장음표시 사용
541쪽
DEC. TERTI AEnemo fere sit miles: θ no aut a patruo suo Cn. Scipion qui primus romani nomnis in eam prouinciam uenerit: arat a patre a male,aut a se sit ex Idilia adueEtiss.Sapio m uomini, austiciisq; omne s Festos: quos secum in parera ad meritum triumphu deducere uelιt: quos molatum petenti,uelut si ommum comae munis agitur honos:a futuros steret. Quodad expeditionem attineat: quae instet: mmemorem ese reruo Farum ustarum: qui bellum id dumt.Magonis Hercule sbi, qui extra orbem terrarum in circunsulam Oceano insulam cum paucis perluurit nauibus: αiorem curam esse,quam Illirutum, quippe illic durem rarthannensem, σquantuninns puniinm praeusidium ese: hic latrones, latronums duas quibus ut ad populandos finitimor m agros, tectaq; urenda,et incis, rapimd pecora altera uis sit: ira in acre, ac signis milatis nullam ese mans ueloamae ail μζm, quam armis 'to pugnaturos esse. Ires non quod ullum inde periculum, aut siemn maioris belli uideat: ideo . se,prius Pam prouincus decedat opprimendos Illem .str dux sie: sed primum: ne impunire tam sceleram deas fesso eget:d inde: ne quis in prouincia simul uirtute . c renu et felicinae perdo re reliditas bo hs diei posset. Proinde deis bene iuuantibus sequerentur non rem
ad bellum mentu: snes enim cum pari se is ceruumen ese 3 ad expetendas ab homimbus sceleg; poenas. Ab hac oratione dimisses ad iter si coparare in diem pserum iubet profectuss decimis mstris puerit ad Ibersi flumen.inde superato amni, die quarto in oresspectum possit cistra, Campus autem mo
542쪽
tQuarto plus ematim eam uallem Scipio cum pem
raraptu pleras ex ip*rum Hsbsi agnis propelli ad irritundam 'oriretem barbaroru tu is c uelites subsidio x it .a quibus ubi per procursitionem cum Mapudia est: Laeliu cum equitatu impetum ex ocuH-m facere iubet mons opportune prominens equitum ira
sidias texit. Nec ulla mora pugnae ficta est . His aniis constem procul peoora,uelites in Histanos praeda
ozupatos i currere.primo msilibus territreuerri des emissis leuibus telis,quae irritare mys,3 decernere puniam poterant: gladios nudant et milam pede res coepta uri est Anceps pedestre certumen erat nisi equitusperuenissent neq; ex aduerse rentum illati obuior obiriuere: sed circumem etiam quidam per insim eli uoce ui ab tergo si,ut plerosis intercluderent: obiecerunt. maiorq; caedes frui:quam Parem edere leuia per exossiones praelia selent Ira mans detensia aduerso praelio barbaris est: nuti anim itaq; ne pulsi uiderentur:prima luse ρο bro die in ade prooesyre, Nocupiebat omnes copiis anPD sicut ante dictum est; - . nullis duae firmi peditum partes, omnis equitatus in aciem descendit: quod reliquum peditum erat: obα liquo con*tuerunt colle. Sapio pro si es loci anP-Das ratus, π quod in arcto pugna rovirino aptior, quam histano militi sutura uidebatur: et quod in esilocum detracta ho Eum acer esset: qui non omnem
multitudinem eorum cuperet: nouo etiam innsilio ad. iecit animum: equitem nec pos circκndare cornibus
543쪽
gregetq; quantum possit,equestrem P pedesbi pugna.
