장음표시 사용
11쪽
quaestiolies ac loci, quae a M. Cicerone seditio in silo illo aureolo libello expli
cantur . In primis autem hie noster , quem studio laborint meo ornare, explanareque volui, hanc curam suscepit, ut exquisite has formas dicendi persequer tur . nam initio latim si hoc faciturum esse indicauit:&ouod pollicitus est, e gregie praestitit. 1 una igitur, principio inde ductoi, unde oportcbat, singulas notas explicanet:&quae sequi clinerti quaeque vitare qui exprimere ipsas vellet' ostendi siet: nec non propinquas ipss labes deprauationesque, ut sicilius ipsae su- si possent,patefecisset, imposuit finem suo labori. quattuor autem numero Veras formas esse existimauit: eundemque numerum conficere vitia illarum ac corruptelas docuit .' quippe cum in sinuulis illis con sic 'n is qui veras atque integras venantur, inde dei est,quia prudentes non sun nec iudicio valent, in vitia ipsarum delabuntur deces xi similitudine quadam ac specie veritatis. Hermo. senes,qui multis post Halicai nasseum taculis cxtitit, accuratus ac subtilis magi-ὶter eicendi,dum artem hanc traderet,siue plures ipsius partes, meliorcsq; explicaret, deformis Q ipse dicendi diligenter dilseruit, quai in in vocavit. auxit autem ille valde numerum carum longeque aliam viam in describendis illis se ius est. quod tamen ipse efficere voluit, studiose tractauit: nec sine laude multa ad exitum perduxit . λat et M vero formas has, si ue notas, ut veteres illi succiant,
a qui Hermogenein aetate antecesserunt. Demeti ius appellauit: ut in im minia tractum nomen videtur notae impresiae humeris. Huorum: aliarun q; Pς-ἡudum quae nomine illo a Gnxcissgnificantur indicant cuius generam ii Pi que illi sint, ita faenotae reflantur cuius sectae ct quasi naxionis sit orator. Adeo
autem hae notae sormaeque dicendi animaduersae stant tantis: momenti ad Vim a- icurus oratoris viittitemque significandam audicaeae, ut qui aut nouam aliquῆm laude dignam non inuem lset aut inuentam ab aliis ingenio ac studio sito non pii secisset, nihil praeclarum in eo genere praestita sie nec magnopere celcbrandus orator esse ex istimaretur; quasi vulgaris essa & nihil eximium,siim meque
spe tandum in se baberet. Quod uero Demarius su urib re velle statim demonstrauit, intelle it se habere in animo de oratione, variisque apsus generibus diligenter disputare: quae sanc plura sunt valdeque intcr scdistantiae: quod enim Cicero commemoriit M. Brutum se rogasie, ut explana t. quod optimum: esse gemis orationis iudicaret, arbitror ipsum itμωι- adsumi mim perdueitim, cumulti tamque omni virtute tutellexisse. Et sane ille Latinus liber par est similisque multis modis huic Graedo, quem in manibus habemus. prae erquam quod ambo a summis oratoribus summa industria conueti sunt, di qui vi intolligere licet, quidquid lydicij scientiaeque de oratorio dicendi genere ira erinit. dii ipsos contulerpnimam de altero illorum, Latino talitat, quin Eoe verum sit , dubitari non potest. ipse enim mel hoc de semet ipso suis
verbis declaratis Q ac tellatus cst. se omnes ingenii neruosi in eo opere contendisse, at tale denique essecisse, ut quantamde illo libro, tantum de sui iudikij fama detrahi non recuses, ni certe m*ltu modis hi clari & honesti in primis vim p . resanter se ac similo fuere,quod c RI. ro quoque litteris mandauit qui sibi gloriae duxit quod huiut in t m ae iludia ex primore ac reddere potuerit . qui tamen ce siros omnes prae sedespicere sol ebat. neque tantum in il lda, bonarum artium,
verum ctiam in re publaea administranda : colitigit epim ambobus quod paucis omnino in omni aetate γ su venit,ut in utroque vitae genere soruerint, e praetorea eundem rei p. statum,postum inquam illum in potestate optimorum,amati exuat,ac consilio auctoritateque sua,ipsum ualde auxerint atq; ornauer nῆ. m. ni.
