장음표시 사용
81쪽
de in ι. iis . , I. -. & in eandem sententiam Ulpianum in I. 13. ff. deret. juri qui id pirca actionem , exceptaone submiovendam, quasi nullam di cit in l. 7. k8. ff. de . Ol. inai. Quin deera latitium est, jutis nostri Consultos sepius ab eventu , quem oculo , digere liceat , iuridico praevidere queunt. negotia metiri, 3c inde appellatiotiem. ducere. Ita actio nor, habitura effectuin , simpliciter negari dicitur in LI. pr. ff. ad SCtum Maced. quae celeis roquin ab initio competebat, L II.
eod. Adde 3 ubris. f. . quarum rerum actis non ' datur . Sea. haec vulgo nota
sunt . Non alit et heic . prout explicitum est , fele res habeto: si quis eoina efficaciam pacti nostri diligentius ex. eusserit, illam deprehendet tantam, ut
revera nihil intersit , utrum suam tantummodo exceptionem producat . , an
veto stipulationi inesse dicas. Iuvat hane interpretationem, quia Paulus non simpluiter pactum in se dixerit , sed inesse eredi. Etenim quem.
admodum verum est , τα credi , v δε- νὰ , non raro apud Veteres' , praecipue Ctos , pro simplici assertione occurre. re, quo de Fr. Duarenus annis. disputa
rib. Σ. . cap. II. ira non minus . verum
est , quam, maxime proprie eadem per ' πλάσμα usurpari eo sensu, quo ta ni stra ι. τα credi dictum est . Ab ipso Paulo ex eodem sitiesionum 3 opere exemplum petamus in L .s7. 6 I. F. de nosse. tes. eum eontra re mentum , inquit , nt in Seiosum iudicatur , testamenti factionem habuisse defunctus non .REDi Tun t effectu nimirum inspecto, quatenus testamenti capita subvertunis tum ' jure etenim testamenti factionem habuisse ex eo constat, quod testamentum substitie, donec expugnatum esset, adeoque.ab initio non erat nullum L 2. β. eod. .pr. In L de in . res. Ste& Paulus in d. i. III. 6 I. F. de se Uuri & Ulpianus in d. t. I 3. F. eod. effectum , qilam per oppositam exceptionem . habemus , mediante του videri' fictione proponunt. Aliud . πλατικὸν in eadem specie Rettulimus supra ex L - β. de dol. mal. '
Videtur autem iis . quae dixinius, adversarier, quod generaliter scriptum 'e' , pacta i e sipulationibus eredi'. illa quippe loquutio cum ' universalis si,
videtur etiam in universum accipienda, tanquam sundamentum aliquod, cui reliqua supei struuntur . Negari vero ne quit , quin ea expositio , quae dicit . verba illa de virtute exceptionis pacte conuenti duntaxat esse intelligenda , se
singulatis id est ratione subjecti arguis
menti aecipienda tantum . Verum injure novum non est, rationes' generales aliquando non καθο , sed κατα τι inisterpretandas esse ι ne manifeste sint fiuis. Manifeste falsum est, omnia pacta, quod ad enectum , tantum valere , ut nihil uestrat, utrum contrastibus in sint, nee ne ast verissimum, rem ita se ha bare in pacto , quo de nos agimus, &. ejusdem . naturae reliquis . Hoc igit
pactum , quia stipulationi inesse erediis tur , exitum si eonsideres , perinde est &c. Uel ita: Quia pacta, hoc est, pacta hujusmodi , hujus vis & effectus, stipulationi inesse videntur δεα Sie 8cqui pacta detrabentia , non item ad .eientia s de quibus suo, loco ) inesse volunt ., dictum Pauli, quia patia Zcc.
