Caii Cornelii Taciti Opera ex recensione, et cum supplementis Gab. Brotier, edidit J.A. Amar. Tomus primus quintus

251쪽

- A. U. 777. - A. C. 24. u 35 illustrior, et huic negatus honor gloriam intendit. Quippe minore exercitu , iuSignes captivos, caedem ducis, bellique consecti famam deportarat. Sequebantui' et Garamantum legati, raro in urbe visi, quos, Tacfarinate ca 'SO, Perculsa gens, et culPoenescia, ad satisfaciendum Populo romano miserat.

Cognitis dehinc Ptolemaei per id bellum studiis,

repetituS ex Vetusto mOS , miSSusque e Senatoribus, qui scipionem eburnum, togam pictam, antiqua Patriim munera, daret, u regemque et Socium BDque amicum n adpellaret. XXVII. EADEM aestate mota per Italiam servilis belli semina sors oppressit. Auctor tumultus T. Cur tisius, quondam Praetoriae cohortis miles , primo coetibus clandestinis, apud Brundisium et circum

jecta oppida; mox positis propalam libellis, ad

libertatem vocabat agrestia per longiliquos saltus et ferocia se citia : Cum, Velut munere deum , tres hiremes adpulere ad uSias commeantium illo mari. Et erat iisdem regionibus Curtius Lupus quaestor, cui Provincia, vetere ex more, Cales evenerat. IS, disposita classiariorum copia, coeptantem Cum maxime coniurationem disjecit. Missusque a Caesare Propere Staius tributius cum Valida manu, ducem ipsum, et Proximos audaciae , in urbem

252쪽

α36 ΑΝΝΑ L. LIB. IV. traxit, jam trepidam, ob multitudinem familiarum, litae gliscebat immensum, minore in dies plebe

ingenua.

XXVIII. IisDEM consulibus, miseriarum ac saevitiae exemPlum atrox, reus pater, accusator filius, nomen utrique Vibius Serenus, in senatum inducti. Senex ab exsilio retractus, illuvieque ac squalore obsitus , et lum catena vinctus, Peroranti

filio praeparatur. Adolescens multis mimditiis, alacri vultu, u structas principi insidias, missos in Galliam concitores belli, is index idem et testis dicebat : adnectebatque , α Caecilium Cornutum , praetorium, ministravisse Pecuniam : n qui laedio C urarum, et, quia Periculum pro exitio habebatur, mortem in se festinavit. At contra reus, nihil infracto animo, obversus in filium, quatere vincul a , vocare u ultores deos, ut sibi quidem rcdderent exsilium, ubi procul tali more ageret; filium autem quandoque supplicia sequerentur. n Adseverabatque, α innocentem Cornutum, et falsa exterritum ridque facile inte Ilectu, si proderentur alii: non enim se caedem principis et res novas uno socio

cogitasse. nXXIX. Turi accusator a Cn. Lentulum et Seium Tuberonem η nominat; maguo Pudore Caesaris ,

253쪽

A. U. 777. - A. C. 24. 23 cum primores civitatis , intimi ipsius amici, Lentulus Senectutis extremae, Tubero, defecto co Pore, tumultus hostilis et turbandae reipublicae arcesSerentur. Sed hi quidem statim exemti. IuPatrem ex ScrVis quaeSitum : et quaestio adversa accusatori fuit. Qui scelere vecors, simul vulgi rumore territus, u robur et Saxum , aut Parricidarum Poenas u minitantium, cessit urbe : ac retractus Ravenna, exsequi accusationem adigitur; uon Ocncultante Tiberio vetus odium adversus exsulem Sercuum : nam post damnatum Libonem, missis ad Caesarem literis, exprobraverat, u Sulam tuΠ- tum studium sine fructu fuisse; η addideratque quaedam contumacius, quam tutum apud aures superbas et ossensioni Proniores. Ea Caesar octo

post annos retulit, medium lemPus varie urguens; etiamsi tormenta, Pervicacia servorum , Contra eveuisSent.

XXX. Dimis dein sententiis, uut Serenus more majorum puniretur, η quo molliret invidiam, intercessit. Gallus Asinius, u Gyaro aut Donusa claudendum , η censeret; id quoque a Spernatus est, α egenam Rquae utramque insulam n referens , u dandosque vitae usus , cui Vita concederetur. uIta Serenus Amorgum reportatur. Et quia Cornu

254쪽

ΑΝΝΑ L. LIB. IV.

