De admirandis phasibus in sole, et luna visis, ponderationes opticae, physicae, et astronomicae. In queastiones incidentes. Inter obseruandum solis eclypsim Romae, anno domini 1656 die 26. Ianuarij, ... Seu Dissertationum respontiones don Ioannis Bap

발행: 1656년

분량: 49페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

21쪽

Luu inter aspectum nostrum, & Solis Id.

reeponitur, prout accidit in Novilunio, non possumus tuae superius Haemisphaeis num aSole ii uminatum excernere,&ideo umbrosum nos interim latet. sed postmodum, dum Luna a coitu Solis recedit, de lateraliter globum eius prospicimus, particula superioris haemisphaeti a Soles tr diati nos e Terris videre incipimus, quae Proconvexitate illius; ad instar subtilissi. mae falcis apparet: &quo magis, Solere cedit progrediens subcircumferentiar Eclypticae, &angulus ad oculum successi. ue in dies augetur, eo pinguior falx lucis in dies e Me itur , ijsque ad dimidiatam, ubi .videlicet Angulus ad visum, inter Solem,& Lunam fit rectui, qu a tune dimidium

Hemisperii illum in ti,ie m ieirc uti speciem ad oeulum representat, deinde ad eiulac in Anguli augmentum,& excessum fit pra rectum, successi υε maior fit illuminati Heismisphaerii pomo Obis visenda , de suprata circuli dimidium tergescit, & gibbosa fit, usque adeo angulus ad oculum in tantum

luxetur,ur evanescens, duo latera, in unamilaeam rectam colescant, ita ut radius il

luminationis a Sole in Lunam per oculi

centrum transeat, dc sic oculus eum dema Lunae vultum a Sole irradiatum, quasi ei

culi pianum perpendiculariter circum

SECUNDAE SECTIONIS

ponis o Plate solertim aes quousque Mortalium audaciat A. SM liquidum M. an potiHIoli e Et quomodo id scire possum,

didiei reportet primum quomodo in aqua vel quouis liquore fiat fluor,aut qua ratio ne soliditas in ligno, in lapide; aut metalis Io perseuerei Z vel quare incera, io pice,&liquefactilibus utrumque, aut actu aut Polemia fiat At hae me modo latent. Scio quidem Aquam 4 visceribus Teristae emanere , scaturire, ac deinceper λnuosas, & inclinatas vias sita fluiditate descendere: vcrum quomodo scaturiet, aepei fluat ignoro. Cera, Pix, Sal, Metallum, di Lapides nonnulli soliditatem firmissi. mam habent' at igωs activitate statim, v

luti Aquai in fluorem soluuntur. Si solida quid sit: eur etiam di fluidum si fluidum, cur etiam & in soliditatem coalescite nam ct Aqua in Gelu colla grandinescit: niueastit. An igitur detur solidum simpliciter oefluidum ξ quod si non detur utrumque, nisi potentia. hoe fluidum illud solidum. quid frustra quaerimns, an Sol sit fluidum, an uepotius solidum Assumatur igitur fluidum, ut Argentum vivum, quod nunquam fortasiε is solidi. tatem coalescat, dc solidum, ut Λdamas,

22쪽

qui nunquam fluat: ne se Ioenim an sit mi

gis consaturalis n Aqua fluiditis: aauo soliditas: id tamen unum per xperientia uidici . Aquam ; vide icet, sibi fluore nouo si vi luminis aequ rere; quod si Solis aspectu priuetur, statim in duritiem coit. Igitur sicuti Aqua, ita de voluersa corpora nonnisi per accidens habeor esse fluid L, quatenus activitate igt is nam lucis acti. uitas per ignem fieri perh bet inde nostiuEmple doctem Rediuiuua nfluoreui soluuntur. Quin, & Aer ipse , qui nos ambit, ignis act uitate fluit: nam cellante luce, ocaeris desinit E Terrae v sceribus sca ut uim consequenter Sci ipse est potissimum, ac spolientissimum fluidi xtis arens in iuulu

natibus: de quomodo a squirimus, an doli Ar auue Iurdu. . Q io a si bo is lux p ,llentissimum fluid; tatis Agens lis. Solem quoque fluidum esse eoos oraneum videtur, videlicet, ipsam et materia, qua lucidum Solis corpus conii tuitum n e Iea corpus, fla dast mni irai verosimile vi detur. Non enim ex eo, quo a Solis ma a neundosam, & procellosam iuxta Horizon. tem prospicimus, id ita est e coni cimus: ib dem enim nos dee pit sensus, sed ea ratione ad id ei edendum inducimur, quale. nus Sol si potissimum fluiditatis Agens. Q o vero ad id , quod subdis.

