장음표시 사용
761쪽
gnificus quidam serica nonnulla ornamenta pro altari quo uos utimur ad hoc tempus, donauit. In hebdomada sancta cum esset a nostris sepulchrum Domini quantum huius loci conditio ferebat cxornatum lugubriter, praeter Catholicorum consolationem & pietatem magnus fuit αfrequens haereticorum quoquse concursus. Clim superiore anno Serenissi ina Regia Maiestas templum parochiale magnificum cum domo & scho. la palochiali Societati nostrae attribuisset, clem tissime hoc anno contulit quoque domum qua dam lapideam vicinam, ad . hortum nostrum prospicientem. QEorundam vita, maxime facerdo-aum, Societatis exercitiis exculta. Iisdem quoque plurimum adiutum est monasterium quoddam virginum, sicut & concionibus, exhortationibus&ccsiliis piis In sacratissimo Paschatis festo duo
hoininum millia caeselli sunt pane refecti : aliis vero festis diebus & Dominicis frequentes accedunt. Eadem fertur deuotio populi ad diuinum audiendum sermone. Solemni oribus festis etiam tria hominum millia numerari pollent. Bibliotheca nostra est aucta libris non paucis, inter quos nouem tonat Baron hin Germania nouiter impressi eleganti charactere accessciunt. Eleemosynam sacram ad io oo florenos bonorii hominu pietas dedit. Reuerendissimus noster optime erga Societatem affectus, utitur consiliis opera
ONCio NEs binae habentur Dominicis diebus in maiori ac maiori passim frequentia, nec sine fructu. E variis cuim haeresibus cmersere hoc anno quadraginta circiter. Sacro baptismatis son-
762쪽
te abluti quatuor prouectioris aetatis. & quamuis parum amici nobis sint ciues, tamen ex iis ipsis lectarum iamiam pertaesis quidam animos ad nos applicant, ac subinde etiam per plateas nos transeuntes alloquuntur, salutant humaniter, ad domos suas inuitant. quod sane ob respeel us mutuos superioribus annis numquam, vel rarissiimE vili sunt facere. Iuventus huius ciuitatis Ostendit vehemens versandi in scholis non lis desiderium, si per parentes vel amicos liceat. Suppeditante sumptum Reuerendissimo Episcopo Vla- diu autensi templum , in cuius minima particula ad populum conciones huc usque habuimus, ex ruinis ante annos circitcr septemdecim per incendium illatis restauratur: quod ubi reaedificatum fuerit,magnam spem messiis polliceri videtur spiritualis. In his nihilominus angustiis templi notabiles hoc anno in pietate progressus cultuque Dei vidimus. A sacro etenim Paschate quavis Dominici communicantes aliquot,aucad minimum poenitentes fuere. Honesta qua
dam matrona cum nulli, ut nunc fit,se addiceret sectae, omnes interea in urbe hac ecclesias visitauit, verbi Ministros se starios attenth audiuit; at cum quodam die in praecipuo sectariorum templo concioni adesset, nec sibi satisfieret, exiit dirempto , inciditque recta in unum e nostris, quitum ad faciendam concionem abibat. sequitur, templum ingreditur,audit, mouetur,conuertitur,
e tande in Ecclesiς gremiu recipitur.Virgoquaedasorte annorum Inondum baptizata olfhodecim, inuitata iterum atque iterum ut ad nostras accideret conciones, & quae sententia esset Catholi orum intelligeret, respondit identide, Scio equidem sacerdotes vestros praeter fabulas & sotnnia nihil afferre. institit inuitaus, vepiret saltem. Venit
763쪽
Venit illa, ac post mediam concionem in tantas soluebatur lacrymas, tantosque illi Deus stimu- .los 4n conscientiam iniecit, vi seu stia tribus mensibus recalcitrando tande ad pacem verana in te nam consequendam iniciis amicis & consanguineis lauatile aqua baptismatis curarit. Profuit hoc anno nostrorum praesentia Catholicis frigidis, & ab omnibus verae pietatis exercitiis ob co-tinuam cum haereticis consuetudineiri alienissimis , quorum plurimi a desidia illa excitati animos nouos constantiolesque assumpsere. Dissidentes animi sunt singulati studio in giatiam reducti. In carceribus p uolicis, quod nouum hucusque Gedani fuit, confestiones exceptae, Sacramenta administrata, exhortatiunculae cum sui mo aduersariorum applausu habitae. imo ex nostris sacerdos unus ad tutim a praetorij ciuicias missus ibidem nobilem iuuenem supplicio assiciendum consessione totius vitae praemilla Sacramentis salutaribus muniuit, ac ad mortem patienter serendam fructuose animauit. quod ita egregie reus praeititit, ut non solum sancte totius populi voce mortem obierit ue sed etiam ad illos ipsos commiserationem, fletum, exemplum denique moriendi transmiserit. De Minionibus quae a duobus Patribus nostiis in circumiacetibus locis institutae sunt, haec habeto. Consessiones plurima: auditae, odia grauissima restincta , spiritualibus exercitiis monasteria integra purgata, catechizati ,
pagi integri, haeretici ad gremium Ecclesiae ultra quadraginta reducti ab itidem. v IC G
764쪽
ysi VICE PROVINCIA LITH VANIAE.
