장음표시 사용
51쪽
tironius Panhormita Francisco rcellio sorori uo S. P. D. X HIS literis, quas olim iuuenis conscripsi in Gallia Cisalpina sub optimo omniti Principe Philippo Maria, paucas admodum,
quae penes me remanserunt, Vel postea in manus peruenerunt in unum coniectas tibi mitto Francisce Arcelli decus adolescentiae. Non quδd existimete qui Ciceronis epistolas legedo conteras,a meis eloquetiam desideraturum,sed quod magna te voluptatem percepturum credam, cum ex earum lectione iuuentae meae historiam colliges, at* deprehendes. uales enim Principes,quales amicos, quales mores , qualia deniq; literarum studia in ea aetate colue rim,facile inspicies:quo facilius possis dignoscere,cui Lauram sororem tuam,sorma, genere,agnatione,&in primis morum sanctimonia insignem nuptui collocaueris.Nam cum sim ego in tua ista inclyta ciuitate
52쪽
LIBER Neapolitana peregrinus, non potui tibi vitae meae promptiores testes proferre, quam epistolas meas: in quinus non tantum ingenii vim, aut doctrinae lumen,si quod modo inest sed animi,ac probitatis specimen intueri licet.Praeclare Socrates, Metis eiugies extat oratio. Posito itaq; aliquantisper Cicerone tamiliares interim meas vise,& quod accidit lectione graui,& seria fastiditis nugas lege,& si tibi quoq; videbitur Ioanni Pontano Poctae,& viro suauissimo legendas imparti . Vale, Philippo I furiae inchto Mediolanensum Ducintonius Panhor. S. N. D. T si maiores mei omnes Illustrissime Princeps erga diuum tuum genitorem, nec munus in te semper, atq; venementissime su
rint incens,& qui supersunt quasi haereditaria quadabenevolentia omnes te unice prosequantur: ego non solum patrio,& auito amore,sed etiam tuarum diuinarum virtutum admiratione te iam pridem unice,
ac religiosissime colo.Nam siue quotidiana exempla clementiae tuae audiam,siue humanitatem, atq; pietatem, siue excelsi,atq; inuictissimi animi fortitudinem, grauitatem,iustitiam,non possum erga te non inflammari etiam supra modum. Saepe vel maxime cogitaui quanta anima prudentia, lapsentiaq; polleres cum in caeteris rebus, tum rei militaris potissimum disci-
53쪽
PRIMVS a plina, ut de te recte dici posse iudicauerim . quod Romanis viris illis illustribus veteri prouerbio dice batur,Romanus sedendo vincit. His atque aliis Princeps dignissimc ornamentis adlectus, iamdudum ad te ire constitui, ut si quid ingenio,doctrina, aut industria valerem, id tuo iure quodammodo uti posses: quas re quadam tibi debita pro diui tui parentis in meos immortalibus beneficiis. ego autem, ut de me aliquid a me ipso intelligas, usq; huc sacra' pocs at
humanitatis studiis meam omnem operam nauaui:
tu quibus si quid euasisse me fortasse senseris,id quantulum est,tua laudi,tuaeq; gloriae oblatum, at dedicatum esse scias:idq; me munusculum, quod tali est, quanti tu seceris,suscipias,foueasq; te oro, atq; obs cro.Summae quidam auctoritatis uir semel interrogatus,quid nautis opus esset, resp5dit ventis, rursum quid colonis opus esset, respondit pluuia, tertid quid Principibus, respondit,poctis. Et recte mea quidemos omittam, quo indigere potest, nitia, non potentia, non denti virtute ipsa comparare quis potest, ab apoctarum auxilio Quot putas extitisse viros domi, militiars praestantissimos, quoru quia doctis scriptoribus cassi fuerint, nulla extat apud homines laus, neq; memoriaZCotra quot existimas, non dico summos,sed ne mediocres quide viros extitisse:quos t
lententia, nam ut nautas, oc colon
per immortalem Deum Princeps si immortalitate, quam non pecus
54쪽
men immortali laude perspicuos poetae reddideruti ct exempla qua dam fortitudinis reliquerunt apud
posteros .Poetae primum ex hominibus Deos introduxisse proditum est.Magnam me hercule, & admirabilem poetarum vim,siquidem homines humo factos,modo velint,coelo pene dixerim donant,tum posteros illustrant, ct exemplo maiorum incendunt ad immortalitatem,& ut mortui etiam prosint,efficiunt. Et sane uti aqua,atq; igni necessarib indigemus in viata,ita post demigrationem virtuti omnino pernecessaria sunt monumenta literarum, alioqui quod difficile dictu est,uirtus interit. Haec ego Princeps hum iussime non ideb ad te scribo,ut velim,aut possim tibi persuadere me unum esse,qui egregia tua,& quidem
utrius, fortunae facinora pro dignitate queam perpetuitati commendare: non adeo quidem insolens, aut mei amans sum,sed ut intelligeres ,me unum esse,
qui tuae laudis,ac gloriar percupidus existerem:quiq; si quid in me virtutis esse iudicaueris, id, ut dixi, tibi via ossero,tibi uni deuoueo,tibi uni trado. Milii verbpro felicitate maxime erit, s quando tuam gratiam iniuisse me sensero, S denumerari vel inter pedisse- quos celsitudinis tu magna quidem coniectura probitatis est,& laus non vltima, Principi, summo I viro collibuisse. Vale decus Principum.