AN SOL CONITET PARTIBUS ANALOG is

Terrae, & Oceano PONDERAT IO II.

Sub num. VII. Hic ovumquemquam in suo sensu aban.

AE cemque o ad angulor rectos intersicat.

tis taciam , inter audaces audacissi invius ficetus. meam quoque, linter tot viros praecurii lamos, quamu s viribus, ct in ingeni exiguus sententiam preserae nil imis moror: bolis materiam v delicet, utramq; Naturae passivam conditionem habere. , fluidam, stilicet,& solidam esse. lblida esse Sol s materiam , quoad centra es partes. fluidam quoa a extimas, de luperficiales, atque proinde Solem coustare partibus analogis Terrae, & Uceau .

Sed unde id inquies, did ei sti id prosecto ab ipsis macularum io Sole apparen tium limpio matibus , quae in Dies a vir sit lui tribus per Telesco p um deprehendu-tur. Sed nec me latet Auessavi, ct Aragar -cbum, Samum, Rediuiuum. dio em quoque fluidum extimasse: quod neque Heuehu retialit. Sed antequam hanc Pi Oaenetiania tueamur ncnnullae Ponderationes praermittendae veniunt.

ne maculis aliquando videri posse. Nullas quoque visas ad plures dies, testanis tur P. Scheinertis in Rosa Ursinat Argolus in Pannosio Sphaerico. Fortunius Licetus:

Rhei tensis, de alii.

23쪽

media habere Montes maiorcs, eminea-

Discursu tuo, vir ingem usin hine, nonnullorum placita illustrium virorum recenses, eaque respuis: tuam sententiam Promis, S meam expetis di dum Tu disertissime alloquetis, ct op Lm Ediis scurris, quam ultimo tecenses, mihi tu sententia placet. At non videtur necessa. tium, ut Montes in media Zona altiores

pio mineant.

Nam si supponamus, prout magnis a

gumentis conuinc mur, Solis globum giarativo motu si per Axeni suam constanistissimam circumagitati, de interdum a innuo cursu ad raptum continentis circum ferri;ob duplicem huiusmodi inSole moisi, eadem ratione, qua olim Galilaeus Galileti, Oceani fixum, Δ riflixini, e dupi c. diuro , v. delicet, de annuo Telluris motus ad damna iam mentem Cc pernic I fierio stetidit; ita ct nos materiae in Sole uuidae,s qnae sine etae Luc:s Thes. urum in se re condit fluxu, ct refluxum fieri opinamur. quod si reipsa ita fieri, duplex in Sole motus

contingat, necessario subsequi tir, ut ruxi medium Solatis ainbitus, i veluti iuxta 1 lis Aequatorem, supra 'Lem. cursus meu furni maxima celaritas fieri conting ibidem vehementior fluctuum conci at o fieri oportebit. In circui s vero angusti ribus motus tardior: tardissimus vero iuxta Polos mobilitatis prodibit. Atque proinde ex vehementiore conis

citatione fluctuum in media Zona, maiorem quoque fluidae materiae concursum,dcrecursum, atque maiorem depressat nis. vel tu morosiatis inaequalitatem fieri oporistebit qua Montium summitates frequenistius vel emergant, & pateant, vel immedigantur , & occultentur. Et veluti accidit in Oceano Terraqueo, ubi fluxus, ct refluxns sub Aequatore con eit4tissimus fieri perh bet, ct innumer interdum scopula, vel Montium iuga, modo emergunt, in re suxu:& modo in suxu immergentur, tumentibus Aquis. Nisi quod io Terris. fob continente, , ct insulas, quae super Aquas iupiter picen inent IOceani motus multum deformis, quam ita Sole, de praehenditur. Nullgenimin solis ambitu continentes, ct Insu ς perpetuo supereminent, sed pro tempore, vel casu acinciali, ut aliquando promineant. Quid mi-