sestringunt ad derrabantia. duntaxat . v Atque ea occasone Donellus , ejus secta assecla iὰ comment. ad b. ι. proposnem . docet affatim : sine exemplo .non
esse , generalia illa passim explicari limitari quo pro cujusque materiae ratim ne subjecta. Ec-
82쪽
. 'Ecquur porro in explieito commare mentio του incontinenti, si , quemadmodum urgembs , suriecta conventio ad exceptionem tantum presiit Ma sit ὶ ad ejus . namque adminiculum suiset satis etiam s. ex intervaluo 'adpostam dicas. Quia sortea n- ita tulit περ: ασι facti, in qua enarranda quam . exactus fuerit Iulius noster , fasis cautio probaverit :Αocudit, quod, ' cim in narratione fa
cti ad pacti opem V, D, Α , pervenis
set , vocula conjungente incontinenti subjiciat : Convenitque se iter nos , non
aliter ae si illa uno spiritu stipulatio. nes suissedi sequuta . Adeoque sensus erit : Quia pactum , quod intontinenti
factum erat, 3c cetera : naνrat-ie sciliiscet , ut Accui si i Schola loquitur. Eois
dem modo in E. I. I 3s. β 2. J. deverb. oblig. τὀ - tinent c, 4t idqm pacto asscriptum, otiari & ex facto tantum proponi , . Donellus animadvertit In comment. ad d. n. I . quod verum
eircumstantia juris jactique ibidem
evincit satia. Superest , ut de eo , quod ICtias ex praeeedenti positione deducit , propius despiciamus .. Quia pactum , ejusve ex,
ceptio euniam sortitur effectum, atque
si stipulationi esset insusum , consequiatur , perinde esse , ae per singulos me es certam pecunian s putatus , quoad lardius - soluta esset , Uuras .feeipi Ita legendum quoad οῦ licet vulgata . eamque υsecutus Donelius malit quo , ut est in cautione: Culacius & Ηotoin. utrobique quoad,' uti notavimus iv. 6.
sed 'haec - nullo discrimine habentur' . Etiam recte, Pandectes s lorentini le-
, I Fecisset , subauditur anim Py-blius, Maevius ereditor . Manuscriptus
meus afeciss ambigue. Varia lectio apud Rusardum plene a feessem , sed nullo , ut videtur , sensti : nisi dicas, Paulum . calore disput tionis adia servi.
dae abre prum , personam creditoris adissimsisse , ut ' seatentiae - suae major esset intentio . Frigidus ealor , 3c ieiunai,τατις. sed apage minutias. 'i De re ipsa videndum : & quidem quo pacto verum sit , si conventionem noctram stipulationi inesse dicas, consequens esse,. ut perinde se, ac si credi. tor quot mensibus eertam pecuniam , trecenos puta denarim, stipulatus, quoad in mora esset debitor . Qitras trium Misnarium, ' id est , conveneae, pensioniseentesimas adjecisset. Namque illi id est valde mirum , Commentatores heic alis rem inclamare , & suo quemque moda
prc,bare , pacta in stipulationis conti- nenti facta, eidem inesse, neque tamen docere, qui inde conficiatur , quod Paulus colligit . non integrae sortis , se deonventae pensonis usuras duntaxat comis mitti . Quamvis autem nos eorum senisteritia , de pactis stipulationi insitis ,
non utamur . qportet nihilominus pro- hemus quid ' istuc faciat ad quaeli. thm de obligatione usurarum , quandoquidem diximus, Paulum a vi &estieacia pa i argumentari , ac si revera inesset. .
Nimirum qui sciunt, . uid 'set pacta
inesse contractibus , etiam hoe sciunt, ea statim vires suas ira exserere , ut si convenerit de obligatione ex contra ctu.minuenda, ea absque ulla exceptionis ope deminuta sit , quo de latius risperiatianis cap. t. Atque hinc conseinquitur, ut si pactum in vers. convenit. inestat stipulatione , hoc est , s eredi. toe non pactus , sed stipulatus suisset , C. C. C. menstrua dati' ut, inquam, ipso jure sit blata stipulatione, quae sortis caput universum Kalendis plox linis dependi volebat , debitor , nisi ad tre-
ceua mensi fua obligatus novi fit , 3c per netessarium consequens non renea. tur , nisi' ad illorum trecen torum usum
83쪽
Tas in menses singulos , quemadmodiim in seqq. luculenter demonstrat Paulus Videntur haec liquida- . Siti vero exceptionem tantum tribuas pacto , major erit αναοεώρη ς , longior circuitus :nam eccς cebitor obstrictus manet ad sortem integram , ejusque toti is usuras menstruas : ae eo nomine iure summo
conveniri poterit jam statim a mora . Creditor tamen, qui videt se exceptio. ' pacti reptilsum iri, exspectat , d ἰNec menses , omnium pensionum selutioni competentes , fuerint elapsi , ratus , non modo nullum inde petitioni usurarum sortis universae praejudicium fieri, sed contra hoc ε ρηματι eam redis di lacniorem . multo . Propone : celsit dies sensionum omnium , agit ad eas, id est ad sortem irrieglain οῦ ejusque totius usuras creditor , id retro in menses singulos . De sorte nihil contradicit debitor , neque enim de ea controverti potem : de' usuris auiatem excipit , ni essemus pam de sorte in enstruatim devidunda , & per
hoc mutata sciret usurarum ratio . Replicat creditor : hane a sorte ad usuras consequentiam licet 'concedam, attamen
δc alio. modo. mihi consultum est ; novisti utique pacta exceptionem parere; δc prae ihi ea nihil : exceptionem vero non opinari nisi oppositam & ab .ipso oppositionis tempore . Quod si verum s r , constare videtur , praescriptionem pacti nostri , quam nunc demum opponis, retrorsum mutare non potuisse usuis ras, ex stipulatmne debitas' consequenister eas κήολικως cucurrisse ab interpo.