12쪽
menta autem ingenii utriusque plura extabant: cum enim eorum uterq; otium
nactus esset, totos se philosophiae explicandae dediderunt, ac multos grauci,&obscuros praeclarae huius doctrinae locos illustrarunt: in quo sane M. Cicero suit felicior . cum pars aliqua & ea quidem non mala, ipsius laborum conseruata sit,
reliquis vetustate consumptis: Demetru vero piaclara monimenta tempus
confecerit, & superior fatua tempestas euerterit, praeter hunc exiguum libellum. praesertim cum ille memoriae proditus sit multa variaque scripsisse ac reliquos aetatis suae peripateticos copia operum ingent; superaste. namindices adhuc librorum eius: materiaeque diligenter su utiliterque cxplicatae extant. Solus igitur hic liber procellam eorum temporum euasit, ac meliore so tuna quam reliqui, usus est: saluus enim & incolumis ad hanc aetatem perum nit . quem tamen non nulli nuper auctora eripere volucrunt, & quasi e maniabus ipsi extorquere conati sunt. cum tamen ille in omnibus exemplaribus auci
ris nomen retineret, ct quemadmodum erat, ita se Demetrii illius Phalerei esse, prae se ferret .& sane ipse etiam olim, cum studio industriaque mea ipsum purgaui, plurimis saedissimisque maculis aspersum, diligenter de hoc quaesivi:
ac non nullis coniecturis ductus argumentisque haud inanibus, comprobaui esse illum legitimum verumque partum huius auctoris, cum piater fidem antiquorum librorum, quae tamen aliquando fluxa lubricaque est, nihil certi & e plorati de hoc haberem. quare res digna cura & animaduersione mihi visa cst . Quanto autem magis postea ipsum tractaui, ac singulas etiam sententias: iudiciaque in omni re huius hominis subtiliter acuteque ponderaul, tanto magis
in ea opinione menteque confirmatus sium: ut eruditi s simus liber Omniumque elegantissimus a diserto in primis oratore, politissimoque viro conlactus esset. Postum etiam hoc vere de illo praedicare, me neminem eorum inuenisse, cum
quibus ipsum diligenter legi legi autem cum multis,&i;s quidem magno ingenio ac iudicio praeditis hominibus) qui non ipsum statim amauerint pc-snopere admirati sint. Addam his unius certam magnamque auctoritatem, qui ct ipse eadem de re eodem pacto existimauit, & cum in sinu semper ac manibus opusculum hoc haberet, de opifice ipsius nunquam secum dubitauit. Isautem fuit Ioannes Casa, cuius iudicium cum maximi momenti cunctis in rebus merito esse debeat, in hoc certe ceteris omnibus anteponendum est: diligenter enim i lle scriptorum eorum, quos accurate legerat, virtutes Vitiaque ponderarat: ac quidquid ad illos plane cognoscendos pertineret, subtiliter examianarat.& ita denique, quod ego aliquando valde admiratus sum in hoc tritum
subactumque ingenium habesat, ut nihil ipsum sallere posset, quod ipsorum
laudes augeret, aut aliquam in partem imminueret. Ecce autem cum adhue non omnino certus de hoc estem: coepti tamen iam forent labores hi mei in eum formis excudi atque exarari litterae a Gulielmo Sirleto , doctissimo atque
optimo viro: mecumque summa beneuolentia coniuncto, quibus mihi signia scauit, ne dubitarem de nomine auctoris: comperisse enim se librum hunc vetare fideliteiri; inscriptum esse, ac sine dubitatione ulla a Demetrio Phalereo,summo illo viro Athenis, Theophrastique auditore scriptum suis. : hoc enim Theophylactum narrare in epistola quadam ad Romaeum Theophylactum, quam etiam epistolam diligenter descriptam, ad me misit . Verba autem ipsius, quae huc faciunt, stant lim tollendae enim dubitationis causa, ct ut omnis vers tas de hac re pateret , ipsa hic putaui collocanda . εἰ A - ποῦ
13쪽
ὲ μ λ eo. accusat autem hominem quod longo silentio secum usus esset. V care vero Theopliylactum coryphaeum Aristotelem, quamuis ex superioribus
verbis certo non teneretur, obscurum tamen esse non posset: quis enim nescit
fuisse illum ducem &auctorem similiae peripateticorum 'cuius similiae statim post illum principes nominat, qui eloquentiae laude floruerant: ita autem et nanter, translato verbo a gregibus saltatorum, Graeci vocabant ducem alim ius coetus : praecipue autem philosophiae sectarum . quemadmodum etiam M. Cicero narrat Philonem Academicum solitum appellare Zenonem quendam Epicureum, qui summum locum in illa moro tenebat, coryphaeum Epicureorum . nam quod idem Theophrastum ac Demetrium, cum sodales fuisse illos N auditores Aristotelis significare vellet, Θιασί ipsius vocavit, ab eodem studio id quoque verbum concinne traxit: thiasi enim qui sint, versu etiam Vimgiliano intellectum est. unde aiασῆrς qui eundem thiasum coetumque hominum colunt . Non debet autem ullo pacto contemni testimonium 4 heophyl est,nec parui ponderis esse exilli mari: est enim satis vetus , & non parum eruditus scriptor, idemque valde honoratus vir,cum Ilulgariae episcopus suerit. vixit autem aetate Nacolai I. Pont. Max. quo etiam tempore extitit Photius ille Constantinopolitanus Patriarcha, qui conserit librum bibliothecen ab ipso appellatum. volumen ipsum epistolarum n quo illa continetur, Romae in Vaticana bi-hliotheca seruatur. nam in altero clusitem auctoris satis magno, quod est apud nos in Medicea,ipsa non legitur. unde seris hoc totum petere necesse suit. Gaviusus igitur magnopere sum probo hoc probi viri, qualis in primis ille est, osticio, inagnamque ex ea re voluptatem cepi: nec minorem sane quam suit illa, qua Pamphilus Terentianus perfusum se dicit ,cum cooriouit virginem, quam amabat,ciuem esse Atticam: sunt enim hei