24쪽

rum Igitur, ubi frequentissimae iuxta meis

dium; rarissi uiae vero iuxta Zonas Boralca Maculae de praehenduntur , poluo quod Montes vadique aequaliter promineant ξinod autem tia m/ Iarde, Staellas eas esse censeat, edi S era Bo, bonea appelle si .cuti di Malaa pertius, qui Rusesaea nominat. Franciscus Resta quoque,&Cau sitius nil aliud esse Solis Maculas conica diant nisi aggregatum ex pluribusStellis er-xoneis supelliciei Solis quam proxime co. noerentes, multipliciter implicat; sutidi. Ditissime doces in primis oporter, ut nae Stellae sint innumerae, secundo in eadet eommuni sphaericitate: Tertio tumultuO-aε circumgredientes. Quarto ut eadem communi periodo dierum 1 . cursum c6pleat; ininto ut singulet sint valde exiguς,

ac tantae tenuitatis, ut non nisi tumultuo,e coluerint, visum diffugiant. Sexto quod non habeant communem viam , veluti Zodia eum, sed per innumeros circulos ad inuicem parallelos circumferantur: Septimo tandem, quod cum sint Stellae erro. neae, tamquam Inerrantes, singulae persia. gulares circumferentias maiores; vel a gustiores circumserantur, de e. clem tameperiodo singulas reuolutiones absoluant Quod etiam Nubes, & vapores uti Reis plerus opinatur,sint,etiam lmplicat. Primo quod non undique hi vapores: sed ut plurimum e media Zonascaturiunt. Secundo, quod ubi reduces fiunt, per eumdemo parallelum reuertuntur. Tettio Quod nosit dari Agens extrinsecum, quod e Solis materia vapores educat, de eos in Nubes coarctare possit. Quarto quod tu eamdem Coeli plagam omnes, ae semper moue1tur:

Quinto quod eum sint iuxta Solis sit perfi.

ciem, solis tamen calore non dissoluantur, nisi post multos dies. Sexto quod admotum Solis girativum dum cireumfera. tur. non distrahantur,s prout nee est artum esset ad mentem Renati de Cartes, Ised iaeadem iuxta Solem sphericitate perseuerant. Septimo postremo , ubi daretur,

QVl Solem, quiquae Coeli Stellas emi

nentissimas igneas i Ermaliter ego opinantur, quatenus Sol calorem, ured nem vel ignem quoque in iste rebus combusti l. bus, i sicuti ignis noster induis

c. . di inlot mei; quodue a ol sumositatev qudd Maeulae extrinsecus a reliquis M unis

di corporibus in bolem deducerentur,

Stellas firmamenti sibi obuias eclypsarent, quod nunquam, vel a nemine deprehenis sum aliquando fuit: quin po: ius ne quidem aliqua de Stellis Medicaeis, me accularissimό id obseruante, tale deliqui uitia ibi tui tum passa fuit. Praeterea quod Sol igneus sit, & maeu.lae Fulg nes, vel ignis fumositate, si ut, pro ut Ioνdanus Brunus opinatur: ct Hevelitias cap. s. Selenographiaeὶ recenset, fulignes esse e massa Solis, vi ea loris expulsas. 6c Faculas esse partes Solis lucidiores; quod etiam impli eat. Primo. quod eu Sol igneus esse supponatur, sutigia es, ct fumosi a tesnon undequaque, nisi a media Zonascatu riant. Secundo quod materia combustibi, lis in Sole, qua fuligines emanant, dunia cumburitur, non dissuluatur. Nunquid ad instar Lucernarum Antiquis recondit ara deductae fuligines, in Solem rursus,ad ignis pabulum restituuntur Sed interim, Tertio, cur ignis fuliginosus in Sole non rubeis scit edis perpetuo sinceritatis candor praetulget ρ in arto cur fuligines non distrahuntur, seo illuc, unde statutivat, reuertunt v I Quinto, Et si igneus est Sol,an flammeus, anue Bruaeus Sexto, Si Pruna Sol est , quare m4teriatus Ignis non croceus, aut, rube usὶ Septimo, si flammeus, cur fumositates quas emittit, non distrahit, dc in immensum non propellit oportet enim, ad flammantis materiae fluxum, dum transit in Aerem ventus vehemens

Quod si quispiam fortasse dixerit, Soligneus est, sed ignis Aequi uocus, & Anais tostus est,&ob id a nostrate genere dissert. optime quidem dixerit, sed cur interania fuligines emittit mamobrem Solao igneus: nec Maculae fuligines: non vapores aut Nubes: neque Stellae circum euntes erunt .liceat modo, si lubeat o Plate mi eruditissime Digressiunculam istam intexere. Igitur.

ct fuligines emittere videatur: ipsi quidem

Summi Creatoris omnipotentiam, & sa pientiam nimirum coarctare videntur Nunqn id sensibilium uniuessitas ex eisde, quibus in hoc angustissimo sit blunari sinu, elementorum uniuersitatem constare pu-

