Poetae latini minores ... quae notis veteribus ac novis illustravit N.E. Lemaire

발행: 1826년

분량: 678페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

361쪽

35α M. MANILII

Adversa quae parte nitet; defessa peracta Militia, rursusque novo devota labori, Cardinis et subitura jugum, Sortemque Potentem, sus

Nondum sentit onus mundi: jam sperat honorem. Daemonien memorant Graii : Romana per ora Quaeritur inverso titulus: sub corde sagaci Conde locum, numenque Dei, nomenque potentis. Quae tibi posterius magnos revocantur ad uSus. 9- Ilio momenta manent nostrae plerumque salutis,

tam dixit genero seminino in illo

proverbio : Almenta Delum scandis.

Alibi docemus quid sit sulmentum

in lecto, nimirum quod electrum vocabant. Celsus aecipit non prostilem laeti, sed pro quovis sulcimento, quod Pedi locii, sive elin podi subjicitur. Verba ei na ex libro II sunt haee : . Si nihil horum est, suspendi Iectus debet, et moveri. Si ne id quidem est, at certe unipedi loeti fulmentum subjiciendum

est is. Ita veteres Celsi mannseripit codices. pro quo inepte ex usumes seniatims. Imina mundi. Cae istum axe suo, in media sui ipsius parte, sultum etiam in sphaera mundi supra dixerat: a Carditie tam simili talium , quam vertice fugitis. - Betill reponit eti mina. Submemaus enim mundus suum quoque eulmen habet, ut Noster : ita supra

893. Defessa pomera Militia. Ait desunetam militia, ne quasi emeritam, quia est sinis quadrantis p

prii.

895 carinnis et stibistiria ingum. Delaneta enim quadrante quae Orientali opponitur imuin eadum vi-Aei ur scandere. Ah occidorato enim, ad imum caeliina, et hine ad horoscopum, domos numerat Manilius.

896. Non m sentis onus mundi.

Nondum ad cardinem imiam per venit, qui sustinet Onus inundi. Hic, ut dixi, recte doeet, non ab imo exto ad occidentis cardinem: sed a quinta domo, ad imum caelum. ab imo caelo , ad horoscopum pro gressum seri seeundum eaeli in tum. Nam prima et secunda domus

vulgo dieitur secundum Conse quentiam signorum , non autem secundum motum eaeli. Iloe imp

auisset peritioribus, ne dicam B

nliae utrio. - Iam speriat honorem.

Contrarium supra dixit: nec vota supersunt α. Hic proponit imminentes honores : ibi invadendos objicit; nee voto aut xpei locum esse. 898. Quor mr inoerso limitis. Inis vertendo linie nomini Latine adhue quaeritur vocabulum : quasi dicat. Latino adhue verti non potest. Et sane nescio, an Latinum sit . quod huie respondeat, nisi sorte Genialis. Beetius Pingr. et B. reponunt. Quaeritur in versu titulusis. Λαεαου- enim latino quidem vocabulo exis

primi potest; sed non tali quod stetiti versu hexametro. 9OI. me momenta manent. In

quinia domo ponit aegritudines et

362쪽

LIBER II. 333Bellaque morborum caecis pugnantia telis. Viribus ambiguum geminis caussaque diei

Nunc huc, nunc illuc sortem mutantis utramque. Sed medii post astra die, Curvataque primum ICulmina nutantis summo de vertice mundi, aethera Phoebus amat: Sub quo quoque corpora nostra Decernunt vitia, et Fortunam x viribus ejus

Concipiunt: Deus ille locus sub nomine Graio Dicitur: huic adversa nitens, quae prima resurgit Sedibus ex imis, iterum reducit Ol3mpum

salutis diserimIna. At reeentiores ea Omnia sex ast adsignant. 9o3 Uiratis ambiguum geminis.