ipsi omnia signa peditum in boseruertit . quamor αγ- hortes in fronte stituit: quia latius pandere aciem noΠα -- ροα semoram pugnandi nullam fecit: ut it o rerM-6nmnae auerteret a' amstedia transeuntium per cultis equitum .nes ante arcunductos sensere: quam tumultum equestris pugnae ab aery acoepere. Ire duo diueraesa praeua erant. a peditum acres, duo equiretur pertingitvicem mmpi,quia misiceri ex genere utros prastium angvshae non patiebantur: pugnabant. Hi stanorum cum neq; pedes equiti,nes eques pediti araxillio siet: pedes fiducia equitis temere cum spur crempo
caederetur: eques circumentus nec pedirem P sente,
siam enim stratae pedestres copiae eram nec ab tergo equitem subhnoci: π ipsi cum diu in orbem n Emtibus equis de dissent: ad unum omnes caesi sunt et nec quisquam peditum, uitum ue Aper uittas n ualle pugnasserunt Tertia pare,quae in oelle ad gQH- cellam magis tutum,quam ad partem pugnae capessendam 'terat: σ locum, tempus ad fugiendύ ba. V suis .inter eos σ reguli ipsi Iugerunt: prius quam to
rectrinnueniretur acres,inter tumultum elapsi. Castra
eodem die Histanorum praeter reliquam praeda cum tribus firme' milibus hominum mpiuntur .R omani, Θ ess ad mlle CC eo praelio ceciderunt: uulnerare
-- amplius tria milia hominum . minus cruentu uictπ-
dam foli, foret pugnatum. Indibilis abiectis belli amsibjr,nihil tunus Mn afictis rebus expertae e σ
544쪽
LIB.VIII. γ' - ει α Hementia Scipionis ratis,Mandonium fratrem aderi trit. Q si aduolatur genibus fatalem rabiem tempo ris eius acinsat: cum uilut conregrone quadam resisFra mn Ictergetes modo Lacaerensi ed nigra quo promana infamerine, suam quidem, fratruin reuquorum popularium eam conditionem esse: utaut, si ita uideature reddam spiritum P . Scipiom,ab eodem illo uaceptum: aut simul bis uni debirem uirum pro is. . . eo in perpetuum deuoueant .antra in musa sua fiduciassi fuisse,nondum experre clementia ellis: nunc contra, iram in causa,omnem in moeriandia uictoris gstem positum habere. Mosuerus dis erat Romaniis: ci quo nec foedere,nec equis leIbus iungerentur amiamna: non prius imperio in eum mnquam pacatum uti quam omnia diuina,humanas dedidisset: ω' obsi des acneyti,armas adempα,π praesidia urbibus Onposim forens .XSapio multis inuectus in praestentem
Mandoniura, absentems Indibilem verbis,illos quide Ametrito periisse ipsiorum maleficio , ait: uicturos scio,
atq; populi romani beneficio.caterum si nes arma tis adempturum : quippe ea pignora timentium rebei Iionem ese: si libere arma relinquere, μlatris metu
animor ne si in obsides innoxios, sed in ipsos, si de τfecerint: seviturum: nee ab inermi sed ab armato host paenus expetiturum.utranqxe I lunam expertis permittere Iesi: utrum propinor, an iratos habere Romanos mallent. Ire demous Mandonius: pecu- b
nia rentummodo imperata rex qua thendium militi raestiri possit. Ipsi Martio in ulteriorem Hilyaniam e misso,Syllano Tarracvnem remsto, acus mora
545쪽
- merarente cum expeditis Martium iam appropinqua A. tem Om assequitur. Incubare res iam ante de
Masit se aliis ais aliis de musis datam. erat: quod Numia cum ipso utiq; m redi Scipione uolebat: at eiusdem dextra fidem sanare. ea tum itineris tum Iong,ae tum deuri musa Scipioni uit.Masanissa cum Cadibus eset: certior aduentare eum P Martis fictus , causando corrumpi equos in in Ala inclusos, penu Hamq; omnium reruo σ facere caeteris,lt ipsos sintire,adhaec equitem marcesicere desidia, Mamem .perpulit: ut si reatlcere in continentem ad popillados proximos Histaniae agros puteretur . Transtripus irris G ἀή- principes Numidarum praemittit ad tempus,locumsy mlloquio statuendum : δεος pro obsidibus retineri P Scipione iubet.remisso terno,qui quo' iussus erat,ad
aTet Masatullam: cum paucis in culloquium uene rant.Ceperat iam ante Nurmdam ex fam rerum vad ratio uiri: Abhtueratq; ammo speciem quoq; corporis amplam,ac maPet crem caeterum misior praebentis ueneratio cepit praeterquam quod suapte natura multu misas inerat: adornabat prounussis caesaries,habitusq; corporis non cultus mundι- eqs, sed uirilis vere,ae mureris: eraetus erat in mei dio uirim robore: quod plenius, nitidusis ex mo bo uelut renouutus fios iuuentae sedebat . Prope at remtus ipsio cvngressu Numida gratios de Iratris f-lio remisse vi. Ex eo rempore affirmat eam si FGodi A. s p ος onem: quam tunde oblatum deum fimmore.