25쪽

ramus, eonsi bitur Quae naeegitas urget, τ Solem igneum,& Stellas igneas esse cre.ὸauiust Anue exiguus iste sublunaris M si,dus ex quatuor c6 iabit Elemetis: qui vero in immens si diffunditur M undus, uno, ac simplicissimo, quod in nominat uiri suerit, Elemento conflabitur Heu Mortales Pueri sumus: nil supra id, quod aut ocul ut vidit: aut Auris audivit: aut Naris subodorauit: os gustauit; aut Caro tetigit, sabin , telligimus; Nςque enim sensus nostri, quibus confidenter ianitimur,tam sinceri s sit, ut sepius de illis non sit dissidendum: qui ut plurimum nos decipiunt. Nunquid vi sui fidendum ξ Nicticoraces enim sumus, ut qui sinceritatis tersi splendorem oculis nostris substinere nequimus. igitur si tantum id,quod sensu percipimus, credimus, veluti Pecudes erimus. Neque enim ex eo, quod Sol ealorem, de viedinem inducat, vel quia in se clari. talem habet, ideo a simili igneum illum esse eredendum est, quia aeque Silix, aut Chalybs, quod ex eo ignem excutimus, igneus est. sed praeterea a a ignis sem per lucidus sit, & actu sqmper calorem, S Ure. dinem inducati, sicuti Sol perpetuo splendet, & ealorem emcit, nescio. Suspicor tamen ignem in opacitatem abire posse : &ex opaco, &illucido, frigidum fieri, &po. tentia calidum, α lues dum esse, atque palpabile fieri posse. Nonne Sulphur, Saloitrum, Caliphora, Cerat Sebum, oleum, simili ε corpora combustibilia, sarmaliterienea sunt . vel ig s coactus: potentia flaminaὸ Quid enim flamma est non neo,gnis coacti, in summam tenuitatem vitima resolutio ξ vel transitus partieularunia, eo tu, in extermiatum: Haec esse videtur Lis,& Amicitia, quam Agrigentia us Redi. uiuus me docuit Empedocles. Nonne tibi baee mea figmenta placent, mi Plate do .ctissimc Placent summopere mihi ea Re nati de Cartes, in Phylicis mach nament de natura ign s, quod scilicet, ignicula cy. lindricam , dum in litigium ire coguntur, vel ad Solis conspectum, figuram induant, di summa celeritate rotentur: vi ob id, ex anaustissimo situ, in spatium abeant imis mensum, prout accidit in flammantibus. Qno modo enim tenuissimus ignis eoacti plobulu, , prosiluit pulueris pirat granulu,

dum inflammatur in tantam abit immen

state αξ nisi quod ignis Atomi tunc, du-

in litem aguntur, in long tudinem ex te. ouatur, circumrorantur, secernuntur, do

se habeant. Tu qui eximia inteni subtilitate praemines, examina, acaecide. Et ne in hisce meditationibus diutius immorer, ad Empedoclem Rediuiuum te religo.

Cum igitur Sol igneus non sit, igno ametus substantiam, uti peregrinam d Mnire

nescimus, nisi fortasse pet negationem, quod videlicet, nullum sit horum corp rum, quq nobis innotescunt. quandoquidede rebus inuisis, & in nominatis, non licet nobis, nisi per analogiam ratiocinari. Quamobrem cupιens equidem ignotam

substantiam Solis exprimere, per simili u-dinem substantiarum cognitarum , illam indicare oporter. & sie dixerim substant 1 Solis in esse lucidam habete analogiam ad flammam ignis: sed in esse coactum, graue ac fluidam, habere analogiam ad Arpetu viuum, seu ad Mercurium ebimicum, quoad extimam partem, sed quo ad iritimam

in esse solidum, h. bere anilogiam ad c hri-stallum,&in habere montuositates, ad Orbem Telluris: de postremo in esse m. teria solidam, de intimam a fluida extima coa. tecum , habere analogiam aci Terraque a*lobum: dc io habere motum fluxus S rein fluxus, ad Oceanum. Nonne haec tιbi verosi milia videnturi si exemplaria melior tenes, dc mea cum tuis obsernεtionibus, vi inuentis compone.

Sed si adhuc fortasse quispiam expetat,

unde nam iactum iit, vi in corpore Solis

extimum Elementum siue idum fluidum

cum sit, de .ntimum, ac solidum contegat:

istud s extimum θ innata claritate praefulgeat, ιllud nimia opacitate nigrescati Nuinquam enim mens humana cogitando satiatur. sed cum sit actus cogitans, perpetuo

nova, de inaudita scire desiderat: ob id numquam perquirendo desinit, do abdita rerum saeramenta scire disquirit. de dum soluit nondum unum, occurrunt ei septealii Nexus in dissolubiliores. sed quid morista Iis homo de Arcanis opificis mirificentissimi operibus, nisi quidpiam persena . euidentissima Deus nobis gratis ostεderit. Sed inter admiranda, mirabilissimum fuit illud ostentum, quod in Sole, in ipsa bum a nati Verbi passione mirssica factum est, quando ab hora sexta, usq; ad nonam, Tenebriefactae sunt super uniuersam Ter.

ram. Mailli, cap. 17.