Ηine, inquit, surgunt diserimina

vitae nostrae , quod ambigo , an ac

eidat duplieitius virihus et caussa diei pollentis dupliei vi in utram.

que partem, nempe salutis et moria

hi Adlusit ad proverbium : ω Νescia quid vesper sertis vehatis, et illud Euripidis in O ipode : Lia' αμάρα Tot μεταςολαe πόλλας ἔχει, quasi dies

nune aliud mane promittat, nunc diversum vespere. - Aliter B. iam. bigua in geminis eastisquo Deique. Et explieate momentia saetitis, helia moriaborum ambigna in geminis viribus et casua et Dei, qui v. 89s histe aedi praesidet. ΟWid. Metam. XIV. 163 ris Qui te easnave Deusve Servat, Achaemenide . s. sed media pota miris diis. Die ἀρχesi e pro diei. G. I. Io8r. Libra die somnique pares tibi se. eerit horas α. Ausonius in Bostar. Ad primi radios interitura die A.

- Post astra. Nam una quaeque domus hahet astrum suum, Rive Minon. Legebamus olim post eastra die, quod sane puto visum esse Ineque aliter scripserit Manilius.

Suspeetum tamen est quomodo. eumque legas. Nam ea quidem do. inus est undecima, et ex vulgari serie, sequitur medium caelum. sed Manilius, ut diximus, contra alis gnorum consequentiam domos numerat. Supra dixit de xx domo . At quae fulgenti sequitur fastigia

caelo is. Quomodo igitur tam nona . quam Dudecima, sequuntur idem medium caelum pso . Degere Herbus amat B. quia haec est domus Solia. - δ qtio

quoqua e mora nostra Decernune

milia. Quid est e mora nostra de eernunt vitia 3 Deinde quod vitium in illo I o. qui Deo dieatus eum in medio reliqui. Nam nullam

Opem adserre possum. - Posset legi Dotes et mitia, unde clarus

9os. Detis ilia Deus. Deus enim dieitur Phoebus , ipsim et Maniliri interprete : . Aera Phoebus amat'. Firmietia da hoe loeo : a Est autem dioi ae Solis lGeus M. 9 I. Lentim re est in ptim Piari mundi. In quo primam produeit in sed eis, ut solebant veterea illi, tit Loeretina redueera dixit prima pro- dueta. De hae re vide Porph3ri

363쪽

Pars niti inli, fulvumque nil t. noctona quo gubernat, Et dominam agnoscit Phoebon. Dat orna vid Diona Terga, per advorsas czeli fulgontia partes Fataque damnosis imitantem finibus oris. Ais Huic parii Dca nomen erit Romana per ora: Graecia voce sua titulum dosignat eumdem. Arce sed in caeli, qua summa adclivia finem Inveniunt. qua principium declivia sumunt.

Culminaque insurgunt occasus inter Pt Ortus, sariSuspendunt lite suo libratum examine mundum:

Adserit hanc Cytherea sibi por sidera sedem Et veluti faciem mundi sua collocat Ora Per quae humana regit. Propria est haec reddita parti

Vis, ut connubia, et thalamos, taedasque gubernol. 6, 9

nem in illud Horatii, F pod. XIlI,

s: ia Beduret in aedom vice .ut 3. B.Inmtimqtie nitet, mortesque. Mai. moreisque gubernae, non male,

quia hae sedes non temporum vices, sed sata hominum regunt. ED. t a. Et dominam agnoscis Hrebon.

deire v ea Dr Dea , ut oppositus ei loeus Deus. Sed melius, me itidiet , s eundam domum I ianae dieassent, quam tertiam . propter diluentum, sive erepta erat tim matutinum , quod propius est orienti sive horoscopo. Diana enim Phomphorus . Latine Lucina, aliter inx

dubia vocatur, i. e. ereptisculum. st 4. Mai. Rogna I sed Regna non sulgent. Geta Phoebi iterum v. 95O. B. seq. versum pro spurio habet.

Certe essetus videtur ex III. 397: Consule tum Phoeben imitantem lumina fratris α. Sea aliud est imi tari lumina. aliud imitari sata. sis. F notis oris. Sic ex Gomhlaeensi editum. Alii, oisis.

9aci. Stispendunt a sno librarem omine mundum. A lance momori. anea tran latum. In sphaera mun

di : is sextamque examinat horam supra: u mediasque examinat tim-hras M. sed Arabes vortieale pnn-ettim Zenith, id est, exa-Themen

vocant.

