Emmanuelis Aluari, e Societate Jesu, Institutionum grammaticarum libri primi pars altera. De generibus ac Declinationibus nominum et de verborum praeteritis ac supinis

21쪽

NOMINA MASCULINA

apud oratores, quibus Poetae interdum etiam genere muliebri utuntur.

cum Pumice, pulviS. Et calx pars pedis, atque sileX, cum margo Palumbes. Proferet haec cauth juvenis mulie

apud Oratores, & interdum masculina, praecipue apud Poetas.

Si muliebre animans, VoluCris,

cum stirpe, cupido. Sardonichen comitatur OnyX,grus, ' clunis, & ales.

: Cum talpa, linter, cum dama, linx- Ο - - que pensisque. Haec maribus tribues, cinget Cum

. ' tempora laurus. Ales, cum avcin signi it, apud Ciceronem, Plinium, cisterosique fere Dminintimes: Ales, id es velox, adjectimum es omnis

generas.

PenuS, quarta: nec dum enim sectinis legi. Penus penoriS. neutrum dist. Dicistir sboc penum. Cooste

22쪽

Inc jubarem, hunc frontem, hunc pinum, nimiumque vetusta, Pacuvii proavis, atavisque utenda relinqUe.

Hi duo Derfictili tantum docent, quid sit nomen Epicanum, aut Promis utam; non ve id cuius generis fit. Id enim prareptiones sim trassita docent. Aquila n my/ιe, exempli causa, faemininum es ; quia littera a, teraminatur e milvu S, vero mafulinuin, qhiaus 1Dilaba Pitur: atque de cateris eodem isodo. I. Dicaena a eommunibus plurimum differuns, hac enim communia masculini se misi θ' Leminini emeris sint; illa masculini tantum, auo ni uni. II. Hac mustulintim a Sectivum admittunt, cum marem fons ante ut civis Ronanus ue femi in , cam feminam , ut ci-ρ is Roman a In uno a Fecfido centi γ nis sint.

ulpes enim appellamus callidaS, lepo- es timidos, sue mares, Qe sommas rinia

23쪽

α; DE GENER rhuς III. HAE uobus articulis egent, hic, Sc haec civis: Illa tino contenta Irent, hic lupus &. haec vulpes. Itaque quamvis Epicruna marem, 'minam signit cant, nm 1 leo tamen appellantur κοινῶ, hoc es, commuinta, sed ἐηbιοινα epicum hoc es, subconrnatiuia: qmir Gret marem, sseminam si niscent, uno tamen genere, articulo e id faciunt, ob eammae causenu non sunt plane commtinia. I. Di etiam discrimen inter Epiruma, s L ornorum ess, stare dubii generis appellanitir. Haec enimo dubiorum, Uti Utii, tu-m sentinum, tum caemininum a L iee Diam recipiunt, manente eadem prorsinsignificorione, ut dies hodiernus, di hodier- na, torquis aureus, & aurea: Illa Epicaena

ntatim tantum.

II. His duo articuli disiuncti praeponunt ri hic, vel haec, dies, torquis: 'Illis rimu tan-thm: hic lepus, haec vulpcs. rant tamen nounti a Promi a etiam generis inrcrsi inter masculinum ,. y D innnum cuiusmodi sint: dama, talpa, lynx, gruS, pauca alia. Hac enim cum mo Jfnt ceneris se minini, mo 3 masculini, manente eadem finisca lam, iacerti sunt peneris. StaVt etiam promisiua, qua reno neverentque articulo, utrumque seXrim comth-

24쪽

NouiNuM. 2squo igitur pactio, dicet aliquis , mares, ἐδεω, κῶ aut contra jaeminae a maribus discernen r AEdito vocabulo maris, Gel foemina hoc modo: Elephas mas, Elephas sceminina. Tigris mas, tigris stamina. Lepus mas, lepus foemina. Aa eundem morim, Mus, piscis, rana, polypUS, Caiwer, corvus, testudo, balaena, anguis, caetera animalia hiatus gene-γὼ. Dices itaque s res tuleris, te leporem foeminam sagittis confixisse.

