Epitomes nouae grammatices despauterianae liber primus quintus. In quo prima grammatices rudimenta ... opera Simonis Verrepaei In quo prima grammatices rudimenta facili & perspicua breuitate redacta in tabulas exhibentur opera Simonis Verrepaei

41쪽

RUDIMENTORUM

o RATIONIS.

Quid est Grammaticaὶ

Grammatica est ars, quae pureo emendate loquendi inscribendi rationem tradit.

Vnde nomen habet Grammatica fistieris, quas Graci

vocant Grammata.

Quot sunt littetie: Viginti tres. Quarὶ a, b, c, d, e, , g, h, , , , , , , , q, , is , , , , . Quomodo diuiduntur littereΘIn Vocales o Consonantes. Quot sent Vocate. Quinque Latina, a,e, i, O u. ina

Quot sent Consonantes Omnes reliqua, prater Vocacis, ct litteram H, qua mago allirationis nota videtur. Ex duabus Vocalibus ni Diphthongi. ae , t elum. Quot sunt Diphthongi Ice, ut Poena. Uuatuor. Lau, taura. heu, taurus. ei, ut Hei, eia.

Fi,4 Harpyia. Quid fit ex litteris Systaba ν De Us. Quid fit ex Syllabis uictis, νt, Deus. Quid fit ex Dictionibus iratio, ut Deus est summum

bonum.

42쪽

42 GRAMMAT DEsPA,T Quot sim partes orationis octo. Nomen, Pronomen, Verbum, Participium, Adverbium Coniunctio, Praepositio, Interiectio. Quot sunt partes Declinabile. Quatuor. Nomen, Pronomen, Verbium, Participium. Quot sunt partes Indeclinabiles Quatuor. Adverbium, Coniunctio, Praepositio, Interiectio.

Quid ei

NOMEN spars o. a. quae cum casu rem

aliquumsignificatsine tempore.

H, Ioannes, Homo, Bonus, Fortis.

Species, σFlgur'. Vnde cognoscitur Nominis Qualitas 3 Ex diuistiane agminis. Quotuplex est Nomen λ Duplex Substantivum, Adiectivum..

43쪽

ctia

LIBER PRIMUS. 43c ius terminutionis: t hic, ct haec, o hoc uotuplex Felix. est Nomen Diarum terminationum pthic or haec Fortis, Adiectiuu hoc Forte. Triplex. Trium terminationum: ut hic Bonus, haae bo-

na, hoc bonum. usi sunt Gene. Mastulinum, Femininum, ra in Nomine Neutrurn, Commune, Sex. Omne, Dubium.

Maseulinia Cui Micyprapoiuitur in Nominatiuor thic Magister. - Feminini Cur Haec ρ Mitur in Nominatiso τι haec Mulier. Neutria Cui PHoc' praeponitur is Nominatiuo: t hoc Animal. Communis Cur Hic se haec Jpraporium m Nominutiauo vilico haec Dux. Omnis 3 Cui Hic, o haec, o hoc praeponismis, minatiuo ut hic, ct haec, ct hoc Felix. Dubij CritiHic aut haecJ praeponitur in Nominatiuo: thic aut haec Dies. De Epidoeno vide in Si plementis lib. os inti. Quot sunt Singularis, qui tinnamsigni dicat it Puer. Numeri3 Pluralis , qui res plurales fodii isai: t

Nominativus, Genitivus, Quot sunt Casus 4exu Datiuus Accusativus, Vocativus, AblaciuUS. Quot sunt Recti Duo. Nominativus, Vocativus. Quot sunt Obliqui Quatuor Genitivus, Datiuus,Ac-ςusitiuus, ct Ablativus. Quotiunt Declinationes Nominum Z uinque. 'imai Secunda, Tertia, Quarta, Qujnta

44쪽

GRAMMAT DEIPAVT.

