Litteræ annuæ Societatis Iesu anni 1601

771쪽

b piare, isti magis auxerunt. Templa enim Lucili ostrorutii aditu contaminari putant ue ideoque iton templis sold in nostros prohibuerunt , sed congressu quoque, & sermone fraesertim Popo tum: grsiuiterq; in presbyterusia quemdam sauro

animaduerterunt, quδd aliquot verba cum 'nostro sacerdote contulisset. Et hanc maxime ob Eausam omnes spes & conarus nost ri in irritum

ceciderunt. ἀ

D ACERDOTvM Iiumerus mense Maio imminu-O tus obitu P. Petri Raphel Prutheni Brunsbergensis: magnum ciuibus,& quibus praesectus erat

Collegi j discipulis sui desiderium reliquit. Deci-

rhum quintum annum' in Societate egit, singularis traliandorum animorum M praecipud haereti- eorum artifex, nagna vi sui ipsius contemptione, ita Dei colendi contentione praelustris. Nouus e Culmensi cathedra ad Carmiensem traductus Episcopus permultis vario linguarum discrimine gratulationibus, & publico dramate consalutatus est.Salutatores iuuenes, qui e praecipua nobilitate suerunt, summis beneuolentiae signis complexus est. Nec minore humanitate Societatena nostram prosequitur, quam non obscuris munificentiae argumentis testatam identidem fecit. Ιuter cetera illud; colonos quatuor, quorum operisaumtaxat haectenus in prςdio ςolend. utebamur, penitus nobis cum omni emolumento addixit ni ancipauitque. Nepotem suum gymnasiis nostris,& conuictu excolendum tradidit, non ignarus quam praeclard opera hic in prim aetate in formanda collocetur. Cuius informationis fa

772쪽

uadit. Vnde hoc anno non pauci etiam prima notae viri suos liberos disciplinis nostris imbuendos transmiseriit. .incitantibus videlicet eos duobus olim Pontificiis alumnis, quorum unus in . Dania, alter in Noruegia in apertis ludis iuuentutem nostratium more percolunt. Noruegus ille duos hic fratres habet , quorum senior bene do-hus vir apud suos antὸ pro Curione fuit, nunc haeresi cum orthodoxa fide commutata ad sacros

Ordines adspirat. Quidam in Noruegia magni apud sups nominis Praedicans consulto prius Scapprobante pseudoepiscopo filium huc ablegauit is patriam execratus perfidiam Ecclesiae Chriasti se aggregavit. Diuersi prorsis, animi pseudo archiepiscopus Daniae, qui regni illius iuuenes gymnasiis nostcis prohibere conabatur, quem conatum Rex Daniae subodoratus sertur in haec verba respondisse : Oteram luserit senex ille hoc interdictp: quin potius secum suis virili er con, tra Iesultarum diuipulos armet,eosque disputando peruincat si poterit. Non desunt iis in locis, nec in ipsa regia qui fidei faueant incorruptae: ad

quam reducendam tot ostenta caelestia tam i' Dania quam in Notuegia cohortari sunt visa.

Optatius nihil est neophytis illis quam ut legit

anum sacerdotem quem rebus in dubiis c5sulant, aliquando nanciscantur. Complures ex iis in no ua Poplificioriam & Regiorum alui inorum domo utiliter desunt: qqs ut solida pietate fideique ςatholicae cognitione uberiore armentur, pecu liari studio ad id incumbunt duo e Scandia oriundi Patres, quos summa voluntas admodum R. AGeneralis huc destinauit, rei Catholicae in transmarinis illis regnis promouendae. Satrapa Danus qui superiore anno suos filios iustituendos huc inrca λ hoc inno iteratis litteris eosdem P J

773쪽

ciori commendauit. Eius maior natu filius multorum dolore seriis D. Andreae morte nobis er plus, sed pia & multis inuidenda. Mira in eo nobili adolescente iam eiuratis quae a puero imbiberat dogmatibus, pietas, mirus Deum precandi ardor praeter ceteras virtutes eluxit, ut sociis non minori exemplo quam admirationi fuerit. Eius vestigiis superstes germanus insistere contendita Parthenicorum pietas antiquum obtinet. Qujnque ex iis societati nomen dederunt: alij ad coe- - nobitarum familias transiuerunt. Quidam dice-cesani seminarij alumnus inflammato studio sibi gratiam ab Episcopo fieri petiit ad Carthusiano