lus sua manu ceciderat, actum n de praemiis accusatorum abolendis, si quis majestatis Postulatus , ante perfectum iudicium, se ipse Vita privavisset: nibaturque in eam sententiam, Di durius, contraque morem suum Palam Pro accusatoribus Caesar,uinritas leges, rempublicam in Praecipiti, Μ conquestus esset: a subverterent Potiua jura, quam custodes eorum amoverent. α Sic delatores, genus hominum Publico exitio repertum, et Poenis quidem nunquam Satis coercitum , per Praemia eliciebantur. XXXI. II is tam adsiduis tamque maestis modica laetitia interjicitur, quod C. Cominium, equitem romanuni, Prohrosi in se carminis convictum, Caesar precibus fratris, qui senator erat, Concessit. Quo magis mirum habebatur, gnarum meliorum, et quae fama clementiam sequeretur , tristiora malle: Deque enim socordia Peccabat; nec occultum est, quando ex Veritate, quando adumbrata laetitia, facta imperatorum celebrentur: quin ipse, compositus alias, et velut eluctantium verborum, solutius promtiusque eloquebatur, quoties Subveniret. At P. Suilium, quaestorem quondam Ge manici , cum Italia arceretur, conVictus, Pecuniam

ob rem judicandam cepisse, α amovendum in i

255쪽

Α. U. 777. - A. C. 24. 239sulam n censuit, tanta contentione animi, ut et jurando obstringeret, u e republica id esse. η Quod aspere acceΡtum ad Praesens, mox in laudem vertit , regresso Suilio : quem Vidit sequens aetas Pra, Potentem , Venalem, et Claudii principis amicitia diu prospere, nunquam bene usum. Eadem poena

in Catum Firmium senatorem Statuitur eae tanquam falsis majestatis criminibus sororem petivisset. ΜCatus, ut retuli, Libonem illexerat insidiis, deinde indicio perculerat; ejus operae memor Tiberius, sed alia praetendens, exsilium deprecatus est :quo minus senatu pelleretur, non obstitit. XXXII. PLERAQUE eorum , quae retuli, quae que referam, Parva forsitan et levia memoratu videri, non nescius sum : sed nemo Annales nostros Cum scriptura eorum contenderit, qui veteres Populi romani res composuere. Ingentia

illi bella, expugnationes urbium, fusos captosque reges, aut, si quando ad interua Praeverterent, discordias consulum adversum tribunos, agrarias frumentariasque leges, plebis et optimatium ceditamina , libero egressu memorabant. Nobis in arto et inglorius labor. Immota quippe, aut modice lacessita Pax, maestae urbis res, et princePs Pros rendi imperii incuriosus erat. Non tamen sine usu

256쪽

hierit, introspicere illa, Primo aspectu levia, ex quis m3gnarum saepe rerum motus oriuntur. XXXIII. NAM cunctas Dationes et urbes populus, aut primores, aut singuli regunt : delecta ex his iet consociata reipublicae forma, laudari tacilius, quam evenire; vel, si evenit, haud diuturna esse potest. Igitur, ut olim , Plebe valida , vel cum Patres Pollerent, noscenda vulgi natura, et quibusniad is temperanter haberetur; Senatusque et opti- linati lim ingenia qui maxime perdidicerant, callidi

temporum, et SBPientes credebantur: sic, converso 'statu, neque alia re romana, quam si unus impe-

ritet, haec concyatri tradique in rem fuerit: quia mpauci prudentia, honesta ab deterioribus, utilia ab noxiis discernunt; plures aliorum eventis do- ,

centur. Ceterum ut profutura, ita minimum Oblectationis adferimi: nam situs gentium, Varietates proeliorum, clari ducum exitus, retinent ac redintegrant legentium animum: Dos saeva jussa, con- tinuas accusationes, faIlaces amicitias, perniciem innocentium, et easdem exitu causas conjungimus; Obvia rerum similitudine, et satietate. Tum, quod antiquis scriptoribus rarus obtrectator; neque re fert cujusquarn, Punicas romanasve acies lGutius tuleris : at multorum, qui, Tiberio regentes Duiliaso by Coost l

257쪽

. A. II: 778. - A. D. 25. 241.

poenam uri infamiam subiere, posteri manent :iit lite familiae ipsae jam exstitictae sint, reperies, qui, ob similitudinem morum, aliena malesucta sibi Ubjectari putent: etiam gloria ac virtus infensos habet, ut nimis ex propinquo diversu arguens. Sed ad coepta redeo. XXXIV. ConNELIO Cosso, Asinio Agrippa Coss. Cremutius Cordus postulatur, novo ac tune Primum audito crimine, u quod, editis Annalibus datoque Μ. Bruto, C. CaSsium. Romanrarum ultimum α dixisset. . Accusabant Sutrius Secundus

et Pinarius Natta, Seiani clientes : id perniciabile

reo, et Caesar truci vultu defensionem accipiens; quam Cremutius, relinquendae vitae certus, in hunc

modum exorsus est: α Verba mea, Patres clauseripti, Margvivitur: adeo factorum innocens sum. Sedo neque haec in principem, aut principis Parentem, a quos lex majestalis amplo litur. Brutum et Cas- ιι sium laudavisse dicor: quorum res sestas cum . plurimi composuerint, nemo sine honore memines ravit. Τitus Livius, eloquentiae ac fidei praecim usu in primis, Cn. Pompeium tantis laudibus tulit, u ut m eianum eum Augustus adpellaret : neu que id amicitiae eorum offecit. Scipionem, Afra-α nium, hunc ipsum Cassium, hunc Brutum, nus 6

