장음표시 사용
11쪽
ab ipse deshri' opes id la d aflidi s Obsismistionum libri, . a , i t Et humi solemne sit interpretibus. ad hane legem commentari de Boua Nya Innis: quamvis id alieno loco fieri doeear Noster : movit tamen ipsiinx dignistas argumenti , 'calamis es urmis serventer viseepta i , maxima ι ut moliar, dis
sertatione illud 'pertractatum adderer, parum interesse ratus , hic an alibi, quam move chnstituisset, sentetitiam , explicaret. Non castorius placet , maris libertaritem asserens, non SELDAN Us , mare claudens: mihil patriae, nihil assentationi doplu rium studio, nihil praemiorum exspectationi eoκ emendum ; vel a i spem
tumque , cirra adsectum agendum erat , ac tuenda maris eum libertas, tum do
minium . Altius investiganda erae Domihii ' nativa virtus, mox pactis moribus , lis bus informam & aucta τ' riplicandi erant maris cupandi, & Petuρ possemone retinendi, modi ; α quid hic rualeant pacta . quid extra conventiones si juris, qui sint dominii maritimi effectus , videndum t excutiendo erant' testimonia , quibus dominium maris adfirmatur,& exempla Gentium, quae maris potitae esse perhibentur. Apparebat , oreanum , qua patet, universum, nee cupatum unquam esse , nec occupari'; partem occupari. πει , rud non diu retinui, quia deserta possessione inter Gentes dominium amittitur, & redit ad usum communem eque ullum hodie mare Principa, alicujus ditione reneri, nisi qua sorte in illud terra domin tur. Η- , modo opem pretium erat demon stras , edi mare liberum, quod non pessidetur, vel universum possideri nequit: esse tamen clausiim , si juste occupanti dent . fata non ine aptam possessionem.
Ho Iureconsuliorum veterum , adversus aliorum cri innationes , sanctam nobis praestat auctoritatem , mare nunc nat a omnitas parere', nune nullius, ejus usum omnium Communem, nune populi, accomodato ad jus Gentium suorumque temporum statum, recte dictantium. .
Bene huic dissertationi iaceedit, quamvis longo tempore post editus , perinde momentosum , imo vel o praecipuum juris Gentium caput . jura scilicet Legato. rum , tractans di quaestionum vexatissimam definiens, liber singularis . poRo
legibus civilibus . quod plurimis usu quondam senit , neque ex soli retiocin tione . ubi genio iterumque suo indulgent Scriptores, sed ex jure & moribus Gentium illustrandum judicabat amplissimus BYNRERsΗoLmus . occaso scribe di ex iacto ipsi nata: quam ad finem anni MDCCXX. immodioe servente acti
num , qua& mercatores vocant , negotio, Legatus Ducis Holsatiae Haga Comi- eum Amste odamum te contulisset, Sc strenue mereatus plarium debitor lactus , mox Hagam revertisset, Cieditoribus Curiam Hollandiae adeuntibus, ae mandatum arresti & in jus vocationem impetrantibus. Curia' decrevit arrestum
omnia Legasi bona , exceptis tamen utensilibus & reliquo legationis apparatoe, citavit insuper Legatum, initio ad aedes, dein per edictum. Ille de violato Gentium jure apud Ordines Generales queritur . ordines Ηollandiae sententiam C riae, ad quam res ea pertinebat, rogant: haec sententiam exponit tin epistola mandata sua desendit . Magna su rue diuturna ordinum eum; foederari Brigii, tum Hollandiae ea de re deliberatio: Noster saepius , quid sibi videretur, scisci. tantibus amicis, quam privatim dixerat , publico seripeo e2plicare sententias. promiserat: mox fidem liberavit. Et hanc unam esse, quam perniciosum 8c exi-
12쪽
eulerit. commoditatem , elegans de hoc labore BYNKERUO Riaruo j ciues est viri Clarissimi , Io: Barbeyraci , Antecessotis Groningant et qui & Interpretatio. hem libri .eximii Gallicam, additis luculentis observationibus, procuravit. Quan. quam vero causa Legati , in Belgio tunc agitata , erat omnino civilis r Noste tamen dii putationem de foro Legatorum in causa criminali, quae adhue plus dis ficultatis habet, neque ab altera omnino divelli se patitur, eadem opera suseiopiendam optime coiistituit. v
Ut rem breviter teneamus, privilegium sori Legatorum non a sanctitate illo. rum deducit, verum ex eo , quod Lissus, Gentium moribus, non sit ejus , ad
ruem mittitur, subditus, sed maneat sius, qui mittit, Hinc Legaeum in cauisa ei vili sic esse conveniendum, atque si in loco 'legationis Ne esset neque conistraxisset, nec bona haberet . Legetum semper vetus serumus crvare: bona autem
ejus mobilia, ter ae immobilia, sine quibuς legationem obire potest, tamquam' ablentis p arresto adfici, eumque eo veniri pesse in foro tetiimrii, ubi degit , actione in rem, reconventione , per Appellationem , & ex Interdictis , denunciationem vero arresti pta epistolam fieri debere . Ubi Legatus extra causam legationis deliquerit, optimum videri , ipsum e territorio ejicere , & punienis dum Domino suo mittere: id quod moribus Gentium. magis conveniet : nec de familia Legatorum aliter profiuntiandum. Asyli jus Legatorum aedibus prorsus negandum esse : Ceterum haud injuste detineri e territorio prouiptum & eo denuo legatum, aut ex jure talionis, aut repressaIiarum . Fori autem p ivilegio renuntiare , tanquam iuri Principis sui L ato fas nequaquam esse. Novimus rationes, quibus in his demonstrandis utitur Vir Amplissimus, non omnibus probari, cum illas, quas cum GROTIO communes, riim quas diversas ab his atque peculiares habet : neque difflemur, esse , quas ipse sibi hie illieobmovit , di Seultates, quas magis excusare , quam reme rere dici possit: novi.