v MERA NYvR in hac Viceprouincia de nostris triginta tres supra ducentos. In Collegio Viinensi sacerdotes viginti quatuor, praeceptores undecim: ex quibus duo
scholasticae t heologiae professo-xes, unus Casuum, unus Potitiuae, & Controuersiarum, ac Hebraeae. Philosophiae v ius, scholarum inferiorum sex, scholastici undeviginti, Coadiutores sexdecim. Pultouiae sacerdotes unde citia, iraeceptores nouem, Casuu in unus, Controue
tiarum unus, Philosophiae unus, inseriorum scholarum sex, Coadiutores 8 . Brunsbergae sacerdotes undecim,praeceptorcs septe qa, Casuum unus, Philosophiae unus , in selio tutia scholarum quinque, scholastici scptem, Coadiutores nouem. Nies viasj sacerdotes undecim,praeceptorcs sex, videlicet, Casuum unus, Controucrsiarum unus, nostroruin Academia unus , in seriorum scholarum tres, scholastici Casuum quinque, Rhetoricae sex, Co- adiutores sepic m. Polociae sacci dotes octo, praeceptores tres Coadiutores nouem in Domo Probationis veterani Patres duo, tertij anni tres, veterani Coadiutores ties, nouith scholastici vigin-Mdu', nouith Coadiutores sex. Rigae sacerdotes Odio, praeceptor unus, Coadiutores quinquς. IR domo mariauiensi Patres quatuor, Co cliuiores duo.
765쪽
p. paulus Gallaitius post sedecim in Societate
laudabiliter exactos annos ad immortalitatis praemia vosatus est Vir fuit eximiae probitatis, eiusmodi omnino, qui formati Coadiutoris omnes numeroS expleret: pluribus annis ad Rheto- ricam 'sque iuuentutem erudiuit: concionatus
aliquot amiis in hoc Collegio duabus linguis: in
variis Missionibus, magna cum charitate &s lutis animarum Zelo ucisatus est. Decessit quadragenarius. Gymnasium imore solito studio' solum bono numero & egregia in primis nobilitate celebratur. Patefeceiunt conseimione pec-: cata disciplinae nostrae alumnos &reconcilial tiones excipimus ad vicena millia: vitae uniuerseu& qui Sacramentum hoc numquam alias usurparunt, supra tria millia : qui veth multis iam amiis eodem Poenitenti bono abstinuerant, minimum mille & ducenti. Ex alta haeresum nocte unus Sci quinquaginta ad lucem veritat s vocati, ex schismate viginti quinque: a foedis voluptatibus ad honestatem traducti decem. Totidem societatis nostrae commentationibus perpoliti. Jras & odia inueterata posuerunt sexaginta octo. Viginti, quil se exiguo aere alieno obligarant,&aetatem in vin- .eulis conterebant, persoluto creditoribus debito, it a nostris exempti In Missionibus,quaru hoc anno 'i triginta ad pagos & opida varia, atque adeo omnem vicinitatem erudiendam institutae, praeclare
posita est opera, collectaque ex omni hominum genere seges animorum maxima In iis una insignior, quae Reuerendissimo Antisti re nostro Vil-nensi urgente & sumptum subministrante, in Linuoniam ad castra Lithuanica facta est. Multa hic e re diuina gesta. Nostris enim ad omnem an
766쪽
morum commodum excubantibus, & de die castra, de noete excubias militares obeuntibus plurimi Sacramentis confessionis communionisque operati.Proiectar militu licentiae fraenu iniectum. Odiorum acerbitas, maledicendi consuetudo,&s miles militum morbi sublati Interfuerunt etiam c5sti istut cuidam, in quo ad tria Suecorum milliaeeciderunt, & pugna expedita tota circumeuntes aciem magno charitatis asseetu animorumq; --ctu inter cadauerit aceruos semianimis &aegrum a vulnere trahentibus spiritum sedulam nauarui operam. Venerant nostris in subsidium duo alij
Patres Riga missi, qui & ipsi egregie opera suam
omnibus probarunt. Ceterum quia propter templorum in Lithuania paucitatem Missioncs prae tertim longiores pedibus hactenus institui vix poterant, idcircd eas perexiguo & humili curru