258쪽

α41 ANNAL. LIB. IV. . quam latrones et parricidas, quae nunc vocabula α imponuntur, Saepe ut insignes viros nominat. Asiniio Pollionis scripta egregiam eorundem memoriam a tradunt. Messalla Corvinus imperatorem suum a Cassium praedicabat: et uterque opibusque atqueti honoribus perviguere. Marci Ciceronis libro , u quo Catonem coelo aequavit, quid aliud dictator u CaeSar, quR- rescripta oratione, velut apud ju-α dices , respondit 3 Antonii epistolae, Bruti conci si nes, falsa quidem in Augustum probra, sed multau cum acerbitate habent: carmina Bibaculi ei Ca-α tussi, reserta contumeliis Caesarum, leguntur: is sed ipse divus Iulius, ipse divus Augustus, et u tulere ista, et reliquere; haud facile dixerim,u moderatione magis, an sapientia: namque spretau exolescunt : si irascare, agnita videntur. nXXXV . . NON attingo Graecos, quomIm non mo-ὰ do libertas, etiam libido impunita: aut, si quisu advertit, dictis dicta ultus est. Sed maxime soli1- a tum et sine obtrectatore fuit, prodere de iis, quosa mors odio aut gratiae memiSSct. Num cum arm a tis Cassio et Bruto, ac Philippenses campos O .. tinentibus, belli civilis causa, Populum Per comu ciones incendo 3 an illi quidem, septuagesimum η aute annum peremti, quo modo imaginibus suis

259쪽

A. U. 778. - Α. C. 23. 243Wnoscuntur, quas ne victor quidem abolevit sicu Partem memoriae apud scriptores retinent 3 suum κ cuique decus posteritas rependit: nec deerunta si damnatio ingruit, qui non modo Cassii et Bruti,u sed etiam mei meminerint . . F ressus dein senatu , vitam abstinentia finivit: libros per aediles cremandos censuere patres; sed manserunt, Occultati et editi. Quo magis socordiam eorum inridere libet, qui praesenti potentia credunt exstingui posse etiam sequentis aevi memoriam. Nam contra, Ρunitis ingeniis , gliscit auctoritas : neque aliud externi reges, aut qui eadem saevitia usi sunt, nisi dedecus sibi, atque illis gloriam pePerere. XXXVI. CETERUM postulandis reis tam continuus avnus fuit, ut feriarum latinarum diebus, Praefectum urbis, Drusum, auspicandi gratia tribunal ingressum, adierit Calpurnius Salvianus in Sex. Marium: quod a Caesare palam increpitum,' causa exsilii Salviano fuit. objecta publice Cyzic uis vi incuria caerimoniarum divi Augusti, i, additisu violentiae criminibus adversum cives romanos: net amisere libertatem, quam bello Μithridatis

meruerant circumsessi, nec minus Sua constantia,

quam praesidio Luculli, pulso res . At Fonteius CaPito, qui proconsul Asiam creraverat, absolv I in

260쪽

ΑΝΝΑ L. LIB. IV.

tur, comperto, ficta in eum crimina per Vibium Serenum : neque tamen id SereHO noxiae fuit, quem odium publicum tutiorem faciebat : nam ut quis districtior accusator, velut sacrosanctus erat: le-Ves, ignobiles, poenis adficiebantur. XXXVII. PEu idem tempus Hispania ulterior, missis ad senatum legatis, Oravit, u ut exempla Asiae delubrum Tiberio matrique ejus exStrueret. πQua occasione Caesar, validus ulioqui spernendis honoribus, et respondendum ratus iis, quorum rumore arguebatur u in ambivonem flexisse, is hujuscemodi orationem coepit. . Seio, Patres conscrimu ti, constantiam meam a plerisque desideratam,r a quod Asiae civitatibus, nuper idem istud petentiau bus, non sim adversatus. Ergo et Prioris silentiis defensionem, et quid in futurum statuerim, si- . mul aperiam. Cum divus Augustus sibi atque i urbi Romae templum apud Pergamum Sisii notan prohibuisset; qui omnia facta dictaque ejus vice. legis observem, Placitum iam exemplum P m-

μ tius secutus sum, quia cultui meo veneratio seu Datus adjungebatur. Ceterum ut semel recepisseu veniam habuerit; ita per omnes provincias em- η gie numinum sacrari, ambitiosum, Suferbum ἔ