mus, qyod praesertim in culpam adduci solet , ipsum in colligendis fams & exemplis nimium fuisse dici , moribusque Gentium plus tribuisse justo . Verum conis stat nihilo minus domssimae commentationi sua dignitas, suum pretium e neque est, quod omne de quaestione tractata judicium ad mores Gentium , qui jus faciant, transcribere Nostrum continuo existimemus , quando quidem.sactis . --gno studio in medium prolatis, plurimum in demonstrando utitur ' quin potius accurate constitiait, non esse ratione sola judicandum in argumento , quod , ut omne profecto jus Legatorum, ex voluntate Gentium & conventionibus expresisss tacui ve partem maximam pendet. Sic enim cum TULLIO , juris non minus Gentium quam Civilis, magno auctore , omnino sentiendum est, jus Legatorum, quod apud omnes Gentes sanctum esse consuevit, cum rimi m praemio muniarum , tum etiam Diviso iure esse vallata- . i , ' tAtque haec sunt, LECTOR BENEvoLE, quae Tibi , primo Tomo porriguntur scripta B RERsΗΟΕΗLANA . Alter Tomus lautissima Tibi apponit Artis Critiaca , & Jurisprudentiae elegantioris omniumque amaeniorum ' literarum instructi ma belIaria'. Em tibi per inducias forenses Senator gravissimus , his blanditiis murmura sori commutans, his studiosae remissionis oblectamentis sallens laborio. ia jucunda oblivis vitae, apparavit, nunquam minus otiosis , quam cum ori
13쪽
sus esset. Quam enim libros obser vationum iuris Romani in mustum editur,
Adversaria sua excuteret, ex illis, quar observationisi modum capere non videin rentur, enata lant haec, quae decennio post Lugduni Batavorum prodierunt, sex opustula vafii argumenti. . v - . Primum eorum est, in quo PoMp io, tot ac tantis aliorum Commentariis onusto, tot ae tantis Grammaticorum, Hi storicorum . Iureconliaturum; omnium enim horum res hie agitur; nullius sere non Interpretis obtrectationibus, & in. scitiae, errorum , oscitantiae reprehensionibus vehementer laboranti operam insitignem opemque attulit submovitque inclementissimum decretum terribilis AN Ti-TRIBONIANI, non nisi fabulas oe deliria i Tribomaeni esse , detonantis . Ita PRIMτERΜisso Him titulus, quem inscripsit, admoret Le&rem, ne iustum commentarium hic exspectit ; ne eenties dicta re Interpretibus aliis observata hic requirat ; ne Rei Romanae & originum juris notitia non aliunde instructus , eorum-Ve , quae vulgus interpretum ad Grapo Niura scripsit, ignarus a vicit. Propositum erat Nostro, POMPONil causam in p-mis agere. praetermissas ab aliis o servationes d.ire , dii Multates , quae alioω offenderunt, de medio tollere , quae male habere uidebantiir , explicando sanare, Iectionis, his illic corruptae . emulida tionem ex . Florenti .dc . suorum codicum scrI tuta verremque librorum eiciti ne, aliquando ex ingenio, adhibere, semper ..tamen in medicina abstinere ferro& igne . Haec adeo seliciter exsequutus est , ut nemo sit in tanto Interpretum
munero, qui rari solertia & Critici.& ICti partes tam rite impleverit ad hane legem , nec niu perparcum forsitan spici legium post se reliquerit. Parum. itaque verecundus videri possim , si purpurae lacinias adfuere, &, quae mihi ,-PRAETER-ΜIssA haec BYNRERsuo-iANA cum Ρ M poNio diligentius conferenti in men em aliquando venerunt, ex Adversariis meis huc transferre non erubescam. No- i enim, quam impari conatu, quam exiguo ingenio nonnulla tentaverim: ne.
minem tamen eam iniquum iudicem extimesco, qui oleviora quae t pse ultro pro steor , ac sub dubitante calamo tandem adscripsi , bonorum venia interdicere prc-tinus velit.