DE NOMINUM DECLINATIONE. Omina composita fere instar, t simplicium declinantur. In

compositis, rectus tantum castis declinatur. Ut Tribunusplebis, Tribuniplebi, Tri-brino plebis, Tribunumplebis, &c. me Dectant Senatusconsultuin, Jurisperitus,

Paterfamilias, at e alia ejusdem generis.

Excipitur Alteruter, cujus posterior tam tiam pars declinatur , excepto genetivo fri lari, qui utroque modo declinatur. Alterutrius, & Alienusutrius.

Nomina neutra tres casus habent similes, Nominandi, Accusan-.

25쪽

di, & Vocandi ; qui numero multitudinis, a, littera terminatur,Praeter Ambo b duo. Vocativus singularis Quartae, &Quintae declinationis, similis est D minativo; Sensus sensus p Dier. dies. Nominativus, & Vocativus multitudinis similes sunt; Musae, Θ Mu-

Virtutes, o Rirtute'. Dativus vel Ablativus, numeri

pluralis similes sunt; Mus a u-

Isis Virtutibin, a Wrtutibus. APPENDIX. URimanus, Centimanus, ' catera

manus composita, velut s Capricornus, sint secunda declinationis. Ex portu, fit angiportum. Plinius etiam nil, his angiportus, secunda esse forma; apud Ciceronem tamen quarta est.

PRIMA DECLINATIO. ΡRimae declinationis nomina,

in a, as, eS, CX eunt. QVae alittera terminantur, tum Graeca,

tum Latina sunt, ut Maia, s i , Victoria, Familia. Quae in as, & es syllabas eXeunt, Graeca tantum, Ut AE eas, Anchises:& declinantur hoc modo.

26쪽

NOMINUM. v Nominativo AEneas, Genitivo AI n eae, Dativo AEncae, Accusativo AEneam, Vocativo o I nca.

Nominativo Anchises, Genetido Anchisae, Datiυο Anchiis, Aecusativo Anchisen, canis 5 Anchisae.

Priscis temporibus genitivus singularis Latianis in as, Bllabam terminasatur, unde etiam nune dicistir, Paterfamilias, Materfamilias, Filiusfamilias.

Aulat, pictai, his smiles interr undicasus interdiam apud Poetas septinitar, pro aulae, pictae, Virgilius, lib. 9. Dives equum, dives pictai vestis, & auri.

A Maja, AEgina, s aliis hui modi Graiatis nominibus foemininis accusativus per auso ibam aliquando apud Poetas exit, ut MMian, AEgina n. Reteres Gracas positiones formidantes, malebant Latina forma dicere Sosia, Birria, Clinia, Geta, Sarmata, Poeta, qu2m Sosas, Birrias,Clinias,Geteri SarmateS,Poetes: Hoe idem docet Quintil. lib. 7. cap. 4. Ne in e, qtiidem, aWae S, litteras exire tem re masculina Graca nomina redis casu pati bantiar r ideoque S apnd Caelium heimus, Pelia cincinatus

27쪽

ag Da DECLINATIONIBUS magora. Ne miremur, q--antiquorum plerisque AEnea, s Anchisedii dictum Multa Es,1 lusi fulta, etiam tertia declinaiationis fiant, maxime apud oratores, Euripides, stes, Orestes, Pilades, Herodes, Ti

calidis similia es nominativo, 6 Musa, o Maia. Gracii S, litteram deperiunt , o Atinea, o Anchise. Datiυus maltitudiκὰ Is abis itur; pr ter duabus, ambabus, deabus, ct nonnuIsalia eis dem evitas. qnae etiam 2 viris doctis, staxῖs discernendi gratia, usurpantur.