rum ordinem se conserendirimpetrauit, laetus ac triumphans biit: mirifice pri iis eius tentata fuit constantia ab amicis eum ad coniugium & me catorum infelix iugum auocantibus.Alter eiusde seminarij alumnus, qui improborum c6silio inde pro sagerat, meliori exemplo labem aspersam detersit, S. Dominici instituta complexus. Philosophiae curriculo festiuo cum applausu finis impositus, variis prius in solemni doctorum virorum consessu disputatis thesibus. Instaurato cursui auditores & existimationem auxit ex urbe Roma recens missus Philosophiae prose r. & vero praeceptam opinionem strenue tuetur. Animorum commoda haec sunt. solemnibus Christi nati, circumcisi,& a resibus adorati seriis, elutis ani- morum sordibus diuinum conuiuium celebrarunt 7 oo.supra mille. Expiati a noxiis quas vel prima pueritia contraxerant, ad octogiuta. E quibus quinque circiter & quadraginta repudiatis fallar uiri opinionum commentis Romanae Ecclesim manus dederunt. Inter hos unus non vulgaris tex. ad perfidiam relapsus iam cum morte colluctans, coram uno E nostris accito magna

774쪽

.doloris ex flagitiorum recordatione susceptignificatione haeresim abiurauit , paucisque ho-

iis a consessionis Sacramento rite obito extro

num diem obiit. Sex solemue qui ex graui cor roris valetudine in grauiorem mentis aegritudinem inciderant, accessu cuiusdam e nostris ad sὶ reuerterunt, ac de peccatis consessi sunt. quo G 'o quidam de integro codena morbo correp i, quidam penitus soluti sunt. Vnus edinsaniae me

rat redactus, ut totus nudatus per compita discurreret, catenis tandem vinctus luculenta vulner

brachim impresierat, decimo circiter quinto dromenti redditus uni se ex nostris ad conressionei hortanti paruit;c lesti pane resecius penitus conii aluit. Q dam post obitum incolis domusi

qua exspirauerat sui corporali specie exhibita magno terrori fuit,quq simul a nostro sacerdote caelestis hostia pro talute demortuae oblata est conquieuit. Multi distidentes graui odio intςr se opera nostrorum reconciliati: in quibus erant duo primath ciues. piis commentationibus perpoliti huius ciuitatis Curio , & quidam marmiensis Canonicus. Quin Reuerendus Abbas Olivens se uocato hin sacerdote , cui alter additus im qminentibus anniuersariis Domini reuiuiscentis seriis se & suorum coenobitarum nonnulloS sacris ρxercitationibus. reformandos tradidit. O citempore pia ad eosdem exhortatio non se incita cta, moresque in melius commutati. Iissi etiar in vicum Glotio iensem nostri quo tempore maxima homi uum multitudo deuotionis cause concurrere solet tantam in summa hommuni

frequentia modestiam notarimi, ut ne unum quidem maximis ii ccticaloribus deprchenderint te mulentum Exhortati sunt circumfusam multitu

775쪽

anno vertente uberior speratur.Nec Missio Ἀ-miensis, quae singulis Dominicis & festis diebus

facta fuit, suo fructu caret. Proximiores pagani a praeceptoribus & Philosophiae auditoribus se monis Germanici peritioribus, festis item & Dominicis diebus, ut & subulbani catechesi formantur. Qvdam in oppido una concione a nostro contra fornicationis vitium habita permotus Magistratus politicus, septem prostituti corporis mulierculas comprehensas eo ipso die in carce. rem compegit , & postridie ciuitate penitus interdixit. In aedibus cuiusdam Θ primaria nobilita te viri Lutherum professi multum laboratum est: per sacerdotem nostrum , & magna semina in

ii ris fiugis iacta.

Ir n quidam Ecclesiasticus spiritu desperatio-

. nis impulsus eo deuenerat, ut sibi manus as serre constitutum haberet ;/cum ecce uni sace doti e nostris Deus eam iniecit mentem, ut praeter consuetudinem adiret hominem : sed eurrimulta ςontra nos Sc institutum nostrum cum favore debacchantem postquam humano consilio haud posset lenire, ad orationem se vertit, & pro . uoluens se in genua illo praesente recitat Litanias B. Vir inis. hoc ille conspicatus coepit primum animo vehementer commoueri , & tandem vi conscie'tiae superatus se derepentὰ proripit, de pronus in modum crucis prostratus lacrymas fundit, tum consessionem flagitat: qua peracta rediit animo optata tranquillitas. Alter quidam

magna in clero auctoritate de gratia, tanto in no

776쪽

uti se diabplum inalle intueri,qirum e nostris ali. quem. Is ex vehementi quadam animi perturbatione in tantos animi fluctus incidit, ut sibi restit pararet qua periret. Sed accultu unius e nostris opportuno, non solum salubri consilio ad sanit

