장음표시 사용
1쪽
majori Coll. Roni. Societ. desu
6쪽
cus continet cum omnia,quae in Naturali, Moria ac diuina Phil ophia, tum etiam qua in libris de Historia, dei Animalium
Generatione tractantur. Ex hac praeterea habemus terminos, voces, & epitheta , quae ad ratiocinandum,. disputandum, scribendumq; pertinent: deinde quicquid sibi contradixit, si id
quicquam extat, Aristoteles, collectum.
TIIS, Apud Vincentium nigrisium.
8쪽
D. MICHAELI TVT AAO COMITICE NETENSI EPISCOPO
N TER Omnes scientias, quibus humana erudiuntur ingenia, Reuerend. Dprofecto est, Philosophia, quae primum sibi locum facile vendicat, quaeq; caeterum mater, & magistra, publica, atq; una omnium voce, non immerito, praedicatur: Nam, ut a grammatices institutionibus exordiar : haec, cuius elementa Protoplastus primum haebreis, Cadmus Graecis , dc Nicostrata latinis tradidit, est Ars, qua recte loquendi, scribendiq; traditiones accipimus: Per Iogicam, qua Parmenides in Caucasi rupibus uenatus est consequens ab antecedenti, contentaneum repugnanti, & a falsis deniq; vera dignoscere docemur: Rhetoricae, quam Demostenes primus excoluit, uim eloquentiae tribuit, quae persuadendiae dissuadendi, rursus accusandi idemq; laudandi, ae vituperandi rationes,ostendit: Arithmetica, cuius Pythagoras extitit inuentor, circa numerorum aceruos, ex viaitatibus collectos versatur: Musica, quam reperit Tubal, pater canentium Cythara, & organo, differentias sonorum grauium, & acutorum sensu, ac ratione perpendit: Geometria quam primus monstrauit. Euclides, magnitudinem immobilem, formasq; deserunt , de maris ,&terrae numeroque carentis arenae mensurarum sese iactat collectricem. Astronomia: cuius Auctor Atlas perhibetur superorum corporum magnitudines, motusque considerat: Philosophia vero, in quam, velut in finem omnes hae tendunt septem artes, quas liberales appellamus, de non Pr ter se ipsas, sed propter Philosophiam expetimus; est Humanarum, diuinarumque rerum scientia, studioene vivendi coniuncta: cuius nemo se iactitat autorem. itaque a D E O OPTIMO maximo emanasse facile crediderim. haec vero trifariam partitur: Nam dum rerum naturalium indagat originem, naturalis nuneupatur, quae quidem pars, quam proxime pbysicae accedat, nemo est, qui ignoret. cuius opera si uti velimus; iam medicinae nomen admittit: quae vas animi, idest corpus curat humanum. Dum autem insupernaturalium cognitione exercetur, Metaphysica nuncupatur, & tanquam sol nesciens occasum, eas
animi partes illustrat, quibus datum est intelligere , di ratiocinari. At, dum in moribus versitur humanis, moralis dicitur: quae tertia pars, ethicam, oeconomicam, simulque politicam complectitur, & reliquas animi nostri paries, quae afficiuntur & appetunt, sanat&sedat. Hinc veluti a fonte omnes Humanae vir
tutes, omnem; mores, quibus nostra pectora muniuntur, & exornantur: Hinc etiam omnes leges; & omnia iura manarunt, quibus familiae,ciuitates, regna,&imperia deniq; moderantur, proteguntur,& am
plificantur . quas omnes Philosophiae complexus, Maro omnium poetarum nostrorum facile princeps G or. secundo laudat his carminibus. lix, qui rerum potuit cognoscere causas Atq; motus omnes, ct inexorabile fatum Subiecit pedibus, Brepitumq; acherontis auarin paulo Iuperius
Me uerb dulces primum ante omnia musa, Quarum sacra fero ingenti perculsus Amore, Accipiant: caeli; vias er tydera monstrent, Desectus Alis rarios , lunaeq; labores
Unde rumor terris, qua vi maria alta tumescant
Obj cibus ruptis, moxq; in se ipsa residant.