sta de illis cautione usque hunc, quo tu excipis , diem : in antecessum
quippe agere ; est effectum του ipso ju
quando eonveniatur. Igitur, quum iusta suisset exceptio mea , si post moram primi mensis me illico convenisses, eurnon & posteaquam omnium pensionum dies cessit 8 rectissime itaque Paulus,
resectis illis ambagibus, efficaciam propositae pactionis tamam esse dicit , &mox docet , ac si ipso iure inesset , id est, ae si solam ni stipulatiqne placuisset ita : Ex summa suprascripta menstruis
dare Dondes denarios trecenos , oe ex mora, Uuras eorum centesimos p
Igitur finito primo, mense, prἰmae pensio in vis usuras currere o m smittire possseeundum m tertium iratium , usuras
scere e ner ante sortIs nou solutae Uω-ras peii posse , quam ipsa sera peti
NUne species speciatur. Hie enim
. rem .praesentem JCtus cernit preiani iis , derivans ex praecedentibus consectaria , usurarum supputationi, pro numero mensium , quibus Mi solutione cessatum est , applicanda . . Visur , quia post varias actiones & exceptiones intentatas M oppostas , tandem aliquando constabit . ne hilum differta, utrum tretenta illa refundi' simplici nudoque pacto, an verborum obligatione convenisset . atque ita eorum usurae fuissent
adjectae, consequens est , quod ait Pau- Ius , fulto primo mense, prima pinsonis .
usuras currere r8hoc est , elapsis a mora
Kalendis primis , debitorem , usurarum
nomine , soluturum esse denarios tres, pensionis primae seu trecentorum. Cente
simas . Adversarii jam tum exigebant denarios XXXVII. & sestertios duos, juxta stipulationis secundae renorem ,
prout cillimus in exhibendo quaestionis
84쪽
statu : quo autem jure , quave injuria Nςς ςst , quod το - pecuniae dicaa esse videbim- ,. I 2. duobus uncinulis Si primo mense finito, primae tan- sir influium in nam verum non est, quod tum pensionis usurae eurrant, etiam ve- VulM dici sellat . non reperiri ea iarum est , quod addit Paulus , si uiliri, Rrςhςtypo Florentinet , quae hujusmodῖpin sed dum teritum tractiim , Quin noti. t continentur. Qui legit, quaeras non solutae pecuniae ὶ pensonis cre- T u illa. Pandectis luis praelatus est,scere. Haloander, Antiquiorum secutus anim/dVertet , quinis eum nota eum scripturam, illud pecuniae non adgno- characteribus su se usum , interque eos scit, nee Hotomannus dubitat glossema uno, simplici videlicet parenthesi , sia esse, quia seil. parum concinnα videtur gnificadtς , non e stare quidem , quae istae gemini substantivi cumulatio , pe- . ea. concluduntur , in Pandectarum m euniae pensionis . hane evitabis, si, nurnento , attamen . sensui sustentando . quemadmodym est in Codice, quem ine mcetiaria . Reliqua fgna Oiversum manuscriptum habeo , di in editione denotam. Horum autem nihil τω ρε- Blaublommii anni Is 23. legeris, pecu- cuuia apposuit Taurellius: ergo beneniar vEL pensonis , sentu optimo , ut ες habri . Unde igitur in editionibus ;το pensionis se. ἐξλγχπικόν pecuniis, qua quae hodie Udulgareis iunt , hele reperi. voeabulo antea ulus erato Crus . Nihi- -ε supradictam noram I J, vel etiam lominus & recte apud Florentinos, cu- . ibatu ι ι ι ι, & unde perversum de . mutatis sne distinctione Συκώνύμοις , iis judicium i crediderim . omnino ex fiant etenim .& alibi obvia ejulmodi lo- clauiuis Lud. Ruilardi , quam post cutionum exempla: veluti conjugiae nu- reprai tatam 'Taurellii praefationem ρtia in- ι. o. C. de incest. nupt.-- in sua editionε subjecit in hae ve viarum , apud Lucretium lib. 2. vers ba : Accessi. fa ne quidem i. D-.626. ac ita intellectum illud Innocentii rear lector ) ut quod bis Molis ιιιι
in ea . 7. X. de pignor. pactum legis laesusum reperies hoc in toto-juris eo eommissoriae, non erit opus , arcςlcamus pore , illud ipsum nunc primum addi. a Pragmaticorum erroribus , sicut .Rn- rum esse , ulrra quam in Iandectis Flo. tonius Faber deead. 24. inrore tuo I. rentinis , aut aliis hactenus legesaων .ita & vetus inscriptio rit. 6ι. seud. 4. recognoscaι . Turbat valde haec clausu.