tein mentis est reuocatus, verum etiam charitatis

officiis deuictus, ut& priuatim nos amet fami-iliariter,& interdum publice magno virorum grauissimorum confestu nos tanquam vitae auctoressuφ depredicet. Odia de inimiciti aegrauiores, quet sui magnitudine ingraue aliquod incendium et plura videbantur quod in hisce partibus non i fiequens ih ter vigiolido ed amplius compositae. Duo etiam senato: ij ordinis viri inter se grauiter dissidebant. Hos inter unus ex nostris pacei constituit,&efiecit ut is qui prior ossensus fuerat, tametsi dignitatis gradu praeiret, alteri tamen v nienti ad templum ossicij causa occurreret, & at se inuitatum liberalissime tractaret. Qui incestas contraxerant nuptias cum fraude Ecnae salutinque suφ dispendio , ut eas disibluerent persuasiluut sex. plures a f*dis voluptatibus abducti. Vsu rarij undecim ad restitutipnem de liberaliorem

mentem reuocati. Mulieres duae, quae vulgo ene gumenae putabantur, sacramento confestionis de

aquae benedictae 'su sunt curatae. Exercitiis spiri tualibus exculti sunt viri tres, dignitate Ecclesia-atica eminentes, sex item ath sacerdotes, praeter laicos aliquot. Clim periculosa bella atque etiam pestis uniuerso propemodum regno imminerent, habita est in templo nostro oratio diurna seu sta tio 'uaedam,quae miram in animis hominum d uotione a qxcitauit. Hanc illi maxima sui frequvnsia, lacrymis crebro ad Popnitentiae Sacramentum xecursu declararunt. Eundem actum,sed

adhuc magis commune illum Christianorum in

777쪽

Parasceve luctum egregius complurium flagellis in se acriter Guientium ardor honestavit: quorum uno die plures trecentis sunt numerati. Atque hoc ipsum mortificationis genus etiam ad vicinos pagos inter plebem ab uno Enostris est deductum. Cu us hortatu he bdomadae sanctae feriis bona colonorum manus ad sui pro Christi diverberationes est impulsa.Scholae porro nostrae tanto in flore fuerunt hoc tempore, ut numquanx Pultouiae magis, siue numerum spectes discentium, siue profectum. Numerati enim sunt hoc anno supra mille centum & viginti: ex quibus , plerique eorum qui Philosophiae proximo anno inchoatae operam nauant, pr*clarum ipgenh ac diligentiae specimen ediderunt. Illustrissimus Nuncius Apostolicus a studiosis gratulatione de

dialogo breui de S.Ioanne Damasceno exceptus, non verbis sollim gratissimum eorκm ossicium sibi accidisse, erum etiam Indulgentiis trecento rum annorum concessis testatus est. Superioribus annis acceperamus a Reuerendissimo Episcopo Plocensi Alberto Bara novushy eleemosynam quatuor millium florenori . Ad hanc summan

adiectis isto anno adhuc aliunde duobus millibus, emptum est praedium in usum colle ij Lisso-uo dictum a magnifico Domino Petro Kost Vexillifero Ciechano v viens. Hic ille est germanus frater natu maior sanctae me moriae B. Sta- ,

.nissai Kosti a Societatis nos rar : qui cum omnea suas alioqui amplis limas facultates in pia opera ero asset, reliquum quod supererat patrimonij nobis vendidit non sine beneficio. Nam in primis in nostram gratiam plures emptorcs postha buit, qui illi pro eisdem agris inulto maius pretium offerebant. Deinde ex eadem peculata a -- bis accepta, ad aleados pauperes studiosos, βore, C C c c t nos

778쪽

778 vic EpRo v IN GA LITH v Aa i si '' ''s mille quingentos pridem destinatos attribuit

α in manus nostrorum dedit clispensando : Vitcertesingularis , & in dispari vivendi genere virtutum fraternarum geminus aemulator Ilius pi ras, inodestia, terrenorum contemptus & orationis assiduitas non externis solum omnibus , verum etiam Reli iosis ipsis admirationi est: & ex-ςmplo. Perpetuo caelebs vitam peregrinationibus ει cura pauperum insumpsit,cum quibus in xenodochio a se exstructo & ditato iam prope annuis, octauum degit Pretata is , oppido patriae suae propinquo, ubi etiam Patribus Bernardinis proprio