Primae Declinationis Nud habetae in Geniatiuo ut Musa, nauis. Secundae Declinationis suod habet i in Genitivi it, Magister, magistri. Quod est Tertiae Declinationis i uod habet Isin Geni- Nomen tivo: t, Sermo, sermonis. Quartae Declinationis 3 Quod habet Vs in Genitivo it, Fructus, fructus. Quintae Declinationis ivd habet ei in Genitiuo: νt, Species, speciei. Quae Nomina comparantura Sola diectiva quorum sisHificali potest augeri, νη minui: t, Albus, albior albissimus. - Positiuus vi, Albus, niger, sortis. Quo iunx gr Comp, ratiuus vi nig ni superlativus 't, Albissimus, nigerru

mus, fortissimus.

Quotuplex est Speciemominii Duplex Popitiua,

Primitivum' Quydia nusto deriuatur: LAu-Quod est rum. Nomen ieriuatiuum 3 uod derigatur ab aliori t Aureus. Quot sunt Figurae Simplex, ct Composiva. Simplicis figurae Quo diuidi nonpotessispa res giuificantes t Magister.

Nomen a Compositae figurae s ivi in Triviis inpartes significantes: νt, Ludimagister. Quod est E

45쪽

D PRO NOMINE.

Quid est Pronomen

PRONOMEN est quod loco omissae ponitur, secertamfere significalpersonam. Ouot sunt seg*, Tu, Sui, pili is hi j p iiq. Hic Is, Quis vri qui .i, Cuius, Meus, Tuus, Suus, Noster,Vester. Octinc im- Citias, Nostras, Vcstra . Quot accidunt Genus, Numerus, Casius, Pronomini K Declinatio Permna, .

octo. Species, Figura, dualitas. - Mustulinum ν Ille.

Quot sunt Genera u

ne, nempe siex. Quot Pronomina habent Vocatiuum Quatuor Tu, Meus, Noster, ct Nostras. Reliqvi carent Vocativo; Sui etiam Nominatiuo. Quot sunt Declinationes Pronominum Z Quatuor: Prima, Secunda, Tertia Ouarta.. Pri mete Declinationis Ego Tu Sui.

Secundae Declinationisὶ Ille, Ipse, ste,Hic. cies Vi , inlis,vel qui . V kU Tertia Declinationis Cuius, a,um, Meus, yronomin , Tuus, Suus,Noster,c Vester. Quarta Declinationis i uias, Nostras, o Vestras.

quot

46쪽

Prima, qua dicit ut Ego, Nos . Qupi sunt Seeunda alii diciturivi Tu, Vos. Personaeὶ Tertia, de quidnitur: talle, illi.

Tres Et omnia reuq , non solum Pronomina Iemm-x etiam Nombra. Participia. Quot sent Species Pronominum Zius. Primitiva, ct Derivativa.

sirimitiuae Speciei Nouem. Ego, tu, sui,ille, Qustriunt ipse, iste, hic, is, quis vel qui . Pronomina' Deriuatiuae Specieia Nouem Cuius, meus, tuus, suus, noster, vester, cuias, nostras

. vestras.

Vnde derivantur, Meus Noster, o Nostrasὶ ab Ego. Vnde derivantur, Tuus Vester, o Vestra, a Tu. Vnde derivatur Suus' a Sui. Vnde derivantur, Cui uri cuias' a Quis. Quot sunt Simplex τι Ego, Is, Quis; o reliqua quinde- Figurcei cim Pronomina.

Dua Composita ut Egomeradem, EcquisῖQualitas, Pronominis Evocationem, Ocium, issium

emonstrativa Hac quinqsse Ego, tu, hic, iste, ille. Relativa Hac quatuor: Qui, is, ipse, ille. Interrogatiua ' ac tria et Quis 3 Cuiusam Cuiasi Quae iunx iossessiva sis. Cuiusὶ meus, tuus, suus, Pronomina noster, vester. Gentilia, seu Patria arta Cuias, Nostras, Vestras. Reciprocatius sui, O suus de quibus in Synt .