9αα. Adserit hane cyctorea. nti sus redit ad quatuor rardines: quos supra consideravit, quatenus sunt eardines , nune vero quatenus domicilia et ad rationem diri locorum. Prasti erea illis adtribuit stias tutelas. quod supra non Deerat. Tntola

modii eresi Venus, imi eieli Saturis

nus . horos pi Mercurius, occasti

Dis pater. Atque Di supra. ita hieineipit a medio etelo propter excellentiam. Locus enim ille aliis pro-

364쪽

LIBER H.

Haec tutela decet Venerem, sua tela moV re Nomen orit Fortuna loco : quod percipe mente, Ut brevia in longo compendia carmine praestem At qua subsidit converso cardine mundus Fundamenta tenens, adversum et suspicit orbem, α

Ac media sub nocte jacet, Saturnus in illa Parte suas agitat vires, driectus et ipsΡImperio quondam mundi, solioque Deorum;

Et pater in patrios exercet numina CaSus, Fortunamque senum : prima est tutela duorum ,31 Nascentum atque patrum , quae tali condita parte est. Asper, et attentus, titulum cui Graecia fecit

Pterea praesertur, quia plenissimo umino supra omnes illustratur.

et praecipere Manuius , quotieshrevior esse vult. Supra: .. sub eo esagaei Cotide locum is. Interea, inquit , animo memori , hoc retinebis, ne pluribus te obtundam. Sed et sequentihus verbia consi-

matur.

Exstant vestigia in Gemblaeensi, tibi legitur praestent. 934. Ee Hur in patrios. Vestigia hujus leeti is exstant in textu Mis ineontrii. Ihi enim legitur in primos. Nimirum quia compendi se aeriptum erat prios. sie semper in illo textu Bonineontrii primum, pri-- , primos ex compendiosa lectione legitur pritim, pria , prios , id est , prat m, patria . parrios. Sic etiam in aliis editi ibus, tit in hoo loco ex prios laetum proprios. Hoc moneo . ne joeulariter putes seriptum

primos easus a Manilio. 935. Prima osa ruta a Morum Nascentram atque marum. Prima est. inquit, tutela duorum, natorum et patris. Nam et alia est tutela nato.

rum . ut Horoseopus. In L s46: . In qua fortunam Datorum condidit Omnem Natura, equo illa suspendit Ota Parentum a. - Item quintus Ioetis hie est ex doctrina AEgyptiorum; quod agnoverunt Craeci, et sequitur vulgus astrologorum, quisti quoque adfectus paternos minnunt. Arahes hane domum rebus patris praesciunt. Ptolomaeus autem res paternas a positu Solis et saturni. maternas vero a positu Lunae ei

Veneris diiudieat. ΕD. 936. Olim quin e i eonaetri parso,e. Quis haee intelligit, inquit S liger 3 Gembl. quo lati conditia pars est. Betinet vestigia prisci eodicis.

ex quo veternosa mnia illa huju, auctoria exemplaria deseripta stitit: quo tali eondita panest, ex quo parsese res matum. Ergo lotus locus ita eoncipiendus e .. prima est tutela duorum . Nascentum, atque patrum , quae tali condita parte est . Noti opus interprete , se equo lo-ctore , et minime livido. - Qtiis

365쪽

M. MANILII

Daemonium, signatque suas pro nomino vires. Nunc age surgentem primo de cardine mundum Bespice, qua Solido nascentia Signa recursu 94o

Incipiunt; udus gelidis ut Phoebus ab undis Enatat, et sulvo paullatim accenditur igne, Te tua templa serunt, Maia Cyllenio nate. O facies signata nota : quod Domen et ipsi Auctores tibi dant artis, quae ducit Olympum : s.

In qua fortunam natorum condidit omnem Natura, eque illa suspendit vota parentum. Unus in occasu locus est super : ille ruentem Praecipitat mundum terris, et sidera mersat,

Tergaque prospectat Phoebi, qui viderat ora. Ne mirere, nigri si Ditis janua sertur.

Et finem vitae retinet, mortique locatur. Hic etiam ipse dim moritur, terrasque per orbem Subripit. et noctis caelum sub carcere claudit. Nec non et fidei tutelam vindicat ipsam, sues Pectoris et pondus : tanta est in sede potestas,

eriti eonditri parta est. In lih. III:- qum prima condita parte est .s38. Signatque stias pro nsmin miras. Sup. 695: . in titulo signantiaeaus a is. Si vocatur δαμοvi , quas vires pro nomina adsignare P ait, equidem non video, et serio

quaerendum Cens o.