sumptu templum cum monasterio etiamnum ex

tuit. Haec de domesticis, pauca subiiciam de ea ternis. Clim pestis inualesceret in es uitate, & s gae datum esset indicium, inprimis uniuersa ciuitas in templo nostro peccata sua confessione expiauit. Postea nostri relictis tribus domi sacerdotibus, totidemque Fratribus, qui aegrotis praestbessent , omnes ad praedium Collegh commigrarunt, ubi cum angusta admodum mansio esset,& Philosophiae curriculum ibidem continuandRim estaret,ope piorum hominum noua domus cun , aliquot cubiculis & sacello exiguo est constr . a. Interea vero a nostris excursum est adopida vicina spiritualis quaestus causa. Adiuti sunt ali qui morientes, nonnulli a vanis superstitionibus aut veneficiis absterriti: plurimi vero, qui graui ribus peccatis erant obstricti, Muibus nec a probriis Pastoribus absolui poterant, nec alios idoneos vulnerum suorum medicos quaerere volu

runt, subleuati. Quidam eques in itinere suit, ut inimicum suum c vivis tolleret; fortὰ sortuo a incidit in nostrum Patrem, quem familiariter salutatum sequitur ad templum , diuina mysteria tractaturuixi: ubi dum adest ita emollitus est, ut sta

779쪽

tjm finito sacrificio diuino, ad consessionena at cederet, & magno poenitentiae indicio propositum immutaret. Alibi lis fuit inter dilos fratre Equestris ordinis grauissima, quae nullis vicino-xum remediis potuit consopiri; sed nostris eo ve-pientibus essectum est, ut alter eorum, fratrem a quo paulo ante tria vulnera acceperat,amice fuerit complexus. In iisdem itineribus schismatici quatuor Ecclesiae unioni sunt restituti : duo in fide vacillantes confirmati : ab haeresi copueri tredecim, quorum 'n' quam conuersionis causam habuerit, exponam. in finibus Maso vulard Poellachiae pagus Prostinia dictus, ubi ante

centum prope annos duo templa occasione apparitionum quarundam & miraculorum complurium exstructa sunt, & magna undique homi- . num frequentia usque ad haec tempora cclebrantur. huc nostris tunc praesentibus in die patrocin f S. Annae venit ex ivoto vir , visu ab annis septem penitus destitutus. hic cum altare vener*bundus obit & Deo supplicat, aduertit sensim sibi

oculos aperiri, hominesque & altaria apparere, quae ante non viderat. Exclamat, & Dei beneficium exponit. Ad eum concursum venit etiam

quidam chirurgus Lutheranus, qui diuina virtu' te in templis Christianis, agnita coepit de sua pertinacia remittere. denique post paucos meta ses nostris illuc iterum venientibus Ecclesiae Catholicae est restitutus. Plerisque in locis, qua nostri transibanti magno gustu conciones eorum ab hominibus sunt i exceptae , fame diuini pabuli omnia condiente In his fuit illustris quaedam se nere dc moribus matrona, quae id saepius profite- satur , & nostris praesentibus bis intra mensem pauperum abluebat pedes, data elepmosyna so luto c'nuiuio , sutus ipsam t.fuit auctor & ini- a. nilira.

780쪽

sistra. Fuit denique& alia Mi sito ad vicinos pa- . os constituta a duobus Patribus exemplo Apo-polico rinstructionem rudiorum obita.

collegium Discense.

QuoNiAM omnia hic haereticis schismaricisque

.llena, orthodoxos admodum paucos eosque pauperes habemus ; schismatici tamen quindecim Romanae Ecclesiae sunt uniti,& praeterea haeresim nonnulli eiurarunt. Orthodbxorum trigintas ex primas omnino totius anteactae vitae consessiones fecere inter quos octogenarius quidam cum a Moscis captiuus teneretur, more & ritu eorum secunduebaptizatus fuerat, cum ab ipsa

latantia fide Catholica imbutus fuisset. Generales coissessiones a primis orsi annis redintegr' runt septem supra triginta , & quinquaginta aut eis amplius , qui per plures annos animi maculas non eluerant. Idem etiam consilium Moscae seminae tres secutae , consessione delicta sua expiarunt. Duo, qui graues inter se exercuerunt in i micitias odiis depositis ingratiam redierunt. Alij item duo priusquam epulum caelestis mensae de gustarunt, mutuam beneuolentiam sunt amplexu Pauperum hic annus feracissimus est. Nam propter intolerabilem in Lithuania & Russia victus

penuriam in xima in hanc urbem confluxit multitudo, confluitque in dies: quorum pars non exi-

sua ad Collegh nostri limina quotidiana stipe

sustentatur. Eosdem subleuant & ciues, & praecipue qui sunt in magistratu constitust suasu hortatuque nostrorum liberales eleemosynas conferunt. Int rim tamen caeli iniuriis & iam quotidie tu plateis,& in domuncula quadam qVae ammius