Igitur in β 2. existimabam legi posse : quae omnes e scripta exstant in L bros sex ειρ rii: leviter immutata scriptura, quam nota numeralis VI. in manu exa. ratis codicibus suggessit primum Cu3ACio di quam . deinde sequutus est , RU- .PERTus, legendo: in libro I xto Papirii. Vix en , quod aliis placet, videtur PAPIRI Us quinque Libris aut patrias antiquitates ritusque priscos , aut Numae tantum leges de sacris complexus , sexto demum reliquis istes regias , velut adpendicem , adjecisse. Neque impedimento est, quod lequitur ; Is liber , ων dAximus, appeliatων Ius Civite Papirianum ; quam & partes operis plorali. 3c unuversum opus sngulari locutione commode designari possint e neque in lilitem esse numeri in una eademque oratione commutationem, aliis exemplis constar. &yir Amplissimus admonuit ad I. lecta eap. I a. Quarti autem calus pro sexto usurpandi morem, adhue minus eget . ut multis probem . Nec vero di tur sine
aliqua specie , singulis forsian sex libris collectas ae distinctas nisse Regis cuiusque leges, ad superbum usque , quo regnante floruisse memoratur PAPIRI Us,3c qui legum fuit eversor, non lator. Apud MACROBIUΜ certe I. eam
14쪽
runtur, quae ad Nuntiae aliquam lepem notata , 8c ejusdem GRANis esse videatur, euius etiam aliquid ad flaminicam pertinens laudatur apud F sum voce rνieae. Quod si eundem eredimus GRANlUΜ LICINIANUM atque GRANIUM FLACacu M , cujus liber DE IURE PAriRIANO citatur in I. I 44. F de verb. I ais & cujus aliud fragmentum extat apud MACROBIUM Satum. eap. 2. uti id visum BERTRANDO & GROTio in viris I Ctorum : GRANius in Commentario suo sequutus est ordinem & partitionem JURis PAPini ANi , ita , ut libro I. Numae leges illustraverit . Ceterum quum in nulla re alia facilior sit lapius , neque frequentior , vel apud ipsos scriptores antiquos confusio , quam in nominibus veterum: sacile quoque ferendum esset in Pompo Nio. si, quem infra , 36. PUBLiUM vocat hoc h 2. SExTUM appellasset , quamvis & forsitan ignoraremus , anne habuerit hujus rei causam . Quid enim , si jam ejus aetate ince tum suit PAPistii praenomen aliis S ExTu Μ, aliis PUBLtuM dicentibus 8 & qaid. s PusLii nomen . inde imponi solitum , quod quis Populo acceptus fuist, revera olim additum ΡApinio , uni ex prἰncipalibus viris , quam SExTI praenome
ab ordine nascendi ei in familia jam obtigisset λ Utcunque sit , aliud insuper
pia notren CAIi, frustra adfingitur Papirio nostro, excitata HALi CARNAssgi fide: quam is de alio prorius C. Papirio, summo PONTi Fi CE , lcribit, eum Nu- niae leges post ejefctos Restes in publicum usum revocasse: quemadmodum ah utroque e iam di vcisus est Manius Papirius, quem primum Regem sacrificulum creatum refert Dio Nusius , & quem Pontifici fuisse subjectum , ex Livio, noυimus. In y s. Verba : His legibus laris, coepit, ut naturaliter even Ire solet , ut in terpretatio dindeνaνet Prudentium auctoritate neeefariam ese disputationem seri r post varios aliorum conatus Vir Amplis. ex MStis suis & vulgata legit: ut interpretatis desideraret Prudentium austaritatem , necessariamque disputationem fori r Ceterum , quod Florentiae est e disputatione for . id omnino, ut vitiosa in damnat . Sed si cui servanda videatur Hetrusca litera. legamus.' His legibus latis .