47쪽

Quid est Verbum v, in quod cum tempore, sine casu, et ere, pati, aut neutrumsignificat 'V Doceo, Doceor, Iaceo. Coniugatio, Genus, Quot accidunt Modus, Tempus, Verbo octo YNumerus, Persona, IJorma, ct Figura. Quot sunt Verborum Coniugationes Quatuor Prima, Secunda, Tertia, Quarta.s Prima Coniugationis 3 Quod habe, longami ante Re in Infinitiis: ut Amare. secundae Coniugationis diuisitaset fluuQuod est ante Retu Infinitiuo: vi Docere. Verbum Tertia: Coniugationis Ouod habet Ebreue ante Re in Infinitivo ut Legere. Quarta Coniugationis 'Utiod hab et longinu

Coniugati Verborum in Or cogno ritur ex securita persima prassentis temporis Indicatiui modi nosculor osseu aris, Medeor, mederis, Sequor, sequeris, Molior, mollis. Quot sent Genera Verborum Z uinque activum, Passivum, Neutrum, Deponens, Commune.

Actiuum aviust demit in , O potes assum

re ut Amo, Doceo.

Quid

48쪽

Deponens Duodinor definens, non potest R - onere Oinum tantum habet An cationem:ν Quid est Sequor, Nascor. Verbum 'Commune si uod in Ordemens, non potest RI ' deponere, suam agere quam pati=gnificat: νt, Ostulor, Cii minor, Frustror. Quomodo differt Verbum Pallivum a Deponen ri 3P uo recte addi potest Ablativus agentis cum Praepostulone A, vel A, ut , Amor a patre Deponentiore non Mest a diuisu.

Ablatixus . . Indicatilius, Imperarium, . . Optativus, Coniunctivus, sonitivus. noti in Modi finiti Z Fatuorprimi Indicatium, Imperativus, optatiuin, Coniunctium.

Quot sunt Temporali

uinque.

Quae Tempora formantur a Praeterito perfecto quinque quod inunt in Ram, S Sem, Rim, RO,SSe.

Quae Teopora formantur a praesenti Resiqua omnia. Quot suit Nuos Singularis Vt, AmO,aS,at. meri Duo Pluralis'. Pt, Amamus, alis, ant.

49쪽

Quotuplex est Forina, situ Species Verborum Duplex: Primitiua, stu Perfecta; c Derivativa, seu Imperfecta. timitiuar tamo, Doceo, Lego, Audio, Fero, ct

Frequenmariua,qua de is mTO,So, poema O Rogito, Pulso, Nem. Deriuatiua anchoativa, qua definit in Scor e stiriplex: Calesco, Frigesco. Meditativa, qua definit in 'iorit Esurio, Dormiturio c.

Quae est prior Verbi diuisior Abselutum quod ne castu reddisperfectum sit Verbum est sum ut Sto, Sedeo, Dormio. 1uplex ' Transitiuum, quod' caseu non reddit perfectu

50쪽

Quotuplex sAotiuae vocis,quod deflvit in T, ut Decet, Tae 'est Verbum det, Poenitet. Impersona. Passiuae vocis, quod definit in Tur , ut Statur, Dupsex. 1 Sedetur, Luditur,Itur.

DE PARTICIPIO.

in id est Participium3 PARTICIPIUM est nomen Verbale quodcumc seu significat certam tempora diserentiam.

Sic dictum, qaὸdrum Nominis, sm Vorbi partem capiat ;r cipiens a Nomine, Genera, casus a Verbo Tempora orSignificationem; A in que,Numerum o Figuram. Quo accidunt Terminatio, Formatio, Tempus, Partiespio Genus, Numeru Casus, Octo: Figura, ct Significatio. Quot sunt Termina Ans, Ens, tiones Participio. Tui, Sus, Xus,rum Septem Rus, Dus. Ans ansa a Praeerit Imperfecto, mutando bam,oibar, inis it Amabam amans. Loquebar, loquens. Tus, Sus, Xus DA MI ni V, addendo fr

amaturus. Doctu, docturus.

Dus Amerundi in Di, mutando Di in Dus Amandi,amandus. Docendi,docendus. Quot sunt Temi Prastens, in Anset Ens 'pora Participio-ri Praeteritum perferam, in Tus,sus,Xus. r