putridae, Verminosae etc., sublatis, Praecipua cor silia nobis esse debent, remotio aut condensatio saltem, aeris in intestinis accumulati, deinde toni

dmotio quoque sympto malum et complicationum i Periculum minantium, quae sunt alvi obstructio pertinax, inflammatio, icterus, h drops, ite Us etc. Imprimis igitur, ad aurem removendiam, Contra C-

27쪽

tiones spasmodicae, quibus aeris exitus impeditur, sunt solvendae, et motus Peristallicus excitandus est, haud vero, ut saepe sit, dosibus purgantium drasticorum magnis, hae enim aut facile inflammationem excitant, aut nimie irritando et evacuando tubum intestinalem debilitant, et ita maximum morbi momentum BVSent, Summa necessi late tantum, si alvus nullo alio modo solvi polost his uti licet, Sed semper Cauta mania, ne dia I rhoeam, morbum semper graViorem reddentem, efficiant, itemque raro et brevi tempore modo pur-egantio antiphlogistica Salina adhiberi possunt.. Morbo ineunte maxime igitur ad aeris expulsionem commendantur carminatiVa, praesertim mi tiora, et interne et eXlerne in enomalum, fomennali Oniam, InunctionUmque forma adhibenda, talia medicamina Sunt: flor. Chamo millae, lib. menthae, trad. Valerianae Sem. foeniculi, anisi, carvi, cumini, i coriandri, anellit, tum a Sa foetida, Castoreiam, aci- mineralia dulcisi Cata, praecipue spir. nitri dulcis, aetheres, si I. Ammonii anis. et tandem causti CUS IPSO, non InconVenienter haec cum tonicis et aromaticiS lenIOTlbus, qualia Tad. Calami, Cori. au- raritior. Tad. taΓaxa CI, lib. absinthii, centaurii min. trifolii fibr. , et cum dosibus parvis purgantium a1ratiorum, PraeCIPUe Tad. The , Conjunguntiar, Com-Iositiones idoneae huius modi sunt: Mixtria ex cxl tracto chamomillae Valerianae, taraxaci, in auuis

i ae, Soluto Cum SP tr nitrico aethereo, tum piluae ex asa foetida, galbano, rad. rhei et oleo anisi

ae ih. et liquore ammonii anisato, onemata spasmodica et Visceralia ex infuso chamomillae, alerianae, men thae et decocto xad taraxasti m Di '

bus adrniscitur asa foetida et si alVus mei, t

bleum Iicini, fomentationes quoque sDiri luosae et

nunctiones cum lini mento ex olet hyoscyami lici

mentiores, ad spasmum solvendum, ad Tela-

28쪽

xandum et mitigandum balnea tepida cum hali caustico, opium, hali carbonicum, et emulsiones oleo-sao utiles se praebent, emulsiones tamen et balnea brevi tempore modo sunt adhibenda, quoniam facile nimio relaxant et debilitant. In accumulatione aeris e colluvie putrida extricati acida mineralia celebrantur, praecipue acidum Sul Phuro Sum, S. Spir. sulphuris per Campanam, a van Swielen et aliis laudatum, quod non modo fermentationem

putridam sistit, sed etiam flatus partim expellit,

partim resorbet.

Veteres cucurbitas etiam in hoc morbo abdo mini applicabant, opinantes hoc modo aerem e corpore extrahi, Celsus * igitur des cucurbitula inquit: ubi inhao sit si concisa ante Scal-Ptallo cutis est, sanguinem extrahit, si Integra est spiritum. Ergo ubi materia

quae intus est laedit, illo modo, ubi in flatio, hoc imponi solet. Alio etiam loco Celsus ad dolores et vomitus finiendos in inflatione, cucurbitas et cum et sine ferro, et ferramenta candentia ipsa abdomini applicata commendat, et Galerius q) monet, dolores a flatibus ortos, Statim per cucurbitas tolli; horum effectus autem, e derivatione et humorum et irritationis nervorum a partibus morbo affectis, deducendus

mihi videtur, igitur etiam hic prosunt, hirudines,

vesicantia, et sinapismi in abdomen, F. Hos1- mann β emplastrum e terebinthina Veneta, mastiche, cera, et balsamo Peruviano ab domini imposuit. Fricliones etiam abdominis, jam a Celso in tympanitide in usum Vocatae, praecipue cham pannis laneis, fumo aromatico e myrrita, Succino, aut olibano, imbutis, utiles saepe fuerunt, itemque

fomentationes aromaticae siccae et calidae, nec ) Comm. in n. aptior. S. 1251. ) L. 2. C. 11. P. 83.3) L. 3. C. 21. P. 164.