ille quoque meae deliciae atque amores: ilula certe verba,cum rem postea seruo narrauit, quem sibi fidelem in primis putabat: solumque sua solide gauisurum esse gaudia scribat, sacile intelliguntur
magno cum aifcctu pronuntiata esse. Glycerium mea suos parentis repperit idem igitur mihi tunc multis de causis usu venit, ut non magno negotio quili Let iudicare potest, qui inccrti animi de aliqua re, quam valde amarit, aliquando fuerit: eximique sibi scrupulum illum vehementer cupierit . quare magis adhuc eum diligere coepi, metu hoc pulso ex animo meo: magisque postea sera H per neruos contendi ut eum expolirem, ac quantum per me fieri posset, dignum tanto auctore efficerem. Scriptum autem ipse in a Demetrio puto Al xandriae in illo suo calamitoso otio, quo sane in loco ipse patria pulsis ab inimicis, mutatis vinus, conuersseque toto statu reip.cum se eotaquam in portum contulisset, omne illud tempus consumpsit in veteribus suis studiis renouandis, optinusque artibus monimentis litterarum prodendis : quod etiam in commentarios meis suo loco tetigi, ac non Lui arsumento comprobaui. Quin a tem a philosopho, & illo quidem uno e similia Peripateticorum opus hoc comscctum fuisset, dubitari ne antea quidem poterat: cum crebro utatur testim Dio Aristotelis,ac Theophrasti, liuenterque ipsorum eruditionem ac iudicium celebret: quod magistri dicendi, nis necessario , non faciunt. cum turpe ipsis esse videatur egere auctoritate philosophorum in ea arte consi manda, quam solam ipsi tradunt: di in qu explicanda omnem vitam suam consumps uni.
quam etiam causam ii. Sm ex parte fuisse puto, quod cum liber hic eleganti sit
14쪽
mus sit, &optimorum praereptorum plenissimus, ipsius mentIonem rhetores
non secerunt: neque enim voluerunt videri sine illo non posse artem suam tu ri. quod si aliquando necessitas aliqua ipsos coegit ut ia sacerent, ad doci rem ipsus Theopbrinuin, superioremq; adhuc riristotelam, & qui primus i ustgeneris sedulo oratores instruxit, sese contulerunt: Phalerei vero ipsius, ut oratoris, & qui genus dicendi ornatum ac florens secutus esset, memineruntam Cicero, quem adhuc magis miratus sim hunc librum silentio praeteilusie : cum auctorem dilexerit, eumque in omni vita ipsius ac sacto suspiciat: nec gloriae veterum Peripateticorum unquam inuiderit. sed etiam ingenium ipsorum v luntat mque magnopere commendet, qui hanc etiam partem studiorum colu
rint : & cura diligentiaque sua meliorem perscctioremque reddiderint . nam quod Hammonius Aristotelis inici pres in prooemio commentariorum in librum , cum quaereret de indice eius Aristoteles operis, Demetrii ipsius mentionem secerat, ct huius quoque libri, qui eodem verbo, longe t men aliter sumpto, ut ille putat,eodem referri videtur. opus inquam hoc crudiatissimum magis cognitum tritumque, ut a philosopho scriptum, suisse philosophis, quam rhetoribus: &libentins eadem de causa ab illis celebratum. Simultates vero Aristotelis cum Isocrate principe ipsorum: & E cuius disciplina prine illi cuncti suxerunt, notae sunt, & a Graecis Latinisque auctoribus memoriae
proditae: quas, cum illi dum vivebant cxercuissent, ut decet tamen straues ac d ctos viros: neque enim ulla contumelia verborum inter se unquam usi sunt, sed occulte tantum significarunt se magnopere inter se de studias suis ac litteris dic sentare, posteris etiam reliquerunt. Neque tamen me fallit, cum dixerim hos viros inter se contendentes, abstinuisse maledictis, visu m esse aliquando Aristotelem in Isocratem iniuriosum fuisse, ac voluisse dignitatem ipsius sordibus inquinare. sed visum tamen talem aduersariis. intelligo autem cum obiecit
illi quod causidicus quidam foret ac multi orationum ipsius iudicialium manu puli ita enim locutus est circumserrentur a bibliopolis: quae sane verba negari
non potest, quin parum amico animo pronuntiata sind, ob translationis etiam illius humilitatem . nam Isocratem in eo etiam genere aliquando orationes ali,
scripsisse,& si hoc sautores ipsius inficiabantur, exploratum est. sed etiam Ct.