equo uno iuncto, quem ipsi met sacerdotes ageret curarentque, fieri necesse erat Superstitiones quas plerique paganorii diuinis etiamnum colunt nonoribus Diaues dicta: pluribus in locis aqua lustrali purgatae eiectarq In Samogitia selli dei cultu Papirneij sue Dugnati dictiὶ sacrisq; execrandis abductae sunt octo familiae. autem deus hie pauxillum arenae sub mola trusatili in aliquo. domus angulo asseruatae, cui solae dumtaxat mulierculae statis temporibus gallina cum ciborum reliquiis ritu superstitioso osserunt. Hanc autem arenam materfamilias morti proxima minimi filij sui uxori colendam tradit: quae si fortὰ nolit succedere, deum in eundem secum tumulum iniici iubet. In hoc templorii per Lithuaniam defectu,
cruces aliquot nostrorum opera in campis cum
Dominicae passionis insignibus erectς: ad eas Dominicis & festis diebus edistendae doctrinae Christianae caussa plurimi conueuiunt: quo etiam fine in
767쪽
in quorumdam nobilium aulis, conuentus rusticorum instituti. Plurimi puerorum qui iam ex ephebis exccsserant, salutari sonte abluti. Quidam a daemone grauiter diuexatus ab hariesico uersus rite facta consessione liber essicitur. Schismaticus
quoq; yxopensus ad fid ira Catholicam dissicultate confessionis retrahebatur. caute Itaque ab uno
ex nostris an colloquio familiari ed deduetus est.
ut bonam partu vitae antea st. E enunciaret. cumq;
hic subiunxisset, aliud nihil ad reconciliandum te Deo quam absolutionem superesse,genua de animum flexit, denuoque Sacra me utali consessione facta i n gremium sanctae matris Ecclesiae receptus est. Centurio quidam annis xo. exactis in haeresi, morti proximus cuida ex nostiis tum sortὰ astanti, se Angelum custodem quibus da Samnis comitatum, splEdidis om nes indutos vessibus,& mira fulgetes claritate vidisse retulit, Hi me, inquiens,
solabantur , diuinam denunciantes clementiam, quaerentes simul quamdiu optare superesse. Cum vero ego tacitus quod fiebat admirarer vehcmeter, & diligenter considerarem , nullum interim dans responsum; subiunxeriit, Multa te bona manent, modo vitam praeteritam detesteris. Quo audito Pater haud aegre illi confessionem persuasit: qua persecta,& vivifico pane percepto dic clausit. Et quoniam hoc tempore tanta annonae dissicultate, quanta post hominum memoriam his locisi vix suit, tota paenὰ Lithuania laboratur somnes quippe genus frugum priusquam ad maturitatem j perueniret, superuenicns gctu atqLN pruina de- coxit nostri opera rh iam ab ipso Nouembri missis omnibus excursionibus, curas suas eo conuer terunt, ut miseroru undique advIbem hanc con
fluentium , & omnibus passim plateis inedia ac frigore pereuntium extremae succurrant inopiae,
768쪽
M cum animis, tum corporibus opitiitentur. sane pro tanto numero tantaq; ciuitate pauci admodum sunt: praesertim cum vel ex ipsa Livoni eorri plures tam militum quam indigenarii nihil
praeter masseram animam habentium , eadem benignitatis ossicia requirant. Adsunt itaque laborantibus;hospitalia, plateas, angiportus, &alia id genus loca, in quibus miserrimi homines dura noctes exigat, indefesso studio obire solent Porto licet Reuerendissimus D. Episcopus Vtinensis opportunam in tanta amictissimorum hominu calamitate Congregationem a S. Lazaro dictam ante tres menses erexerit; vides nihilominus eam huic tanto oneri tantaeq; mulsitudini longe esse imparem , nos ram etiam Vt in communi malo opem implorauit: quam illi libenter in extrema hac necessitate impendimus, stipem pro pauperibus cor- . rogando, subleuando, curam habendo, praeserti iri hospitalis cuiusdam , in quo nunc communitet numerantur ad oo e quibus deni & eo amplius diebus singulis extinguuntur. Eleemos. nar nomine ONati Collegio oo .florent non leue in tanta necessitate subsidium.