55쪽
P R I M V S τhilippus Maria Clus Dux Mediolani, Taiatiae, 'Elerial Comes, 'tonio Panhormitae Siculo pro excellentia sua Poetae
signi. Salutem. Eddita nobis epistola,quam ex te nuper habuimus,eo verborum ornatu, eaq; suauit
te,& poetica grauitate praeualuit, ut animunostrum aliis,& non leuibus q uidem laborantem curis sicut Principibus interdum accidit dulcedine multa repleuerit,& antiqui amoris vires, quem tu in nostram prosapiam, S in tuam olim nostra gesserit, s scitauerit. Non est Antoni nobis ea virtutum copia, quibus maiores nostri claruerunt: verum etsi in eo longe dispares sumus,non abest animus, non intentio eos ipsos, & aliorum vestigia quo melius poterimus imitari.Patriam ipsi tuam quantacunque est,sed amplius qui tibi coniuncti essent continua beneuolentia prosequuti fuerunt,itidem ergo a nobis agendum esse censemus, eas firma, & immutabilis dispositio est nobis. Sed cum ipsi,quibus amplior erat auctoritas, ct potestas,progenitores tuos in servitores haberent: nos maioribus nostris inferiores te ipsum in filium habere disponimus : nec sane immerito, cum & tu non modb tuos, sed insuper alios huius artatis nostrae viros tua virtute dicaris excellere: quae dignissime fa-
56쪽
4 LIB E R rcit, ut 'aliis in dilectione nostra praeponendus sis.
Multas nobis laudes attribuis,quae nec ex meritis nostrae dictae sunt,nec robus li nobis gestis ceric conu niunt utinamq; virtutes nostrae tantis laudibus pares essent sed teipi una admonet quam in nos habes adsectio .Est enim a natura traditum, ut quos diligamus praestantiores,' clariores iudicemus.Solet praetereatam poetae,quam caeteri quos diligunt, & in amicos habent,laudibus illos extollere,quibus eos refulgere desiderant: perlibuit tamen omnes epistola partes
audire, ct quicquid ex te prodierit usq; qua libenter
audituri fumus, ipsumcl; omnipotentem S immortalem Deum oratum facimus,ut gesta nostra praeteriti,& futuri temporis pro sua clementia tanti faciat,ut a musis tuis extolli,atq; illustrari mereantur. Magno autem desiderio visuri te sumus,uiuamq; Vocem audituri:ex qua tantus affuit ornatus, tanta verborum grauitas,tanta suauitas,breuiq; futurum esse confidimus,ut detur habilitas,hoc desideriti nostrii impledi, ct alter alterius possit gaudere pra tia. Vale. Philippo Mariae incbeo M ediolanensum Duci Cntonius Panhor. S. P. D. Atebor ingenue praesertim apud te Princeps serenissime,cui non minus animi simplicitatem,sinceritatenas debeo, quam reliqua si qua sunt in me ossicia :cum legissem nuper epu
57쪽
. P R I M V s . stolam tuam ad me suauissit nam quidem illam,' ex
tua vena,tuaque humanitate vere proficiscentem, non
potuille contineri,quin laetitia quadam gestien te diffunderer,& quasi triumphare mihi visus sim, quanqid molle,atq; indecorsi es ec certe secus quam dolore quempiam premi,cOtrabis: ego tamen is sum, qui cum lego,atque audio tuam erga me, maioresq; meos gratiam pergere,non possum non gaudere super modum,& prae laetitia non medius fere dirumpi, clament in me licet philosophi,vita duces, ac magiitri .Ego a summo viro dilectus non gaudeamya seuero,& iusto iudice laudatus non exultem p a sapientissimo Principe probatus non glorierisanc qui Principi huiusmodi placuerit,is S a reliquis commendati simus si oportebit, quasi iam periculti fecerit & vi tutis,& ingenii simul.Fecisti praeterea Philippe Princeps, ut quemadmodum equi sortes audita tuba, ac classico ad prassium incendi consueuere, sic eoo visa hac charitate tua toto quidem spiritu concitarer ad Iaudem,& amplitudinem nominis tui,& s qua vis ingenii mihi sit, est sane tenuis, eam tamen mirum in modum excitaueris,adauxerisq; Q ua ex re n6 ego quidem,cum digne neutiq; possem,sed illustrium virorum animaliquorum iudicia mori no snis, gratias
tibi ' habebunt, & persoluent. Scipio in primis ille superior qui quantopere in Ennium flagrarit hinc facile deprehedimus,quod sepulchro eodem cu poeta
58쪽