de patio legis comini Jor avid. Cuja- la , nam omnia, quae hiice notis ι ιι Ieium Mibid. Sie di fortis fortxuae apud in editionibus Rultardi , Charundae, Minithium Felicem in Octavio ere. 36. . Pacii , Ic Gothoi redi plerisque inclusa dignitas est & elatio fati, nam, uo im sunt, sine dubio exstant in libro Flo.
tegrum locum male.emendat , sic di rentino , quernadmodum , si quis cos. pessime το seriis delet Petrus Faber serat, apparebit statim . Itaque de fa- lib. 3. semUri eap. 23. p. 337. Quin .cto non constat ex Russardi. clausula .& hic: distinguere 'postisi pensionem a Sed hoc Verum est, omnia. quae notis pecunia , ut pensio hic nihil sit aliud , illis comprehensa sunt abesse ab editi squam pecuniae 'insatia , secundum vo- ne Haloandrina , ut praeter το .Pecuniat, os etymon apud Varronem de ting. & reliqua, quae in legibus sunt. , etiam lat. lib. 4. circa Mnem.' & receptum, lor ex earum inscriptioni bita pater : eas
85쪽
tim Russardus aliique , quos diximus, si explieari possit , explicanda videtur post ICti nomen , legibus praetcriptum ea Russardi admonitio , ne inmuno sit
quod est in Norica, librum , ex quo falsa, aliisve inposterum imponat. Poris petita lex est , hoc modo signat ιιι l. ro notandum , in editionibus , hodie Quid si igitur dicamus . Podectas . vulgaribus, illos signoram characteres, Florentinas Ru tardus intellexisse Ha- quos adeo sollicite distinxit Taurellius, Ioandrinas , utpote quae pro Florentinis pessimo exemplo confundi , & serme sunt habitae, prios quam anno ΜDLIII omnes, diverss licet denotem, una unis
suas vulgaret Taurellius : quandoqui: eorum S J fidelia dealbari . Unde didem in praeiatione sua jactet Haloan- in illis το meuma uncinulis concludiis der , se ad Florentini libri fidem sua tur , quum rectiux Editores . quos me retulisse . idque verum sit , modo me- moravi supra, huic voci apposuerint A. minerimus , quod Anta Augustinus ali. geminatas litaeolas ι ι ι ι : utpote quae quotiens inculcat, Hala ndrum ex Bois solae admoneant, eam omisisse Haloan-lognino , Bologninum ex Politiano . drum , prout iam. diximus . Issinus sa-εc hunc primum ad exemplar Floren- tisfaciunt , quae de his notis obIerva. inum exhibere eam , qua utimur. , runt Albericus Gentilis ae e libris iur. editionem Noricam . Atque ea ratione taetri cap. q. & Niellius disputo fiud. 3.
factum est . ut Sylves et Aldobrandi. in eoisil. ιit. X. Videbantur igitur lixenus ante comment. ad lib. D. Insthut ais digressione digna. . uum lectorent, ita moneat: Invimes Ait Icius: post fecundum m tertiam νω- aliquotiens smo nom ne Florentin ι;--ἰ dec. . Glossa & Donellus tradium ri Pandectarum e =atum I brem No. interpretantur mensem, quasi mensis sit νieum , quod is magis ad Florentina tractus oe spatiam, ad solvendam quam-sdem accedat . Ita qisdem , fateor que pensonem eoussisutum. Non putem, erit aliqua κατἁ υησκ in nomine, veis eos velle. tractum simpliciter mensem
rum ;,ut vidimus , etiam alias usitata; fignificare, sitquidem nemo, quod sciam, ae ita in facto bene eonvenit: & eon. ita sit locutus Latine , sed cursum spa- stabit quoque . quam ob rem de notis tiumve aliquod temporis. quod tale dein toto iuris tarpare additis dixerit Rus. mense accipiendam est, ut ex praeeedenti. sardus ; haec enim ad Pandectas, κxτ' bua elaret. Verum , quia non tractus Florentinas , reserri nequeunt - ἁπλῶς , ae sere tractus remporis , ea ΗΘ si Iton placeat , sententiam clauis sensu oecurrit semper , quemadmodum asulae dicamus eam , ut ultra quam in In L 29ὼ ff. & alibi, eom-
Pandectis Florentinis aliisve , additae modi ut erit , si το mensem quod pro- sine illae notulae I t ι non vero xime praecessit , subintelligamus ; de quod iis inclusum est, ait quidem quod tractum exponamus pistractum & dita inclusum est , sed rursum illud impro- tum, sensu , quem vides, bono: nihil
prie erit accipiendum, contentum puta enim frequentius est, quam diem vel pro continente , per figuram nescio tempus trabere pro differre , ut variis quam. Iam vero certum est, . in Flo. merastinationibus sere solent debitores, rentino , aliisve ante Russardum libris viii. V. tiis. F. ad SCtum Turpili. t. iat.
