장음표시 사용
11쪽
totius pene: Europae viris epistolas, qu6 egre/gios studiorum suorum conatus , Operumque edendorum praeclara molimina cum ipso communicarent; atque ab eo pro rorum diversit te vel optima consilia reciperent, Vel opportunis monitis instrucrentur, vel occulta quaedam & abdita mutuarentur erudisionis subsidia. Neque res cujuspiam spem & vota saliebat, quin singulorum spem & vota expleret abunde. Immo quemadmodum praeteritis olim temporibus saetum fuisse memoriae proditum est, ut ad D. Hieronymum in Orientis partiabus domicilium habentem , veluti ad sacrae d-ctrinae oraculum, ex ceteris terrarum orbis Paditibus dirimendae ae explicandae deserrentur sacrorum librorum quaestiones; & in sapientissimi viri maximique Doctoris sententia omnes acquiescerenti ita simile quippiam aetato nostra sectum deprehendimus, ut ad APOSTOL ZENUΜ hae in Urbo degentem, ceu ad arbitrum, ex permultis Europae regionibus deducerentur exorta inter literatos viros dissidia ;atque ipso doctissimo & aequissimo iudice comtentiones omnes penitus tollerentur, omniaque partium studia cessarent. Scilicet, quemadm dum in sacris literis apud Orthodoxos omnes Doctores magnum sitit Hieronymi nomen, auoctoritas, & judicium t ita in profanis literis apud
12쪽
apud quamplurimos Europae eruditos homines APOSTOLI nomen, auctoritas . & judicium
videtur maximo in pretio fuisse. Hoc autem in munere, utique satis arduo perdissicilique, praestando se se gessit semper, mirifice sic semper excelluit, ut non solum ingenium in rebus plurimis probe versatum, plurimis cognitionibus imbutum cumulatissime , ad omnia aptum & expeditum ostendorit; sed etiam in re odii & invidiae plenissima belle composita sibi ipsorum dissidentium animos eoncilia
At honorificentissimam hanc plurimorum hominum de APOSTOLO ZENO praeclare sentientium concordiam uberius multo & loci pletius , atque omnium instar testatam fecit magnus ille Caesar, & summus Imperii Princeps CAROLUS VI. qui, cum de seligendo
praestantissimo viro, cui utrumque Caesarei tae & Historici munus committeretur , esset valde sollicitus, hujus pervulgata existimati ne permotus , hunc censuit ceteris omnibus praeserendum, ac multiplici cum honore jam triginta circiter abhinc annis Caesaream in aulam vocandum. Insigne hoc dubio procul &fatis gloriosum holninis rivati fastigium: multo tamen ad laudem ejus illustrius atque speciosius est, non ipsum fortuito eventu, vel, ut
13쪽
xI Useri solet, siunmorum virorum ope interposita, sed unica meritorum vi suisse asseeutum; ipsique omnium judicio ita respondisse, ut non aequaverit solum, sed longe etiam vicerit sa-mam omnem, omnemque praeconeeptam expectationem. Non ctenim se prodidit dumtaxat eis ingenii & eruditionis dotibus praepollentem, quibus ad commissa sibi potissima munia obeunda apprime forct idoncus; verum &ad alia plura ac majora , nova ia in lita, Operosa magis & magis ardua, mentis acumen , maturitatem consilii , prudcntiae vim singui rem , incredibilem cognitionem nec paucis , nec levibus speciminibus patefecit. Quid quod praeter haec, pulcherrima alia sui ornamenta omnium Oculis exhibens, aequitatem judicii,
recti constantiam, virtutis amorem, integritatem vitae, morum probitatem, oris ac frontis hilaritatem , suavitatem ac venustatem sermonis, virorum omnium aulae Principum animos sibi devinxit, adeo ut non tantum universis Scsingulis gratissimus semper extiterit, sed & ipsi
CAROLO, optimo ceteroquin hominum aeristimatori , suerit quammaxime acceptus λ An non enim certo constat, quemadmodum summus ille Imperii moderator eum non solum
14쪽
& publice sepius si niscaverit, quantus esset, di quanti faciendus; quemadmodum frequentis. sime & in rebus gravissimis expediendis ejus consilio, & in capiendis animi oblectationibus
ejus colloquio uteretur An non omnino compertum est, multiplicibus his benevolentiae significationibus beneficentiae significationes totidem accessisse, cum & ipsum eximiis muneribus saepius ornarit, & ipso pro aliis petente noverat quippe eum ob animi sui integrit tem nihil, nisi quod rectum dc aequuIn esset, petiturum 9 nec lectis libellis supplicum, neque audita supplicum caussa, omnes votis com potes saepe dimiserit λ Verum utriusque suae erga privatum hunc hominem de benevolentiardi beneficentiae potiora . argumenta tunc prae.