93s. Nunc age. Horo copus. 94o. Solido , vel solito. B. sol os

tua . . . ferit.

tar Obmpum. Anetores artia, Axtrologi: ut Iurisconsulti avetores iuris. - B. hune et praee . versum pro spuriis habet s46. B. In quis, i. e. templis; et s. aeq. sitis. 947. Ex illo stivendis. Eae ilia . vel aqua ilia. Horos pus partem fortunae filiorum sibi vindieat. quia

a Delor vitae est. Propterea ex eo vota parentum pendere ait. 95o. Tergaqua prospeetae Plaebi. qtii siderat ora. HoriZon occiduus .

qtii Phosti aurgentia ora viderat. eiusdem Oecidentis terga prospe-elat. Clara lectio, et tamquam di- eat orientia Solis ora videri. Oeeidentia terga. In sphaera mundi dix rat . . Hine ubi ah occasu nostros Sol adspieit Ortus is, ut occidens

adspieiat nostros ortus. 953. Terrasqtia per ortem. B. Ex-

366쪽

LIBER II. 35

Quae vocat, et condit Phoebum , recipitque, refertque, Consum i tque diem. Tali sub lege notandae Templorum tibi sunt vires, quae pervolat omnis Astrorum series, ducitque et commodat illis

Ipse suas leges; stellaeque ex ordine certo Ut natura sinit, lustrant; variasque locorum. Efficiunt vires, utcumque aliena capessunt Begna, et in externis subsidunt hospita castris. Haec mihi sub certa stellarum parte canentur. 9M Nunc satis est caeli partes titulosque notasSe,

Essectusque loci per Se cujusque, Deo ue,

plicat: Dies morte sua subripit terras, ideo quo amplius eonspici nequeunt , et similiter cretam claudit. Male Mai. evrum sust. 957. Quin moeat ea eonssit Pso timreeipit, refert e. Ita ne Manili, --

casus refert Phoebum 3 quid reliquisti horoscopo, quem ais, ut erum est, referre Phoebum 8 Aliud

ageha Noster. quum haec eaneret. Haec non probantur nobis. 958. B. eonuentia quo diem. Scal. rati sub lega notian Templorum acti sunt iares. Dodeeat pi, hoc est, Oeto locorum eum quatuor cardiniistitia diagramma in gratiam tironum subiecit, quod apud eum vide.

Rogna. Stellae aliena capessunt re gna , et subsidunt hospitm externis castris. quando non sunt in suis

domibus: ut quando Mari in alio signo, quam Ariete suerit. Ita de aliis. 96s. nise mihi. Non exstant illa,

quae tamen constat edidisse. 966. mne satis est e i part a titulosqua notasse. Tituli loeorum sunt,decimae domus τυχη, undecimae αγαθὸς δαιαω, . duodecimae κακι:Ita de aliis. Hoe enim vocat titulum, ut quum ait. va. 9 6 - Ηuie parti Dea nomen erit Romana

Per Ora : Graecia voce sua titulum designat eumdem m.

967. Eoremsque Dei. Esseetua. ui quum gloriam . et honores in medici Melo ponit; patrimouia et

bosauros in imo ἱ mores et institutionsem in horose D; epulas. Con I- via , otia in occasu. Nam time de ereta eorum loeorum ipsemet in

quo de illis trietat. siactus vocat: ut quum de imo caelo loquitur: . Esreetis mἰnor in apecie, sed major in usu Fundamenta tenet re rum , sensusque gubernat is. Paullo ante e . Haec loca praeeipuas vires . summosque per amem . Fatorum esseetus reserunt a. Quos essectus Manilius. vulgus Astrologorum significationes vocat. - Deosqtis. Nam quidam eorum, puta quatuor e-dines , sunt tutela Deorum , ut ho- roseopus Mercurii, medium caelum Veneris, imum Saturni, occasua

Ditis. Non enim , quum Saturnus praeseitur imo caelo , ita intelligendum, quasi inimicum sit, quod