hasce notulas ιιιι non reperiri : u. F. de re i ic. . te primum addidit, ut, quid apud Ha- Sed ad rem . Si debitor & seeun-loandrum desit, significent. Atque ita, dum , & tertium mensem traxerit, id
86쪽
est , in solutione moratus Lerit , dem , quae in pensisne prima obtinuit, rationem , etiam in reliquis servandam scribit Paulus , atqila adeo viseras 'naen solutae pensionis eresecte: Uld. Zasus in
Glossis ad voc. ereseere ira notat ro minus Divisaer debitum per menses, tanaropius crebe t Uurae: quia jam trer menisses cessat erat debitor, inde fenebitur ad novem denarios pro usuris. Vera propo-
grecentorum pensionibus L ex ratione commissae morae descriptum, pergit d. monstrare Paulus, quando tandem usi ratum 'sortis univeri, dies cedat, quas nox a prima mora urgebant Advers rii. Dicit, autem , uon ante sortis non
solutae usuras peri sessa, quam ipsa δεσι
peti poruero. Quod de sorte praedicatur, de universa dici malumus , quam ei Accurso de re ua , quum id sit essi. filio , salsum , ex ea quod colligitur . cacius: edisserit namque adversus dissi. Est etenim longe maior εμφασις in vocula o scere: ea nimirum , ut , si tribus ex Didine Kalendis in sequi necessatum fuerit: postremae quidem pensionis usurae semel tantum debeantur . ruia semes hoc est uno duntaxat meniae, quod ad illam pensionem , mor
tus est debitor e at vero praecedentium pensionum usurae , pro m mero men.
sum , quibus in mora perseverat, identidem crescant . Per tres igitur menses si nihil fuerit solutum , primae pendentes Adletares JCtus; sortis torius, cum ipsa -non debeatur ue usuraτ debe3. non posse. Atque hoc prosequitur cla- , modo verum sit , quod de usura dilatae quoque mense pensionis duntaxat commissa disputatum ierat . Ipsa autem sors. hoc est, universa quiadecim eum effectu non recte petuntur , nis post idus mensis tertia decimi hie enim mensum numerus competetat soluti ni, vid. cap. 8. er ρ. e consequenter neque prius debebitur omnium pensionis usuri ter, secundae his , ultimae sonum faenus , ex Pauli nostri sentenis semel committentur. habita ratione inbrae ter , ' his , 3c semel commissae . Quapropter patet, post tertias kalen das lapsas , ejusque temporis tractum in mora , debitorem teneri , usurarum nomine , non ad denarios noVem , ut ille putavit , med ad octodecim : --vem scilicet pro pensione prima , laet pro secunda , tres denique pro ultima . Ita usurae erunt duplo majores , quam Zasm memoratae': quod s- ipse animadvertisset ambigendum ' non est , ' acrius adhue multo detonuisset in usuram , maledictam uiam ' uti iam in. quit eodem Ioco ) herbam, quae ita cre- suis er serpit paulatim . Non aliter ramen, ae Zasius , sapuisse videntqr Ba. . silici, ut poteris colligere ex iis, quae
retulimus cap. 9. melius tamen eorum
taliastes Cyrillus. Post ei trium usurarium in singulisaia . Quinimo ne tum quidem , si . a curate loquaris , sed uno adhuς mense serius, ob ea , quae diximus d. eap. p. Verum εν αλἀ loquutus' est ICeus . exaudiendus nempe , ae si dixisset: Soristis uniue Ua famus non deberi, nisi posmoram in uiaversa eommusem. Quod supra motatum in de augmen.tis usurarum pro rata morae in unaqua- pensione, M eontra Zasum prob tum , earum momine non novem ast
octodeeim debeti in specie verborum Pauli , nune latius deducendum est, si
. non menses tres , ut exempli causa
proponisur , sed , . quemadmodum eum secisse . probabile est, omnes , quoad sors integra fuerit eonsecta , in sol tione traxerit debitor , in solutione
nempe tam . sortis , quam usurarum
de probabilitate diximus cap. 9. Itaque in mora transactis mensibus duodecim F. a & diis Dissiligoc t y COOgle
87쪽
& dimidio, duodecies 3e dimidiate pendenda erat usura pensionis prima , quaeata exsurget ad .enarios xx XVII. se. stertios duos . Seeundae pensionis. usura undecies eum media unius parte , n mero ternario s trecenorum centesima in multiplicata , dabit denarios XXX F. sestertios duos. Et ita deinceps omnium pensionum usurae- suppurandae sunt pro rata cujusque intercapedinis menstruae& commissae in ea morae . Quo sacto eluebit . non solutas omnium pensi tionum usuras eν isse ad ducentos , . quin maginta tres denarios nummosiaque duos. Sed 'quia ver - magis octi Iata 'fide an is hominum ἐκ itur , ut inquit alibi Imperator noster, non abs re sere crediderim, calculos heic oculia committere fidelibus. - .