p Τ I B s Rcontumulari voluerit.Diuus item Augustus quis nesciat qua beneuolentia,& beneficentia Virgilium,Horatium,Varrum fuerit amplexustsed ut omittam caeteros,quis non laudet,& ac iretur ob id saltem -- ronem ipsum,qui cum alioqui crudelis extiterit,& inimanis,solum in poetas facilis, & benignus inuetus est, ct quidem usq; adeo,ut statim edito poemate E ximiuquendam adoptasse traditum sit. ego verb Princeps bumanissime eis certus sum nequaquam posse tuas, aut diuorum patrum res gestas pro dignitate literis intexere,attentabo tamen ea ex parte tibi qualem potero gratiam referre. Nam si quidem tuis rebus, ac gloriae par ingenium expectas, vereor ne praestantia virtutis,ac probitatis tuae tibi nocumento futura sit, hoc est neminem usquam comperias, S interim viristus ut fit obliteretur tua. Quare meo quidem iudicio,
principium fecisse praestabit,idq; cordi est, quando Rid tibi gratum sere intellexi. Vale,& triumpha. Fhilippo Mariae incbro Mediolanensum Ducintonius Panhor. S. D. Um multa, ac varia quotidie tui grauissumi, ' prope singularis iudicii argumenta
extent sapientissime Princeps, siue in praesciendis rei bellicae ductoribus,sue in designandis,creandisq; magistratibus,soleo ego cum pleras omnia, tym hoc quod in Lamaloto nuper edidisti coelo tonus
59쪽
mis esserrercum scilicet eum in amplissimo patru conscriptorum ordine collocam,qui summum obiret,ac regeret magistratum. recte quidem,' summa cum rudentissimorum hominum commendatione, arilaetitia.nam ct tu viri huius industriam,ac fidem mutitifarie exploratam habes,& illud iuxta tecum omnes
intelligut,eius neq; vita quicquam probabilius, ct salictius,neqi iustitia rectius S innocentius.nes auctoritate clarius B amabilius inueniri posse. Qua ex re ego quidem non adeo illi, quam dignitati gratulor. quae a Lanzalotio plus viil ornamenti acceptura, q datura est. Honoris enim ipse, nec gloriae ea cupidus,sed dum Ticinensem magnam illam,atq; inclyta arcem vigilantissime custodiret, ' a tuis aliquado rebus vacans optimc Principum,philosophis, ac sacris literis operam impartiretur,ad huius ossicii magnitudinem euocasti, rei quidem inscium, ac recusantem.
Praxipua tua quidem Philippe laus,qui non inhiantibus dignitati,non ambientibus, sed benemeritis illam confers. In hoc quom Romanorum prudentiam imitatus, qui Scipionem,quoniam consulatum petierat nunq,bis Colute effecere B profecto qui honores, &magistratus appetui,facile ostediit eo ipso quod appetiit,esse indignos. Ueru Lanetalotio id p te qum: accidit,qd ante M. Catoni cotigisse traditur:q quo minus gloria petebat,eo magis illa adsequebatur. Qua i reno modo sapietis,sed & grauissimi, ac beneficetissimi
60쪽
' L I B E R animi documenta exilibuisti, quippe qui homine iam pridem tuis seruitiis omnino deuotum, cuius fidem, integritatem, perseuerantiam, stabilitatem, consta tiam,& deniq; cuius animi sane inuicti magnitudinem iam mille laboribus,tam mille terra, mariq; discriminibus periclitatam,probatam q; habes, amplissimis tadem honoribus affecisti:haudquaci passus nominis diuinam virtutem,& in te vix credibilem obseruatiam, S assectionem indonatam relinqui. Quo facto mirifico quidem,S caeterorum animos ad virtutem,ac proditatem incendisti,& amorem tui, cum cognoscerent Virtutem a te tantopere exornari, & decorari solere,
di benefacta non perditum iri. Consuluisti praeterea maxime populis,ac ciuitatibus tuis, videlicet illis praeficiens hominem, sane omnium, pace omnium di X rim,quos tua haec Gallia,& reliqua ferme omnis Ita ha nutrit,aequitate,ati animi moderatione praesta tissimum,aptissimumq; ad regendos,& gubernados homines,& magistratus:is enim profecto est,qui quatum omni diligentia,& industria proficere poterit, id
omne in conseruandas tuorum ciuium utilitates adhibiturus st,ac in tuae omnis rei publicum decus, ct dignitatem augedam,oblitus scilicet,ac prorsus ina m mor comodorum suorum. Videre equidem videor Lanzaloitu ita administrantem, ut suum cuil tenere
liceat,& pacifice,& libere possidere, net tenuioribus imbecillitatem,neq; locupletibus inuidiam obfutur