Misio a scotusa csi Legatis regni.
LLus TR is DominusLeo Sapielia magni Lithuaniae Ducatus supremus Ca Acellarius, Princepς legationis constitutus ad cetera rei lauspicata&praesisti diuini Numinis opel gerendae praesidia, illud sibi sed uid prouidendum arbitratus est, ut
id eos cosque non paucos in comitatu haberet . Societatis sacerdotes. Id autem coconsilio,*t omnes modos pertentarct alicuius aditus faciendi ad Moscos Catholicae Ecclesiae unioni aggresados. Quemadmodueuiin apud suos ciues non irritos Omnivo
769쪽
omnino fuisse pios conatus tuos eo in genere meminerat , ata etiam apud extraneos tentanda sibi - ducebat aleam. Quamobrε instabat apnd P. Pr uinciale ut octo aut sex minimu e nostris secumduceret;iustis tamen deniq; ex causis nonnisi duos obtinuit sacerdotes Accestit tertius presbyterGrς-cus Corcyrensis a prima aetate in Romano Graecorum Collegio institutus, ac demum Theologi Doctor. Coeperunt porrδ nostri maturius quam legati iter adornassent, euocati versus fines Moseo uiae ab Illustrissimo cancellario in oblatam
messem incumbere. ocis ad ea ni reni opportunis, scilicet inter Russos regni. Itaque unius mensis spatio praeter conciones Dominicis ac festis diebus usitatas multoru variis in locis exceptae consessiones. Moileui tamen potissim uiri, ubi natalem B.Viffinis egimus: eodemque loco catechesis in Rustorum gratiam aliquoties habita expliacatio. Interfuit singulis ipsemet Illustrissimus cum
coluse & familia, vel ob eam causam ut arce progressus plebis turbam in foro ipsum operientem secum in diuinam aedem pertraheret. sed ut ad Mosco uiam veniamus. Magna quidem multorum fuit expectatio melioris alicuius in amplissimulati hunc Principatum ad ciuiliorem chltum accommodatioris status introducendi post tam diuturnam, tyrannide late propagatam & conseruatam barbariem. Plliceri id ipsum videbatur vel maxime imperium e tyrannica Ioannis Basilidis familia, in alienam, & quidem noui omni uni consessione hominis transatum. Is est Boris Fie-doro xvicus assinis Ducis demortui, cognomine Choduno v v. Soror enim ipsius Theodoro Ducicum nupta esset, isq; animaduertisset simpliatori initiorique ingenio Principem,totam paene gubernaadi rationem coumuent Theodoro sibi usur-
770쪽
77o VICE PROVINCIA LITH ANIAE.
pauit , atque ita omnia pro potestate acconrancia dabar, ut adrtu ad principatum modis omnibus praemunito decedente medio in flore Theodoro verius ipsum inuasisse qua electus esse credatur Mirae hominis artes in adeundo imperio sunt d prehensae Cum enim per conscios suorum consi horum administros de omnibus iam pro arbitrio suo decerneret, & praecipuas quasque munitiones obtineret; eum se tamen fingebat, qui scilicet alienissimo esset ab omni cupiditate dominandi animo, ac veluti in interregno liberii esse Principi
bus ac Dynastis simulabat creandi quem vellene Principem, ipse secedere ad monasterium se statuisse in vulgus sparsit. Et secesserat quidem : i
terea tamen qui eius partium erant, eos qui pro pinquis Ducis demortui deserendum esse cens bant imperium varie pertentabant, ut in electionem dicti Boris consentirent; perspectam esse ho minis virtutem, pacatam a Polonis Moscoviani ei secundum Deum acceptam esse serendam:quoque ab imperio magis abhorreret, eo imperio videri digniorem. Eδ denique technae istorum pr
cessere, ut vel inuitis plerisque procerum ac reclamantibus homini diadema iam prident per .artes regnanti imponeretur. His itaque artibus sum mum adeptus imperium, non modδ non inflexid ad humanitatis studia barbarorum animos,& so Io nomine Christianos homines, sed videtur etiaad feritatε magis incitasse. Nam Catholicos nota mult6 meliore quam quosvis haereticos, atque
adeg infideles loco habent. Et quod de Graecis
memoriae proditum est, eos Catholicorum odis si forte contigisset in eorum templis aut domibus sacerdotes Romanae Ecclesiae sacris operari, eas Usas mensas, in quibus sacrificium oblatum Dinset pollutas duxisse, & abrasionibus solitqs fuisso