De formis enunciationum condicionalium apud Tacitum

1쪽

IN PUPLIC DEFENDET

IN AUDITORI GUSTAVIAN MINORE A. D. X CAL JUN.

H. P. M. S.

ROBA

HOLMIAE

PIS DESCRIPSERUNT P. A. ORS TED L 6NERMDCCCLXXVII.

3쪽

Scriptore argenteae, quae vulgo vocatur, attinitatis

non in 1SU Singulorum modo Verborum, quibUS ΠΟ-vam Saeptu vim et Significationem addunt, sed etiam in grammatica ration a ConSuetudine prioris aetatis, quum lingua ad Summam persectionem adducta St, haud raro discodoro Sati ConStat. Atque Uum multi viri se docti in o maximo laborarint, ut RUt quali viiiverS QSSot elocuti Singulorum Seriptorum cognoSuerent aut qua illi logos in una quadam rosecuti essent, factum St, ut multa, quae Singulorum propria et communia compluribus sint, molius jam Seiamus. Praesertim de loquotidi consu0tudino Taciti tam multa his anni Seripta Sunt, ut rationem ejuS vel in Componendis nunciatis Vol in orbis collocandis et proprietatem partieularum perSpeQtR LR-hoamus Pauci autem do singulis nunciationibUS, quale ipSm essent, diSputuVerunt. OLFFLIΝ,AEUUm

per Serutatur PHILOLOGUA Z0itsoliris i ii das lassisulio Alterinum voti rus voti LEUTACII. Band 25 27 do aliis onunciationibus nonnulla illo quidem, do condicionalibus nihil sero annotavit. Qua enun

ligor et disponere conStitui quod quum prope adfino jam osset perduetum, Germanum Uendam, Maximilianum Morgonroth, ut ea, quae SeripSiSSet Volmin, pleniora fauoret, aliquid do ea re edidiSSo. cognovi. Quum tandem mihi contigisset, ut Serip-

4쪽

rum pereurrerem, nihil do partioulis condicionalibus per se quomodo adhiberentur dictum invoni sequoquidquam de nunciationibus, in quibus verbum esse miSSUm Si quo HV aecederet, qUod unum Vel pauca Xempla o multis saepius allata sunt, haud dubitavi, quae do sormis nunciationum illarum ΠΠΟ-tassem, in hisee proferre.

At tu ita agondum mihi putavi, ut primum

HSum temporum et modorum, quali in reeta ratione SSet, Xplicarem, deinde Xempla, quae ObE JUM, Uam Oeant, orationi Ssent infortae, ita ut comparari pOSSent, Ongererem, Um XPOnerem, qHMin usu partieularum Condicionalium commemoratione dignissima essent in poStroma parte do SententiiS, ii quibuς verbum esse AES OmiSSum, Oel in Sum.

Suriptis Taciti, quae SuperSunt, primum editUS0st Dialogus do oratoribus, anno 1 Si modo Sta Tacito conscriptus libo do Agricola antio 7 vol98 paullo post lib. de Germania HiStoriae ire. a. 107 Annales circ. a. 116 Aoripti sunt. Hac in re consentiunt viri docti Dialogus Soriptis prioris aetatis similior est in Aran longe plurima Xempla inVeni, quae a Solitis sorini recedunt, id quod suis

XXV oxscripsi; tiam alia in omparationem VOCaVi, qua ediderunt: ORE1 1 1 Turio MDCCCXLVI

5쪽

Urimium igitur ut usum temporum et modorum qualis Sit, ConSideremus, facile, si universo judica VeriS, apparet, Taeitum Cepi SSime Surpare coniunctivum modum in Secundarii Sententiis Condicionalibus; nam non in obliqua modo oratione, qUM Oeatur, et in SententiiS, quae labent condicionem rei veritati ita oppoSitam, Ut, quod Contra QSt, QSS Vel futurum sesso scondicionalis , aut fuisso scondicionalis III cogitetur, sicut ceteri, ita T. conjunctivo utitur, sed etiam in sontentiis, quibus iterationis vis sexprimo da sit, id quod a loquendi confusetudino Ciceronis, Caesaris, Sallustii abhorrotJ). Accedit, quod frequentiSSimUS CO*Unet.