phisodorus Atheniensis, Isocratis auditor, resipondit acturate iis omnibus, quae contra iudicium magni illius rhetoris Aristoteles ediderat, ae quattuor libris
tot enim scripsit defendit & existimationem & sententias sui doctoris, quem
etiam mortuum valde amauit. In primis autem hic honoratus ac grauis scriptor
tecte id moderateque gessit: vestim tamen non nulla hoc quoque in libro apparent veterum illarum inimicitiarum, quae per manus ipsis a maioribus tradiistae fuerant. nam & ipse acriter cum potest, aduersatur Isocrati, & praecepta ipsius irridct, ut cum miratur consilium eorum, qui in arte dicendi tradenda dixerint oportere res paruas magnas facere dicendo : ille enim Isocrates fuit, qui hoc etiam in eo libro scripsit, quo orirauit summo studio Athenas, ac Panegyricum ipsum quia in magno conuentu ciuium Atheniensium recitari debebat, voc
uit, &ueo loco potius id posui ornare orationem volens, ct vim illius potestatemque incredibilem declarare,quam id saciendum ese ab oratoribus ostendere. Sed idem Isocratem protulisse testatus quoque est Hermogenes: nec non Pl tarchus in vita quam scripsit nobilis eius ac clari doctoris: qui praeterea; quam occasionem nactus ille hoc ediderit, diligenter narrauit. nec clam me tamen est
videri Platonem de hoc aliter sesitire, qui in Phaedro tradatirit S hoc & alia
15쪽
huiuscemodi multa Gorgiam ae reliquos sophistas Glitot sact tare. qui paetin
eadem Si)sidem etiam verbis, quibus usus in I socrates, appellat. Vt non debuerit eo nomine seorsum Isocrates exagitari, quod commune illi vitium esset cum magno numero hominum , qui sibi scientiam eius artis ariogarent . Alus e. tiam huiuscemodi coniecturis idem confirmaretur, ut illa magni omnino ponderisacmomenti, quod non citat auctor huius libri testem ullum in magno nu,
mero veterum scriptorum, quorum iudicio Icntentias suas confirmat, qui non aetate Demetrium Phalereum antecesserit::nec ullius praeterea opinionem re-
salit, qui post illud tempus vixerit valet igitur hoc quoque no parum ad idem constituenuum .pNam quod scholion quoddam in Aristophanem citat hunc librum ut Dionysii Halicarnasset, nihil me hoc mouet: nec vim ullam 'opiis
nor habet contra tot & tam firma, qua collegi undique, argumenta: aut enim reccatum memoriae hoc est eius, qui id adnotauit, cui culpae affines etiam sunt quando clari grauesque scriptores, cum ipsus nomen ut obscuri leuisque ho-ntinis ignotum si aut sesellit ipsum veritas huius rei, ut unum aliquem e recentioribus Criecis, qui pares veteribus illis doctrina,& diligentia non fuere. multis vero modis ab Halicarnasseo id opus elaboratum non sutis intelligi potest. ut iam alictua ex parte significaui. est autem locus ubi Demetrius docet duci otiam posse sales ac venustates ex alieno versu in orationem apte inserto. quod lepidus ille comicus secerat: qui accusans Iouem quod non nefarios ac periuros homine , ut Oporturet . fulminibus appeteret, sed aut sua templa, aut deserta ac sola loca percuteret, Homericis verbis in ea re usus suetat. nam certum illud &ςxploratum testimonium Tlieophylacti non tantum omnem strupulum euellit ex animis, siquis omnino restaret de vero parente huius praeclara operis, scd Praeterea gratum nobis esse debet, quia opus hoc ipsum laudat: & summa virtu resertum putat. quod sane vere, desine ullo metu praedicare potuit: nisi cnim ita sensissee, ipsium nunquam appellasset: quod vero idem, imminuto eo nominς, non σ-mγμα, sed M λμητιν vocat , declarat hoc plenum integrumque hunc librum es . nec corpus ipsus m loris multo magnitudinis vri- quam fuisse. ι quod etiam aliter intelligi poterat: a,vero enim principio huius rei tractandae audior mihi semper visus est exorsus suis te: S ad verum iustumq; ipsius sinem opciam suam pei duxisse: nec tamen non hoc etiam ita se habere auctoritate veteris & grauis scriptoris cognitum esse, laetandum est. nam si longius opus sui siet: operaque magistri ulterius procesii siet, non breui illo di exte-Duato nomine apte ipsum appellari potuisset . Recte igitur Sirletus secit, qui omnibus his rebus aut plane cognoscendis aut certe confirmandis praesidiosuit: lumenque id nobis praetulit, quod subito caliginem omnem ex hoc loco distu baret . quare omnes qui librum hune amant, ct ex ipsus elegantisiimis utilissimisque praeceptis fructum aliquem serunt, valde obligati illi esie debent: ani munique Saeseri procliuem ad litteras, bonasque Omnes artes adiuuandas, toto pGctoi e celebrare: quod enim indicio ipsus cognitum est, verum illum Demetrium Phalereum consecisie hunc librum non contemnendum esse, des arat quod veteres illi Giaeci Aristotelis interpretes initio statim suorum laborum: docilissimorumque commentariorum, sedulo de hoc, ut de non nullis ali)s rebus quercbant, ac plurimum studij&diligentiae ponebant, ut probarent indices libroruin lallos non esie: nec alienum nomen illis operibus ascriptum . si nanque id iactum sui sic multa inde & magna incommoda nasci potuissent: & ut ipsi multis locis necesario laborasiem, qui non respondissem iudicio ac sententus veri