. di Meum sertis non Diatae numero terno C. C. d. denariam UM MA) mul. . ripi ali , pariunt usuras uniuscujusque pensionis pro rata mensum
Inferiores usurarum numerus , si in unam reducas summam habes asti . denari id est , universi capitis usuras ,
Cum augmentis ex mora , etiam semimenstrua . Connanus lib. I. cap. I. MI 2. pensionum omnium sumus non uutra denarios ducentos , quinquaginta duos extollit : sed, ut videtur , lapsus ratione unius & dimidii . minus su
misti ' idque evenisse putem ex omis sa penuonis semi menstruae usurae. C te quin ipse recte etiam in censum v cat additiones usurarias ex mora pensi. ationis debitae continua. φAtque illud fieri plurimum interest: enormis enim est differentia 4 utrum eum Zasio existimes, usuras simpliciter sine incrementis currere , an Vero, quemadmodum monuimus , & verum est , vires acquirere eundo . Incremen
ta sola ascendunt ad aris. denarios enamque iis adde usuram simplicem 3 l. n. habebis ducentos . quinquaginta tres, & dimidiam unius partem . Ita ex mente Pauli : sin autem , quod ejus Antagonistae volebant . unoquoque mense currerent, & subinde crescerent uniri versae sortis usurae , . immensa foret e rum summa post tempus solutioni competens : exsuperaret quippe plus quam siem capitis omnino integri .
88쪽
' LIBER IINGULARIS AD LUUECTA CAP. XII. s
Pactum autem , , quod subiectum , es , quidam disebant ad sortis solutionem tantum persinere , men et am ad usuis rarum , ' Pae priore parte si lιe iis in stipulatiouem venissent: pactumquaia νantum ad exceptionem prodesse . . . Et ideo non soluta pecunia pensaniabui ex die sipulationis Uuras diseo νἐ Metie si id nominatis esset eae
I statuἰt aliquid parte ἰ -λ' ia a tera, qtium I eet flatueris , baud aequus fuit, ut est in Tragoedia. Imperatorem Claudium hoc nomine lepide derisit Seneca
suo non alius' 'Una tantum. Potuit citius Parie audita ,
Discere causas, Suestneutra a Recte atque ordine Jgitur Deit legis nostrae auctor, quod adlatarum, a quibus dissidebat uti sere erat solitus, observante Culacio lib. a. cap. 25. . sve, ut Paulus d=Castro I uitur,. Avocati alterius panis rationes in eonistrarium proponat . Facete admodum ..Adversaries in arenam producit Cynus ad h. i. Nam postquam facti speciem,& Pauli de ea responsum ingenti satis apparatu exhibuerat , ita tandem se: Hac responsione data pre Domisumisulum , surrexerunt ex adis se quida alii Baecataurei nam & Paulum in praecedentibus appellaverat unum perfectum Baccalauream . o tinum disertiss- mum . dvocatum in de Sebola Domini Papiniani ves alii Ad eati praetori ut fori dixerunt : Nos die mus eo p rium , edi audiatis ; Dominus Paulus salva sua reverentia , dixit duo falsa&c. Dein et Paulum iis respondentem imducit. hoe modo : Falsum dicitis vos ,
eetera hujusmodi nugamenta , salva tamen Domini Cyni reverentia .m Sed quoe hie suissent a Paulo. Dinsentientes unus , pluresve λ substa . Uno plures fuisse arguit' pluralis lacuatio , quidam dicebant ' & unum tanta xat, singularis, qyae sequitur , nota ,
at ille putabat . Nunquid ergo cum Haloandro , eumque secutis Fr. Hot marino, & Αnt. Dbro legemus , quidam dicebat , ut utraque locutio esset . singularis λ an vero , ut illi putabant Aquo uisumque esset.plurale λ neutrum placet e plures etenim fuerint , an umas , . salva res est. Unum si dicas non esset novum, eum plurium numero des. gnari, quia bate & olim ibit, Metiam. .num est tralaticla Antagonistas notandi formula ut qualiscunque 'γtae invidia tollatur seu potius minuatur . Plures