In primaria Sent. quiam potentiali, profertur, ut hortandi, optandive Vim habet, aut interrogationem continet dubitativam, con

6쪽

2. 1 11traquo enunta et Secundaria et primaria, conjunctivus proesenti in primari enutio. etiam per feeti HSi patur, quum aliquid nutio non SSO, Sed fieri posse Significatur. Quum in Secund Sent. USUrpntUr per- feetum et addita Si prim Sent praeSentiS, actio illius ante actionem hujus facta esse significatur-sAntecedenSp. In primari Sent. ponitur indicativus, UU CODSe Uen OSSO pro torto amrmatur Tatim. -Miillor 178. 3. In utraque enuuin et SeeuLdaria et primaria,

conjunctivus imper feeti condicionalis I usurpatur, quum aliquid Sso vel futurum esse cogitatur, quod non St Vel erit conjunctivus plusquamperfecti condicionali II), quum aliquid fuisse cogitatur, quod non fuit. In Secund Sent condio. II pro I), quum ea tempore antecedere significatur I num.

legitimiS, quas expoSuimus, sormi haud raro

Tac. uocodit Quum autem etiam rapud veteressoriptore; nonnulla Misoropondi atquo ad totam rationem tondicionis, quali mit, cognoSeendam etiam ea, quae ad Solita lege aeQOmmodata Sint, meeeSSesit Xponore, ita faciam, ut primum sententia legitimo consormataS. deinde quae hinu HSitata vi SaSint, iXpromum Um Sermone triOmm, quantum potero, Taciti conseram. l. Quod ad usum proesentis attinet, Si nimadvertendum, Sentotitia indicativum in utraque enunciatione praebentes nisi in Dialogo non Saepe

inveniri. EXompla, ubi particuli nisi quod, risi forte Subjectus est indici, quod Sohitius cum apodoSi viticulum habent, non assero). Atin. 1, 35 historicum).

7쪽

- 3,50. 54. - 4,40. 12, 37'. 41 si quis, Supplendium est 13, 21. 14, 5 quin, Si qua in parto lu

Unu OS looUS, ubi praeSon pro iutim o in utraque enunciatione positum est Anti. 11, 30 ac ni propero agis, tenet Urbem maritUS ). - Duo loeos, ubi per- feetum indie eum indie praeSenti CO Unetum St, inveni Ann. 3, 12 quo, pertinuit, Si erilianda

sunt 16,3 Si erimen est, Sola deliqui. In rotas indicativus modia est, in apodoSi imperativus Soli Anii exempla praebent): 1,43 si legato Senatui, obSequium imperatori, Si mihi conjugem et filium redditis, diseedit - ,12 sin a i-nia detegitur pro ut ), VOS eit - , 54sin aecuSaro Vitia volunt pro fui.), - faciunt ac mihi relinquunt, redit - 12 21 Vel Si non redis,

dimitte et Noere. Semper in protast, nisi condicio in praesonti tempore loSit, et cim praesens valo et in ut tuum

tas adhibiti plura exempla non praebere, quamquam de praeSentibUS rebus dicitur pro indicativo usurpatur praeter 20 conjunct., ut iteratiotii vi magis exhibeatur. - Cir DRAEGEM: Historiscli Sm-ta de lateinis lis Sprache 1874). Erster Bandra 139. - fi quae de nune , quae habent praesens in rotas adjuncta apodosi futuri, paullo post disputabimus.