367쪽

Quoi parti uomen posuit, qui condidit artem

, octotopos, per quos stellae tu diversa volantes, duos reddant motus, proprio venit Ordine reruIn. 9ro

perperam putavit vir illusitis, Phoenix saeculi sui. Pictis Miraudula,

sed tamquam numen tutelare. 968. Quoi mrii Momen postiis, qtii eonindie arrem . Gelotopos. V catur haec octotopus, ut dira locorum dodeeatopus. Mirum vero Oct Opon tantu in dici . quae Omninodo leca opus sit. Νam Octo Opora plane designat versietitu : . Graecia voce sua titulum designat eumdem . . Atqui et cardines quoque ipsos adiunxit. Est ergo diae to- pu . Sed non caret ratione. Nam Cardines per se consideratitur, octotopi autem sunt ad quatuor cardines κατά τt. quatenus cardinibus hini tropi adiri untur, quorum ante deus est ἀποκλiμα. sequens εππια ορα. Puta , nonus t tis est

ἀα Misae decimi, undeeimi ἐπαυα-veρα. Non immerito igitur doetrina quatuor cardinum antee it doctritiam octo traporum : quod Octo topi sint sequela quatuor cardiniam, bini nempe singulis adtributi. - . pani. Vetus scriptura decepit semper lihrarios in hoe aue Ore Quipria Quoi. Cret,errimum hoc.. 969. Ante Scal. Oeto reo s. Puer emendaverit μωtopos. Nam topossunt, quos tractat. At bonus Boninis CODir. agnoscit modos. Quis de linee horum Genethliacorum, quorum maxima para omnium bonarum literarum et imperita et hostis est. non rideat, si duodecim domos quis vocaret duodecim modos 9 Dignus flagro esset, qui ita loquoretur. Sed duodeeim modvis etiam pro do meim domtia imperiti lihrarii seripserant apud Demophiltim , qui tamen traetat duodeeim modos. Quantum est imperitorum , et 'harbarorum,

qui docere volutat, quod ipsi non intelligunt Oeto posteriore hre vi , ut Martialis. IX. 3ir ω Ocio vides patulo pendere numismata rostro .. Ευ. - Scal. adserit molentes.

Diaersa et=oiare mi Latine seit nequo usurpabit , neque prohahit. Contra eleganter dictum stellae divorsa v lentes, et decernentes. Sed Noster, I, 2 7 : in In convexa volant .. ED.

368쪽

EXCURSUS I

Mittunt in temporia signum. Male Gombiacensis : a tauricia inque in tempora signum .. Nisi sit nuntiantque, quod habet Viassian .. ut nunt=ant sit spondeus; quemadmodum illud , Ut Nasidientisost te cina beati. Sed recta est lectio mittunt in tempora signum. Tralatio a praetrare, qui Circensibus signum mittendi currus dat, pr eunte linea alba a carceribus ad metam. Cassi dorus : a Alba linea non longe ab ostiis in utrumque podium, quasi regula directa por- ducitur, ut quadrigis progr dientibus inde certamen orire tur: ne, dum Se praepropore Conantur olidore, spectandi voluptatem viderentur populis abrogare M. Ex his verbis

Cassi odori intelligis quid sit apud Ovidium, Am. IlI, II,

I9: - cogit nos linea jungi. . Et apud Martiat. VIII, Lxxum, 8 :α nec linea dives cessatis. Vid. not. nostr. ed. t. II, p. 366. Qui enim in suo novitio opere de Circens bus negat Martialis verba huc reserenda, sallitur. Nam ea linea non solum Committendis quadrigis, sed etiam reliquis omni hus, adhibebatur, quae ad ludos spectabant: quid i an Sparsiones erant

sine spectaculis p Ergo neque sine linea. Transenna vero dicitur funis ab uno extremo ad alterum protensus. Atque ita haec linea vocabatur. Glossae : Transenna, ἐυ αε -

μεοούσης αιρεσθαι. Quod a carceribus ad metas oxtonderetur, υσπληrξ declarat. Quoil ἀπαλλαγη dicero tur, docet Cassiodorus

in iis, quae ex co jam produximus. Ad cuncos cnim Theatri Diuiti do by Corale

369쪽

36o EXCURSUS I.