coepit, ut naturaliter even re solet, ut interpretatio demeraret. Prudent um auctoών tatem neeefariam esse di putatione forte ut tensus sit , legum decemviralium inisterpretationem desiderasse ipsa disputatione sori , ut Prudentium auctoritas acceis deret, quae certi aliquid definiret. Non dissimulabo, Florentiae Iegi etiam: auis fior tate: sed sicilius hoc verbum , quam alterum, disputatione, admittit adjectionem literae similis sequuti, n : hoc modo : aufloratarem necessariam. Utique nis alterutrum nomen in quartum casum redigamus, nullus educi sensus potest. Eodem tempore Magi Iratus iura reddebant Mi scirent emes , qMod ius de quaque re quisque diiturus esset , seque praemuniret , Edicia proponebant : se vulgo legitur in Φ ro. Habent tamen Editiones quaedam: seque praemunirente sequvnrur hoc plerique Interpretes, confirmat etiam Noster ex MStis suis atque hoc modo τῆ praemunire resertur ad cives . Nescio , anne ex proprietate locuti nis Latinae & uia juris commodios legatur, nulla inserta , sed una leviter mutata litera : seque praemoneret : id est Magistratus moneret. Praemonere, est maluis re, in tempore monere. Sensus est facilis & planus e ut sciret cives, quod ius de quaque re qui qt e dicturus esset , seque praemonerer ; Edicita proponebant . M vendi verbum est proprium Edictorum ; ut multis P Li Nil , TACITI . SUETO Ni Ilocis ostendit Eam. Antonius , de formulis lib. 3. Divi fratrer Edicto admonueb et runt a
15쪽
cta sunt quaedam monitoriar & noti sunt CALLisra i libri sex ad Edictum m nitorium e remque ipsam animadvertit B ORANDυς, in Cali, Gio ' Lectionem
tamen nemo, quod spiam, tentavit . i .
Met seratus legitimi, qui & quo intellectu dicantur in f t p. dissicilis est inq*emo e & quaecunque ad hune nodum solvendum tentata fuerunt ab aliis, adeo displicent Nostro , ut reprobatis illis omnibus . verba e Magistratus tamen habe bantur Iegis imi, tandem ab hoe 6 et q. divellenda & rejicienda ad sequentem hao. duxerit. Videbatur autem mihi tota haec sententia ves .Triboniani , vel a terius glossema esse . disserentiam adnotantis Praesectorum Pratorio a Magistris Equitum , quibuscum illi etiam comparantur ab areadis Charisio in ι. I. pr. FG osse. Praef. praei. Hoe scili et admoneri iudicabam , ne quis putaret , Praesc ctos praetorio aeque minus Pomponii aetate suisse Magistratue legitimos ordina Hos , ae libera in P. fuerint Magistri Equitum, Dictatosibus adsociati. Sed quia glossarum & emblematum praetextus raro placet e eodem modo sensuque, ita solum, ut ipsius Pomponii sermo fiat . accipiamus haec verba verecunde mutata Mariseratus tamen bi babebuntur vel etiam : habentur in legitimi . scilicer P secti Praetorio. Q iamvis enim post aetatem Pomponii demum . Civilis Praeic toriam potestas amplissimas vires ceperit o erat tamen jam , pleniore licentia ad disciplinae publicae emendationem data, etiam sub Trajano & Hadriano summa huius Magistratus auctoritas & aliquando ipsi principi molesta potentia, ut exemplo Attiani Praefecti Praetorio eonstat de quo Spartianus. Sed, quod nobli ja: a suffieit . erat horum Praesectorum Magistratus inde ab Augusti tali itato perpetuus& ordinarius, quemadmodum ex continua eorum succellione cognoscere est apud PETR. FABRUM semesis. I. eap. r.
In β 24. ab initio, omnia sunt male contorta & perplexa , nisi sola distinguendi ratio in causa est ; quam proinde , plurimum refert , quomodo in ordinem redigamus. Tentavi autem hoc modo: Es eum pIaeuislset leges quoque ferri , Dium est ad populum, uti omnes mag fratω se abdiearent , quo Decemυiri confli- isti, anno uno. cum Magiserarum prorogarent Iibi eum Aiuriose tractareu ooqvν vellent deinceps si Oeere ψε 'νatibus , o e. Ita quidon ii ulla verborum transpostione opus est, nee jam aissicultas restat in vocula: qtio. LiviUs: Placet Creari Decemυἰros sene promoeatisne, ne quis eo anno alius Magis aιus eger . Iussi itaque omnes Magistratu se abdicare , eo anno uno , quo Decemviri cstituti. In sequentibus lego : eum ro eum in scilicet Decem. viralem, injuriose tractarent . Duriuscule enim dicitur , niuriose tractare , sine adjectione rei vel personae patientis . Magistratum vero inmriole tractaront , id est gesseruar , administrarunt , quomodo apud ,TAClTUM est : regi m tractare sannat. a. cap. 67. Possit Sc ex eadem leuiuscula .emendatione si . si incri. quod Porro sequitur: neque vellent de neeps sinuere Magiseraridus - scilicet si hic ate rum subaudias, eum, puta Magistratum, quem retinebant.-Si nobis alia parum, .cultiora toleranda sunt in POMPONio , quidni & hoe ferremus . Magis ratum susscere Magi ratibus , pro fissicere Naci stratus in locum Magistratus Decemvira