16쪽
illius auctoris, ita et am aliquando perturbassent lectorem, & aliquid tenebra rum intelligentiae ipsius offudissent. nunc autem postquam hoc animaduersu mac perspectum est, ut non loquar de studio ipsorum, quod prose sto alacrius de exploratius sit: nec unquam tanquam in salubris quibusdam haeret, sed qui lin
uni ab omni metu vacui: nec ullam in partem distisi, quin praecepta manarint ab optimo illo auctor cuius ipsi audioritatem secuti,se ad eam disciplinam contulerunt, auidius ipsa combibunt, maiore cura in animo suo condunt: ducis enim omnis: & auctoris in omni re quantum opinio & auctoritas valcat cognitum est hic vero talis est multis modis, ut de fide auctoritateque ipsus dubitari nullo pacto posiit: doctrinaque haec omnis, eiecto scrupulo illo, certa fidelisq; in primis haberi debet. nam&magistros optimos eius artis habuit: ante ipsum enim de eodem studio dicendi & Aristoteles &Theophrastus subii hic rcopi seq; scripserant; & ijs quoq; temporib. vixit, quibus maxime vigucrunt studia eloquentie:& in ea rep. floruit, in qua & nata & alta &ad summum perducta
eloquentia est: adulescens enim Demosthenem &Aeschinem inter se conce tantes audiuit, reliquosq; eius artatis eloquentissimos viros, idest Hyperidem , Lycurgum, Phocionem, Demadem, aliosq;: & aequales etiam non nullos in eo studio claros habuit, & nullo modo contemnendos oratores , ut Dinarchum. nam Dinarchum non maiorem natu iudicosuisse quam Phalereum , ut c icero
videtur putasse: qui facit illum in Bruto aequalem Demosthenis quippe cum memoriar proditum sit eum in disciplinam se tradidisse Theophrasto, di postea
Demetrio Phalereo coepit sine Dinarchus orationes alijs stris ure vivente adhuc Demosthene. post obitum tamen Alexandri Macedonis maxime foruit, cum Demosthenes iam ceterique magni oratores, aut exilio, aut morte multata eL sent: nullusque magnopere restaret qui in aliquo honore foret. Phalereus v ro accesiit ad remp. tempore, quo Harpalus Alexandri praesectus, fugiens ius regis iram se contulit fithenas . contra quem, ne recaperetur, sertur Dem sthenes iam senex multa dixi sse. sed illo etiam tempore, quo rei p. gubernaculum ereptum est e manibus Phalerco, opibus Antigoni & DemetriJ regum, coactusque ille est exire ex urbe, fugit etiam Athenis Dinarchus : eiusdem enim criminis, cuius multa potenti sit mi ciues Athenienses, reus erat: insimulabatu que& ipse una cum illis multitudinis statum dissiluisse, Sed ad superiorem disputationem redeamus. Quod etiam in omni arte, scientiaque tradenda plurimum prodest, non rationem tantum praeceptaq; ipsius Demetrius acceperat, verum etiam vitam addiderat. & eum quidem magnum. quippe cum qui de
illo accurate scripserunt, πο .xreenea de causa ipsum vocent . arbitror autem Phalereum co nomine ornatum suillie, quia non tantum in rebus gerendas erep. que administranda, sed etiam causis agendis, & sententiis publice ἡicendis . multum versatus sit . ut ita quoque magnus sactus, artibusque philosophorum imbutus'ipse etiam philosophus, complesti oratione potueri praecapcreque alijs quae audisset, & quae prserea ipse vidisset, ac sepe periculo facto vera esse cognollet. Cum enim non desuerit olim eruditissimus vir : philosophorumque dignitatis studiosus, qui assirmare sit solitus, admirabilem illam eloquentiam, quam Demosthenus consecutus est, non parua ex parte ipsum adeptum esse,quia libros Aristotelis de arte dicendi accurate legisset: praeceptaque illa acuta,reconditaque imbibist et, quid de hoc nostro polito doctore exini mare licet, qui non selum Aristotelis libros illos, ut apparet diligenter euolucrat, Verum etiam Theophrasti, qui de iisdem rebus viarius planiusque scripserat. ncc tam n
17쪽
me sallit contra philosophum illum, qui tantum Aristoteli tribuerat In alieno
studio Dionysum Halicarnasseum se armasse: ac sedulo iudicium ipsius opinio.