In his toentitis, Achille, Illysse, Orphei Tyde, quiuem Latini poeta utuntur, D0res imitantur, qui Graeca GP fyl abis 'ita per ης, dicunt, pro δεμυς, ω Mi :ὐδεὶς, --, is mih ,' ' , Orpheus, Orpius, a satiso Orphea, o Orphe S i pro Tydeus, Tydes, o Tyde. Eo eni

r o Achilleus, Achilles, o Achille; 'o Ulysietis, Uly sses, o Ulysse, O Chreme, o Lache, etiam Mim sunt

ordinis, hac enim Graeci s per tertiam, per p=imam declinant, si sis ML Chremes, Chremetis, s Chremes, Chremae. O Chremes, o Laches, Vocativi sunt te

ita de' nationis. Ne mi; eΥis,.si quando apud Latruos legeris,

28쪽

secundae declinationis Graecorum, sic declinatur. Ominatistis Musice, Genitido Musices, Datito Musice, AeetistΙvo Musicen, duritia 6 Musice, Ablativo a Musice ' Λώ--ero piarati Latinam declinationem sequun

da bum modum declinantur Mastiche, Grammatice, Rhetorice, Dialectice, A- Titinetice, Libye, quortim ultima vocalis si ira

a, litteram.mutetiar, Latine declinantiar, ut Grammatica, Grammaticae, Sc. Adam, Abraham, 67 alia ei dem positionis per rina, duos tanttim casis Interrogandi Dandi prima Declinationis admittunt. Adae, Abrahae, ceteri per vini=atem retinent. uuiterὰ hae latinitate donare voliant, Adamus, Abrahamus, declinant.

SECUNDA DECLINATIO.

Τ Atina nomina seennia Declinationis in pyL. lallabas, er, tir, us, iam, exeunt, ut Faber, vir, satur, popul US, praemium. aca, in os,on, eus, Delos, Androgeos, Pelion, Tydesis. ri Genitivus fere es aqualis nominativo DLlaba-

29쪽

go DE DECLINATi Illus labarum numero, ut PopulUS, populi: pr ter Iber, Iberit Celtiber, Celtiberi: Armi-δer, armigeri: Signifer, Signiferi: Liber, Liberi::Trevir, Treviri: Satur, Saturi, s

nonnulla alia. Poeta aliquando I, omittunt.

Virg. Nec spes libertatis erat, nec cura peculi. Androgeos, non soli m Androgei, saetiam Androgeo, more Attico, facit geniri .ss Accusativus a Gracis in os, S, litteram mtitat in.n. tit Delos Delon: Menelaos, Me- . nelaon: Athos, Athon, vel Atho, more Attico.

EXCEPTIO I.

Caetera nomina, us, syllaba finita, mutantus, in e, ut populus, o popule: fluvius, o fluvie : tabellarius, o tabellarie. Prater Filius, s nomina propria in ius, qua us es Llubam deponunt, o fili, o Antoni, o Pompei, praeter Pius, o Pie. Ge. ad OEDODian: Quantum te, popule Romane, de me se- fellit opinio.

Graca, in ores, ου hoc est, us, diphthongum exeunt, deponunt S nominativi, ut Tydeus; o Tydeu; Panthus, o Panthii.

Graeca eus, syllaba 'ita, etiam genitido fia

30쪽

NOMINuM. 33ciunt eos, s aecuse o ea, maxime apua Poetas: Sed tune ad tertiam declinationem sectant, ut

Tydeus, Tydeos, Tydea : Tereus, Tereos, Terea. Vocativus Gracorum nominum, qua os ruus mutant, etiam in e, liveram exit, ut Timotheus, Pamphilus, o Timothee, Pamphile; Antaeus, Thymbraeus, Ptolomaeus; o Antaee, Thymbraee, Ptolomaee. Latini inter m vel euphonia causa, vel Atticos imitantes, Vocatiυum faciunt smialem Nominatiυo: o populus, o fluvius,

Litatis. Audi tu populuS Albanus. I. ab M. Virpsi. Projice tela manu sanguiS meuS. AEn. 6. Idem. Corniger Hesperidum fluvius ais. regnator aquarum, Adsit 5

tandem.

Nomisatiotis multitudinis, i, littera term natur, ut Captivi, dei vel dii. Priseis temporibus, ei, diffsebongo termina-δatur, ut Captivei, Datietus pluralis, vis aba'itur ut; Captiveis, deis, vel diis. Di, etiam , s DIS frequenter utuntur

Poeta

Ens, di Uongo terminata sunt qu- plurima, At Orpheus, Theseus, Perseus, Pentheus, Typhoeus Sc. Qua apud Graecos