si fuerint i in quod pthelivior iam ,
-recte eorum mentio ne καθολικως in ma statim eo erratione 2 inter , eos autem si quispiam excellat dignus , qui vel Alus referatur, cur non isti deinceps me rari posset rei δμtτι os, elut omnes repraesentans λ Atque his adde, insistens non esse, per commuta tionem numeri, singulariter designatum,
. Plurium numero occurrere En una ea
demque oratione , ut in I. Gallus
Ceterum ut diximus , verssimile est,. Icium nostrum per quosdam , hoc quidem loco , intellexisse adsessorum albrum, in Paniniani auditorio ipsi adveros . Reeenset ' ex iis nonnullos .in L
89쪽
ti . Quis autem sit ille ILLE , contra- riae opinionis princeps , cap. seq. disquiretur . Attamen fitandum est, non prorias conllare, de adsitaribus noxatis. Quid si dicamus , Paulum hete non ogere adsessorem , sed in Matum, ut alunt plerique Veterum r & ita Lucii Titii. causam orasse adversus Patronos Publii Μωυii . Paulum utique causas etiam equie ejus tessimonium probat
sere eodem redit. '. Quicunque igitur aut quotcunque ICto nostro adversati fuerint, nihil magnopere refert. Argumenta eorum sucis
cedante Pactum, quod subiectum es, adsertis solutionem tantum pertinere , nou. etiam ad U-arum , quae Priore partas liuisis in Ripulationem venissenι . a siliret usura notat Accursus , qui, scilieet Accursus , ejusmodi eleganistias plus semel habet venales. Neque plane otiosa . videri potest haec glosia. quum Hotomannus illud q- alio reis. rat, dicam, an detorqueat 8 Nimirum, quia scriptum est , ut bras priore parte in stipulationem venisse. δc tamen eo stat , in secundam demum stipulationem
eas fuisse deductas , hinc ille si . ii
ovem. cap. . I. scripturam piopositam suspicatus, esse vitiosam , in singulari legendum censet , venisset , non vesissent', parenthes autem i includenda haee
verba , non etiam urarum , ut, sensussaei e pactum subjectum ad fortis sesu.
rionem tantum pertinere non etiam usurarum j quae , nempe sortis solutio priore pane, 'id est, stipulatione prima simpliciter comprehensa iuuit . Verum
haec tanti non .sunt l, ut propterea reis cedamus a lectione ἔαepta ἔco. tra nunc. eam tuemur magis, quandoquicum ad.
missa & emendatione , & iotercalatione pejor , immo nullus sensis est ι .id obsecro . sibi vellet pars adversa, cum at, sortem Implieiter, hoe est absque . vlla deinceps immutatione ut mox dicani in in stipulatum enisse λ est eo. re illud aperte falsum de sorte, de 'asuris videri poterat verum 2 Non nego , iservata scriptura , iabesse difficultatem In priore parte , vulgo vel non animadvertam , vel praeteritam studio: sed hanc facile erit superare , dummodo
pri-em partem nun interpretemur priorem si lationem cum Hotomanno , ast partem priorem un mersae cautionis. Duo etenim eam absolvunt , contractus &pactum e dividitur in higam sti alationum , quarum secundam . quae' de usuris est , respicit Paulus , q iaeque prior pars negotii inter blaevium & Titium sti audire notest , & etiam audit. Hoc mod8 usuras , posteriore quamvis stipulatione , priore tamen cautionis parte promissas non absurde dicimus .