ne inq; refellere conatum esse:qui libellum etiam edidit,quo demon strare voluit id quod ille de ea re senserat,nec verum esse: nec probari ullo modo posse. cum ramon fortasse argumenta quibus utitur, non omnino frma sint: non nullaque ipsorum ut opinor non magno negotio temptari labefactarique posi int: vereor autem magnopere ne illa contra, cupiditate desindendi suos rhetoras abreptus
sit: qui nudi prorsus, spoliatique omni honoreacstarent, si id quod ipsi prost
tur ac solos se prestare pome arbitrantur, melius a philosopho acciperetur: iptum enim hoc quoque est, pendetque a vetere illa distensione, csitrouersaq; intersi pientiae studiosos,& dicendi magistros, de qua supra locutus sum: illa enim ab Aristotele orta qui toto animo Isecrati aduers tus est, a posteris etiam iis omnibus,qui ab utrisque fluxerant, retenta est, accri imeque pugnata. Sed accurat ii fortaste aliquan)o de tota illare disputabo:docebo'; ut spero noli omnino ὀignum esse, cui penitus in ea re credatur Halicat nasicum. ncc indisnum ullo pacto Aristotelem es., unde in illo etiam ipso studio, cui totum se dediderat, Demosthenes expoliretur: quis enim est , qui non sateatur multa in eo philosophun,illum vidi se quae nemini unquam magistro dicenda in mentem venerant: ad intimasque ipsius partes ac penetralia denique ipsum penetrasse, cum vix vestibulum i plius limenque rhetores attigissent: qui tamen non alieno parumque apto illi arti ornatu, ut no nulli rhetores sophistaeque antea secerant,eam cccorauit,sed suum ipsi propriumque asiignauit. quem illi imperiti homines eius este nesciebant . Rectius secit magisque ingenue Cicero, qui cum Demosthenis d ignitatem augere vellci, Platon is suisse illum mirificum amatore significauit: creditumque non tantum lectitaui sse ipsum studiose, verum etiam audiui sic. sed signo etiam quodam idem probat, additque dicere hoc etiam ipsum de sese in quadam epistola. quod etiam de alio,&ipso summo apud Athenienses orat re, lare moriae prodidit, idest Pericle, quem ab Anaxagora physco instructum fuisse,&omni polito viro disna arte imbutum tradidit. ne autem mane putetur cisse, quod in epistola quadam Demosthenis scriptum ab eo esse dixit. se frequentem sui si e Platonis auditorem, cum epistola illa interierit, idem etiam inciraxorum commentarijs legi , & Graecorum eorum qui germani sunt ipsus discipuli: illi nanque existimarunt, valere etiam aliquid ad Platonis variam elegantemque doctrinam demonstrandam,quod inde summus persectusque oratorpi tisici. Alcinous igitur narrauit in libro de Platonis decretis, Dcmosthenem in epistola, quam scripsi ad Heracleodorum quendam,accusasse vehementer hominem: Obiccis seque hoc illi ut probrum,quod cum indisciplinam se Pl toni tradidi ssct , illam postea descruit . Sed verba ipsa Demosthenis hic pon mus, quae acerba sunt, ct cum stomacho magno prolata suisse intelliguntur.
statim Alcinous hoc serre non potuisse Demosthenem, quia suerat& ipse Platonis auditor . Quin etiam idem adiungit Philiscum oratorem ,& ipsum aperte dixisse an vita, quam scripsit Lycurgi oratoris . magnum Lycurgum oratorem eodcm pacto euasisse: criccisseque multa, quae nullo modo efficere ac praestare pollet, qua Platonem non audisset: nec ex cius uberrimis copiosissimisque sermonibus aliquid unquam decerpsisset: ille vero se totum in ipsius sontibus proluerat. Neque tamen ut opinor magnopere adautum ab Anaxagora Periclum, aut a Platone Demosthenem, Cicero cxiiii mauit, quia dicendi artem ab ipsis il
18쪽
lis summis viris accepisset, sed quia Imbuti rationibus illorum, scientiaque mactgnarum acutarumque rerum ornati, in eo etiam studio saeti essent grandiorcs dc excelsiores . cum contra Demetrius & illud ipsum sublime, di elatum a suis doctoribus Aristotele , ct Theophrasto, & prs terea praecepta dicendi quae diligenter exposuerunt, hauserit . nunc autem ad ea, quae huius temporis stant: quaeque in manibus habemus, reueitamur . Vtinam, ut quaestionem hanc, caputque dromni genere orationis,Demeti ius cum laude tractauit perfecitque quod voluit, ita ipsi venisset in mentem omnem artem dicendi explicare . profecto multam opem studiosis ipsius attulisset , & aliquem ornatum ii senio sumiuicarii adportasset: sed id fortasse secit: iniuriaque praeteritorum seculorum id omne missum est, ct non paruo cum damno suinatum : coniecturam enim facio de particula hac, quae sine dubio eleganter exquisiteque tractata est: cum enim qu dam modo propositum idem argumetumque habeat, quod Aristoteles in priore parte terti; de arte dicendi libri,materiam illam omnem diligenter persequitur multisque modis ornat, II pulchriorem florentioremque reddit. nam cum coc dem etiam saepe quos Aristoteles locos tractet, tanquam declarare illos 3 explanare conatur: temperque de suo aliquid addit,quod icetorem acua su mmu mque