Tantam oceano properent obtingere soles Hyberni,vel qua tardis mora noctibus obstet Et Anneus Seneca, virum speculatiuum, quasi deum in humano corpore hospitatum asseruit . quid plura equot, & quantas laudes Philosophiae Salomon ille omnium eruditissimus tribuit, cum eam sole speciosiorem appellauit, superq; omne stellarum dispositionem locauit, ac in eius conspectu, aurum quali arenam, de argentum quasi lutum, voluit existimari e quis autem omnium Philosophorum si optimus,nemo est,uel etiam mediocriter eruditus, qui nesciat,& qui uno Aristoteli hanc dignitatem non attribuat quem Au cenna, omnium maiorem appellat ,& Averro. Naturae regulam , necnon diuinum, potius quam humanum vocat exemplar. cui Auctori tantum priuilegio tribuit excellentia, ut eum nomen Philosophisonet
9쪽
sonet in auribus gentium , Aristoteles illico subintelligatur . ego igitur , eum in stud ijs Aristotelis vfarer assiduus; quippe quem ductorem mihi doctoremque proposueram. sine quo nibit, vel tenui si
lo quidem , tractari posse uidebam, omnes huius excellentissimi philosophi materias , quibus ipse passi sim diuersa conspersit volumina, unico sub compendio redigere, per Alphabeti litteras disponere, pr positionibusq; suis praelitulare in animum induxi, ut quicquid ab Aristotelis aerarijs proferre vellem, dein ceps esset in promptu. quibus, DEO Dv CE, & comite labore , diligentissime persectis, usui 'li' meo accommodatis, quantum afferrent emolumenti labores mei, non modb dialecticis, physicis, atq; Theologis,uerum etiam humanarum litterarum , legumq; peritis, facile hs perspectum esse crediderim, qui Aristoteli eos flosculos delibauerint. Sed quia fieri potest, ut fallar in eo, quod tua quisque scripta, nimis indulgenter, quandoq; strobare soleat, te unum prae ceteris elegi Reuerend. D. qui hule meo labori iudex arbiterq: precites honorarius. Neq; id iniuria , propterea quod, non una cum ipse virtute praeditus sis, sed sapientia, qua omnes amplectuntur virtutes, quidquid a te probatum suerit, omnibus esse probatum, facile sperare debeo. Huc accedit, quod cum ambitiosus minime soleam esse, fit nescio quo modo, vita hae una, quae mihi data est via, tuam gratiam nunc mihi colligere cupiam. Postremo, sic animum induxi, ut ea que per se obscura sunt, de ignota , Turriano tantum nomine patefieri atq; illustrari posse, certum habeo. Si inibi igitur continget, ut eo a te, ueluti meae in te obseruantiae pignus, id retineatur animo, quo a me offertur & traditur, ad alia quae animo iam sum complexus, perficienda, alacrior nimirum tapromptior reddar. Vale, utq; me in tuorum deuotorii numerum ascribas, summis precibus a te comedo.
10쪽
IN PHILOSOPHIA NATURALI ET MORALI
NEC NON IN METAPHT DEINDE IN LIBRI s DE HISTORIA ET DE
B pra ostio, notat tam eausam agentem, quam subiectum de oppositum in idiomate Arabico. i. Phy.com .s 8 Abstinentia diuturnior indiicit obliui nem amicitiae. 8.pthie .cap. Abstinentes & appetentes non operam tui ea quorum habent appellium, sed sequunt ut intellectum. 3.de Anima aex cora. 8 Abstinentia,& quies uniuersaliter conserunt tibiicitant, hus. Io.Et hic.cap. I IAbstrahe te nihil aliud est, quam suere intentiones imaginatas in actu,postqua erant in potentia. 3 de Ani .c5.ta Abstracta formae non sunt in sensbilibus. I .Meta .eom. 6Abstracium quomodo adaptatur, ut ex eo transmutenturentia materialia. . Metaph. com. 3 IDe Abstracti, sordiis, uide de forma abstracta sunt in se intellecta naturaliter,& non intellecta. a. Metaph. com. I. Abst acta sunt intellecta in se sicut forma materiales. .Me
Abstractum impossibile est nobis intelligere. 1.Met M. I. Abstractum non potest moueri. 3. Meta .c m.7.9Abstractum est immobile. 3. Metaph.com .s Abstracta sunt priora in se, no abstraciis. 6. Meta .coma Abstractum aliquod demtatare est impossibile, nisi ex mo
Abstractum aliquod non inuenitur in formis artificialibus, sed in formis naturalibus. II. Meta. tex. com I Abstractae res sunt ptiores in esse entibus omnibus no a stractis.6.Metaph.com. 3Abstractae intelligentiae attribuuntur corporibus caelesti. bus scut anima corpori a .Metaph.co m. it.