2Mm beneficio non omisierit.osperest illi populas
546쪽
LTA. VIII. II ito ramum operam nauare: it ut ne mainm mmmus magis enixe adiuuerit rem romanam,idst,etiamsi iapridem uellet: mnus prae bire in Histaria, aliena ais ignore terra,potuis: in quia aiarem genitus,edunnitus in ste paterni revi eset: facile prae tur . si quidem eundem Scipionem ducem in Astiram mirarent Romani: satis iterare perbrevis aeut CarthaInem p. Laetus eum Scipio uidit: audiuus: clim mpat rerum in omni bo hum equitu, Masanissam suis . se sciret: o' ipsi iuneris stramen anim praesi=rret. Fide dare iatrep& s,profectus retro Tarram mep.Masanisse per seu Romanorum,ne sine musatra iecise in continentem uideretur: populatus proximos agros,Cades rediit. Magoni, de ferans in si pania rebus in quarum β'em jeditio primum tituris, deinde defectio Indibitu animos eius sistiterunt: pa ranti tra cere in Africum nuntiatum ab Carthagines: iubere senatum: ut Hasem,quam Gadibus haberet: in Iciliam trajceret: inductas ibi Gallorri ac Ligurum quanta mox a poset inuentute, con-- . . : i geretsi Annibali: neu sino re bellum maximo AL impetu,maiore ortuna coeptum sineret. Ad eam rem P Carthagine pecunia Magyni aduecta s : er J iis di. ipse quantum potuit, a Gaditanis exegit: non aera-vio modo eorum, sed etiam templis stoliatis: priuatim omnibus massis aurum, argentumq; in pμbθ- cum mnferre. Cum praeterveheretur His amae oram et haud procul Carthanne Nova expositis in terram mutibus proximor depopulatur agros, inde ad urbem
classem appulit, ibi cum in zrdia milites inna ibra
547쪽
t DEC. TER T Ι Α Ε uis tes: mlh m litus expositos ad partem eam muri , qua capta Carthago ab Romanis ferat: Δαcit: tuc praesidio satir ualido urbem reneri ratus reπ aliquos oppidanorum ad stem nouundi res aliquid moturos. Caeterum nuntis ex agris trepidi si
aduentum,attulerunt: π uisa interdiu classis erat: nec sine musa erectam ante urbem stitionem apparebat itaq; instructi, armati finira portam ad μα-ymm ac mare uersam continebantur, ubi clusit hos ,rm is inter lites nauali turba,ad muros tumus m maiore,quam ui Abierunt:patefacta repente portu Romani cum clamore erumpunt turbatrishosses, εν ad primum moesum inniecisimq; teloru auer-ρsus lue ad litus cum multu caede per=eqsuntur. nec,msi naues litori appuIse trepidos ampsens: superfuisset fugae,ac pugna: cIgis luam, In ipsis quoque trepidatum nauibus est: dum, ne Mys cum sus simul ir,
rumperent e trahunt sulad dorvis, o anchoras, ne in moliendo mora elyet: praecidunt multis adnantes nauibus,incerto prae tenebraue quid μιt peterens r aut niturent foede interierunt. Postero die cum classis mde retro ad Oceanum, de uenerat: u siet: ad o- Elin undis hominesve ι: inter murum,litusq; ad duo milia armatorum inuentu. Mago cum Cadeps repeηti seirexclusis inde ad C mbim haud procul a Ga.dibus is locus ab si classe appulsa,mittendis te iis, querendoq;,quod portae sibi sδcio,atq; amem elauseforens: purpntibus is multitudinis concursu insiste Ob Arerre quaedam is inscendentibus naues litibus,ad
548쪽
LIB. VIII. agrmilitibus,ad mlloquiis Sugetes tam , qui sum- Paems est magistratus: cum quae lare elicuit: laueratores uerberaus cruci affigi iussit inde nauibus ad Pi usam insita centum uia 'me' a continenti Poeni tumeam inmiebant traiecit. ita classis bona Gmpare acreptae est: nec admmeatus modo benigne praebi ti: sed in Applementum classis linentur,urmas daαex.quorum fiducia Poenus in Baleares insulas squisquaInta inde ilia abstat trans sit.Duae sine Baleares insulae.maior altera,ais opulentior aruus uirus portum habet: ubi commode Dbernatarum si iam extremum autumni erat credebat, caete-ν- b ud secus,quam si Romam eam in alam inmαLVene: bo bliter classi o sum est. Fundis ut plurimum,ire tunc solo eo telo urebantur. nec quisquaalterius gentis unus tantum ea arte , quantum inter alios omines Baleares excellunt.Itus tundi uiue lapidsi crebere ae grandinis modo in appropinquuntem laterrae clasem effusa est: ut intrare portum non cusi, H, auerterent in altum naues.In minorem inde Balea. rium in alam traiecerunt, fertilem agΥo,uiris arnus