Nam cum Deliquium Solis illud uniuei rsalissimum in toto orbe insolentissimum fuerit, non enim per Solem inter 'ositionε

26쪽

Lunaris corporis, fieri potuit. Querunt igitur nonnulli viri piissimi, & eruditissimi, quomodo id factum fuerit. Deus enim

in operationibus naturalibus, utitur meis

diis phy sicis. Ob id merito Comelius d La. pido dicit, quod agente Deo, Sol subtraxit radios suos: sed praecisius Sebeinerui in Ro-

ω Vsna opinatur, id factum ibi Ile, X con. cursu plurium macularum, Solis vultu circum tegentium. Ergo in sensu nostro id

factum fuit, per subtractionem elemenii fluidi cluei di defluentis ab inferiori, i superius Hemispherium, quod alamussim concordat cum obseruatione S. DiovssyAreopagira, qui vidit Deliqu:um illud iii Sole, incepisse ab Orientali Plaea ; ct initium emersionis Lucis incepisse ab Oeei. dentali Plaga, contra ordinem Eelypsium Solarium, quae naturaliter fiunt a Luna , quae exordium sum uat semper ab occide. tali plaga. Sed qua ratione id inquies, i a factunia Dite An quia tali ratione Luxus, ct refu-xus illius elementi iluidi in Sole fieri per hibet. Nam cum sui dum , S graue i iudelementum iasia petioli Hemisphaerio nobis inviso. duplici motus celeritate, men surno, & annuo circumrapiatur: sed in in .seriori nobis viso, tantumdem ab annuo cursu retardetur, quantum mensurnus motus idem elementum in contrariania

Plagam proripete nititur: ideo ne i contingit, ut ea fluidi elementi pars, quae tria Et sub eodem num. X.

Orientalissaeo Solis limite, ad motu gi.

ratiuum, post libramentum, a superiori periti seriorem Solis ambitum, in Occidentalem Plagam vertitur, ob aequilitam sibi motus impressionem in Orientalem Plagam, ad raptum versus Occident alam eo. . traultitur, ac renitens, refluit ab inferiore, di confluit in supeρius Hemisphaeriunia.

Quod si Omnipotentis manu Solis globus s cum beneplacitum suerit Alti si imo, J admotum celerius concitetur; statim facta partium distractione, S libramento partiuorientalissimarum2 reliquae partes in Hemisphaerio infriori, iam a superioribus di stractae , celerrimo cursu repente defluent ab Orientalis imo limite, in occidentalissim um, & fiet ibidem illarum l:bramentu, in limite occidentalissimo.& ii asiabducta iam uniuersi fluida , ac lucida substantia. ab inferiori Hemispherio, ac suspensa omni luce; Tenebrae fient super uniuersat Terra m. Post mo dum peracto libramento, rursus Esu petiori Hemisphaerio , facta i eos uidi redundantia ; per occidentalissimos limites, eaedem paries iam retractae, ae suspense, praecipites defluens in orienis

talem Hemisphaerii in serioris Plagam, &luci, ibidem restitutio fiet. idque toties, quoties ab Altissimo decretum suerit. vel in fine Muadi, iuxta Sibillinos versus. Eripituν Soli/iubar, e DFur inteνit Amit. Soturauν Caelum, Lunaiti splendar obιοια

PONDERATIO Raeuam magna pVAria, in codans. ac mutabilis semper

visa suit magnitudo macular v. qua . plurimae decimam Solaris Diam et a parte istbtendunt: nonnulle quintam: raro quartam Solaris Diametri partem occupant,

quae quoties id accidit, etiam nudo oculo visuntur. s vide in Scholio cap. 3. lib. I. Al- magesti Noui 3 sed multo maiores physichquam optich de praehenduntur, esse coni j. . Cimus, eadem causa, qua vi deIicet, Luna in Sole visa, multo minor, quam physichsit, apparer. Ergo maeule Insulae Imulto maiores ipsa Terra sint oportet. & eo maiores, quo Solis celsitudo e Terris, plusqugspeties,1 commune .astronomorum veterum sententia, eleuari comprobatur: vel potius plusquam decies x prout etiam Tu vir eximie eoae probas; nam Gottet idus

Vendetinus ad I No.semidiametro Terret talem, suis deprebeasionibus eleua'.