29쪽

iori .electricitas interdum in hoc morbo utiliali erat. Abdomen, aere aliquo modo eXpulso, asciis circumdari ne denuo tumegcat; suadet Van wieten, et Combaluster has abdomini adhuc lu- nido imponi vult. Denique in tympanitica colinflatione, aerem per antliam pneumaticam aut iphonem extrahere, Troha de Κrgowitet, et Tilowros. Moguntinus proposuerunt. Sin autem omni us his remediis aer ex intestinis amoveri non ossit, tympanites persistat et vitae periculum a1 'rat, tum a nonnullis medicis abdominis punctio uasa est, primum, Ut videtur, a Ballonio, cum, exbdomine tympanitice mortui percusso, maSnam eris quantitatem prorumpere et abdomen illico elumescere vidisset, serius hoc propositum obliis etiam factum est, et Lieutaud censet, multOS06rotos periisse qui para centesi facta servari poesissent; attamen remedium incertum et pericuosum est praesertim in tympanitido intostitialium in hac intestina sempex laedi debeant, brevi empore quidem post operationem aeger a ten o ne molestissima liberatur, sed paulo post causai eΓSistente, malum recidit, quod etiam abdomineri sciis circumdato prohiberi non potest, qua re

paro sanationem adducere, nec desunt exempla Hortis para centesin illico secutae. Ad intestinai uidem prolapsa reponenda, haec saepe quoquei ciculis pertunduntur, sed hic est considerandum, cu majori ad abdominis purietionem OPUS eSSe, si vulnus in intestinis diuturna expansione debili Itis, minus celeriter se contrahere POSSU, PI Bete' da metuendum est, ne ex lympanitido intestinatii domitialis fiat, et intestinorum contenta in Ca' iam abdominis decidant; para centesin in pecorum a latione plurimum prodesse, et vulnus brevi tem Ore claudi eo explicari potest, quod in organismo aululiaria antea adhuc sano, coiitractilitas multo

30쪽

major sit, quam in corpore morbo diuturno valde infirmato, nemini enim in mentem veniet, morbo ineunte, omnibus medicaminibus omissis punctionem apud hominem facere. Sed ubi certa pernicies imminet, inquit van Swieteri y anceps remedium tentare licet, acerbo prognostico praemisso, ut famae medici consulatu T.

Optimum remedium ad aeris inclusi condonsalionem est frigus, de quo postea. Alteram indicationem, toni intestinorum restitutionem, Sine qua, aere etiam expulso, morbus tamen mox reficitur, optime roborantibus et incitantibus assequi-

autem diuturna intestinorum vel in toto, vel in parte, dilatatio vires contracti-Ies omnino superavit, tunc requiritur stimulus, ut inertes fibrae intestinorum sollicitentur in motum, et dein To horam

ita ut distractis partibus reddatur debita firmitas. Incitantia hic maxime idonea sunt acria quaedam, quorum prae Stantissimum rad. hel, lebori nigri, in hydrope jam a medicis veterrimis, etsi dubium est an volerum hellebori hodie cognoti sunt an ne 3 contra tympanitidem autem ab ili. Berends primum adhibita, et longa multiplicique experientia eius probata, tum colocynthides, rad. j a lappae, aloe, folia sennae, sed exigua

quantitate modo, ne purgent et cum carminativis conjuncta; aurum fulminans a nonnullis valdo celebratum, ab aliis reiectum est, quantum hoc

sulfur, inquit O. Tachenius ' , in hydropo

quem tympanitidem vocant prae Stat, DO runt ii qui illud mecum in usum Vocarunt; vinum etiam in hoc morbo jam ab Hippocrate et Aetio adhibitum est. Remedia roborantia