huit invictissimus Caesar, quando ipsum, Tergionum utique illarum vitio, crebris adversae valetudinis incommodis conflictari prospiciens, post annos ferme undecim , aegro licet animo , maluit eum ad patriam Urbem reverti,ae sub alio caelo abesse incolumem, quam ibile frequentissimis obnoxium morbis , & in perpetuo vitae discrimine constitutum versari. Quemadmodum autem discedentem ex aula b neficiis innumeris cumulavite ita jam absim
rem ac patriae restitutum immemor non ne
glexit 3 quin velut praeclare emeritum militem
15쪽
xvi haud exiguo perpetuo stipendio donavit. Quo
praestare numquam omisit post Patris obitum ad extremum usque hujus diem augustissima Hungariae & Bohemiae Regina, jam ad Imperii dignitatem evecta, Patris exemplum plane secuta, patriisque curis susceptis, ne videlicet tanti Viri merita, sibi etiam probe perspecta , digno praemio destituerentur. id tamen ego ad hujus inclyti Viri celebrandam eruditionem extranea tot diutius persequor argumentat Nonne argumenta alia intima suppetunt , quae singularis cruditionis ejus praestantiam melius multo ac certius persuadent, sive Musaeum ab ipso collcctum, λve instructa ab ipso Bibliotheca, sive opera plurima ab ipso publicam in lucem producta
In illo cernere erat speciosissimum vetustarum rerum thesaurum, in quo non numismatum varietatem maximam & copiam uberrimam , sed accuratissimam collectionem ac seriem exquisitissimam mirareris , quodque non rerum
ipsarum, sed raritatis potiore pretio aestimares . In illa spectare licet librorum pulcherrimam supellcctilem, quae tota crat domus ejus supellex, ipsa tamen Attalica supellectili nobi lior atque locupletior, qua maxime & unice gloriabatur: eamque tam belle, tam apte , tam miro ordine concinnatam ac digestam, ut non
16쪽
Ingentem voluminum multitudinem, sed eximium potius delectum obstupescas, eamque &privati hominis iacultatem excedere, & cum magnificentia Regia certare decernas. In utroque autem pronum sitit semper cuivis & ejus laude dignam industriam ac studium agnoscere, & praeconiis amplioribus extollendam ejus scientiam atque cruditionem suspicere; ita ut vel doctissimi quique pro sessi fuerint, utrumque hoc nonnisi a summo viro potuisse praestari. Quid vero dicam de editis ab ipso operibus, tam multis, tam Variis , in quibus omnibus& singulis, sive res, sive verba , sive stilus , sive ordo, suo claritas, sive iacilitas, sive sentcntiae, sive ornamenta inspiciantur , vulgare
nihil, nihil exile, nihil incultum, demissum nihil ι sed pulchra omnia & excelsa, omnia gravia & clegantissima, sablimia omnia & perapolita , absoluta numeris Omnia , Omnia mi
At hic etiam atque etiam rogo Vos, Auditores, date mihi hanc veniam, ut negotiosum valde munus caute declinans , neque eorum numerum vobis percenseam , neque suscepta in singulis argumenta vobis subjiciam, ne praeter temporis modum excurrat oratio . Unum
dicere si satis, cum ab ipsa adolescentia ineunte ad ultimam usque senectam in elucubran
17쪽
dis operibus, quae publici iuris Reeret, stre
nue ac naviter desudasse. Praetereo igitur haud pauca insignium auctorum opera, quae e Gablica lingua in Italam nostram transtulit, alimrum ita utilitati prospiciens, ut pluribus es sent profutura . Nihil etiam consulto dicam eorum, quae vix adolescentem ingressis aetatem ligata numeris oratione conscripsit , typisque mandavit ἱ cum ea , velut provectiore aetate minus digna, jamdiu tanquam sua agnoscere detrectaverit c quemadmodum & Tullius de Inventione libros simili aetate exaratos, Ceu grandiori aetati minus consentaneos , respuebat: quamvis alioquin haud obscure maturioris imgenii conatus majores praestantioresque scelus portenderent. Verum firmioribus annis elab rata ab ipso poemata, modis musicis conci-Nenda , ea sunt , quorum singula diei pos
miratile viis . calatumque novem Musis opus ... universa autem ob honestatem, gravitatem, suta limitatem , atque eruditionem multiplicem ,