27쪽

MEures hominum clementa Mobe cat. Ambitio vix Coe i Phoenomena semel vιsa. an ea sint , vel quidnam lint Perpendunt mortales, quin ea magnatum cognomentis insigniunt: Auri,iaca bis a Maiaveνtius : & easdem Solis maculas Boνbouea bdeνa appellat Ioa es Iaνde:

Sebινμι, quas Anno Domini I 64 a. dira 29. Decembris, Stellas qu)nque, iuxta IO-uem inconstellatione Aquaris fixas vidit, Iouis etiam comites esse credens Vrba ctauianos, ab Urbano octauo summo P6tifice tunc regnante nuncupauit. Praeterea Franciscus Fontana dum Veneris astra cerneret, di iuxta iJlud ob lucis vehementiam, globulos quosdam puniceos visio vitri etarmari, Veneris ipsius Comiteι est . credidit, &se primum detectorem publε cauit. Sed quod Solis maculae Stellae nomsat; tuam sententiam laudo, Scofirmo.

PONDERATI ο VII.

fuerat, sedunde taurus vapo . σα Vapores non sint, optimo iure dixist ob id sententiam tuam laudo, & compro

bo. Niti, si Nuber, an E Solaris corporis, intimis visceribus vapores hi staturiant ξ anue allucide illuc inducanturὸ si ab intrinseco, ereo ab eadem Solis materia lucida. sed a quo Atente nil enim in se ipsum agit. S cur non undique , sed tantum a media Zona hi vapores transpirant Quod si aliunde, cur ergo nonnisita vultu Solis apparent maculae. quare & in transitu iliarum, per Aetheris immensitatem pervagantium, obviae sibi Stellae non Eelypsantur Et si illarum tauta est multitudo, frequentia, ac magnitudo , Cur ali quando Mercumus,&Venus non fuerunt occultatae, quorum Discos de facile contegere potuerint. At nunquam apud Astronomos scriptum reperis, ut Sydus aliquod, vel exiguum ad momentum latuerit. neque aliquem ε Comitibus lovis, inter innumeras o seruationes, quas aggressus sum, meum obtutum repente latuisse vidi, nisi in umbram

ipsius lovis inciderit. Quod si quis fortasse essingere velit vapores, vel peregrinas exalationes per Αtomos inuisibi es e Terrae visceribus ab ipsa Luna, vela reliquis Mundi corporibus scaturientes. 1 Sole attrahi, illucque latentes proripi, ac tandem illic iuxta Solis Discum conger , dc maculas effarmare. sed cur vapores iuxta Tetram Sol dissoluit,&dis. gregat: iuxta se vero adunat, ct congregat Sed quod interim occurrit, thaesitans versor in ambiguum Jan Sol, vel Stellae vapores, et exhalationes vi luminis E Terrae visceribus attrahant, proripiant, & extollant. videmus enim e Terrae solo vehementem vaporem scaturiginem fieri, de rursum veluti proripi: sed si ui luminis attractio fiat, unde fieri contingit, ut vis attractiva sphaeram vaporosam non superat. sed ibidem vapores in Rorem in nubes, vel inpluviam coarctantur:& si in nubes quare non semper: &si in Rorem verti vapores contingat, quare non nisi in nubilo Caelo e sed cur non nisi mane, sub crepusculo matutino Boi de ei dit &cur frigus mane intendi. tur,&soporem conciliat &an verum sit, quod Ros in forum calices decidens, in Mellis liquorem conuertitur. Na m in ea sententia ego sum, ut Mel floris Ros deciduum non

sit. Tu igituro Plate mi doctissime, qui maiore polles ingestio, haec tecum ruminas cillere, dc rei veritatem decide.