8쪽

giolit.B Laum. -Mulier , quum apodoSi habeat futurum aut imperativum aut Moonjunctivum imperati-oms, futurum Surpare Latino Sati conStat praecipue talia Verba, qualia Sunt volo, possum Similia in futuro aut habSolutos aut hexactop ponuntur h) interdum autem fit, ut proesens, ubi futurum X- spectos, inveniatur id quod Scriptoribu aureae, quam vocant, latinitati inusitatum osse commemorat Draeger

Hist Synt pag. 262). Exempla apud Tae. Sunt Ann. 4, 35 eo deerunt, Si damnatio ingruit, Hi Cfr 2 77 si quid hostile ingruat, quem VStius arma oppositurum A. Si quid subitum ingruat, majore auxilio, subveniri Hist. 2, 7 nam i in imus, honorem habebo - . nisi qui retinet, idem

vulgabitur D. 12 vol si haec sabulosa nimis ot

compoSita videntur, illud orto mihi concedeA ). ReStat, ut oeos asseramus, ubi apodosis potentiali vi prosortur aut adhortandi, permittendi, optandivo Vim

petu perdant quam perire me cotidio Sentio, Si scio. - Ann. 3, 12 nemo moeStitiam meam spectet, nec Si qua in nos inguntur, 16, 22 transeamus

ad illa instituta, si potiora sunt, gr. 46 Si quis

9쪽

piorum manibi is locHS SuppleaS: est), Si oetinguuntur magnae nimae, placide quiescas. - Apud Tacitum latius quam apud cetero Romanorum SeriptoreS USUS conjunctiVi perfecti potentialis patet/ . Cum indicativo praesenti in protast nunc condicionalis conjunctuS: 1111 3 50 Si patre ConSeripti, Unum id spectamus, - sus ecerint. Hi St. 1, 16 ne amontorritus fueris, Si duae legione - ΠΟΠdUm quiescunt. 2. Ut ad nunciationes, qua ii, qui libro gram- malleo CompoSuerunt, potentiale appellant, progrediamur, primum obsorVavi pauci loci conjunctivum praeSenti in utraque nunciatione, et rotaSi et apo-d0Si, quamquam ea quidem legitima est forma atque usitatiessima, apud Tae in Veniri nequΘ Xempla repori nisi in Dialogo quod spatium temporis Aia infirmitatem corporum noStrorUm referas, ortaSSelongum videatur oeterum S eligenda sit sol madio0ndi, malim horolo ot in Anti unum 3 54nam Si velis, timeas. In hi Sententiis utraquosnunciatio habet conjunetivum, apodoSi autem Optandi et vi prosertur: 14,9 eeidat, dum imperet Agr. 46 admiratione te potius et immo) talibus laudibus, o si natura suppeditet, Similitudine colamu8. - Per Conjuncti Vum per feeti potentialis vis in apodosi Xpriamitur Atin. 14, 5 quodsi maximo

Continentia tua laudetur, non tamen Sapienti viro decorum fuerit antecedit: Si - reliqueriS, - Vel sabitur). Contra Sontentiae, quarum in prota Si conjunctivus adjuncta apodosi indieatini praesentis invenitur, permuliae Sunt atque haud Seio an ore dici possit

10쪽

lum ut potentialem Vim Xhibeat, Sed etiam, quum aliquid praesenti tempore saepse seri significandum Sit, Semper fere Surpare Tacitum Conjunctivum modo in altera, modo in tertia persona poSitiam), quod quidem optimo e Germania intolligi liost. λ). Grammatici iterationem po conjunctiVum praeSentiSeXprimi Solere, quod Sciam, non docent de conjunctiVo imperfeci et plusquamper feeti mentionem laciunt δ). OLFFLIN' autom a G. 10, ubi HalmeonSuletur in consultetur mutavit dixit, Se sormam Halmi mutatam approbantem, quod ille obServaSSet, daS da iterative si ei ac regelmassiude conjunctii habeD, Verum osse pluribuS Xemplis ostendere Velle et assor Sententias, in Hibia proesens inest Agr. 24 si comparetur 44 si velint; Hist. 1, 1 et Si velis o utium imper feeti Xemplum

Hist. 4, 6 nam si adoret MarcellUS, agmen Sternebatur ). Recto satio est obsorvatum, Si quidem laesum praesenti et imperseeti poetaVerunt. Plusquamperfecti, de quo poStea diSputabimus, contraria os ratio ita, ut Constanter indicativuS Surpetur. In unum locum Xempla praeSentis, SiVe altera SiVetertia persona adhibita est, conseram Ann. 4, 34 Si irascare, adgnita Videntur, i et, si edant, inSignitius flagitium 11, 24 ac tamoti, si cuncta olla