sue saepius publiee exhibiis cum Viennae in Austria praesertim, tum in aliis Italiae & Εur pae Urbibus, sive mandata praelo, & late longoque propagata, summisque audientium & imgentium putabus semper excepta, incredibilem
18쪽
xi dei elaritatem nominis pepererunt. Sed potissimum ac facile principem inter ejus opera iocum sibi vendicant illa volumina, in quibus
modo linius, modo alterius, multorum mo
do , modo singulorum hominum in literaria republica valde praestantium exquisitissimam narrationem instituit , eorum nomina , sanit-lias, patrias, aetatex, gesta, scripta , decora, dotes, merita ita accurate persequens , nihil ut ad rei dissicillimae persectionem desideretur Id autem sacinoris silebitur profecto quisque nemini fortassis omnium debuisse in mentem venire, neque ab alio quoquam fortassis su
scipiendum fuisse, quam ab hoe eruditissimo
viro , cui nullus auctor erat ignotus, qui annium iudex optimus esse poterat, ut alio; ab aliis disterneret, atque singulorum merita pro be comperiens , aestimaret singulos, quanti Valerent. Quod cum praestitit, quot recondita , obstrusa, & a communi hominum cognitione proeul seposita patefecit i Quot vetustate nimia, aut diuturnitate temporis tenebris obruta, vel obruenda deinceps aeternam in lucem perduxit i Quot oblivione prope contrita, Veleerte in posterum absumenda a luctuosissimo interitu vindicaviti Nos igitur tot tantorumque beneficiorum ectcti compotes , & suturorum omnium seculorum homines eadem beneficia
19쪽
NX percepturi, immo literaria tota respublica hule praeclarissimo Viro & tam emerito bonarum artium cultori plurimum se debere profiteatur, qui, quemadmodum impigro assiduoque labo. re ae studio ad amplissimam sibi eruditionis snpellectilem comparandam se totum tradidit, ita pari contentione & industria ad eamdem non in propriam utilitatem atque honorem , sed in publicum dumtaxat decus & commodum conserendam totus semper incubuit. Verum enimvero eruditioni tantae , unde maximum hujus Viri decus emuxit, quod unum ad speciosissimam atque perhonorificam Commendationem eius sussicoret, alterum eximiae pietatis ornamentum accessit, quod Faeconiorum ejus copiam amplificat. Mirum sane ac memorandum i Homo, qui ita ingenio multiplicibus studioriim gencribus excollando totu&erat addictus, ut negotiosis ossiciis omnibus , civilibus curis, politicisque occupationibus se subduxerit, ut numquam vel honestissimo otio indulgeret, numquam vol ingenuis oblectationibus animum recrearet, ut brevissimam ipsam nocturnam quietem literariis cxercitationibus
interciperet, ut vel ipsa, serme dixerim, ejus respiratio a studio sejuncta non videretur: horimo, inquam, hujusmodi in excolendam simul pietatem, virtutesque animi comparandas it
20쪽
se totum impendit, ut hac una cogitatione 3 cura , & sollicitudine censeretur obstrictus . Scilicet, quemadmodum sirniissime sbi animo proposuerat , ut acceptum supromi Numinis beneficio praestans ingenium otiosum non deatineret; ita severissimam sibi legem indixerat,
ut id, ad quod Christiano homini potinim uiri
est adnitendum , praepostere non omitteret .
Quapropter etsi sorte cuipiam incredibile sit futurum , quod dicturus sum , minimo tamen loqui vereor, quod in ore multorum est, quod locupletissimo plurium testimonio firmatur is quod, sin de aliis, de hoc saltem uno enariaratum fidem integram promeretur cori suevcrat ipse ab operosa studiorum sedulitate haud exiguam cuiuscumque diei & noctis partem decerpere, in divinis recolendis mysteriis , incvolvendis sacris aut piis libris, in effundendis ad Deum precibus insumeudam; immo prae claris his pietatis operibus quotidianas studiorum suorum rationes auspicabatur, intermiscebat, absolvebatque . At quam defixa mente, quo cordis affectu, quanto caritatis ardore divinis rebus vacabat , impositaque sibi pietatis opera peragebati Ipsa frons, oculi, vultus denique totus, miro modo compostus, religione plenos sensus animi testabantur: quodque non sine admiratione saepius plurimi conspexere, in