28쪽

Quod proinde subsequitur Er M. igio' disere in re dubia pu/ῶ

muse Annaasmiemur opiniomasse. rentium O sicureaetera Mundi corpora, esse aspeνum , ct in Zona meta babeνe Monus maiore/, ct emi uriores maleria liquida stacta cireum a riae eooperiuntur, videri nobis desinunt: ad refluxum vero, veluti iuga montivin emergunt, de cum intrinseca luce careant, maeularum, vel umbraginum speciem ad visu representant. Sed quia supponimus materiam solidam habere analogiam ad Terram; fluidam vero ad Oceanum: tamen cum oporteat materiam lucidam quae materiam opacam, seu lucis expertem circum ambit & eontegit transpicuitatem nullam habere s Nam lucida Demaliter ritui impervia sun Gideo querimus an pars intima,seu materia solidas solidasmpliciter esse oportet tantam opacitatem habeat, ut prorsus luminis incapax sit, ct veluti Atramentum, pix naualis aut Carbo nigricansi nam si luminis capax sit veluti lunare corpus,quo modo ea materia illuminabilis iuxta materiam lucidam posita, umbrosa vel 'atra nobis videtur ut ob id Maculae, 6 umbrositates esse eenseantur Eadem ratione id fieri dixeris,qua Lunae Discus in Disco Solis tenebrosus videtur: quandoquidem corpus Q pacum 1 lucido illuminari nequit,nisi frontaliter irradietur:Igitur neque montium summitates,seu tergora ab Oceano Solis irradiari poterint. Quia etiam & si montes illi solaqres ex maloia transpicua, veluti ex christulo conflati essent, vel niueum candorem ad lumen refereεnt, adhuc in vultu Solis speciem umbrositatis ad visum nostrum representareor. Nam Nubes aqueae sunt, & niueum eandorem dum a Sole irradiantur, simulante cum interim ubi dotaliter illuminatur in fronte tenebrositatem habete videantur.supe. rest ut etiam disquiramus, quidnam fiat. Faeula qua invustu Sosis flamman er apparem Nonnisi splendo tis irradiati species multiplicata, quando in eamdem solidi transpicui regionem plures a ei reum stante lucida materia irradiationes concurrunt; tamquam si dolis radij in speculum concauum coincidentes, multiplieata lux, vehemetius inalgeret.

culas, seu umbrositates apparentesia lupessiine Solis, nil aliud esse, nisi prominentes intimae materiae BIrdae partes, veluti in ambitu Telluris Montes, quorum summitatendum ad fluxum lue idae mate

Cur in medio Solis Disco Maculae nascantur, Sc pereant

HVius rei eausam explicauimus iam sub IV. Ponderatione, sed non ideo

quod in media Zona maiores Montes, in reliquis vero Zonis minores: non enim negari potest quin in Zonis collateralibus Maculae nonnullae appareant, nisi quod frequentissimae fiant in Zona mediapubi Oceani illius fluctus conetratiores fiunt, ob maiorem motus celeritatem: raro in collateralibus ob motus tarditatem, sed ob motus nimiam retardationem ratissim ὀ in Zonis I ONDERATIO X.

AN quia illius Oeeani libramentutia

rarissime in una eadem Regioneatandiu perdurat, quandiu integra men serna iere Reuolutio fieri contingit,& -- soluatur.

Is si

circumpolaribus fiunt.

29쪽

ciendas proce: Ias iii ixa eria fluida Venti producantur; ci quomodo id fili Respondeo vetitor uua impetus usi requiri ad vudasciendas , ad fluxum , α refluxum id us Oceani imme via.

Nam sicuti insinuauimus sub num. IV. ex duplici motu Solis, menstruo scilicet, stannuo, dum illud lucidum, & plumbo grauius Elementum , in contrariam Mundi Plagam ire cogitur, sin serius enim bemisphaerium in supellaris hernis haerii contrariam lation mi ob motus Solit girativum, circumlabitur, ipecies illius motus, quae eidem ele mento fluido ducta se perioris hemisphaerii versus orientalem plagam vehementer imprimitur; statim in descensu ad Hemisphaerium in serius replimitur, di interdum fluidi motus retardatur, & ponitur in aequilibrum, &dum sit libramentum, ex concursu partium superiorum, fit augmentum fluxus, de tuae ori quo montes conteguntur, O latenti postmodum eaedem partes ad motum rapiuntur in contrariam Mundi plagam occidentem versiis, per Hemisphaerium inferius, ct fit conspiratio in ri fluxum s prout ad in tem damnatam coperaici opinantur fieri in Oee,no Terrae, & dum fit depresso Ele- men i fluidi, Montes diseooi et untur, de manifestantur: qua vicissi udine, sit successio motus ad fluxum, de te fluxum, & sic patet m. nisestiis me Oceani Solaris coagitationem

non ficti a causi extrinseca, prout sunt procellae, ae rempestat ea Marium a ventis Terret, sed fieri ab intrinsica passione. viue licet per acquisitam illius Elementisauidi impies.sonem, raptu videlicet ipsius solidi continentis, in contrarias Mundi plagas, quanda una deleta, acquiritur alia, sc consequenter nullus ventorum tu, peius requiritur Adclea. das, de praecipitandas illius fluidi Elementi tempestates, scilicet in con ramos cursus ad tumorem, dc depressione in Aquarum illarum. Quin potius ventia an ibi tu Soli. necessario producuntur, se a passive, Sc secundario. quatenus altilens illud Aetne reum lenis smum a repercussione extrinseca, dum suditibus illius Oceani agitatur, modulatissimo