lis a se gesti λ Pcssit etiam vel bum ytisse re non insolenti signiscatu accipi , ut sit E iacre, cri cederer possit denique citra violentiam legi : IubjiGre ; quo p ct
16쪽
sensus sciret apertus . neque minus Veritati rei eonvenlans . Sed s nihil horum placet, retineamus emendationem Bu DIEI : Sincere Magi ratus id est subrogare. Livius: Mus Maiae venere , nullis subrogatis Magiseratibus , privati pro Decem
In ε Sive legas : Tunc , ut aliquo pluris patres haberentur e sive retineas Tobaberent, & subaudias eiws vel plebeii a letilus utroque modo idem , consiliit . Vult autem PoΜPONIUS, ut, quod praerogativae & audi oritati Patrum decessitisset , Consulum altero ex Plebe creato , nunc ipsis augmento alio pentaretur . factos esse ex Patribus ducs JEdiles Curules, & Plaetoiem quoque creatum, qui
in Urbe jus diceret , de quo in β seqv. Livius : Hos Ilai patristi quaesivere
honeres pro eoneso plebi altero Consulatri. Connectendus vero est cum hoc g25. qui sequitur β 27. ut copulativae duae satis indicant . Et sic absiavitur Potaro Nius a culpa, quae ipsi impiogi soler, quod . suppressa omnino vera illa Praetoris primum creati causa, substituisset aliam. Tota PoMPorali narratio uacohaeret: Tune , ut aliquo pluris Patres habe ent , placuir , duos ex Numero Pa-irtim eons ι uir Da facti sun AEAEiles curules e cumque subinde Cιnsules aetoeaνentur
bellis finitimis . neque adhuc esset alius Magistratus, qui in Ciυitate ipsis ablenti. bus ius reddere posset, satium es , ut Praιor quoque eadem causa , qua aediles ,
In ε 35. Amplissimus van BYNKRR suo Εκ accurate docet , de Appiis Claudiis tantum duobus, Decemviro dc Centum mano. sermonem esse , idque significari, bue ab illo procesisse videri , tanquam stenti litium . Obstare modo videtur quod POMPONius jam dixit paulo ante : Po hune Decemvirum finias Claudius eiusdem generis. Possilit itaque illa: qui υidetur ab bo: proe Je . isto sensu abundantia Sc superflua videri : nec tamen haec minus perserenda tarent , se illud in q s. in ceterae partes iuris suis propriis nomin bus designantur, datis propriis nom nibus ceteris partibus . Verum hic in 3 36. nulla est ejusmodi ge- minatio, quippe locutio, ejusdem generis, non 'de origine & gente Appii Claudii, sed de genere scientiae , quo eminuit, accipi debet. Maximam scilicet scienistiam ejus dem generis, qualem Papirius & Appius Claudius Decemvir habuerunt, ei attribuit POMPONius, postquam juris civilis scientiam prosetas , qui maximae dignationis apud P. R. suerint, commemorare instituit g praeced. 33. Ad ε 4r. Vir Amplissimus e famoso VALERii ΜAxi Mi loco , lib. 8. ea 8. tollit Scurriles lusas, Publico Mucio , Pontis Max. viro gravissimo. nimis
indignos, & post varia multorum commenta, legit tandem: in turrilibus linbus. Ingeniosam conjecturam destituit auctoritas , saltum nominis ιurruis . Sit enim licet apud MARTIALEM in apopboretis turricula, hoc epigrammate decorata:
Si per me misit, nil nis vota facis. Ipse tamen turrilis lusus . aut saltem nomen tuνν lis nuspiam occurrit . Mio , RuTGER Sli emendationem hactenus Viris eruditis perplacere, legentis: in senilibus lusbus. Quoniam tamen spurium illud: Scurrilibus . tantum libri typis cxpressi & manuscripti quidam rauciores, neque ii satis antiqui , .haboni : contra
17쪽
vero plerique Codices vetustiores exhibent et Genis vel se is , alii sera is , quidam insenis e testibus PiGΗlo, COLERO , PERIEONio , VoRsTro . & novissimo VALERii editore, CD ABRAM. TORRENio : haee, ipi a licet minime constans , nec incorrupta, scriptura non omnino negligenda videtur. Si quid igitur peri. elitari licet, legetim: In senis lusibus, id eli lulibus senorum, seu duodecim scriptorum , quibus excellui se Mucium, CiCER de Orat. I. cap. So. & Qtu NTi-LIANus Insit. orat. II. cap. z. testantur . MARTIALIs M. I . γ gr. IS. de