tunc discedendum erat loci capiundi caussa. Propterea Ovid. dixit: cogit nos linea iungi. Signuin, inquit, datum eost ad spectaculum adtendere, et in cuneis nos densare. Densabant enim se, ne confusi ne permixti et sibi et aliis spectaculum

eriperent. Simile legas περὶ σχω,ου αεα Noαι,ου Athenis. Sic τι μαππMiου σηειε , Ost 'ndit Statim Signum mappa a Praetore

mitti. DΘ pa mappa , haec scribit Cassio l. Mappa Vero, quae signum dare videtur Circensibus, tali casu fluxit in morem: quum Nero prandium protenderet, et celeritatem, ut adsolet, avidus spectandi popidus flagitaret : ille mappam, qua tergendis inanibus utebatur, jussit abjici per senestram, ut libertatem daret certaminis postulati. Hinc tractum est, ut ostensa mappa Certa Videatur esSe promissio M. Omnino exEnnio cognoscimus signum emittendis equis a Praetore mitti solitu in . Hic igitur Manilius elegantissime dixit, Caprico num mittere signum venientis hiemis, tamquam Praetorem quemdam, qui, quod currus emittebat signo dato, ab eo dicebatur, ut locus ipse ἀρε ηρ et, hoc est, Carceres.

est, qui Rontie editor Circensium, idem qui ludos

committit. Αοιττ: est ludorum Curulium, ut Munerarius gladiatorum. Dicitur et κυρεο: ei: ἀργέσι 4:. Cuius enim magistratus erat Circensium editio, ejusdem et signi missio. Ab eo Planetae, ἀειτια, καὶ κυραι ἀρέσεωe apud Astrologos ab eade in tralatione: item potestatem ἀρέο ita: sidera habentia. Ab eadem menteuo,ia, ἀφιοι. Ptolemaeus dixit, ut hic Manilius mittere signum in tempora. Sic et locus ipse, unde movetur Planeta, ἀρετηρία, et αρετικὸς τοπα:, qui in Circo dicuntur carceres. Ac, ut sa-ctiones quatuor Circensium erant, ita et factiones quaedam sunt stellarum, quae dicuntur αρεσε ut qui sunt ejusdem factionis μέρες σμαιρι Ραι qui Contrariae, καραιρεται. Factiones proprie in ludo pilae dicebantur, et iactores. Plautus, in Curculione :

Tuiu iati, qui ludunt datatim, gervi scurrarum in via , Et datores et factores omnes subdam sub solum.

370쪽

EXCURSUS II. 361

ut Latini in ludo pilae Factiones vocabant, ita etiam Graeci

ate. Pollux OCat ε κατιρα, τῆ, πραξει, utramque factionem

ludentium, quos iactores dixit Plautus. Itaque toto caelo errant, qui αἱρεομε in stellis conditiones vertunt, non factiOnes : ut ex Veteribus Firmicus, recentiores vero omnes, quod sciam. Sed longe ineptius αφέm, Prorogatorem Vertunt : ἀαέτη c nullam prorogandi significationem habet.

EXCURSUS II

AD MANILII ASTRON. LIB. II, vs. 468.

Inque vicem praestant visus. Quae a quatuor punctis ea dinalibus aequaliter distant, ea Veteres Antiscia vocabant: et quidem quae sequaliter a punctis tropicis absunt, aequipol sentia dicuntur, item videntia : aequaliter vero a puncti Saequinoctialibus dimota, juxta posita et audientia. At quidem videntia, sive aequipollentia, aequales dies et noctes habent. Contra juxta posita et audientia aequales ortus et occasus habent. Nam ducta per puncta aequinoctialia linea circulum in duo hemicyclia, aestivum et hiemale, vel Septemtrionale et Australe secat : et semicirculum signorum septemtrionalium sese invicem juxta positorum semicirculum Australium audientium facit; quia ab Ariete dies noctem superant, a Libra superantur; ut hoc pulchro commento majores dies minoribus imperare debeant. Quae igitur aequaliter a linea per centrum et puncta aequinoctialia ducta distant, ea et aequalia sunt inter se; utpote aequalitera diametro distantia; et aequales ortus atque Occasus lia

bent : ut in hac inclyta urbe Lugdunensi Batavorum, Aries Duiliam by Cooste

SEARCH

MENU NAVIGATION