In transitu symplieiter', ejusque signifieationis meminimus. 8c sane simplicissima hujus vocabuli expositio est.
usuras απλωε, sine innovatiope, & mutata contrahentium voluntate in stipulationem venisse; atque adeo ex pacto, divisa lieri sorte, earum rationem non habendam . Si malis altius adsurgere illud simplieirer accipe pro TR sincere.,
a suo er dolo, quomodo simplex, &simplieitas apud Latinos passim, Ulpia
is Ud . Aeque eo sensu , si liberius ratiocinari liceat , το simpliciter . quod do usurarum stipulatione hie praedic me, in ea idem notabit, ae operabitu quod pmba recte in stipulatione sortis rquo de actum est eap. Non equidem repugno quominus haec stare queant: sed tamen prima , quam dedimus , interpretatio , videtur magis propria , Ν
90쪽
LIBRI sINGULARIS AD L. LECTA CAP. XII. 47
per hane nervosior Dissentientium argumentatio. Igitur ἁπλώτερον ρον, Non erit opus, ut hoc partis adve saei argumentum prolixe enarremus, quum exhibita explicitaque verba vim ejus Omnem affatim edoceant Universum
impetum oro verbo describam: in subsequuta pastione convenit quidem, seristem partitu pensionibus: praestitutum iri.' at in ea nihil de usuris vel scriptum ovel pictum est . Quapropter earum solutio exigatur secundum tenorem stipu- laxionis . a qua reeessum non est, vuκ enim non mutatur , cur id stare prohisbebimus verum est , ab integrae sortis*raestatione . Kalendis proximis facienda . recessisse partes , sed item verum ,
quod i ple Paulus scri hit in . et . h4. F. de pad .. ante omnia ammadver undum esse . ne contremio in alia re facta , in alia re aeaceas . Itaque credito
rem , ni sponte sua sertem offerat deis bitor , ejus totius, non pensionis comventae , usuras jure optimo depostere , indubitara , parum attendenti ,' res vi
deri posset e speciosa namque objectio. Pergunt Adversarii: HMinoue iatauraim ad exe t ouem prodesse . Urgent haec a verba importune admodum , non
quidem ad sententiam Pauli nostri convellendam de eo quippe sollicis non sumus , cum ipse in seqq. defensionis suae idoneus sit auctor 3 sed ad confutanda penitus ea, eap. Io. tradidimus.
Supposuimus enim ibi , pactum D. A. ad exceptionem duntaxat prodesse, simulque divortium secimus a duabust neque enim plures dantur 3 Interpretum sententiis , quae virtutem pacti nis n rae usque eo exeoIIunt, ut vel ' actionem lassiciat, vel ius ereditoris ipse iure imminuat '. Diximus etiam, utramque opinionem potissimum confici ex illo Pauli Quia pacta incontia noti facta , cui Immus satis. Verum.
tamen, ut dicam ingenue , non minus ex adversa nobis heic obvia difficultas:
etenim a Paulo dissentientes si dicant ex ' pacto subiecto exceptionem solum. modo nasci, utique ipse cujus senten. tia utimur in aliud dixisse, aliud sensin se debuit. Quod cautem hoc erit 8 Veis terum ali uis , qui , pro secta illius
temporis, pactum in vers. canvenis . ad . actionem prodeise existimabat, tua inisia r Id es , quod dicis Paulus . parumptus quam ad exemtionem 'desse: . Nam comi ter excepcionem σ,actionem .ibu sis mediam.ICti verba etiam nobis inmisissimis, hanc confesonem exprimum, nisi dicamus, ex pat o adi onem nasci. Negaret altera sententia , nil esse medium actionem inister &- exceptionem : ipso enim jure
operalii plus est . quam ex ptignem, minus quam . actionem parere , quod est verum. Adeoque , aiunt, si pactum lix proposito actionem non producat . . nit superesse videri potest, quam ut. in gra. tiam debitoris inesse, petitionem quo
actoris ipso jure, sustulisse dicamus.
Haec sunt , quae alterutram sententiam
amplectendam ' esse suadere , quin M. jubeia' videntur , nisi quis dicere &putare malit, quod Adversarios dixis& putasse memoravit Paulus. Poterimus nos expedire, modo simus memores , haec verba , pare que id ,&e. non protuli sis ICti nostri Antaso. nistas velut novum argumentum , te velut prioris . Non igitur abriapte ea accipimus . at cum relati ne ad praecedentia , quibus de disput tum erat ab Adversariis . Illi etenim pactum ad sortis solutionem tantum pertinere rati, incontinenti subjungunt:
Pactumus id tantum' aa exceptionem
prodesse, hoc est . pactum secundum ea, quae dixerant , solummodo prolaturum esse I dixerant , ad sortis solutionem rimium pertinere , ergo ei obiectum,