tabula luseria: Hie m bi bis seno numeratur tessera puncto. Calculus bie gemino discoloc hoste perit. senis enim, sive bis senis, si ab utraque parte ludentium numeres , punctis
aut lineis, quae scripta vocabant, distincta erat tabula lusoria , in quibus calculos varie disponebant veteres, prout te serae cecidissent . Hinc vias senariis loes .isinctas Isi Rus lib. 43. orim eap. 64. dixit illum scriptorum tramitem , ut vocatur in Epigrammate veteri de alea, apud So UTERiUM lib. I. cap. 16. Ab hisce igitur Senariis locis, sive senis, aut bis senis prout numeraverit , punctis sve scriptis, conjicio, Valerium appellasse lusus scriptorum senos lusMs , in quibus hominem egerit Scaevola . Fateor , senos lusus a nemine veterum similiter dici, non magis , quam turriles lusus e verum prohatum tamen dedi usum nominis numeralis seni in scriptorum ius bus , & aptam vel maxime huic loco eiusdem significationem ostendi. Quod si nondum seni lusus placere possunt : ita dividam orationem , ut alterum nomen senis, idque absolute positum , a praepostione in , alterum lusus a verbo sequente regatur , hoc modo : Ut enim in seriis rebtis Scaevolam, ita, in senis, lusibus hominem agebat. Sic lusus opponuntur seriis rebus: describuntur vero smul isti Scaevolae familiares lutus, in senis, scii licet scriptis, hoe est in alves . Nota sunt Cicrno Nis apud No Ni UM MARCELLUM verba: Itaque e bi concedo quod in I 2. 1eriptis soli mus , ut calculum redueas: ex quibus ineptus ille , quem FRANC. BALDui Nus ridet in commentario de L L. XII. Tabulari colligebat, in legibus XII. Tabularum aliquid exotitisse de errore calculi. Quemadmodum in his verbis per XII. indicatur scriptorum, seu scriptulorum lutos: ira commode potuit idem per sena Icripta , aut senis absolute positis, ut scripta subintelligets, apud VALEpic Μ significari. tertim scurrile istud Librariorum facinus, quod nobis scurriles luIus protulir, non aliunde originem habet, quam ex praecedentis libri I. cap. ultimo, memoriae descii bentium si huc ob vel jante . nis sorte . senos lutus minime intelligem tes , studiose ex eodem loco, ita emendarunt. Idem vero, quem indicavi, locus sortiter intercedit, quo minus amoeniores sensu l cur illes Scaevolae lusus apud V Α-LERIUM interpretari queamus. Ad k 43. cubitat quidem Noster, an satis Latinum se, tractari contumelia,& proinde laudat emendationem : ea velut eonidi melia δεν ias tactus . Sed recte habet etiam Corinmunis lectio : quippe non solum ex nominis cum adverbio commutatione ista locutio explicari potest , sed & ipse Latiarium literarum pa-rins ita multis locis: tractare aliquem , honore, dignitate , gratia I Ira lare at
18쪽
re auditores eodem verborum genere .
In ρ tillimo accurate Vir Amplissimus in verbis: sed plerumque tuincitas 'sis
feribebans, aut reflabantur , qui illot consulebant : intelligendas , admonet , ipso. rum Ic torum de jure testationes. Sed propterea opos non est, ut legam ili; quos illi conjulebant , pro: qui illos . Spectat enim oratio ad judices : his ipsis Icii fer bebant ablentibus. aut tefabantur praesentibus qui illos IC1 consulebans . Alias scribendum erat : quos hi Iudices, de quibus postremo sermo fuit γ eou.
Habes , LECTOR CANDIDE , qualia iam initio professus sui , leviora , quae
mihi in Adversariis nata erant : luculentiora quaedam dedit Vir Clarusmus , HalsTFRIDUs . JECHTLER , ICtus Dres lenss, in actis Eruditorum Lipsiensibus , Anni MDCCxx. p. II 2. seqq. cujus ad reliqua etiam quinque hujus alterius to- mi opuscula doctas observationes , ibidem pag. 499. in supplement. rom. 7.ses. 7. & duabus sequentibus propositas nostrum est non sine debita honoris &laudis mentione commemorMe . Nec ingratum forsitan erat futurum , si , quae Vir eruditissimus animadvertit , potissima summis tantum punctis ad singula opuscula adnotaremus, nisi crescentes sub manibus ehartae monerent, esse aliquando cogitandum de portu , ne praetitionis modum nimis exeedamus . Itaque de his, quae sequuntur, opusculis parcius dicendum erit: & quidni λ quum & argumentorum subtilitas ac praestantia. & summa in tractando eruditio ea iam pridem omnibus cognita celebrataque effecerint. Quotusquisque enim est , non
lymphis palustribus, sed splendidioris Iurisprudentiae sontibus vel leviter adsuetus, qui rerum mancipi de nee mancipi , dominii Quiritarii & Bonitarii distinctio.