Abstractorum qui dicitur propter se, est illud quod desiderat ut propter se in fine simplicitatis, unitam,& nobili-
Abstractum & concretum qu6d comentator appellat principale & sumptum. t I. Metaph. co . 3 9 Abstractae formae a materia ita se habent, quod dispositio &dispostum in eis sunt unum in esse , & duo in eotadera
Abstractum impos,ibile est demonstrari nisi uia motus. a x.
Abstracta entia comprςhendunt nobilitatem perfectam sne ope ratione,de diuersantur secudum magis, & minus.
Abstratiarum subilatiatum nulla est, quae non moueat,quia tue inuenitetur in dispositione diminuta. I I. Meta .co. sAbstracta non possunt esse causa, neque secundum formas, neque secundum actiones istorum generabilium. I .Metaph.com. 3IAbundantia in re p.adst diuturna. 6 Polit .eap.s Abs, dum est simul quaerere scientiam, de se tendi modum. .Metaph.c m. sArari animal nomine, animalium minimum esse uidetur, di nascitur in cera uetussa , di est candidum. s .de natura Animal.cap.3
Acestus homo dieitur, qui irascitur de his rebus pro Obhus non oporte .Esu cap. I IAccidens non separatura substantiis. a.de Genera. ter. r. a. r. Phy.tex.com. 39Accidentium generatio est seeundum quid. I Me Ge.co. Is Aceldens non inest nis in respectu naturae. I caeli com. 6 Accidens uni est alteri naturale. i .de Caelo com . 7 s .97. Accidentium essentialium haec est dispositio , quod eorum cognitio sequitur substantiae cognitionem. 1.CH. comis o a. de Anima com. II. .Phyaeom.3 3 Accidentium eognitio sequitur cognitionem substantis. a. Caeli com. o. i Me Anima com .i r eidentia essentialia cognoscuntur cognitis substantiis.1 caeli cona. o Aecidens omne fieri a suo simili spetie, uel genere non so uatur, ut sequitur in substantiis: quia nigredo si quamum; a caliditate,quandoque a frigiditate. 1 .Cst .cOm. 4 2. Aeradentia generantur a causa univoca,& aequi uoca. a. l.com.4 Aecidens non est,nis sit naturale. x M.t .com.t 3 Aecidens si est,es naturale. a. l.com. 86 A identia naturalia quaedam sunt separabilia, quaedam im separabilia. i. Cael .cona. IoaAeeidentia essentialia sunt passiones. 3.Cael .corn. Aecidens dieitur proprie,& comuniter. 3 catu .eom. IAecidentia diuiduntur duobus modis per formam, deperaecidens.3.Cal. tex .com.7Accidentia existentia in re generata, non eristunt ius a generante in ea H .Cael.com. 28
Accidentia non existunt in prima materia , nis secundum 8 tabent formam existentem in actu. cap. i. de Substan. Accidentia quae non transnutant substantiam, sunt communia corpori caelecti, de eorporibus generabilibus cap. i. de Subu.Οib. UAccidentia sunt notiora apud nos,quam causae. I. Phraeo. sAccidens dicitur de subiecto. .Phy.tex.com. 6Aecidens indiget subiecto. r .Phy.com. is Aecidens est illud, quod potest esse , & non esse. ι .Physici
Accidens duobus modis aut est separatum, uel nona aut est illud, in cuius diffinitione es illud, cuius est accidens,ut euruitas de naso. a .Phys tex.com. sAccidens duplex,separabile, di inseparabile. I .Phy.co 2s Accidentium separabilium in dissnitione accipitur illud. de quo ipsa accidentia praedicantur. I .Phys.c m.29 Aceldentia separabilia possunt esse extra illud, in quo sint.
Accidentia inseparabilia dissiniuntur per subiectu. i .Plin
Aecidentia & substantiae non separantur ad inui .i Thysi. U
Accidentia sunt passiones. ι .Phy.com.3 9 Aecidentia si separarentur a substanti is, existerent per se, & non essent in subiecto. .Phys.com.3 sAecidentia Seuntur de substantia, de sunt in substantia. i.
Accidens aliud est necessarium, de aliud est ratissimum. I. Ph--χo Accidens, & substantia sunt digerentia entis, secundum quod est easa phyaom A Accidentia