haud aeque uialidam itus egregi nauibus supra portum tim munim mstra locrener ac sine certumne urbe agros potiti,duobus milibus auxiliarium indecvnscriptis,nugisq; Carthaginem ad tabernandum, aues Abduxerunt. Post Magonis ab Oceani ora H. ραφῖ Caditaeni Romanis deduntur. Haec in Hi-
Lentulo, π L.Manlio Acidino prournia tradire,cudeam nauibus Romam rediit O sinum extra urbem Tit. N N
549쪽
iam ira aede Bellonae, quis res in Hilania ripsi; disseruit: quoties signis oestatis di m et: quot oppida ex bo*bus ui cepist: quas gentes in ditionem populi romani redenset . aduersus quatuor se imperat res,quatuor victores exercitus in Hestaniam iuisse: nee colatis nem Carthaginensim in iis terru reliquisse. Obb ἔ- has res in bis magis tentum est triumpbi ster: quam pertinaciter: ellia nemicem ad eum diem triar phase,qui sine magis tu res ussisset: son labat.Senatu ν F,urbem est ingressus: arpentiq; prae seminarium tulit quatuordecim millia pondo CCCXLII: er signati argenti magnum numerum .is Comitai εἰ ou. creandis consulibus habuit L. Veturius Philo : centuriaeq; omnes intenti fauore P. Scipionem cun Medixerunt .collegi additur ei P. Licinius Crassus ponn-fex maxim s . Caeterum oemina maiore quam ulla per id billum celebrare frequentia,proditum memoria est,
amuenerant odis non si pagini modo ,sed enam V e stemnes musa P. Scipionis: concurrebantq;- mum frequenter,et in rapitoliu ad immolantem eum: cum centum bobus uotis in Hilaria Ioui sacri iret. stondebant f animi: simi C. etinus βperius beIIum punimm sinis et: ita id,quod insitiret: P. Cornelium finiturwm: ais ut Histaria omni Poenos expu
de debellatum in Icilia foret: prouinciam aeβω-bant .Praetoria inde cumina habitu crean duo: g tum aediles plebis erant: U Lucrenus, Cn. Omllius: ' ex priuatis, Cn. Seruilius Cepio, re L . Aemilius Panus. Qis arndeamo anno punici belli P. Corne
550쪽
LIB.VIII. agrtas scipso, P Liamius Crassur ut m utatum inierant: nomnat e cvnsidibus prouinciae sititie: Sicilia Scipioni extra sortem, cuncedente collegi: quia secro μm inra pontificem maximum in Italia retinebat: Brutti Crasso. Tum praetoriae prouinciae in sortem coiectae.urbania Cn.Seruilio obtini: Ariminu situ Gal. ham appellabant Sp. Lucretio: Sicilia L. Aemlior Cn. oelauio Sardinia.Senatus in cipitolio habitus. I bireferente P .scipione, senatus consilium se Etam est: ut quor Iudος inter seditionem obturem in Histaria vovis tr ex ea pecunia, vim ipsi in aerarim detulisset: faceret . Tum Saguntinorum legitis in senatum introduxit.ex eis maxima s natu . Etsi nihil ulιramulorum est P-C: quam quod passi sumus: ut adultimam side vobis prae laremus: tumen ea uestra meridi, peratorumq; uestrorum er πως fuerant: ut nos cladium nostram uon poemteat. Bellum propter nos sustusῖs: Asceptumq; quartum decimum anu
m tam pertinaciter geritis: ut sepe ad ultimum discrimen ipsi ueneritis:'populum acribaInensem adduxeritis. Cum in Italia tum atrox bellum,et Annibalem bos,m haberetis: consideς cum exercitum Histaniam,velut ad odiligendis reliquias naufragii nostri misi is P π Cn Cornelis ex quo in proum ciam uenerunt: nullo tempore degaerunt, quae uobis
secunda, quaeq; aduersa ho*bus nostris essens: βω-N-ιam omnium primum oppidum uobis recthluerunt: per omnem Hilariam crues vostros uenundatos, di--ssis qui conquirerent,ex fruitute in libertutem revsbtuerunt. cum imprope est: ut opaebilem eam ex