nem , ad varia juris Romani capita intelligenda prortus necessariam , & paucis Veterum ICtorum aliorumque Auctorum fragmentis ac testimoniis hauriendam non ignorat: qui non simul didicerit , id ipsum egisse Illustrem van BYNRER. suo Εκ in opusculo DE REBUI MANCIPI ET NEC MANCIPI, nobisque argumen. tum satis obscurum ac .perdissicile , ex ipsis tenebris quaesita luce, primum ex praescripto & persectius illustrasse. Nam praeclara industria Viri longe celeberrimi Ant. Schultingit in immortali opere , Inri prudentia λιθusinianea occupaverat quidem , quae Noster de modis acquirendi dominii ad ULνiANi ET VARRO NisI a, & ad fragmenta veterum duo de mancipatione & ita jure cessione medita. batur' sed in mancipi, nee mancipi rerum illustratione adhuc se pulchra laudis ostendebat occasio. Neque ossiciet quidquam luminibus Viri Amplissimi, quicunque post insignes ipsius curas aequo Jove in eodem argumento non nihil molietur: id res ita fert perparce literis mandata & ad polleritatem propagata, Dagmentis Veterum neque integris neque satis accurate definientibus noscenda , ita ut pleraque tantum exempli causa posita , alia, tanquam solennitates & momenta juris quotidiani, in quo omnes versarentur, omisia videantur.' quam in rem observavit nonnulla, quem paulo ante laudabam, Cia WAECHTLER Us. Succedit opusculum de iure occidendi , vendendi m exponendi Liberos apud vereres Romanos quo Vir Amplissimus praecipue disputavit contra GERAR Di NooDTi Librum singularem , quem praescripsit JUIius PAυLus , sive de partus exposti
ne or nece apud Veteres. Defensionem libri sui idem Vir Celeberrimus ipse su
19쪽
scepit in Amisa responsone ad disscultates Iulio Paulo, sis libro de partus ei positione σ nece motas: quam una cum Nostri animadversionibus, prout sub in. seriptione CuRAE SECUN DK de iure oce dendi er vendendi liberar o e. prodierunt, in calce hujus tomi secundi adjecit bibliopola. Cardo disputationi. in eo verti. tur, quamdiu rigor ille patriae pot*statis in liberos . ae praesertim infantes &partus recens natos projiciendi , mergendi, oecidendi, exponendi licentia in M. ro Romano perduraverit 8 At ex pullum esse ferocius illud jus, humanitate &mansuetudine seculi. jam temporibus Trajani , Adriani & Antoninorum . neque adeo licuisse jure Pandectarum immanem istam partus abjiciendi de exponendi
potestatem , led, si non poena certa , extra ordinem utique punitos fuisse patres, tantum scelus ausos . Vir Amplissimus demonstrat e quum Noo DTius , sentenistiam IusTI Lipsti sequutus, crudele ius patrum in recens natos infantes stetis. se jure Pandectarum , ultra etiam ad usque Principatum Valentiniani, Valentis Se Gratiani , defendisset , dc , quo potissimum amoliretur argumentum , quod obstaret apud PAULUM lib. 2. sentent. in l. 4. F. de agnoscend. Er alend. liberis sollicite distinguenda esse praecepta officiorum ab regulis & decretis juris, arisque ad illa reserendam esse PAULI sententiam in a. ι. 4. operose contendisset ,
quod ipsum quoque Noster, isto PAULi loco i insigniter illustrato & regulis de.
cretisque iuris vindicato, consutavit . . De Culiu Religionis Peregrinae apud Veteres Romanos scribendi causam praebuerunt insignia & quantivis pretii monumenta duo veteris aevi , religionem pere.
grinam coercentia. SCTUΜ MARCIANU Μ DE BACCHANALIBUS TOLLENDIs , ET EDICTU Μ DIOCLETIANI ET MAxiΜlANI CONTRA MANie ΗΑ os . Ita vero in hoc argumento . imo vero & in emendandis atque interpretandis his antiquita.