sursu fluit, dire fuit. Sub numero hi Cm igitur obscuritar maxima attigerit,

PONDERATIO XIL

in potius angustiorem Tellus umbram puram, dc putam tia icit, qua - physica illius magnitudo ad Solis magnitud3nem comparanda, postulat: nasicut Lunae,ita de Teiret Discus in Sole vitis: at Lunae margines multum extendantur Sole ergo Telluris umbra quoque valdὸ extenuari contineti a Sole, dc consequenter maior est Terra, quam per umbrosi coni latitudinem , ad Lunarem Diametrum Iio ei

deliquio 2 comparandam, ab Astrono a petitissimis eoaijcitur. Nonae Tu. sicut di ego o mi Plate solertissime, conuia ceris, adue decipior Et sub num XIX. XIX. A Ceerit, alia obseruatio. Cον-

su perci pimus: cernim us enim quotidie Lunae Discum in Pleniluni s , dc in eius deliquiis adamussim circinatum: dea coia tu Solis dum reeedit, quo magis a Brutus ad visum s a Sole ad Lunam I interceptus, ino mplitudinem expanditur, lumen , Sole ia conuexuatem eius irradiatum, arculi figur:

ad pilairudinem usqueda dies pioguescit.mox ab oreositione Solis ad eiusdem coitum

30쪽

eadem sileata regularitate speetes Luminis dEerestiti sed quod Lunae D leus iti inseo Solis lucido, de ei:cinatus apparet, id ex optica, quam in Optica Poa aetatione vi. attraximus, cauil fieri, iam demonstratum est. ut supra subnum, li. I. 1 TEtenim Teνω es maiον, quam ero. V ideὸυmbram crassorem,

PONDERATIO XIV.

A. υmbram erasisνem,oloratarem Teilas'emiuat. Vin potius tenuiorem, ac breuiores. licui Luna, ita di Tellus umbramo. Iroducit. Nam ubi mar inescor. poris umbrosi extenuantur, ibidem &umbram illius extenuari necessirium viodetu . Possibile taui en est maiorem , seu assiore tu, ac long otem Tetrae umbram esse, quam numeri communes insinuant. quamuis respectu ura gn; tudinis umbrosi corporis , oe relationem eius ad Solem sit breuior, ac tenuior.

ιαν materia quadam noli ιν quatuor Element.1 analogae

M Aenum in iacie Lutiae rei huius aragumentum alle adimus. ibidem Uc alii speciem pro sy c. mus. Mariun a.

Aequorum, Continentium , insularumiae Montium, ac Vallium exemplaria cerniis mus: & umbrarum vertigmes ad Solis mutationem fieti: ibidem umbrosas cautistates,& Lacunas excernimus. &quacuminquet a Luna ia Tetris oculus prospiceret, . nos i retriam Luna excipimus: lumelia praeterea vicissim eum Terra Luna rependit. Nonne igitur Lunae Tellus Luna est Pro teus, Lunae Tellus: Telluri Luna Proteus est. sed Lunae Tellus magis Ptoleus. Qui Telliis eumdem semper in Luna vultum: sed viuusum Telluris valium quotidie Luna circum lustrat, quae ob id sibi atrativo motu circumuoliuari videtur. Nec desunt in re liquis Erroneis eiusdem similitudinis argumenta praeclara. In venere falcata, lucis inae. gines intimas denticulatas cernimus .ambitus asperi, ac montuosi certissimum argumetum ted ob lucis veneruentiam, non possumus in Uenere cceteras tu aequalitates attea.dere. in Martis Disco medio ingentis Laeunae. seu Pelagi specimen e dentissim unici prospicimus: in Disco Iouis Zonas umbiosas, veluti canales videmus: In Saturno quoque mutabiles veterrimi Protei deformitates admirandas cernimus: de quod prodigiosissim si in Sole videtur, duplex materia genus disseientissimus attendimus : unum fluidum, aelucidum, aliud solidum, ct opacum, & insuper montuosum Sed quis au tantis recessibus certi aliquid, & indubitati determinare audeat ξNeque vero an totidem, an plura, paucioraue quam quatuor Elementa in illis corporibus coluernit, ic re poterimus: quia neque in Terris,an totidem aequivoca congera tur Elementa scimus: quod si Terram, Aquam, Aerem, & Ignem specie disserentes, ocin reliquis Mundi corporibus dari coacesserimus, penete tamen nostratibus dissederea necessarium eri

Et sub num. VILHἰς unumquemquam tu susseu abun.

poliis

SEARCH

MENU NAVIGATION