amatorem illorum astu uet. quantum etiam ipsi merito tribuat,inde intelligi liacet: potius enim sententias ipsius confirmatre auget, quam nudeat unquam aliquid conuellere ac non omnino firmum clite, exploratumque probare . Cum autem vim omnem, & rationem huius artis intimam, incognitam antea non mratoribus solum, verum etiam iis qui ipsim vulso tradebant, diligenter Arist teles explicasset, non posuit postea studii aliquid in diuersis orationis gcneribus declarandis, semina tantum earum formarum non parua in illis suis libris iram sit, quae monstrare possent quod dicendi genus amplum elatumque foret: contraque quod tenue&cxile. quemadmodum etiam,quae verba ex oratione graui elici exturbarique deberent, victiam, quae sedulo eodem comportari: ut illi val de apta &acc5modata, ab omnique demum vitio ac labe remota . Cum vero Variae naturae hominum,qui in rep. versarentur. valdcque inter se distates, varia diuersaque effecissent genera dicedi: videretque Demetrius a multis quaeri sol creat quam poti Isimum formam hic aut ille includi deberet, id addere voluit huic studio: quod mirifice ipsum ornaret: efficertitque praetcrea ut sacilius aliquis imitari polici quos vella: & in illam formam se induere, quam maxime laudari videret : sue cuius reddendae desiderio masno teneretur : posuit enim diligenter ante oculos,qua ratione ac via singulae illae formae obtinerentur . ut etiam se oportere docere existimauit, quomodo aliquis, qui non satis prudens esset, a fine, quem sibi proposuissct, depelleretur,& paulatim abductus 1 vero, similituod me quadam falsa virtutis, quam perperam sequeretur, longe alius tandem euaderes: valdeq; di isimilis foret ei, quem primo se futurum siperarat. Non tam a curate autem Aristotelcs hoc traitauit, nec tantopere a proprio studio suo vit que discessit: hoc enim in primis operam eius requireba qui in iudicus diu ve situs elset, & a primis vitae temporibus forum pressit set . quare id Dcinciri us asegress us est, in quo utrunq; studium coniunctum erat: quique non minorem
ram,aetatisq; partem in sole puluercq;, quam in palael Ira umbraculisque philos
pliorum consuinplerat. Tantum vero studu ac diligentiae ccillocare solit s eat pestate philosephos in arte dicendi ornanda mirari non dcbemus, cum tantos fructus tunc serrct, ct in tam praeclara re gerenda vires omnes suas exercerct: qui .n.cogitabunt quam reip. formam amaucrint Graecorum ciuitates L qua ratio
19쪽
suerit illas administrandi ac regendi, tantos honores eloquentiae habitos olim ecse desinent admirari: cur. n. neruos suos omnes philosophi non contenderent, cum semper prodesse velint, ct optimos conatus hominum adiuuare in instrumento illo expoliendo quod ad tam pulchrum honestumq; opas adhiberetur laut cur tam accurate de opti mo statu reip di sputarent: ac multa inagnaq; volumina conficeret de vera ratione gubernandi ciuitates, ut ipsas postea tracitari sinerent: vel versari potius ab improbis hominibus: qui impudentia steti, linguaeq; volubilitate incitati in omni contentione superarent fraues, & honestos viro , di dicendi imperiti forent. nec possent quae vera esse sentirent: reiq; p.fructuoexisti marent, oratione defendere ac comprobare: Accesiit huic rci, quod a tem eam tune profitebantur, seque solostencre iactabant: ut disciplinam etiam regendarum ciuitatum, sophistae, genus hominum merito philosophis inuisum, di quod salsis promissis deciperet, & infatuaret adulescentos discendi cupiodoti iis igitur resistendum fuit,& non solum cotidianis disputationib. improbitas inscitiaque illorum fuit exagitada, verum etiam hoc genere scriptorum veritate patefacienda, omni honoi e auctoritateque spolianda . Eo magis autem hienoster, qui ct ipse merito intcr philosophos numeratur, ornare illam artem debuit, quia nunquam ab eo studio alienus suit, vel potius inde magnos fructus, ct dignitalcm tulit. Cum vero idem scire argumentum quod Cicero haberet,
cum ad M. Brutum, rogatus ab illo, scripsit de optima specie, & quasi figura dicendi non tamen initio statim, ut ille, se magnam rem, & arduam aggredi testatur : neque de disticultate illius operis verbum facit, sed me sui consitu confirmatione: excusationeq; nulla utens, illic idoneo principio sumpto,quod doc re volebat, incipit explicare. non insulsu aut cm ut arbitror putaret aliquis ideo tanta dili sentia sibi M. I ullium viam munisse, tantumque laboralle, ut se extra culpam crimenque arrogantiae poneret, quit non solum de diuelsis illis formis dicendi: magnopereque inter sedi sientientibus, di sserere dcbcbat, verum etiam quae omnium optima ex illis esset iudicare: id enim inprimis ut ipse quoque narratὶ arduum ac difficile est, cum varia sint hominum iudicia ac singulis quod iapsis mognopei e probatur, Optimum esse ac ceteris omnibus anteponendum, videatur: hanc certe curam non suscepit Phalereus, ut expositis iam omnibus sor-misn tanquam notis,quas putabat esse, dicendi: vitiisq; ipsarum di quasi adulterinis simulatisque figuris indicatis, ut sugi sicilius postre mae hae nosient atq; declinari, quae optima ipsarum esiet, maioreq; studio persequenda foret, doceret aut enim hoc in arbirtio & potestate eorum qui legerent reliquit: aut eos omncs qui singulas formas probe egregieque tiactassent laude dignos existimavit,quod ut oratores inuenirenturi qui natura ad certam 'quandam formam colendam impellerentur : nec sicile alio traduci possent, ita etiam qui audirent tales saepe ingemo moribusque esient, vῆ Vix unquam probare possent quod ab eorum sensibus iudicijsque distic paret . quare non dinere indagari id optimum quod tam incertum foret, nec stabilem ullam sedem, firmamque haberet. Posset cliam aliquis non sine causa putare hoc non fecisse Phalci eum: nec ullo pacto necessarium existima se, quia singulae cause, si quis ipsas recte,& ordine tractare velit, suum quendam ac proprium stilum formamque dicendi sibi aptam requirant : quaru id quod cotis temporibus verum est ac laude dignum, non sumper, nec in alio genere causarum probatur . unde M. Cicero absolutum illum persectumque oratorem iudicauit, qui versare naturam suam posset,&singuli a seneribus causarum aptum dic da genus accommodare . Non quaesiuit igi.