tis reliquiis versandum sibi duxit Noster, ut, quidquid scriberet, non ad aliam, quam juris prudentiae professionem spectaret ; idque duabus communivit disserta
tionibus, quarum altera , cultum religionis semper pertinuisse ad euram lsgum γICtorum ostendit ' altera quo loco aptis Romanos fuerint religiones peregrinae cir an earum causa Iieueris eo re, disquirit ' sed ira , ut , minime per aetates omnes eundo, quasdam duntaxat eorum leges moresque recenseat. Ab his convertitur
ad illustre de bacchanalibus tollendis S Ctum . Q. Marcio Philippo & Sp. Postis
humio Albino Coss. factum : quod IA C. GRO Novius , RAPH. FABRETTVs &Jo. CLERicus, edidem nt , de interpretatione tamen vel restitutione parum sol is liciti . Nullum est inter area , quae nobis ex antiqua Roma supersunt , fragmina , nulla est earum legum, quas CAR. SIGONI Us & FULV. UR si Nus vulgaverunt in publicum quae SC tum hoc vel vetustate vel dignitate antecellat. Αmplissimus Praeses sequutus est in ipso exhibendo GRO Novi Aro Μ editionem, i m. probata plerumque Fabretii scriptura , quae subinde nullum habere sensum vide-hatur . Nuper vero literatissimus Italus , SCIPIO MAPppi in praeclaro & rari ris doctrinae libro, bisoria Eiplomattea pag. I 2 s. de novo. illud adscripsit , ut videtur , e Fabretti opere Inscriptionum , nee sine quibusdam emendationibus , qtiarum tamen non nisi uni csm a Nos ri conjeEiuris dixersam attulit, legendo in tin. 23. parte quinta SCti . ENDO VOLGOD: id est in vulgo, ubi FABRET-Tus edidit illud horridLm : IN rQvo Leto D ; vitiosissitne ut dioser pronuntiat , ut d ne iis intelleaeris. P cst ultima xeiba : IN AGRO TAURANO ; quadam
20쪽
vetustate exesa punctis indieavit Clarissimus ΜAprgr , qui , se nulla arte, nutata opera tantum vetustatis thesaurum , SCti hujus antiquissimi aera , investigando alicubi Italiae locorum reperire potuisse , profitetur . Sed nos amicus eruditissi mus , cui Sacrum hoc Cinaelium in Musaeo iancto 3c venerabili nune servatum, propius videre , & contingere datum est , sortunae suae participes esse voluit . dum formam ejus litterarumque figuras 3c pleraque antiquae & verae temonis ascripturis editis discrimina nobiscum benevole communicavit. Dabimus itaque
operam , ut integrum SCtum MARCIANUM ex antiquo aere repraesentatum comis pareat inter accessiones ad opus BRisso NIANUM de formulis . Interea unum de
libabimus, idque haud postremum specimen , quoniam de FABRETTI scripturarΙND UOLT D ; mentionem injecimus. Caseum enim hoc omnino est , nee nisi una littera D corruptum: habetque authenti eum: IN QUOLT D, id est in o talia. Scilicet prohibet SCtum: Sacra in occulto ne quisqvam fecisse vellet , nequa in publico , neque privato , neque extra Urbem sacra , Bacchanalia ) quisquam feeisse vellet. Nemo nescit, nefanda haec sacra prohibita suisse , non ob Religio nem, quantumvis peregrinam , sed ob scelera , ejus praetextu per occultas coiistiones perpetrata, quibus Bacchanalia secretum praebebant . Statimque in SCici sequitur forma , qua, qui sibi necessiim esse Bacehanal habere dicit , . publieam permissionem Sc auctoritatem impetrandam habet. Quintum opusculum de eaptatoriis institutionibus , a nemine pro dignitate a gumenti ex prolata & integre pertractatis, nisi TuoΜAsi ANAM sorte disserta. tionem excipere velis . a Nostri tamen curis satis dii antem , non alias institu. tiones captatorias attingit , quam quae ad legum tabulas pertinent , & quas j risprudentia coercet , omissis , quas poetae sale suo perfricant, mille captatorum fraudibus , quae magis a secreto cujuique animi pendent , quam ut sub legisl tionem publicam cadant. Itaque Vir Amplissimus in illustrandis legibus duabus, I. 7o. ι. 7 I. F. de hered. insit. quibus Papinianus & Paulus agunt data opera de captatoriis institutionibus , atque in earundem sententiam explicandis L 6 I. O' 1. 29. F. eod. tit. itemque i. 29. h ult. F. de condit. insit. t tus versatur : ostendit, quae verae sint captatoriae institutiones , quae non , licet esse videantur; quae sint captatoriae scripturae formulae , & quemadmodum his
conditio hamata insit; quemadmodum haec non insit aliis , utut prima specie ita videri possit.
Claudit pulcherrimum senarium, quod restat, opusculum de Iegatis paena n mine . Habebat, si qua alia, hac utique juris Romani particula sollieitum . ut ipse profitetur, Virum Amplissimum, inde a puerili aetate. Videbat, legata poenae nomine relicta damnasse veterum jurisprudentiam , sed , eur damnaverit, a nemine pro dignitate veterum ICtorum expediri , nee quomodo illud cum ratione dc reliqua jurisprudentia recte componi possit, ostendi. Existimabat itaque, Tribonianum quid veteribus legata poenae nomine suerint, non satis intellexisse, atque exempla attulisse prorsus aliena , denique exceptionem secisse id , quod ipsa regula fuisset apud veteres , in f ult. In iit. de Iegaris , ut novum jus aprinei pe suo, more alias quoque sibi similiari constitutum referre videretur. Inisteriecta igitur unica digressione ad i. I. I. a. F. de his quae θαπ. ccus rein Byra L. T.III. e linqv.