20쪽
tur studiose Demetrius:quaecunque ideausa ipsum mouerit, qui serma, notaq; dicendi primum bonitatis gradum obtineret, sed singulas tantum diligenter expresiit: & q uibus partibus ornari deberent, ut summam virtutem in se conti.
nerent: ab omnique vitio vacuae rent,declarauit. Cum vero ambitus ille verborum , comprehensioque , quq Graece appellatur, magnum lumen o natusq; orationis sit: ac si loco temporeque acti beatur, magnopere etiam adiuuet finem orationis: in primis autem seiungat oratoris dictionem a vulgari cotidianoq; sermone, primum extare illum docet: variaq; genera ipsus inueniri tradaticum aliter in orbem quendam includat sententiam qui scribit historiam: aliter qui sermonem fingit, vocatum a Graecis δίυγεν aliter etiam ct maiore quodam conatu, Oratorem: illud enim studium in primis requirit rotundam & contoriam orationem. Sed quia plures reperiebantur, qui nescirent Prosam etiam sol utamque orationem partibus quibusdam ct quas membris vinctam esse: pocseque illam quoque, quod aperte fieri videmus in omni genere poematas illic nim partes ipsae,versusque distinguuntur diuidi ac secari, ab hac potissimum re initium huius disputationis duxit. docuitque idem quod illic,in soluta quoque oratione & ea praesertim, quae ficta esset,euenire: nec ideo illam selutam appellatam csse, 'uia prorsus omni nexu vinculoque careret, sed quia non haberet cerct suo semper loco positas menseras illas. qua omni re monstrata: naturalemque Ortum atque aptum iis, qui ea utuntur, habere probata, quomodo paries illa vocentur ostendit: quotq; genera ipsarum sint, ut etiam qui sit earum orn Lus: nec non quo pacto iungi ipsae debeant, ut gignant circuitum illum, des Tat: ilsoue demum omnibus traditis, quae periodi naturam patefacere videbam tur ad sormas illas tradendas: numerumque illarum comprobandum , quas χ ipse vocat: ut ceteri omnes qui de arte dicendi qui quam scrip scrant,
aggreditur: qui sane finis ipsius erat , & quam totam rem diligenter explicam dam sibi proposuerat quod inde etiam intelligi licet, quia illis explicatis consiti
tu, nec ultra progressiis est. Cum vero Demetrius de formis his, notisq; accur te praeceperit: qui magnus orator extitit: verisimileque sit eum genus id dicendi secutum fuisse, quod in primas ipsi probaretur: neque enim ignoratione inscitia ue harum rerum peccare potuit,icum omnia cognita haberet, ac quid boni malaq; in singulis notis positum foret, Urcgic tenerct: non possum omnino indicare, quam potissimum formam ille secutus sit: quodque Acendi genus sibi cptum iudicarat, cum orationes ipsius perierint: nec quicquam Demetrii habe mu quod significare hoc ullo pacto valeat: nam hoc in libro nihil tangit quod
aperte id dilucideque,demonstret: neq; enim se magis hanc quam illam formam orationis probare unquam ostendit: neque cuius ipse um in foro causisque imdicialibus versatus est magnopere studiosus fuerit, unquam significauit. Cicero tamen dum oratorem illum suum persectum fingit, hoc docuit; & ne igno tum id nobis penitus esset, effecit: in media enim illa sua forma, modica ac temperata, Demarium collocauit. nec tantum dignum tum esse, qui in illam reci- percetur iudicauit, sal etiam ceteris omnibus , qui aliquando in ea floruissent anteponendum existimauit. quod cum de ipse protulisset, sui rudici; rationem ita reddidit: atque his verbis sententiam suam constituit. Cuius oratio cum sed re placideque loquitur: tum illustrant ea quas stellae quaedam,translata verba at due immutata. Vt autem, si posumus vllo pacto, traducamus illum ad unamiquam earum sermarum orationis, quas ipse celebrauit: & quas vere distin, guere posse omne genus orationis credidit, secuti iudicium Ciceronis planum est